Η «Νέα εκπαίδευση» της καπιταλιστικής κρίσης
Μια νέα επίθεση στα δικαιώματα των εργαζόμενων στην Εκπαίδευση, των μαθητών και των φοιτητών και στο βιοτικό επίπεδο των φτωχών λαϊκών οικογενειών αποτελούν τα νέα νομοσχέδια και οι προτάσεις του Υπουργείου Παιδείας. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, όχι μόνο συνεχίζει να εφαρμόζει όλες τις απαιτήσεις του μεγάλου κεφαλαίου για την Εκπαίδευση που νομοθέτησαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις της τελευταίας δεκαετίας – όποιες τουλάχιστον κατάφεραν να επιβάλουν δια πυρός και σιδήρου παρά τους αγώνες του εκπαιδευτικού κινήματος – αλλά, σε περίοδο οικονομικής κρίσης όπου και οι απαιτήσεις αυτές γιγαντώνονται, δείχνει πρόθυμη να πραγματοποιήσει την πιο σκληρή επίθεση των τελευταίων δεκαετιών στο χώρο της Παιδείας.
Οι συνέπειες που απορρέουν από το νομοσχέδιο για το «Νέο Σχολείο» σε συνδυασμό με τις περικοπές των δαπανών του Δημοσίου για την Παιδεία δημιουργούν ένα εφιαλτικό σκηνικό. Στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση οι διορισμοί κόπηκαν στο μισό σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια (μόλις 2.815!), ενώ ενισχύθηκε ο αριθμός των αναπληρωτών (αμειβόμενων με 400 ευρώ) και ο επαίσχυντος θεσμός των ωρομίσθιων καθηγητών, με αποτέλεσμα να αναμένονται τμήματα με 28 και 30 μαθητές, κλείσιμο ολιγοθέσιων σχολείων και ταυτόχρονη εργασία για τους εκπαιδευτικούς σε περισσότερα από ένα σχολεία! Ακόμα, καταργούνται οι ώρες της ενισχυτικής διδασκαλίας (δημόσιο φροντιστήριο), αλλά και τίθεται υπό αμφισβήτηση η ίδια η ποιότητα των κάθε είδους υποδομών εξαιτίας της μειωμένης χρηματοδότησης, ιδιαίτερα μέσω του «Καλλικράτη», που προβλέπει τη χρηματοδότησή τους κατά 50% από τους Δήμους.
Στην τριτοβάθμια Εκπαίδευση, τα πράγματα δεν είναι καλύτερα. Μετά τα απανωτά χτυπήματα των τελευταίων χρόνων, ίσως με κορυφαίο την πρόσφατη αναγνώριση του δικαιώματος σε ιδιωτικά κολλέγια να παρέχουν τίτλους σπουδών (καθιέρωση δηλαδή τριτοβάθμιας ιδιωτικής εκπαίδευσης), η Υπουργός Α. Διαμαντοπούλου με έναν ανανεωμένο «νόμο-πλαίσιο» επιχειρεί να συνδέσει τους τίτλους αυτούς με την εισαγωγή στις δημόσιες σχολές και να τεμαχίσει τη γνώση, αλλά και τα επαγγελματικά δικαιώματα σε πιστωτικές μονάδες (Για παράδειγμα: ένας τίτλος σπουδών του τάδε κολλεγίου – επί πληρωμή φυσικά –και 30 επιτυχημένα μαθήματα στο δείνα πανεπιστήμιο, δίνουν τόσες πιστωτικές μονάδες στον απόφοιτο και άρα έχει τόσα επαγγελματικά δικαιώματα – πάνω στα οποία βέβαια «διαπραγματεύεται» μόνος του ο εργοδότης). Την ίδια στιγμή, στο πλαίσιο της «δημοσιονομικής πειθαρχίας» επιχειρούνται συγχωνεύσεις τμημάτων με πρώτα θύματα τα «μη ελκυστικά» ΤΕΙ.
Που αποσκοπούν όμως όλες αυτές οι κινήσεις του Υπουργείου Παιδείας; Ας δούμε χαρακτηριστικά αποσπάσματα από δήλωση της Υπουργού λίγο πριν την ΔΕΘ, σχετικά με τα Πανεπιστήμια: «δικτύωση και εξωστρέφεια», «δίαυλοι επικοινωνίας και συνεργασίας με το εξωτερικό» και ως προς το ρόλο που καλούνται να παίξουν οι επιχειρήσεις: «Το ρίσκο του επενδυτή είναι μεγάλο, αλλά έχει και σημαντικές απολαβές».
Δηλαδή, το κράτος επιδοτεί και φοροαπαλλάσσει απλόχερα όλα αυτά τα χρόνια τους καπιταλιστές, με αποτέλεσμα να εκτοξευθεί το δημόσιο χρέος χωρίς αυτό να σημάνει έστω κάποια βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των εργαζόμενων. Και τώρα, επιβάλλεται μια πρωτοφανής μείωση των δαπανών προς την δημόσια εκπαίδευση και τους υπόλοιπους τομείς του «κοινωνικού κράτους» και ταυτόχρονα ανοίγουν οι πόρτες για να τους εκμεταλλευτούν και να έχουν μάλιστα «σημαντικές απολαβές» και πάλι οι καπιταλιστές! Άλλωστε, αυτό είναι που προβλέπει συγκεκριμένα ο «Καλλικράτης» επιβάλλοντας στους Δήμους να χρηματοδοτούν σχολεία και πανεπιστήμια και όταν αυτό δεν είναι εφικτό (δηλαδή πάντα), να δίνεται η «δυνατότητα» για αναζήτηση χορηγιών από τέτοιους «επενδυτές».
Το κίνημα
Ενώ συντελούνται όλα τα παραπάνω, η κατάσταση στο εκπαιδευτικό κίνημα είναι σύνθετη. Καθηγητές, μαθητές και φοιτητές έχουν δώσει το τελευταίο διάστημα πολλούς ηρωικούς αγώνες που άλλοτε κατέληξαν νικηφόροι και άλλοτε, δυστυχώς τις περισσότερες φορές, κατέληξαν σε ήττες με ευθύνη των συνδικαλιστικών ηγεσιών. Όμως, σε μια περίοδο που η πλειοψηφία της κοινωνίας ριζοσπαστικοποιείται και έχει διάθεση να κινητοποιηθεί και το εκπαιδευτικό κίνημα δεν έχει δεχτεί μια τέτοια ήττα που να το συντρίψει, αναπόφευκτα θα μπει σε μια φάση ανάτασης. Οι συνδικαλιστικές ηγεσίες και πρώτα απ’ όλα οι ηγεσίες των αριστερών δυνάμεων έχουν επιτακτικό καθήκον να προτάξουν ένα ενιαίο πανεκπαιδευτικό μέτωπο που θα εξασφαλίσει συντονισμένη και αποτελεσματική δράση και θα δώσει προοπτική νίκης. Οι θέσεις που θα προβάλλει σ’ ένα τέτοιο μέτωπο η Αριστερά πρέπει να είναι :
-Κατάργηση των αντι-εκπαιδευτικών και αντεργατικών νομοσχεδίων των τελευταίων χρόνων
-Καμιάς μορφής ιδιωτική εκπαίδευση
-Δημόσια και δωρεάν Παιδεία, χωρίς ταξικούς φραγμούς
-Ενιαίος κρατικός φορέας για την εκπαίδευση κάτω από εργατικό και φοιτητικό-μαθητικό έλεγχο και σχεδιασμό
-Έλεγχος και διοίκηση των σχολείων και των σχολών από τους καθηγητές, τους φοιτητές, τους μαθητές και τους γονείς
-Για μια δημοκρατικά σχεδιασμένη από τους εργαζόμενους οικονομία
Είναι προφανές, ότι μια εκπαίδευση απλά «δημόσια» στα πλαίσια μιας κατά τα άλλα καπιταλιστικής οικονομίας και υπό την αιγίδα ενός αστικού κράτους, όπως δείχνει η εμπειρία από το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, μπορεί ανά πάσα στιγμή να ιδιωτικοποιηθεί, δεν μπορεί να απαλλαχθεί ποτέ εξ’ ολοκλήρου από τους ταξικούς φραγμούς και θα βρίσκεται συνεχώς υπό καθεστώς υποχρηματοδότησης. Γι αυτό και είναι απαραίτητο η ηγεσίες του ΣΥΝ και του ΚΚΕ να υιοθετήσουν αιτήματα όπως τα παραπάνω, που θα θέσουν την εκπαίδευση στην υπηρεσία των αναγκών και των συμφερόντων του εργαζόμενου λαού και θα συνδέουν την πάλη για καλύτερη Δημόσια και δωρεάν Παιδεία, με τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας.
Πάτροκλος Ψάλτης
