Ταυτότητα

Θεμελιώδεις Ιδέες

Συχνές Ερωτήσεις

Επικοινωνία

ΑρχικήΕπικαιρότηταΑναλύσειςΕπέλαση COVID-19 και «κρίση Αρμαγεδδών»: η ανθρωπότητα όμηρος του καπιταλιστικού αδιεξόδου –...

Αγωνίσου μαζί μας!

Η Επαναστατική Κομμουνιστική Οργάνωση, το ελληνικό τμήμα της Διεθνούς Μαρξιστικής Τάσης (IMT), χρειάζεται τη δική σου ενεργή στήριξη στον αγώνα της υπεράσπισης και διάδοσης των επαναστατικών σοσιαλιστικών ιδεών.

Ενίσχυσε οικονομικά τον αγώνα μας!

Επέλαση COVID-19 και «κρίση Αρμαγεδδών»: η ανθρωπότητα όμηρος του καπιταλιστικού αδιεξόδου – Μόνος δρόμος ο σοσιαλισμός! (Μέρος 4ο)

Παγκόσμια πανδημία κρατικών επιδοτήσεων στις μεγάλες εταιρείες. Ο καπιταλιστικός παρασιτισμός και η λεηλασία του κοινωνικού πλούτου σε πρωτοφανή επίπεδα, την ώρα που απειλούνται από την ανεργία οι μισοί εργαζόμενοι του πλανήτη!

Κρίση – «Αρμαγεδδών» χωρίς λύση μέσα στον καπιταλισμό

Τα προηγούμενα χρόνια, οι μαρξιστές προέβλεπαν τον αναπόφευκτο ερχομό μιας νέας, πολύ βαθιάς παγκόσμιας κρίσης του καπιταλισμού. Τόνιζαν ότι η ανάκαμψη μετά την παγκόσμια ύφεση του 2008-09 ήταν εύθραυστη και σημείωναν ότι κάθε μεγάλο γεγονός (όπως η παρούσα πανδημία της COVID-19) θα μπορούσε να αποτελέσει την αφορμή για την εκδήλωση της νέας κρίσης. Από την άλλη πλευρά, οι σοσιαλδημοκράτες και άλλοι αριστεροί οικονομικοί αναλυτές, αποδεχόμενοι τους καθησυχαστικούς τόνους των αστών οικονομολόγων, απέρριπταν τις εκτιμήσεις των μαρξιστών σαν «υπερβολικές» και «καταστροφολογικές». Να όμως που η παγκόσμια κρίση που μόλις ξεκίνησε, φαίνεται να ξεπερνά ακόμα και τις πιο ακραίες εκδοχές που περιείχαν οι προβλέψεις των μαρξιστών.

Αν θέλουμε να είμαστε εφοδιασμένοι με μια ξεκάθαρη εξήγηση για τα αίτια της παρούσας κρίσης πρέπει να αντιληφθούμε ότι η πανδημία, ενώ ασφαλώς οξύνει στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό την κρίση, δεν είναι η αιτία της. Ήταν η καταστροφική αφορμή για την εκδήλωσή της. Αν δεν υπήρχε το άναρχο, αντιφατικό και πλήρως ανεξέλεγκτο από την κοινωνία σύστημα που λέγεται καπιταλισμός θα ήμασταν απλώς αντιμέτωποι με τις οικονομικές επιπτώσεις ενός εκτάκτου γεγονότος και όχι με μία οικονομική κρίση και μάλιστα, τόσο βαθιά. Όμως όλοι σήμερα διαπιστώνουν κρίση. Και έχουμε οικονομική κρίση  με αφορμή την πανδημία, γιατί υπάρχει καπιταλισμός.

Με τους καπιταλιστές να κυριαρχούν στην οικονομία, όπως εξηγούσε ο Μαρξ, η κοινωνία συνταράσσεται επαναλαμβανόμενα από κρίσεις υπερπαραγωγής. Λόγω της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και της αναρχίας που προκύπτει από αυτήν, δημιουργείται ένα τεράστιο απόθεμα εμπορευμάτων που δεν μπορούν να καταναλωθούν, όχι γιατί οι εργαζόμενοι άνθρωποι δεν τα χρειάζονται, αλλά γιατί δεν έχουν την απαιτούμενη αγοραστική δύναμη για να τα προμηθευτούν. Και δεν την έχουν γιατί τα καπιταλιστικά κέρδη βγαίνουν από την αδιάκοπη ιδιοποίηση απλήρωτης εργασίας (υπεραξίας) από την εργατική τάξη. Τα εργοστάσια χωρίς νέες παραγγελίες υπολειτουργούν, οι επιχειρήσεις με τα λιγότερα αποθέματα κεφαλαίων απολύουν ή και «βάζουν λουκέτο», η ανεργία και η εργατική εξαθλίωση αυξάνουν και οι παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας, ασφυκτιώντας μέσα στις καπιταλιστικές σχέσεις ιδιοκτησίας, καταδικάζονται σε μαρασμό.

Μια ματιά στα σχετικά οικονομικά στοιχεία, όπως αναφέραμε και σε προηγούμενο άρθρο μας δείχνει ότι το φαινόμενο της υπερπαραγωγής υπήρχε ήδη πριν την πανδημία σε όλες τις βασικές οικονομίες του πλανήτη. Ο ερχομός της πανδημίας «απλώς» ανέδειξε με βιαιότητα την κρίση. Αυτό που ζει σήμερα η ανθρωπότητα είναι ένας οικονομικός «Αρμαγεδδών». Για πρώτη φορά στην ιστορία του καπιταλισμού έχουμε μια απόλυτα συγχρονισμένη και τόσο εκτεταμένη κρίση. Σε πρόσφατη ομιλία της η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, έκανε λόγο για τη μεγαλύτερη ύφεση μετά το Κραχ του 1930 και προέβλεψε για φέτος παγκόσμια ύφεση κατά μέσο όρο 6%, για 170 συνολικά χώρες, ενώ σημείωσε ότι έχουν ήδη καταγραφεί αιτήματα περισσότερων από 90 χωρών για νέο δάνειο από το ΔΝΤ. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου, επίσης, προέβλεψε ότι το διεθνές εμπόριο φέτος θα «βυθιστεί», γνωρίζοντας πτώση έως και 32%!

Μόνο στις ΗΠΑ είχαμε ως τις 30 Απριλίου 30 εκατομμύρια νέους άνεργους Η ανεργία γενικότερα, αναμένεται να φτάσει σε πρωτοφανή για τις τελευταίες 7 δεκαετίες ύψη. Σύμφωνα με ανακοίνωση του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας ILO η ανεργία απειλεί άμεσα 1.6 δισεκατομμύρια εργαζόμενους, σχεδόν το μισό της παγκόσμιας εργατικής δύναμης. Η έκθεση αυτή σημειώνει επίσης: «Μία κρίση αυτής της κλίμακας χρειάζεται μια παγκόσμια απάντηση. Χρειαζόμαστε συντονισμένη διεθνή δράση για την υποστήριξη της υγείας, των θέσεων εργασίας και την παροχή πρόσβασης στην κοινωνική ασφάλιση σε όλους, αλλά και για να δωθεί ώθηση σε τοπικές και εθνικές οικονομίες όταν η ανάκαμψη θα έρθει».

Αυτή η «παγκόσμια απάντηση» όμως, δεν μπορεί να δοθεί από τον καπιταλισμό. Η ατομική ιδιοκτησία στην παραγωγή και τα χωριστά και ανταγωνιστικά εθνικά κράτη, τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά του καπιταλισμού, αποτελούν απόλυτα εμπόδια σε κάθε απόπειρα εφαρμογής ενός ορθολογικού σχεδίου για το ξεπέρασμα της κρίσης. Ένα τέτοιο σχέδιο δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την αναγκαία αξιοποίηση του τεράστιου υπάρχοντα συσσωρευμένου πλούτου. Αυτόν τον πλούτο όμως, σήμερα τον σφετερίζονται μερικές εκατοντάδες δισεκατομμυριούχοι σε όλον τον κόσμο. Έτσι σύμφωνα με τους “Financial Timesοι μεγάλες εταιρείες στις ΗΠΑ αντί να επενδύσουν κεφάλαια για να βρουν οι άνεργοι δουλειά, έχουν δημιουργήσει τα μεγαλύτερα αποθέματα μετρητών τα τελευταία 20 χρόνια και ως σύγχρονοι Νέρωνες, περιμένουν μέσω της καταστροφικής κρίσης να πέσουν οι τιμές ώστε να γίνουν ξανά συμφέρουσες οι επενδύσεις.

Embed from Getty Images

Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα σχετικά στοιχεία της Oxfam οι 2.153 δισεκατομμυριούχοι ή αλλιώς το 1% των πλουσιότερων ανθρώπων του κόσμου έχουν περισσότερα χρήματα από το 60% του συνόλου του παγκόσμιου πληθυσμού. Η περιουσία τους αντιστοιχεί σε ποσό υπερδιπλάσιο του αθροιστικού πλούτου των 6,9 δισεκατομμυρίων λιγότερο πλούσιων ανθρώπων του πλανήτη. Με ένα τμήμα μόνο από τα τεράστια αυτά αποθέματα πλούτου στα χέρια τους, σε μια ομάδα, έστω, χωρών του πλανήτη, τα αδελφωμένα εργατικά-σοσιαλιστικά κράτη στηριγμένα στην κοινωνικοποίηση και τον κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας θα μπορούσαν να ξεπεράσουν την κρίση με το συντομότερο δυνατό τρόπο ,ανοίγοντας με τη συνεργασία τους το δρόμο για μια παγκόσμια συνεργασία στο πλαίσιο του παγκόσμιου σοσιαλισμού. Στον καπιταλισμό αντιθέτως, το μόνο που μπορεί να περιμένει κανείς είναι η μαζική καταστροφή παραγωγικού πλούτου και η εξαθλίωση εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων. Για τις λίγες εκατοντάδες δισεκατομμυριούχους όμως, η κρίση θα είναι μια ευκαιρία στηριγμένοι στον τεράστιο πλούτο τους, να γίνουν ακόμα πιο πλούσιοι.

Κεϋνσιανός πακτωλός χρημάτων για το κεφάλαιο

Μπροστά στην απότομη κλιμάκωση της κρίσης οι αστικές κυβερνήσεις σε παγκόσμιο επίπεδο καταφεύγουν στον κεϋνσιανισμό. Οι σιδερένιοι κανόνες δημοσιονομικής πειθαρχίας αποτελούν πλέον παρελθόν και οι κρατικές δαπάνες αυξάνονται παντού με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Αυτή είναι η καλύτερη απόδειξη για το ότι η πολιτική της «δημοσιονομικής πειθαρχίας» που ακολουθήθηκε διεθνώς για δεκαετίες, όπως επίμονα εξηγούσαν οι μαρξιστές, δεν είχε επιβληθεί λόγω των ιδεολογικών αντιλήψεων των αστικών κομμάτων που κυβέρνησαν, αλλά διότι εκείνη ήταν η συνταγή που εξυπηρετούσε καλύτερα τα συμφέροντα του κεφαλαίου. Σήμερα που η κρίση είναι βαθύτερη από ποτέ, η παλιά συνταγή είναι ακατάλληλη. Μόνο με την εγκατάλειψη των άκαμπτων κανόνων «δημοσιονομικής πειθαρχίας» μπορούν να διοχετευθούν στις τσέπες των καπιταλιστών τα απαιτούμενα ποσά για να αποφύγουν τις ζημιές που τους απειλούν, και αυτές να μετατεθούν εξολοκλήρου στους ώμους της εργαζόμενης κοινωνίας.

Μια ματιά στα μέτρα που λαμβάνουν διεθνώς οι αστικές κυβερνήσεις για την «τόνωση της οικονομίας» αρκεί για να κατανοήσουμε ότι αυτό που γίνεται στην πραγματικότητα είναι ένα ξεδιάντροπο χάρισμα στο κεφάλαιο γιγαντιαίων ποσών, που προέρχονται κυρίως από τους φόρους των εργαζόμενων πολιτών, ενώ για τον εργαζόμενο λαό συνεχίζει να ισχύει κανονικά η «παλιά καλή μέθοδος» της άγριας λιτότητας. Αυτό που βλέπουμε, είναι μια γενίκευση της πολιτικής των δαπανηρών «διασώσεων» των τραπεζών που ακολουθήθηκε στην κρίση του 2008, αυτή τη φορά για όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Ας δούμε καταρχάς τα μεγέθη. Η επικεφαλής του ΔΝΤ στην προαναφερθείσα ομιλία της υπολόγισε ότι οι κρατικές ενισχύσεις που αποφάσισαν οι διάφορες κυβερνήσεις για την αντιμετώπιση της κρίσης ανέρχονται στο φοβερό συνολικό ποσό των 8 τρισ. δολαρίων, τονίζοντας μάλιστα, ότι το ποσό αυτό δεν είναι αρκετό (προς μεγάλο προβληματισμό των ρεφορμιστών που αναζητούν πλέον, μανιωδώς τις «ιδεολογικές» αιτίες αυτής της απότομης «κεϋνσιανής» μετάλλαξης του μέχρι πρότινος «νεοφιλελεύθερου» ΔΝΤ). Στις χώρες της ΕΕ μόνο, σύμφωνα με δήλωση της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλας Φον Ντερ Λάιεν, «μέχρι σήμερα, (23/4) οι κρατικές ενισχύσεις ανέρχονται σε περίπου 1,8 τρισεκατομμύρια ευρώ.»

Πριν από λίγες μέρες, το γνωστό Ινστιτούτο Μπρίγκελ δημοσιοποίησε μια έρευνα σχετικά με τα ποσά που έχουν αποφασίσει να διαθέσουν οι κυβερνήσεις στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ  για την «αντιμετώπιση της κρίσης» μέχρι τις 16 Απριλίου, με τη μορφή άμεσης κρατικής ενίσχυσης, αναβολής πληρωμών φόρων, εισφορών και τόκων, καθώς και με τη μορφή εγγυήσεων ή άλλων εργαλείων εξασφάλισης ρευστότητας. Στον ακόλουθο πίνακα αναγράφονται αυτά τα ποσά ως ποσοστό του ΑΕΠ της κάθε χώρας.

  Άμεση δημοσιονομική ενίσχυση Αναβολές πληρωμών φόρων κ.α Άλλη ρευστότητα/ εγγυήσεις
Βέλγιο 0.7% 3.0% 10.9%
Δανία 2.1% 7.2% 2.9%
Γαλλία 2.4% 9.4% 14.0%
Γερμανία 6.9% 14.6% 38.6%
Ελλάδα 1.1% 2.0% 0.5%
Ουγγαρία 0.4% 8.3% 0.0%
Ιταλία 0.9% 13.2% 29.8%
Ολλανδία 1.6% 3.2% 0.6%
Πορτογαλία 2.5% 11.1% 5.5%
Ισπανία 1.1% 1.5% 9.1%
Ηνωμένο Βασίλειο 4.5% 1.4% 14.9%
Ηνωμένες Πολιτείες 9.1% 2.6% 2.6%

Για ποιους και για τι προορίζονται όμως όλα αυτά τα ποσά; Ας δούμε την απάντηση για τις χώρες της Ευρωζώνης που αναφέρονται στον παραπάνω πίνακα, καθώς και για τις ΗΠΑ, με βάση αναλυτικά στοιχεία από την ίδια έρευνα του «Μπρίγκελ». Έτσι λοιπόν, στο Βέλγιο το σύνολο των άμεσων ή έμμεσων αυτών χρηματοδοτήσεων είναι 69,26 δισ. ευρώ. Από αυτά για τους εργαζόμενους, τους ελεύθερους επαγγελματίες και την Υγεία θα δοθούν μόλις 1,655 δισ. ευρώ και από τα υπόλοιπα θα ωφεληθούν επιχειρήσεις. Στη Γαλλία το συνολικό πακέτο φτάνει τα 394,627 δισ. ευρώ και από αυτά μόλις τα 16 περίπου, θα διατεθούν για Υγεία, εργαζόμενους και ελεύθερους επαγγελματίες και τα υπόλοιπα θα διοχετευθούν στις επιχειρήσεις.

Στην Ιταλία το συνολικό πακέτο είναι 781,3 δισ. ευρώ ευρώ και από αυτά, μόλις σχεδόν 5,7 δισ ευρώ αφορούν τους εργαζόμενους και την Υγεία και τα υπόλοιπα, φυσικά, τις επιχειρήσεις. Στην Ολλανδία ανακοινώθηκε ότι δίνονται ως κρατικές χρηματοδοτήσεις συνολικά 43,2 δισ ευρώ και από αυτά μόλις 4,32 αναλογούν στους αυτοαπασχολούμενους και τους αγρότες, χωρίς να αναφέρονται μάλιστα καθόλου έκτακτες δαπάνες για το σύστημα Υγείας. Στην Πορτογαλία έχουμε ένα συνολικό κρατικό πακέτο ύψους 36,9 δισ. ευρώ και μόνο 1,275 δισ. ευρώ διατίθενται για κοινωνικά προγράμματα και αυτοαπασχολούμενους. Στην Ισπανία το πακέτο ανέρχεται σε 144,85 δισ., αλλά οι δαπάνες για «κοινωνικά ευάλωτους» και σκοπούς που αφορούν την COVID-19 με βάση δικούς μας πρόχειρους υπολογισμούς (λόγω του ότι σε ορισμένα σημεία η έρευνα δεν αναφέρει σαφή ποσά), δεν ξεπερνούν τα 20 δισ. ευρώ.

Στην πρωτοπορία των κρατικών ενισχύσεων στις επιχειρήσεις βρίσκεται η μέχρι πρότινος θιασώτης της άκαμπτης «δημοσιονομικής πειθαρχίας» καπιταλιστική Γερμανία, η οποία εμφανίζεται να πηγαίνει απότομα στο άλλο άκρο για να διασωθούν τα κέρδη των μεγάλων εταιρειών της. Στη Γερμανία το σύνολο των κρατικών χρηματοδοτήσεων ανέρχεται σε 2,058 τρισ. ευρώ, και από αυτά, μόνο τα 128,8 δισ ευρώ αφορούν την Υγεία, τους εργαζόμενους, ελεύθερους επιχειρηματίες και τις πολύ μικρές επιχειρήσεις. Πριν από λίγες μέρες μάλιστα, η ίδια η Επίτροπoς για την Ευρωπαϊκή Συνοχή, η Πορτογαλίδα Ελίζα Φερέιρα σε συνέντευξή της στην ισπανική El Pais εξέφρασε δυσαρέσκεια για αυτήν την πρακτική της Γερμανίας, αναφέροντας ότι πάνω από τις μισές κρατικές ενισχύσεις στην ΕΕ «χορηγήθηκαν από μία μόνο χώρα, η οποία είναι η Γερμανία. Το Βερολίνο ενίσχυσε την Adidas, με 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ και την TUI με 1,5 δισεκατομμύρια. Πρόκειται για ποσά που ξεπερνούν κατά πολύ αυτά που έχουν δώσει ορισμένα κράτη σε όλες τις μικρές και μεσαίες εταιρείες τους. Αυτή η δυσαναλογία στρεβλώνει την αγορά».

Αυτό βέβαια, που δεν είπε η κυρία Επίτροπος (πρώην υποδιοικήτρια της Τράπεζας της Πορτογαλίας και στέλεχος του Πορτογαλικού Σοσιαλιστικού) είναι ότι δεν μπορεί να στρεβλωθεί εκείνο που από τη φύση του συνιστά μια γιγάντια στρέβλωση, δηλαδή η καπιταλιστική οικονομία της αγοράς. Μια γιγάντια στρέβλωση στην κοινωνικά ζωτική  υπόθεση της ορθολογικής ανάπτυξης και αξιοποίησης των σύγχρονων παραγωγικών δυνάμεων.

Εκτός ΕΕ, τώρα, στη Βρετανία, το πακέτο κρατικών ενισχύσεων φτάνει στα 460,5 δισ. λίρες, αλλά για τους εργαζόμενους και τις «ευάλωτες κοινωνικές ομάδες» διατίθενται μόλις 2,31 δισ. Τέλος, στις ΗΠΑ το σύνολο των άμεσων ή έμμεσων κρατικών χρηματοδοτήσεων που ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση φτάνει τα 3,021 τρισ, δολάρια. Από τα 957,6 δισ. που συνολικά θα κατευθυνθούν εκτός επιχειρήσεων, μόνο τα 117 προορίζονται για το σύστημα Υγείας, ενώ 660 από αυτά, αφορούν την εφάπαξ χορήγηση 1.200 δολαρίων σε κάθε Αμερικανό με εισόδημα κάτω από 75.000 δολάρια.

Σε αυτά τα ποσά σε Ευρώπη και ΗΠΑ θα πρέπει να προσθέσουμε και τις τεράστιες ποσότητες φθηνού χρήματος που παρέχουν οι κεντρικές τράπεζες στις μεγάλες επιχειρήσεις και τις ιδιωτικές τράπεζες, στο όνομα της αντιμετώπισης της κρίσης. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ ανακοίνωσε ένα «πακέτο διάσωσης» ύψους 2,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποφάσισε ένα νέο πρόγραμμα δανεισμού τραπεζών και επιχειρήσεων («ποσοτική χαλάρωση») ύψους 750 δισ. ευρώ. Επιπρόσθετα, η ΕΕ αποφάσισε ένα ακόμα πακέτο ύψους έως και 540 δισεκατομμυρίων ευρώ, συμπεριλαμβανομένων και πιθανών δανείων από τον ESM (στη βάση της υπογραφής Μνημονίων λιτότητας) προς τα κράτη – μέλη της, με σκοπό να συνεχίζουν να εξυπηρετούν κανονικά τα χρέη τους προς τις μεγάλες τράπεζες και τους άλλους ιδιώτες πιστωτές τους. Φυσικά, η Ιαπωνία και η Κίνα έχουν και αυτές ήδη ανακοινώσει και προωθήσει ανάλογες κολοσσιαίες κρατικές δαπάνες, με τους ίδιους πάντα κύριους δικαιούχους, τις μεγάλες εταιρείες. Η Ιαπωνία «έριξε» σχεδόν 1 τρισ. δολάρια  και η κεντρική τράπεζα της Κίνας 405 δισ. δολάρια .

Όπως είδαμε αναλυτικά λοιπόν, σε όλα τα καπιταλιστικά κράτη οι κυβερνήσεις έχουν καταληφθεί από ένα αμόκ παροχής χρήματος σε τράπεζες και μεγάλες επιχειρήσεις, δίχως ιστορικό προηγούμενο. Πρόκειται για ένα τρομακτικό παγκόσμιο σκάνδαλο αλόγιστης σπατάλης και υπερχρέωσης, το οποίο έχει προβληματίσει και τα ίδια τα αναλυτικά επιτελεία του κεφαλαίου. Ενδεικτικά, το Ινστιτούτο Μπρίγκελ αναφέρει ως συμπέρασμα από την έρευνά του που παραθέσαμε πιο πάνω, ότι «τα μέτρα άμεσης δημοσιονομικής ώθησης οδηγούν αμέσως σε επιδείνωση του ισοζυγίου του προϋπολογισμού χωρίς άμεση αποζημίωση αργότερα». Ανάλογο προβληματισμό εκφράζει το Ινστιτούτο και για την κατηγορία δαπανών με τίτλο «άλλη ρευστότητα/εγγυήσεις», αναφέροντας ότι τα μέτρα αυτά «θα δημιουργήσουν ενδεχόμενες υποχρεώσεις που θα μπορούσαν να μετατραπούν σε πραγματικές δαπάνες είτε το 2020, είτε αργότερα».

Με απλά λόγια, ομολογείται ότι αυτά τα μέτρα θα δημιουργήσουν νέα τεράστια κρατικά χρέη. Χρέη που ασφαλώς θα επιχειρηθεί και πάλι να φορτωθούν από τις αστικές κυβερνήσεις στους ώμους των εργαζόμενων, με ακόμα μεγαλύτερη λιτότητα και περικοπές, παράγοντες που όμως, με τη σειρά τους, θα κάνουν την ύφεση ακόμα βαθύτερη. Είναι ενδεικτικό το ότι κατά την περίοδο Σεπτεμβρίου 2019 – Απριλίου 2020 το χρέος των ΗΠΑ αυξήθηκε από 22,7 τρισ. σε 24,7 τρισ. δολάρια, δηλαδή το αμερικάνικο κράτος έχει δημιουργήσει σχεδόν 2 τρισ. δολάρια νέου χρέους μέσα σε 7 μήνες, με το μεγαλύτερο μέρος αυτής της αύξησης να έχει πραγματοποιηθεί τον Απρίλιο του 2020. Ήδη, στα τέλη του 2019, το παγκόσμιο χρέος σύμφωνα με τους “Financial Times”, είχε υπερβεί τα 250 τρισεκατομμύρια δολάρια, φτάνοντας στο επιβλητικό 320% του παγκόσμιου ΑΕΠ . Σ’ αυτές τις συνθήκες, οι πακτωλοί κρατικού χρήματος για τη διάσωση των καπιταλιστικών κερδών αναπόφευκτα θα οδηγήσουν σε χρεοκοπίες κρατών, τραπεζών και επιχειρήσεων, με αλυσιδωτές επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία.

Και ασφαλώς, δεν πρέπει να ξεχνάμε τον πληθωρισμό. Οι αστοί οικονομικοί αναλυτές επιμένουν να μην εκφράζουν ανησυχία για το ενδεχόμενο αλματώδους αύξησης του πληθωρισμού. Ωστόσο, η εκτύπωση και διοχέτευση στην οικονομία μεγάλων ποσοτήτων χρήματος την ώρα που η παραγωγή λόγω της ύφεσης μειώνεται δραματικά, χωρίς δηλαδή αντιστοίχιση σε παραγόμενα εμπορεύματα, θα τείνει αναπόφευκτα να δημιουργεί μεγάλο πληθωρισμό. Οι πληθωριστικές πιέσεις θα ενισχυθούν και από τον διαρκώς αυξανόμενο προστατευτισμό και τη διεθνή τάση επιβολής νέων δασμών. Η προοπτική του λεγόμενου στασιμοπληθωρισμού, του συνδυασμού δηλαδή, υψηλού πληθωρισμού και βαθιάς ύφεσης με υψηλή ανεργία είναι ο οικονομικός εφιάλτης που ο καπιταλισμός απειλεί να πραγματοποιήσει όσο δεν ανατρέπεται από τη σοσιαλιστική επανάσταση.

Όμως τα μέτρα αυτά, πάνω από όλα, είναι απεχθή λόγω της κοινωνικά σκανδαλώδους φύσης τους. Οι αστικές κυβερνήσεις στο βωμό του ιερού απαραβίαστου του συσσωρευμένου πλούτου μερικών δεκάδων ισχυρών καπιταλιστών σε κάθε χώρα και της ανάγκης για θωράκιση των κερδών τους από τη κρίση, λεηλατούν το παρόν και το μέλλον εκατομμυρίων εργαζόμενων ανθρώπων. Με αυτά τα τρομακτικά ποσά που επιδοτούνται σήμερα οι καπιταλιστές θα μπορούσαν σε όλες τις χώρες να έχουν αποκτηθεί από το κράτος οι μεγάλες επιχειρήσεις – «μοχλοί» της οικονομίας με γενναιόδωρες μάλιστα αποζημιώσεις σε όλους εκείνους τους μετόχους τους που θα είχαν αποδεδειγμένη ανάγκη και ταυτόχρονα, θα εξασφαλιζόταν για τα ταμεία αυτών των εταιρειών η ύπαρξη σημαντικών διαθέσιμων ποσών για επενδύσεις, οι οποίες θα απέφεραν νέα έσοδα στο κράτος, αξιοποιήσιμα για την άνοδο του βιοτικού επιπέδου της κοινωνίας. Αντιθέτως σήμερα, οι κρατικές επιδοτήσεις των μεγάλων επιχειρήσεων δεν έχουν την παραμικρή κοινωνική ανταπόδοση, αποτελούν πανάκριβα δώρα στους καπιταλιστές, τα οποία μάλιστα, όπως ήδη εξηγήσαμε δεν πρόκειται να έχουν κανένα αντίκρυσμα στην ύφεση, θα οξύνουν την κρατική και ιδιωτική υπερχρέωση και θα τείνουν να αυξήσουν τον πληθωρισμό.

Το γενικότερο συμπέρασμα που βγαίνει από όλα τα παραπάνω είναι ότι το βάθος της παρούσας καπιταλιστικής κρίσης είναι τόσο μεγάλο και η κυρίαρχη μέθοδος διαχείρισής της τόσο επιζήμια και σκανδαλώδης κοινωνικά, που οι ιδέες και το πρόγραμμα της παγκόσμιας σοσιαλιστικής επανάστασης αναδεικνύονται σήμερα ως η μοναδική λύση που μπορεί να εξασφαλίσει μια ανθρώπινη και αξιοπρεπή διαβίωση για το 99% του πληθυσμού του πλανήτη. Ποτέ άλλοτε από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, ο σοσιαλισμός δεν αποτελούσε μια τόσο άμεση και επιτακτική αναγκαιότητα για την ανθρωπότητα όσο στις μέρες μας. Μόνο η νικηφόρα σοσιαλιστική επανάσταση με την εγκαθίδρυση μιας κοινωνικοποιημένης, κεντρικά και δημοκρατικά σχεδιασμένης οικονομίας μπορεί να βγάλει την ανθρωπότητα και πάλι στο ξέφωτο της προόδου.

Συνεχίζεται

Σταμάτης Καραγιαννόπουλος

Μέρος 3οΜέρος 5ο

Πρόσφατα Άρθρα

Σχετικά άρθρα