Το οικονομικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, όπως παρουσιάστηκε από τον πρόεδρό του, Στέφανο Κασσελάκη στις 12 Μαρτίου, αποτελεί άλλο ένα βήμα στον αστικό του εκφυλισμό.
Ο Κασσελάκης στη σχετική ομιλία του, επιχειρώντας να απαντήσει στην κυβέρνηση, ανέφερε ότι η ακρίβεια δεν είναι σύμπτωμα της κρίσης και δεν είναι εισαγόμενη, αλλά συνειδητή κυβερνητική επιλογή. Παρότι η κυβέρνηση αναμφίβολα καλύπτει την αισχροκέρδεια του ελληνικού κεφαλαίου, η πηγή του προβλήματος είναι το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα στην Ελλάδα και διεθνώς.
Ο Κασσελάκης ανέφερε σωστά ότι τα μέτρα της κυβέρνησης με την αύξηση του κατώτατου μισθού και τις μικρές μειώσεις των άμεσων φόρων είναι τελείως ανεπαρκή. Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα κυμαίνεται στο 3% με 3,5%, ενώ στα βασικά τρόφιμα στο 10% για πάρα πολλούς μήνες. Συνεπώς τα μέτρα της κυβέρνησης είναι σαν να χορηγείται ασπιρίνη για την εξουδετέρωση του καπιταλιστικού καρκίνου. Τέτοια όμως είναι συνολικά και το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ αν και σε μεγαλύτερη «δόση».
Άτολμα μέτρα
Στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ μπαίνουν πλαφόν στα κέρδη στις βιομηχανίες τροφίμων σε ολόκληρη την εφοδιαστική αλυσίδα, θέσπιση ανώτατου περιθωρίου κέρδους στη διύλιση και εμπορία πετρελαίου στον μέσο όρο της ΕΕ και ανώτατου περιθωρίου κέρδους 5% στη χοντρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και στη λιανική ανά μεγαβατώρα σε ετήσια βάση. Παράλληλα, προτείνεται ο μηδενισμός του συντελεστή ΦΠΑ στις κατηγορίες βασικών τροφίμων και μείωσή του στο 6% για προϊόντα ατομικής υγιεινής βρεφών, νηπίων και ενηλίκων (σήμερα είναι στο 13% για τα βρεφικά είδη και 24% στα είδη ενηλίκων).
Επιπλέον, προβλέπεται μείωση ΦΠΑ και σε άλλα είδη. Παράλληλα για τη χρηματοδότηση του προγράμματος θα επιβληθούν έκτακτες εισφορές στα κέρδη μεγάλων εταιρειών ενέργειας 90% για την περίοδο Σεπτεμβρίου 2022-Δεκεμβρίου 2023, 90% των κερδών στις εταιρείες διύλισης πετρελαίου για το έτος 2023 και το ίδιο στις τράπεζες για το έτος 2023. Έτσι το κράτος θα μαζέψει 3,262 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα θα τροποποιηθούν οι συντελεστές φορολογίας για τα εισοδήματα φυσικών προσώπων. Θα μειωθούν για εισοδήματα μέχρι 100.000 ευρώ και θα αυξηθούν για εισοδήματα άνω των 200.000 ευρώ. Για τις επιχειρήσεις θα μειωθούν οι φόροι κατά 5% σε αυτές που έχουν κέρδη μέχρι 220.000 ευρώ και θα αυξηθούν κατά 2% για αυτές με κέρδη άνω των 220.000 ευρώ.
Όλα αυτά είναι στοιχειώδη μέτρα που θα μπορούσε να λάβει οποιαδήποτε αστική (και δεξιά) κυβέρνηση η οποία θέλει να μειώσει τον πληθωρισμό (εξάλλου η ΝΔ έχει εισάγει πλαφόν στα κέρδη σειράς επιχειρήσεων). Όμως απουσιάζουν βασικές διεκδικήσεις του εργατικού κινήματος που συνήθως περιλαμβάνονται ακόμα και στα πιο μετριοπαθή ρεφορμιστικά προγράμματα, όπως είναι οι αναγκαίες αυξήσεις μισθών. Γιατί αν απλώς εφαρμοστούν πλαφόν στις τιμές και τα περιθώρια κέρδους, αλλά και η αύξηση της φορολογίας για το μεγάλο κεφάλαιο, τότε οι καπιταλιστές θα κινηθούν ακόμα περισσότερο στην κατεύθυνση ευθείας επίθεσης κατά της εργατικής τάξης, με μείωση μισθών, αύξηση ωραρίων, εντατικοποίηση της εργασίας και απολύσεων με σκοπό να διατηρήσουν σε υψηλά επίπεδα τα κέρδη τους.
Μόνο ένα μεταβατικό πρόγραμμα μπορεί να δώσει λύση
Ο Κασσελάκης, όπως ανέφερε και στην ομιλία του, δεν προτίθεται να συγκρουστεί με το μεγάλο κεφάλαιο, αλλά το καλεί να επιστρέψει μέρος των κερδών του στο κράτος. Εξάλλου ο πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Παππάς ανέφερε σε συνέντευξή του χαρακτηριστικά στις 14 Μαρτίου στο Naftemporiki TV ότι «η δημοκρατική οργανωμένη πολιτεία θα πρέπει να κάνει μία διόρθωση, δεν μιλάμε για καμία επαναστατική αλλαγή». Η πραγματικότητα είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο δεν διαθέτει ασφαλώς ένα μεταβατικό σοσιαλιστικό πρόγραμμα, αλλά ούτε καν βασικές μίνιμουμ διεκδικήσεις του εργατικού κινήματος όπως φάνηκε στο πρόγραμμα που παρουσίασε ο πρόεδρός του.
Όμως μόνο τα μεταβατικά σοσιαλιστικά αιτήματα μπορούν να ανακουφίσουν πραγματικά την εργατική τάξη και να ανοίξουν τον δρόμο για την ανατροπή του συστήματος. Με ένα τέτοιο πολιτικό πρόγραμμα θα πρέπει να παλέψει το εργατικό κίνημα για να ξεμπερδέψει από τον καπιταλιστικό εφιάλτη.
Η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ) στους μισθούς, δηλαδή η μηνιαία αναπροσαρμογή των μισθών και των συντάξεων ανάλογα με την αύξηση των τιμών στα βασικά είδη κατανάλωσης, είναι μια γνήσια μεταβατική διεκδίκηση. Επιπλέον θα πρέπει να διεκδικήσουμε το 7ωρο-5νθήμερο χωρίς μείωση μισθών. Αυτά τα μέτρα θα οξύνουν την ταξική πάλη και θα ωθήσουν την εργατική τάξη να οργανωθεί για την υλοποίησή τους. Πολύ σημαντικό ζήτημα είναι ο εργατικός έλεγχος για το ξεσκέπασμα της αισχροκέρδειας των καπιταλιστών από τους ίδιους τους εργαζόμενους μέσω των δικών τους επιτροπών-οργάνων.
Για να μπορέσει να εξαλειφθεί εξ ολοκλήρου η ακρίβεια, όμως, χρειάζεται να εκλείψει η αναρχία της καπιταλιστικής παραγωγής και η ατομική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την κοινωνικοποίηση των μεγάλων επιχειρήσεων των βασικών μοχλών της οικονομίας, δηλαδή της βαριάς βιομηχανίας, των εταιρειών ενέργειας και διύλισης, των επιχειρήσεων στις μεταφορές, των ναυτιλιακών εταιρειών, των εταιρειών τροφίμων, των κατασκευαστικών εταιρειών και των τραπεζών. Εμείς οι επαναστάτες κομμουνιστές παλεύουμε για την υιοθέτηση ενός τέτοιου προγράμματος από το εργατικό κίνημα.
Κωνσταντίνος Αυγέρος
