ΑρχικήΘεωρία - Ιστορία
Θεωρία - Ιστορία - Σελίδα 12
Μαρξιστική θεωρία και ιστορικές αναλύσεις
Podcast: Η Πορτογαλική Επανάσταση του 1974-75
Σήμερα συμπληρώνονται 48 χρόνια από το ξέσπασμα της "Επανάστασης των Γαρυφάλλων" - ακούστε το νέο επεισόδιο του ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ Podcast. Ομιλητής: Πάτροκλος Ψάλτης. Ακούστε την ομιλία στην πλατφόρμα Anchor εδώ, στην πλατφόρμα Spotify εδώ και στην πλατφόρμα Google podcast εδώ.
«Οι Πολωνοί κομμουνιστές απέναντι στον Στάλιν», Χ. Κεφαλής – Ένα αντιπροσωπευτικό απόσπασμα
Ο Ρόμαν Μπορτνόβσκι ήταν γιος του Σαούλ Αμστερντάμ και θετός γιος του Μπρόνισλαβ Μπορτνόβσκι, ηγετικών στελεχών του ΚΚ Πολωνίας που εκτελέστηκαν στις σταλινικές εκκαθαρίσεις. Η μητέρα του Στέλλα Μπορτνόβσκα εξορίστηκε σε στρατόπεδο εργασίας στο Βορρά, ενώ ο ίδιος και η αδελφή του στάλθηκαν σε ορφανοτροφεία. Το παρόν είναι μέρος των αναμνήσεών του εκείνων των χρόνων. Απόσπασμα από τα «Ντοκουμέντα», στο βιβλίο του Χρήστου Κεφαλή, «Οι Πολωνοί κομμουνιστές απέναντι στον Στάλιν», εκδ. Redmarks, σελ. 471-476.
Ο Στάλιν είναι ο πατέρας μας
του Ρόμαν Μπορτνόβσκι
Στον Πατέρα μου και στον Πατριό μου - αντί επιτάφιου
στις ανύπαρκτες ταφόπλακες των άγνωστων τάφων τους
Έζησα στη Σοβιετική Ένωση για 14 χρόνια – από το 1933 ως το 1947. Σχολείο στη Μόσχα, σύλληψη των γονιών μου, ορφανοτροφείο, μελέτη στο ινστιτούτο, επιστροφή στην Πολωνία. Τώρα, στις μέρες του Γκορμπατσόφ, της περεστρόικα, της γκλάσνοστ και της εξάλειψης των «λευκών κηλίδων», αποφάσισα να περιγράψω τη νιότη μου, να γυρίσω την ταινία της ζωής μπροστά στα μάτια μου από την αρχή, καρέ-καρέ. Καθώς το έκανα αυτό, συνειδητοποίησα ότι η επιθυμία να «βγάλω έξω» αυτές τις αναμνήσεις από τον εαυτό μου με βασάνιζε για καιρό, με πίεζε σαν ένα λιθάρι τοποθετημένο στο στήθος μου.
Στην εξιστόρηση της νιότης μου, αποφάσισα να παρουσιάσω τα πραγματικά γεγονότα...
«Οι Πολωνοί κομμουνιστές απέναντι στον Στάλιν» – Ένα αποκαλυπτικό βιβλίο του σ. Χρήστου Κεφαλή
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Χρήστος Κεφαλής
Οι Πολωνοί κομμουνιστές απέναντι στον Στάλιν
Εκδόσεις Redmarks, Αθήνα 2022, σελ. 494, 20 €
Οι σταλινικές εκκαθαρίσεις του 1936-38 στην ΕΣΣΔ παρέσυραν χιλιάδες ξένους κομμουνιστές, ηγέτες και ακτιβιστές των εθνικών τμημάτων της Κομιντέρν. Οι Πολωνοί κομμουνιστές υπέστησαν τις συνέπειές τους χειρότερα από όλους τους άλλους. Από μια εκατοντάδα ηγετικών στελεχών του ΚΚ Πολωνίας, μελών του ΠΓ και της ΚΕ, βουλευτών, κ.ά., επέζησε μόνο ένας. Από τα 3817 μέλη του κόμματος που βρίσκονταν στα 1936 στην ΕΣΣΔ επέζησαν λιγότερα από 100 και από τους 15.000 Πολωνούς αντιφασίστες πρόσφυγες λίγες εκατοντάδες. Το ίδιο το ΚΚ Πολωνίας διαλύθηκε τον Αύγουστο του 1938 με απόφαση της Κομιντέρν, μετά από εντολή του Στάλιν, σαν μια πρακτορική οργάνωση. Οι ηγέτες και τα στελέχη του, παλιοί, δοκιμασμένοι αγωνιστές, σύντροφοι της Ρόζας Λούξεμπουργκ, συμμέτοχοι στην Οκτωβριανή Επανάσταση και το ρωσικό εμφύλιο, φυλακισμένοι για χρόνια στην Πολωνία από τη δικτατορία του Πιλσούντσκι, κατηγορήθηκαν ότι ήταν πράκτορες της POW, της Πολωνικής Στρατιωτικής Οργάνωσης. Στη συνέχεια οι διώξεις επεκτάθηκαν στον πολωνικό πληθυσμό της ΕΣΣΔ, κοστίζοντας στα 1937-38 περίπου 110.000 θύματα και δεκάδες χιλιάδες ακόμη, αιχμαλώτους πολέμου και εκτοπισμένους μετά το 1939.
Στο παρόν βιβλίο ο Χρήστος Κεφαλής αφηγείται την άγνωστη και από πολλές απόψεις συνταρακτική ιστορία των Πολωνών κομμουνιστών, αλλά και...
Podcast: Ελληνική Επανάσταση 1821 (μέρος 2ο)
Νέο επεισόδιο στο ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ Podcast, αφιερωμένο στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 (2ο μέρος). Το οικονομικό σύστημα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και η αναγέννηση του εμπορίου. Ομιλητής: Σταμάτης Καραγιαννόπουλος. Ακούστε την ομιλία στην πλατφόρμα Anchor εδώ, στην πλατφόρμα Spotify εδώ και στην πλατφόρμα Google podcast εδώ.
Podcast: Ελληνική Επανάσταση 1821 (μέρος 1ο)
Νέο επεισόδιο στο ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ Podcast. Η φύση της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και η προϊστορία του ελληνικού έθνους. Ομιλητής: Σταμάτης Καραγιαννόπουλος.
Ακούστε την ομιλία στην πλατφόρμα Anchor εδώ, στην πλατφόρμα Spotify εδώ και στην πλατφόρμα Google podcast εδώ.
Video: Τι είναι ο ιμπεριαλισμός
Σύνοψη των βασικών ιδεών της μπροσούρας του Λένιν «Ιμπεριαλισμός το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού» από τον Νίκο Σέντη, μέλος της Νεολαίας Ενάντια στον Καπιταλισμό, στο πλαίσιο των διαδικτυακών εκπομπών της εφημερίδας «ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ», με τίτλο «Το βήμα του επαναστατικού σοσιαλισμού».
Ουκρανία: μερικές παρατηρήσεις πάνω στο εθνικό ζήτημα και τη ρωσική επέμβαση
Αυτό το κείμενο γράφτηκε τον Δεκέμβριο του 2014 στον απόηχο του κινήματος Euromaidan στην Ουκρανία, των εξεγέρσεων στο Ντόνετσκ και στο Λουχάνσκ και της ρωσικής προσάρτησης της Κριμαίας. Εκείνη την εποχή, η Διεθνής Μαρξιστική Τάση (IMT) είχε πρωταγωνιστήσει στην έναρξη της εκστρατείας «Αλληλεγγύη με την Αντιφασιστική Αντίσταση στην Ουκρανία» (SARU). Εν τω μεταξύ, αρκετές αποκαλούμενες μαρξιστικές οργανώσεις είχαν συνθηκολογήσει με τον αντιδραστικό ουκρανικό εθνικισμό. Ως εκ τούτου, ήταν σημαντικό να αναλύσουμε την ιστορική εξέλιξη του εθνικού ζητήματος στην Ουκρανία.
Το άρθρο εξηγεί ορισμένες από τις πτυχές αυτού του εθνικού ζητήματος, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής των μπολσεβίκων, εκείνης του Λένιν την εποχή της ίδρυσης της Σοβιετικής Ένωσης το 1922, και τη θέση που υιοθέτησε ο Τρότσκι στα τέλη της δεκαετίας του 1930.
Το εθνικό ζήτημα είναι ένα ναρκοπέδιο. Εάν δεν είναι κάποιος προσεκτικός, μπορεί να πέσει σε κάθε είδους παγίδα. Ένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού είναι η Ουκρανία.
Από την έναρξη της εκστρατείας Αλληλεγγύη με την Αντιφασιστική Αντίσταση στην Ουκρανία (SARU), στην οποία παίξαμε σημαντικό ρόλο, έχουμε δεχθεί επίθεση από διάφορες οργανώσεις που ισχυρίζονται ότι είναι μαρξιστικές.
Το κοινό σημείο της θέσης τους μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: το βασικό ζήτημα στην Ουκρανία σήμερα είναι ο αγώνας για αυτοδιάθεση ενάντια στον ιμπεριαλιστικό εκφοβισμό της Ρωσίας....
Ποια ήταν η πραγματική θέση του Λένιν για το ουκρανικό εθνικό ζήτημα;
Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, στο γνωστό του διάγγελμα στο ρωσικό έθνος στις 21 Φεβρουαρίου του 2022, υποστήριξε ότι «η Ουκρανία δημιουργήθηκε από τον Λένιν». Η αλήθεια είναι ότι η Οκτωβριανή Επανάσταση είχε τη μεγάλη τιμή της απελευθέρωσης των εθνοτήτων που είχαν καταπιεστεί από την τσαρική Ρωσία, την οποία ο Λένιν αποκάλεσε «φυλακή των εθνών». Παρουσιάζουμε εδώ αυτό το γράμμα του Λένιν, γραμμένο το 1919, το οποίο αναπτύσσει σε λίγες σελίδες τη θέση του μαρξισμού στο ζήτημα των εθνικοτήτων. Ας αφήσουμε τον Λένιν να μιλήσει!
Τι γεγονός ότι το πρόγραμμα των μπολσεβίκων περιελάμβανε το δικαίωμα των εθνών στην αυτοδιάθεση, επέτρεψε τη νίκη της Οκτωβριανής Επανάστασης και αργότερα τη γέννηση της Σοβιετικής Ένωσης, η οποία την εποχή του Λένιν ήταν μια ελεύθερη ένωση εθνοτήτων, απελευθερωμένη από τον ζυγό των Τσάρων.
Στην ομιλία του, ο Πούτιν επανέλαβε ότι ο φάρος του είναι η τσαρική αυτοκρατορία, ο μεγαλορωσικός εθνικισμός και η καταπίεση των λαών. Ο δικός μας είναι ο Λένιν και ο μπολσεβικισμός, με τον ασυμβίβαστο αγώνα τους για τον προλεταριακό διεθνισμό και την ενότητα της εργατικής τάξης.
ΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΑΓΡΟΤΕΣ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΙΣ ΝΙΚΕΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟΝ ΝΤΕΝΙΚΙΝ
Σύντροφοι! Πριν από τέσσερις μήνες, στά τέλη Αύγούστου του 1919, άπ’ άφορμή...
Τριάντα χρόνια καπιταλισμού στην Ουκρανία: η φρίκη της οικονομίας της αγοράς
Η επέτειος των 30 χρόνων από την πτώση της ΕΣΣΔ και την παλινόρθωση του καπιταλισμού στην Ουκρανία γιορτάστηκε στο Κίεβο στις 24 Αυγούστου. Σε περίοπτη θέση κατά τη διάρκεια των εορτασμών ήταν οι πρώην Πρόεδροι Γιουσένκο, Κούσμα και Ποροσένκο, οι οποίοι προέδρευσαν κατά την περίοδο της μετάβασης της χώρας στον καπιταλισμό. Αλλά πίσω από τη χαρά κρύβονται τρεις δεκαετίες φτώχειας, ανισότητας και καταστολής. Αυτή είναι η πραγματική ιστορία του καπιταλισμού στην Ουκρανία.
Ο σημερινός Πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, πήρε τη θέση του ολιγάρχη Ποροσένκο το 2019, εν μέρει λόγω του ότι φαινόταν πως αποστασιοποιείται από την πατριωτική υστερία του τελευταίου. Όμως, η ομιλία του Ζελένσκι για την Ημέρα της Ανεξαρτησίας ήταν γεμάτη με τον φασαριόζικο σωβινισμό του Ποροσένκο, με τον Πρόεδρο να επικαλείται τη μεγάλη εθνική κληρονομιά της Ουκρανίας: «Η Ορθοδοξία ξεκίνησε εδώ, η Παλαιά Σλαβική γλώσσα ξεκίνησε εδώ… Είμαστε απόγονοι της ένδοξης δυναστείας των Ρως του Κιέβου… Είμαστε απόγονοι μιας ισχυρής χώρας που ήταν το κέντρο της Ευρώπης». Και ούτω καθεξής.
Στο μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας του, ο Ζελένσκι μίλησε για όλα τα «κατορθώματα» του νεαρού ουκρανικού κράτους, κυρίως στα χρόνια κατά τα οποία το κόμμα του ήταν στην κυβέρνηση.
Το πιο εντυπωσιακό πράγμα σε αυτή την ομιλία ήταν η απόσταση που...
Πως ο δυτικός ιμπεριαλισμός προετοίμασε τη σύγκρουση στην Ουκρανία
Καθώς οι βόμβες και οι πύραυλοι πέφτουν στις πόλεις της Ουκρανίας, οι εργαζόμενοι σε όλο τον κόσμο είναι φυσικά αποτροπιασμένοι με τον θάνατο και την καταστροφή που προκλήθηκε από τη ρωσική εισβολή. Ωστόσο, ο ρόλος που έπαιξε η ιμπεριαλιστική Δύση σε αυτή τη σύγκρουση δεν εξηγείται ποτέ.
Αν το σκεφτούμε για λίγο, είναι σαφές ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν είναι απλώς ένας πόλεμος μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, αλλά ένας πόλεμος «δια αντιπροσώπων» μεταξύ των δυτικών συμμάχων και της Ρωσίας. Δεν υπάρχει αμφιβολία με ποιανού πλευρά βρίσκεται η Δύση. Τα τελευταία χρόνια, ο ουκρανικός στρατός οπλίζεται και εκπαιδεύεται από χώρες του ΝΑΤΟ.
Σήμερα, η πολεμική δράση της Ουκρανίας χρηματοδοτείται από την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Στέλνουν και όπλα και χρήματα με πρωτοφανή τρόπο. Η Γερμανία έσπασε τον μακροχρόνιο κανόνα της να μην στέλνει όπλα. Η Βουλή των Αντιπροσώπων του Ηνωμένου Βασιλείου μόλις ενέκρινε 13 δισεκατομμύρια δολάρια για την Ουκρανία και ούτω καθεξής.
Θα μπορούσαμε να ρωτήσουμε: πού ήταν αυτά τα χρήματα όταν η Ουκρανία βρισκόταν στη μέση μιας καταστροφικής οικονομικής κρίσης; Τώρα που είναι σε πόλεμο, θεωρούνται ξεκάθαρα ως εύλογα έξοδα. Όταν οι μάζες των Ουκρανών αντιμετώπιζαν τη φτώχεια και την εξαθλίωση, αυτό δεν ίσχυε και τόσο πολύ. Το γεγονός ότι οι...