Στην πράξη η απόφαση της ΚΠΕ αρνείται το δημοκρατικό δικαίωμα της βάσης του κόμματος να παρέμβει ενεργά στις εξελίξεις και την περιορίζει σε ρόλο σχολιαστή. Η ειρωνεία είναι ότι λήφθηκε με το σκεπτικό πως ένα έκτακτο συνέδριο θα δημιουργούσε προβλήματα στην εικόνα του κόμματος ενόψει εκλογών! Λες και η στάση της ηγεσίας όλο αυτό το διάστημα μετά τις Ευρωεκλογές, με τις συγκρούσεις χωρίς καθαρές πολιτικές αρχές στους κόλπους της αριστερής της πλειοψηφίας και την δημόσια αμφισβήτηση συλλογικά ειλημμένων αποφάσεων που ενσαρκώνουν την αριστερή πορεία του ΣΥΝ από την πλευρά των ηγετών των «ανανεωτικών», αποτέλεσε υπόδειγμα πολιτικής σοβαρότητας και διαφύλαξης της συνοχής του κόμματος…Λες και είναι ποτέ δυνατό να επιτευχθεί ανάκαμψη στις επερχόμενες εκλογές, με μια βάση απογοητευμένη και στο περιθώριο των εξελίξεων, που παράλληλα θα καλείται να δώσει αποτελεσματικά έναν δύσκολο εκλογικό αγώνα..
Ο σ. Αλέξης Τσίπρας με την πρωτοβουλία του για προσφυγή σε ένα έκτακτο συνέδριο, κινήθηκε προς τη σωστή κατεύθυνση. Στην ομιλία του στην συνεδρίαση της ΚΠΕ, παρ’ ότι για μια ακόμα φορά δεν προσδιόρισε συγκεκριμένα τα πολιτικά αίτια της ήττας των Ευρωεκλογών και της παρούσας κρίσης, έδειξε πως έχει διάθεση για αυτοκριτική : «..Αλλιώς είχαμε υποσχεθεί να είμαστε παρόντες, σε έναν κόσμο που στράφηκε προς την πλευρά μας με ενδιαφέρον. Να είμαστε παρόντες στα προβλήματα που αντιμετωπίζει για να δίνουμε δύναμη στους αγώνες και στις διεκδικήσεις του, υποσχεθήκαμε και δεν καταφέραμε μέχρι τώρα να εκπληρώσουμε αυτή την υπόσχεση… Και η αλήθεια λέει ότι από τις ευρωεκλογές και μετά, μετά από ένα αποτέλεσμα κακό και μετά από ακόμα πιο κακή διαχείριση που κάναμε, όλα μας τα προβλήματα, όλη μας η ανεπάρκεια, όλες μας οι στρεβλώσεις, όλο το πολιτικό έλλειμμα που για πολύ καιρό κρύβαμε κάτω από το χαλί, έχει βγει στην επιφάνεια και μας έχει ακινητοποιήσει.»
Αξιοσημείωτο επίσης είναι το γεγονός ότι ο πρόεδρος του ΣΥΝ – παρ’ ότι αυτό είναι κάτι που πρέπει να αποδεικνύεται με πράξεις κι όχι με λόγια – έδειξε τη θέληση να αφουγκραστεί τις απόψεις και τις αγωνίες της βάσης : «..Οφείλω όμως να σας πω ότι τις πιο σοβαρές τοποθετήσεις πάνω στο κομματικό ζήτημα, αυτές που βρίσκονται πιο κοντά στην κριτική σκέψη, στην σύνθεση, στον αβίαστο αριστερό λόγο, τις άκουσα από τα απλά μέλη, στις συσκέψεις που έγιναν μετά το εκλογικό αποτέλεσμα, στις συνεδριάσεις των νομαρχιακών επιτροπών και στις περιοδείες που έκανα κατακαλόκαιρο, στην Ημαθία, στη Σάμο, στην Αρκαδία, στην Ήπειρο και στη Κρήτη. Και αναρωτιέμαι αυτές οι σκέψεις πώς θα ακουστούν. Πώς θα γίνουν γνωστές στη κοινωνία, πώς θα τις λάβουμε υπόψη μας για να διορθώσουμε τα πράγματα; Μήπως, ήρθε η ώρα να ακούσουμε και τη γνώμη όλων αυτών που στηρίζουν το οικοδόμημα του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ και δεν διαθέτουν μικρόφωνα;» (από την ίδια πηγή).
Αυτή η διάθεση αναγνώρισης των γενικών ευθυνών της ηγεσίας του ΣΥΝ και συνυπολογισμού των αγωνιών και των δικαιωμάτων της βάσης, δεν μπορεί παρά να πιστωθεί θετικά στον σ. Αλέξη Τσίπρα. Συγκρινόμενη με την στάση του σ. Αλέκου Αλαβάνου, που μίλησε απαξιωτικά για τις εσωκομματικές διαδικασίες του ΣΥΝ (βλέπε δηλώσεις περί συνεδρίου «με ολίγη ή γλυκύ βραστού»..) και δεν καταδέχτηκε ούτε καν να παρευρεθεί στη συνεδρίαση της ΚΠΕ, η στάση του προέδρου του ΣΥΝ ήταν πολύ πιο υγιής και επωφελής για το κόμμα.
Ασφαλώς όμως, αυτό δεν είναι αρκετό. Η υποχώρηση του σ. Τσίπρα μπροστά στην αρνητική τοποθέτηση για την διενέργεια έκτακτου συνεδρίου από ένα ιδιότυπο μπλοκ πολέμιων της πρότασής του, αποτελούμενο από την «ανανεωτική πτέρυγα» και στελέχη του «Αριστερού Ρεύματος», ήταν λαθεμένη. Ο σ. Τσίπρας ισχυρίστηκε μετά την ψηφοφορία ότι η απόφαση είναι πολύ σοβαρή για να ληφθεί με μια οριακή πλειοψηφία. Όμως ισχύει ακριβώς το αντίθετο. Όταν μια μεγάλη και – έστω και οριακά – πλειοψηφική ομάδα εκλεγμένων ηγετών του κόμματος τάσσεται υπέρ ενός εκτάκτου συνεδρίου, τότε το υπόλοιπο τμήμα της ηγεσίας είναι υποχρεωμένο να δεχθεί την διεξαγωγή του. Πάνω σε αυτή τη λογική είναι βασισμένο άλλωστε και το καταστατικό του κόμματος, που προβλέπει ότι τη σύγκληση έκτακτου συνεδρίου μπορεί να επιβάλει μόλις το 15% των μελών του κόμματος. Είναι εντελώς παράλογο λοιπόν, να μπορεί ένα τέτοιο ποσοστό των μελών να επιβάλει έκτακτο συνέδριο και να μην μπορεί να κάνει κάτι ανάλογο η – έστω και οριακή – πλειοψηφία των εκλεγμένων ηγετών του κόμματος, που εκπροσωπεί ένα πολύ μεγαλύτερο αριθμό μελών.
Ήδη η στάση τους αυτή, ακόμα και αν ήταν το αποτέλεσμα των καλύτερων προθέσεων, δημιουργεί δυσπιστία στην αριστερή βάση του κόμματος. Γράφουν χαρακτηριστικά οι 30 γραμματείς των Νομαρχιακών επιτροπών στο κείμενό τους που δημοσιοποιήθηκε προχθές στην ιστοσελίδα του ΣΥΝ : «Συμμεριζόμαστε όλες τις επιφυλάξεις και τους ενδοιασμούς που ακούγονται, όμως πιστεύουμε ότι τις περισσότερες φορές μιλά η φωνή των μηχανισμών και των κατεστημένων νοοτροπιών, της κομματικής γραφειοκρατίας, που λειτουργεί με τη δικιά της λογική, μακριά από τις ανάγκες της κοινωνίας, μακριά από τις ανάγκες του αριστερού κόσμου. (www.syn.gr)» Όταν τα μεσαία στελέχη του κόμματος, μιλάνε με αυτούς τους χαρακτηρισμούς, δείχνοντας μεταξύ άλλων, μια σειρά ηγετικών στελεχών του «Αριστερού Ρεύματος», τότε αυτή είναι η καλύτερη απόδειξη ότι το πολιτικό χάσμα ηγεσίας και βάσης αρχίζει να βαθαίνει, με ευθύνη των ηγετικών στελεχών της αριστερής πλειοψηφίας που αποξενώνονται από τις διαθέσεις και τις αναζητήσεις της βάσης.
Κερδισμένη η «ανανεωτική πτέρυγα»
Ένα έκτακτο συνέδριο στις σημερινές συνθήκες, θα σήμαινε πιθανά μια ακόμα πιο ξεκάθαρη αποδοκιμασία της δημόσιας υποστήριξης μιας συγκυβέρνησης με την δεξιά ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, στην οποία επανειλημμένα προβαίνουν, έμμεσα τα ηγετικά στελέχη της «ανανεωτικής πτέρυγας» και άμεσα ο ιστορικός ηγέτης του ρεύματός τους, Λεωνίδας Κύρκος. Επίσης, ένα συνέδριο τώρα, θα μπορούσε να εδραιώσει προγραμματικά την αριστερή στροφή του κόμματος με την υιοθέτηση πιο μαχητικών και ριζοσπαστικών θέσεων, που θα έφερναν σε αμηχανία για μια ακόμα φορά την «ρεαλιστική» ανανεωτική πτέρυγα, που μετά βδελυγμίας αποκηρύσσει σαν «αριστερισμό» κάθε διεκδίκηση που στρέφεται ενάντια στα θεμέλια του καπιταλισμού.
Τώρα πλέον χωρίς της «δαμόκλειο σπάθη» ενός έκτακτου συνεδρίου πάνω από το κεφάλι της, η «ανανεωτική πτέρυγα» μπορεί να σχεδιάσει πιο ήρεμα τα επόμενα βήματά της, στην προσπάθεια να κερδίσει κι άλλο έδαφος στον πόλεμο που έχει κηρύξει στην αριστερή στροφή του κόμματος. Ήδη μετά τις πρόσφατες δηλώσεις του Θ. Μαργαρίτη για τη «διερεύνηση της δυνατότητας αντικατάστασης του ΣΥΡΙΖΑ με μια άλλη συμμαχία» και το άρθρο του Λ. Κύρκου στα «ΝΕΑ» για τη συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ, ο Δ. Παπαδημούλης στην τοποθέτησή του στην ΚΠΕ του Σαββάτου μίλησε ανοιχτά για την πιθανότητα «αυτόνομης καθόδου του ΣΥΝ στις εκλογές». Αυτό είναι λοιπόν το τίμημα που όλο και πιο πολύ θα πληρώνει η βάση του κόμματος εξαιτίας της διάσπασης της αριστερής ηγετικής πλειοψηφίας, αλλά και της αδικαιολόγητης υποχώρησης του σ. Αλέξη Τσίπρα στο ζήτημα του έκτακτου συνεδρίου: κλιμάκωση της «ανανεωτικής» δημόσιας διαφοροποίησης από τα δεξιά, που συγχύζει και απογοητεύει τους αγωνιστές του ΣΥΝ και πρακτικά παίζει το ρόλο ενός διαρκούς εκβιασμού για διάσπαση.
Όσο και αν η ηγετική απόρριψη του έκτακτου συνεδρίου αποτελεί μια αρνητική εξέλιξη, έχει και τη θετική της όψη, καθώς αποτελεί ένα ακόμα ισχυρό διεγερτικό κινητοποίησης της αριστερής βάσης του ΣΥΝ. Υπάρχουν ακόμα αρκετά περιθώρια να επιβληθεί το έκτακτο συνέδριο μέσα από την παρέμβαση των απλών αγωνιστών του ΣΥΝ. Έτσι η σχετική πρωτοβουλία που έχουν αναλάβει ήδη δεκάδες αγωνιστές της βάσης, έχοντας δημιουργήσει μάλιστα και ένα σχετικό blog (http://ektaktosynedriosyn.blogspot.com/2009/08/blog-post_629.html ) παραμένει απόλυτα επίκαιρη και πρέπει να πετύχει το σκοπό της.
Παρ’ όλα αυτά, με ή χωρίς έκτακτο συνέδριο, το πρόβλημα σήμερα παραμένει. Η αναπτυσσόμενη πολυδιάσπαση της αριστερής πλειοψηφίας του ΣΥΝ, σε συνδυασμό με τις ασφυκτικές πιέσεις της «ανανεωτικής πτέρυγας» προς τα δεξιά, έχουν φέρει το κόμμα στο «χείλος του γκρεμού». Αν το επόμενο διάστημα δεν προκύψει μια συνολική ανατροπή της παρούσας κατάστασης, τότε ο ΣΥΝ απειλείται με μια σοβαρή πολιτική περιθωριοποίηση.
Ο αφανισμός του ΣΥΝ μέσα από μια διαδικασία πολυδιάσπασης και περιθωριοποίησης, θα απογοητεύσει και θα σημάνει την ιδιώτευση για χιλιάδες αριστερούς αγωνιστές. Το εργατικό κίνημα και η νεολαία χρειάζονται έναν ακμαίο, μαχητικό, αριστερό ΣΥΝ, που θα παλεύει για τη στήριξη των αγώνων τους, για την πιο πλατειά ενότητα της Αριστεράς και την εκλογή μιας σοσιαλιστικής κυβέρνησης. Η μόνη δύναμη που μπορεί να σώσει το κόμμα και να κάνει πραγματικότητα έναν τέτοιο ΣΥΝ είναι τα χιλιάδες αριστερά μέλη του. Γιατί πράγματι, πάνω στο ζήτημα του καθοριστικού ρόλου της βάσης, κανείς δεν μπορεί να διαφωνήσει με τα λόγια του προέδρου του ΣΥΝ στην συνεδρίαση της ΚΠΕ του Σαββάτου : «Αυτό το κόμμα πέρασε και δυσκολότερες μέρες από τις σημερινές. Δεν το κράτησαν όρθιο οι ηγεσίες του. Αυτές έρχονται και παρέρχονται. Το κράτησαν όρθιο οι χιλιάδες ανιδιοτελείς αγωνιστές του. Τα μέλη του» (πηγή : syn.gr)
Σε μια περίοδο που ο καπιταλισμός χρεοκοπεί οικονομικά και πολιτικά μπροστά στα μάτια της κοινωνίας, το πρόγραμμα του ΣΥΝ πρέπει να εμπλουτιστεί με συγκεκριμένες θέσεις που θα διεκδικούν – όχι απλά μια άλλη «προοδευτική» πολιτική – αλλά την οικοδόμηση των θεμελίων μιας άλλης, σοσιαλιστικής κοινωνίας. Τέτοιες διεκδικήσεις είναι η εθνικοποίηση του τραπεζικού συστήματος και των μονοπωλίων κάτω από εργατικό έλεγχο και διαχείριση και οι σαρωτικές αλλαγές στη δομή και τον ταξικό χαρακτήρα του κράτους, με το πέρασμα της εξουσίας στον δημοκρατικό έλεγχο των εργαζόμενων, σαν τη μόνη προϋπόθεση που μπορεί να εξασφαλίσει την εξάλειψη της διαφθοράς, της αναλγησίας και του αυταρχισμού των «ειδικών της εξουσίας» και των θεσμών που υπηρετούν, αδιαφορώντας για το λαό.
Η σημερινή περιορισμένη απήχηση του συμμαχικού σχήματος του ΣΥΡΙΖΑ στις τάξεις των εργαζόμενων και της νεολαίας, δεν μπορεί να συγκαλύπτεται, αλλά πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Πρέπει να γίνει ξεκάθαρο, ότι πέρσι, εν μέσω της αλματώδους ανόδου του ΣΥΡΙΖΑ στις δημοσκοπήσεις η οποία αντανακλούσε την αναζήτηση απαντήσεων στ’ αριστερά από εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, χάθηκε μια ιστορική ευκαιρία. Τότε, όπως δυστυχώς μόνο η εφημερίδα «Μαρξιστική Φωνή» (www.marxismos.com) είχε υποστηρίξει, θα έπρεπε να είχαν γκρεμιστεί τα στενά τείχη των μηχανισμών των συνιστωσών και με το δυναμικό χιλιάδων νέων αγωνιστών να είχε δημιουργηθεί ένα νέο, μαζικό, σοσιαλιστικό κόμμα με κατοχυρωμένο το δικαίωμα των τάσεων. Δυστυχώς, τα συντηρητικά αντανακλαστικά των μηχανισμών όλων των συνιστωσών του ΣΥΡΙΖΑ, στο όνομα του σεβασμού της «αυτονομίας» τους, οδήγησαν στην απώλεια αυτής της ιστορικής ευκαιρίας, που μέσα από μια ενωτική πορεία με το ΚΚΕ θα μπορούσε να οδηγήσει κοντά στην πραγματοποίηση της προοπτικής μιας συμμαχικής σοσιαλιστικής κυβέρνησης της Αριστεράς.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ, με τους χιλιάδες ανένταχτους αγωνιστές που προσέγγιζαν το ΣΥΡΙΖΑ να έχουν πλέον απογοητευθεί, πρέπει να τονιστεί ότι το βασικότερο πρόβλημα του συμμαχικού αυτού σχήματος είναι τα πολύ στενά του όρια. Δεν μπορεί η υπόθεση της ενότητας της Αριστεράς να περιορίζεται στη συμμαχία του ΣΥΝ με μια σειρά μαχητικών, πλην όμως μικρών, αριστερών οργανώσεων. Οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να δουν σαν σοβαρή διέξοδο μια τόσο περιορισμένης δύναμης αριστερή συμμαχία. Μόνο ένας τυφλός δεν θα έβλεπε ότι η κύρια προϋπόθεση για την πραγματική ενότητα της Αριστεράς, είναι η ενότητα του ΣΥΝ με το ΚΚΕ. Γι’ αυτό, ενόψει και της Πανελλαδικής Σύσκεψης του ΣΥΡΙΖΑ, είναι στοιχειώδες καθήκον, αντί να τίθεται σαν προτεραιότητα η τακτοποίηση των υφιστάμενων ισορροπιών και των συσχετισμών μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ, να διακηρυχτεί ξανά, δυνατά και καθαρά, ο ζωτικός στόχος της ουσιαστικής διεύρυνσης της στενής αυτής συμμαχίας και της επανίδρυσής της με την συμμετοχή του μαζικότερου πόλου της αριστεράς, του ΚΚΕ.
Η «Μαρξιστική Φωνή» προτείνοντας αυτό το δρόμο για την σωτηρία και την αναγέννηση του ΣΥΝ, δηλώνει για άλλη μια φορά την αλληλεγγύη της στις προσπάθειες όλων των αριστερών αγωνιστών του κόμματος που κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση.
