Η κυβέρνηση Μητσοτάκη κατέθεσε προς ψήφιση στη Βουλή ένα αντιδραστικό νομοσχέδιο για τις συγκεντρώσεις και τις πορείες που βασικό στόχο έχει τον δραστικό περιορισμό τους. Οι βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου αυτού προβλέπουν:
-Την «υποχρεωτική και έγκαιρη γνωστοποίηση προς την αστυνομία», κάθε υπαίθριας συνάθροισης, και ποινικοποίηση της συμμετοχής σε απαγορευμένη από την αστυνομία διαδήλωση.
-Την απαγόρευση των αυθόρμητων υπαίθριων συναθροίσεων, ενώ μπορούν κατ’ εξαίρεση, να επιτραπούν από την «αστυνομική αρχή», με την επιβολή των ειδικά προβλεπόμενων περιορισμών (περιορισμός σε συγκεκριμένο τμήμα του οδοστρώματος, αλλαγή δρομολογίου κ.ά.).
-Υποχρεωτικό ορισμό Οργανωτή, ενός υπεύθυνου προσώπου για την πραγματοποίηση κάθε συνάθροισης.
-Πρόβλεψη για αστικές ευθύνες στο πρόσωπο του οργανωτή για πράξεις τρίτων που θα λάβουν χώρα στο πλαίσιο της συνάθροισης. Με λίγα λόγια, το φυσικό πρόσωπο θα ευθύνεται με την προσωπική του περιουσία για τυχόν ζημιές σε περιουσίες!.
Επίσης, η αστυνομία θα μπορεί να κηρύττει τις συγκεντρώσεις παράνομες μέχρι και τη στιγμή της πραγματοποίησής τους, με κριτήρια τον αριθμό των συμμετεχόντων, την περιοχή που λαμβάνει χώρα, τον βαθμό επικινδυνότητας της για τη «δημόσια ασφάλεια» και τον βαθμό διατάραξης της «κοινωνικοοικονομικής ζωής»!
Θεσπίζονται ως υποχρεώσεις του οργανωτή, πέρα από τις αστικές ευθύνες που προαναφέρθηκαν: να συνεργάζεται με την αστυνομία, συνδράμοντας την για την τήρηση της τάξης, να ενημερώνει τους μετέχοντες στην συνάθροιση να μην φέρουν και χρησιμοποιούν αντικείμενα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην άσκηση βίας, ουσιαστικά δηλαδή να μεταφέρει τις αστυνομικές εντολές στους διαδηλωτές, ακόμα και να ζητά την παρέμβασή της, για την απομάκρυνση ατόμων που φέρουν τέτοια αντικείμενα καθώς και να ορίζει επαρκή αριθμό ατόμων για την περιφρούρηση της συνάθροισης.
Η αστυνομία συνεπώς, αποκτά υπερεξουσίες, αφού της δίνεται η αποφασιστική αρμοδιότητα, με μόνη της υποχρέωση η να είναι η απόφασή της αιτιολογημένη και να κοινοποιηθεί στον αρμόδιο εισαγγελέα, να αποφασίζει την απαγόρευση ή τον περιορισμό των διαδηλώσεων και να προχωρά σε διάλυση των συναθροίσεων όταν:
α) πραγματοποιούνται παρά την απαγόρευση,
β) δεν συμμορφώνονται στις αστυνομικές υποδείξεις,
γ) εκτρέπονται σε βία αλλά και
δ) πραγματοποιούνται χωρίς να έχουν γνωστοποιηθεί.
Επίσης, προβλέπεται πως, για τη διάλυση δημόσιας συνάθροισης, η αστυνομική αρχή να μπορεί να χρησιμοποιεί «κάθε νόμιμο μέσο», χωρίς να απαριθμούνται έστω ενδεικτικά, όπως στο ισχύον νομικό πλαίσιο (ο χουντικός κανονισμός διάλυσης συναθροίσεων, τουλάχιστον όριζε ενδεικτικά τα μέσα αυτά: βίαιη απώθηση, καταιονισμός δι’ ύδατος, αστυνομική ράβδος, υποκόπανοι των όπλων, δακρυγόνα ή έτερα συναφή μέσα). Αυτό μπορεί να σημαίνει, ότι νόμιμο μέσο θεωρείται ίσως ακόμη και η χρήση όπλων, αν το κρίνει η αστυνομία ότι είναι αναγκαίο.
Επίσης, η διοργάνωση και η συμμετοχή σε μια απαγορευμένη υπαίθρια συνάθροιση θα θεωρούνται ιδιώνυμα ποινικά αδικήματα, με ποινή φυλάκισης ενός έτους, καθώς και η άσκηση βίας θα τιμωρείται με δύο χρόνια φυλάκισης, αν δεν έχουν απαγγελθεί άλλες κατηγορίες και εφόσον δεν τιμωρούνται βαρύτερα με άλλη διάταξη. Η ίδια ποινή (ενός έτους) προβλέπεται και για όσους δεν συμμορφώνονται στους περιορισμούς που επιβάλλει η παριστάμενη αστυνομική αρχή, χωρίς να αποτελεί προϋπόθεση για την ποινική τους δίωξη, η τέλεση βιαιοπραγιών. Με λίγα λόγια, η αστυνομία θα κρίνει μέχρι και την τελευταία στιγμή, αν κάποια συγκέντρωση είναι παράνομη και οι συμμετέχοντες που θα συλλαμβάνονται, θα φυλακίζονται για ένα ή δύο έτη (αν θεωρηθεί ότι άσκησαν κάποιου είδους βία), χωρίς να τους απαγγελθεί κάποια συγκεκριμένη κατηγορία!
Επιπλέον, προβλέπεται ως αδίκημα, όχι μόνο η συμμετοχή σε παράνομη συνάθροιση, αλλά και η «παρεμπόδιση της διεξαγωγής δημόσιας υπαίθριας συνάθροισης» (ουσιαστικά πρόκειται για καταστολή του δικαιώματος της αντι-συγκέντρωσης).
Οι προβλέψεις του νομοσχεδίου, αν συνδυαστούν με την τροποποίηση του άρθρου 187Α του Π.Κ. – «τρομονόμος», στις οποίες προχώρησε νωρίτερα η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, μπορούν να ανοίξουν τον δρόμο, ώστε η παράβαση τους να αντιμετωπίζεται και να τιμωρείται ως τρομοκρατική πράξη, απειλούμενη με αυξημένα όρια ποινής (+ένα έτος), αλλά και ως αντικείμενο συγκρότησης τρομοκρατικής οργάνωσης (το οποίο αποτελεί κακούργημα). Αυτό γιατί στην νέα διάταξη, τα «εγκλήματα κατά της δημόσιας τάξης», ακόμα και πλημμεληματικού χαρακτήρα, εντάσσονται στα αδικήματα, τα οποία αποτελούν κορμό για την απόδοση διακεκριμένων επιβαρυντικών περιστάσεων «τρομοκρατικής τέλεσης», αλλά και αντικείμενο συγκρότησης τρομοκρατικής οργάνωσης (κακούργημα).
Οι προβλέψεις του συγκεκριμένου νομοσχεδίου, επαναφέρουν διατάξεις του χουντικού «ψευτοσυντάγματος» 1968/73 και του νομικού πλαισίου της δικτατορίας (ν.δ. 794/71) που στην ουσία καταργούν το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα του συνέρχεσθαι. Για τον λόγο αυτό, το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, εκτός από ακραία αντιδραστικό, είναι και αντισυνταγματικό, αφού στο ισχύον σύνταγμα, δεν επιτρέπεται να τίθεται το δικαίωμα της συνάθροισης υπό την προϋπόθεση προηγούμενης αδείας ή έγκρισης, ούτε γίνεται διάκριση ανάμεσα σε αυθόρμητες και μη συναθροίσεις, όπως έκανε το Σύνταγμα της Χούντας. Ακόμη, είναι εντελώς ξένη με τις διατάξεις και το πνεύμα του ισχύοντος Συντάγματος, οποιαδήποτε προέγκριση για την άσκηση ατομικού δικαιώματος, όπως είναι και το δικαίωμα στην διαδήλωση. Το ίδιο ξένη με τα ελληνικά νομικά δεδομένα και το πνεύμα του Συντάγματος, είναι η υποχρέωση ύπαρξης «οργανωτή» της συνάθροισης και η πρωτοφανής πρόβλεψη για αστική ευθύνη στο πρόσωπο του, δηλαδή ατομική ευθύνη για πράξεις αόριστου αριθμού προσώπων που συμμετέχουν στη διαδήλωση!
Αυτό το νομοσχέδιο έρχεται ως συνέχεια της απαγόρευσης του πανεπιστημιακού ασύλου και του αντεργατικού νόμου, που δυσκολεύει την πραγματοποίηση απεργίας.
Οι νόμοι αυτοί, που περιορίζουν τα δημοκρατικά δικαιώματα των εργαζομένων και των φοιτητών, σε συνδυασμό με την αύξηση της αστυνομικής καταστολής, που είδαμε όλους τους προηγούμενους μήνες (φοιτητικές πορείες, επιθέσεις σε περαστικούς στο δρόμο και μαγαζιά, κατάληψη της ΑΣΟΕΕ και καταλήψεις στέγης), έχουν ως βασικό στόχο να θωρακίσουν περαιτέρω το αστικό κράτος απέναντι στους νέους μαζικούς εργατικούς αγώνες, που θα ξεσπάσουν στο (κοντινό) μέλλον, εξαιτίας της αναπόφευκτης όξυνσης της ταξικής πάλης, που θα φέρει στο προσκήνιο η νέα παγκόσμια ύφεση του καπιταλιστικού συστήματος.
Το νομοσχέδιο για τις διαδηλώσεις που καταθέτει η κυβέρνηση είναι ένα κομβικό αντιδραστικό μέτρο που χτυπάει ένα από τα πιο στοιχειώδη δημοκρατικά δικαιώματα, το δικαίωμα στη συνάθροιση και με αυτή την έννοια αφορά όχι μόνο την εργατική τάξη και τη νεολαία, αλλά και κάθε δημοκρατικά σκεπτόμενο πολίτη. Η προσπάθεια επιβολής του αντιδραστικού νομοσχεδίου, εμπνευσμένου από αντίστοιχο χουντικό νόμο του 1971, πρέπει να βρει απέναντι της ένα πλατύ Ενιαίο Μέτωπο των μαζικών πολιτικών και συνδικαλιστικών οργανώσεων της εργατικής τάξης, καθώς και το φοιτητικό και το μαθητικό κίνημα.
Η διαφαινόμενη απροθυμία των ηγεσιών των εργατικών οργανώσεων να κινηθούν σε αυτήν την αναγκαία κατεύθυνση σημαίνει ότι οι απλοί αγωνιστές σε κάθε εργατικό χώρο πρέπει να πάρουν πρωτοβουλίες για τον αναγκαίο ενωτικό και αποφασιστικό αγώνα.
Χρειάζεται να γίνει μία πλατιά εκστρατεία ενημέρωσης στους χώρους δουλειάς, να πραγματοποιηθούν μαζικές συνελεύσεις και να ληφθούν αποφάσεις για άμεση αγωνιστική δράση που θα κλιμακώνεται την ημέρα ψήφισης του νομοσχεδίου. Ωστόσο, ακόμη και αν το παρόν νομοσχέδιο ψηφιστεί, ο αγώνας ενάντια στον χουντικής λογικής νόμο πρέπει να συνεχιστεί. Χρειάζεται να υπάρξει ανυπακοή σε κάθε προσπάθεια καταπάτησης των δημοκρατικών μας δικαιωμάτων. Κανένα συνδικάτο ή κόμμα της εργατικής τάξης δεν πρέπει πειθαρχήσει στα μέτρα του νομοσχεδίου. Χρειάζεται έμπρακτη αλληλεγγύη και νομική υποστήριξη σε όλους τους αγωνιστές συλλαμβάνονται με βάση αυτό τον νόμο. Χρειάζεται να δημιουργηθούν καλά οργανωμένες εργατικές ομάδες αυτοάμυνας για την περιφρούρηση των διαδηλώσεων από την αστυνομία, τους προβοκάτορες της και τους φασίστες.
Όσο η κρίση βαθαίνει και η ταξική πάλη οξύνεται, το κράτος θα λαμβάνει όλο και περισσότερο βοναπαρτιστικά-αυταρχικά χαρακτηριστικά. Ο αγώνας για τα πιο στοιχειώδη δημοκρατικά δικαιώματα δεν μπορεί να είναι πραγματικά νικηφόρος χωρίς να κατευθύνεται ενάντια στο ξερίζωμα του σάπιου αστικού κράτους και του κοινωνικοοικονομικού συστήματος που προασπίζει (δηλαδή τον καπιταλισμό), και την αντικατάστασή του από το καθεστώς της δημοκρατίας των ίδιων των εργαζομένων και το σοσιαλισμό, με τη συνεπακόλουθη ανάδειξη μιας επαναστατικής εργατικής κυβέρνησης που θα υπηρετεί τα συμφέροντα της εργαζόμενης πλειοψηφίας της κοινωνίας.
Κωνσταντίνος Αυγέρος
