Θεωρία - Ιστορία - Σελίδα 52

Το κείμενο που ακολουθεί γράφτηκε το 1999 για την αναδημοσίευση μιας σειράς άρθρων του Άλαν Γουντς, που είχαν γραφτεί 10 χρόνια νωρίτερα, με αφορμή την 200η επέτειο της Γαλλικής Επανάστασης. Εδώ γίνεται μια διερεύνηση της σχέσης ανάμεσα στη Γαλλική και τη Ρωσική Επανάσταση: τις διεργασίες ανάπτυξης και κατάρρευσης της επαναστατικής ορμής των μαζών μέσα στο συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο της κάθε μιας επανάστασης.

Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από το σημαντικό έργο των Άλαν Γουντς και Τεντ Γκραντ «Η Διαλεκτική σε αντεπίθεση» (Reason in Revolt) που εκδόθηκε το 1995 και κατάφερε να προσεγγίσει αξεπέραστα τις σύγχρονες επιστημονικές ανακαλύψεις από τη σκοπιά του διαλεκτικού υλισμού, της φιλοσοφίας του μαρξισμού.

«…Με πάνω ως κάτω απλωμένη τη σημαία, οι νέοι που τους έλεγαν αλήτες. Τέτοιας λογής αποκοτιές, ωστόσο μαθαίνοντας οι άλλοι σφόδρα ταράχτηκαν και φορές τρεις με το μάτι ξαναμετρώντας το έχει τους, λάβανε την απόφαση να βγουν έξω σε δρόμους και σε πλατείες με το μόνο πράγμα που τους είχε απομείνει: Μια πήχη φωτιά κάτω από τα σίδερα με τις μαύρες κάνες και τα δόντια του ήλιου. Και χτυπούσαν όπου να ‘ναι, σφαλώντας τα βλέφαρα με απόγνωση…Και θερίσανε πλήθος τα θηρία και άλλους εμάζεψαν…» (Οδυσσέα Ελύτη, «Άξιον Εστί»)

Ανεξάρτητα από το εάν κάποιος είναι πολιτικά υπέρ ή ενάντια της, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ρώσικη Επανάσταση του 1917 επέδρασε καταλυτικά στην πορεία της παγκόσμιας ιστορίας. Παίρνοντας την σκυτάλη από τη σύντομη σε ζωή, αλλά μεγαλειώδη σε σημασία Παρισινή Κομμούνα, για πρώτη φορά εκατομμύρια εργατών και αγροτών πήραν την εξουσία στα χέρια τους και προχώρησαν στο μετασχηματισμό των δομών της κοινωνίας.

Με τα τεράστια κινήματα της εργατικής τάξης που ακολούθησαν την Οκτωβριανή επανάσταση, η ανατροπή του καπιταλισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπήκε στην ημερήσια διάταξη. Η νίκη της εργατικής τάξης στις αναπτυγμένες χώρες, με τη σειρά της, θα έδινε τη βάση για να ξεπεραστεί η καθυστέρηση της Ρωσίας και θα απομάκρυνε κι άλλο τον κίνδυνο της ιμπεριαλιστικής επίθεσης...

Η επιρροή της Κομμουνιστικής Διεθνούς (Γ΄ Διεθνής) μετά τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο έκανε άλματα: διέθετε 51 εθνικά τμήματα με συνολικό αριθμό μελών 2,8 εκατομμύρια (μόνο 550.000 στη Ρωσία στο Τρίτο Συνέδριο το 1921. Στις τάξεις της υπήρχαν πολλές τάσεις, από τον «κεντρισμό» (ανάμεσα στο μαρξισμό και το ρεφορμισμό) ως τον υπεραριστερισμό...

Μέχρι το 1921, η ταξική πάλη διεθνώς βρισκόταν σε μια φάση παροδικής ύφεσης. Δημιουργούταν όμως μια παράξενη και επικίνδυνη κατάσταση: από τη μια πλευρά η καπιταλιστική τάξη σταθεροποιούσε διεθνώς τα ερείσματα της και από την άλλη το πρώτο και μόνο εργατικό κράτος απομονωμένο και εξαντλημένο...

Σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο, η διδασκαλία του Μαρξ προκαλεί την υπέρτατη εχθρότητα και το μίσος ολόκληρου του φάσματος της αστικής επιστήμης (και της επίσημης και της φιλελεύθερης), η οποία θεωρεί το μαρξισμό ως ένα είδος «βλαβερής αίρεσης»...

Δημοσιεύουμε σήμερα μια άκρως ενδιαφέρουσα συνοπτική παρουσίαση των συμπερασμάτων, που περιέχονται στο κείμενο του Φρίντριχ Ένγκελς «Ο ρόλος της εργασίας στην εξανθρώπιση του πιθήκου», γραμμένη από τον Βρετανό μαρξιστή και μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του περιοδικού «Socialist Appeal» σ. Ρόμπ Σιούελ.

Η περίοδος που καλύπτεται από τις ακόλουθες επιστολές εκτείνεται από το Δεκέμβριο του 1922 ως το Μάρτιο του 1923, δηλαδή στις τελευταίες μέρες της πολιτικής ζωής του Λένιν, όταν αγωνιζόταν εναντίον μιας ολοένα και πιο επώδυνης και εξουθενωτικής ασθένειας.