Ο Λένιν, λίγο πριν την Οκτωβριανή Επανάσταση, περιέγραψε με οξυδέρκεια τη φύση του εργατικού κράτους στο βιβλίου του «Κράτος και Επανάσταση»: «Μαζί με την τεράστια επέκταση της δημοκρατίας, που για πρώτη φορά γίνεται δημοκρατία για τους φτωχούς, η δικτατορία του προλεταριάτου φέρνει μαζί της μια σειρά περιορισμούς στην ελευθερία των καταπιεστών, των εκμεταλλευτών, των καπιταλιστών. Πρέπει να τους καθυποτάξουμε, για να ελευθερώσουμε την κοινωνία από τη σκλαβιά της μισθωτής εργασίας, η αντίστασή τους πρέπει να συντριβεί με τη βία… είναι όμως η καθυπόταξη της μειοψηφίας των εκμεταλλευτών από την πλειοψηφία των χτεσινών μισθωτών… Ο ιδιαίτερος μηχανισμός, η ιδιαίτερη μηχανή καθυπόταξης, το “κράτος”, είναι ακόμα αναγκαίο αλλά πρόκειται πια για κράτος μεταβατικό…»
Η σταδιακή «απονέκρωση του κράτους» σαν ιδιαίτερος μετασχηματισμός ελέγχου και καταπίεσης έξω και πέρα από τον έλεγχο της κοινωνίας – αυτό είναι που στην πραγματικότητα δείχνει το πολιτικό μέτρο της εργατικής εξουσίας. Ο Λένιν, στο ίδιο βιβλίο του, εξηγεί τι σημαίνει αυτό: «Είναι φυσικό οι εκμεταλλευτές να μην είναι σε θέση να καθυποτάξουν το λαό χωρίς μία πολυσύνθετη μηχανή… όμως ο λαός μπορεί να καθυποτάξει τους εκμεταλλευτές και με μια πολύ απλή “μηχανή”, σχεδόν δίχως “μηχανή”, δίχως ειδικό μηχανισμό, με την απλή οργάνωση των ενόπλων μαζών (σαν τα Σοβιέτ των αντιπροσώπων, των εργατών και των στρατιωτών…)».
Πώς θα μπορούσε αυτή η «απλή μηχανή» να δουλεύει στην πράξη; Πώς μπορούν οι εργαζόμενοι να ελέγχουν το κράτος που δημιούργησαν και να αποτρέψουν την ανάπτυξη στρατιωτικής και γραφειοκρατικής ελίτ; Οι βασικές προδιαγραφές του Λένιν είναι και σήμερα σωστές όσο ήταν και την ημέρα που γράφτηκαν:
1. Κανείς αξιωματούχος να μην παίρνει μισθό μεγαλύτερο από το μέσο μισθό του ειδικευμένου εργάτη.
2. Τα διοικητικά καθήκοντα να ανακυκλώνονται σε ευρύτατα στρώματα του πληθυσμού, για να αποφεύγεται η παγιοποίηση μιας γραφειοκρατικής κάστας
3. Όλοι οι εργαζόμενοι να φέρουν όπλα, για να προστατεύουν την επανάσταση από κινδύνους, όπου υπάρχουν.
4. Όλη η εξουσία βρίσκεται στα Σοβιέτ. Η σύνθεση των Σοβιέτ είναι απλοί αντιπρόσωποι από τους εργασιακούς χώρους, που είναι άμεσα ανακλητοί και υποχρεωμένοι να κάνουν λεπτομερείς ενημερώσεις των εργασιών των Σοβιέτ πίσω σε μαζικές συναντήσεις στους χώρους δουλειάς, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή συμμετοχή.
