Όλες οι αντικειμενικές συνθήκες για την επανάσταση όπως περιγράφηκαν από το Λένιν, έχουν ωριμάσει στο Ιράν. Τα γεγονότα των τελευταίων ημερών σηματοδοτούν την αρχή της ιρανικής επανάστασης, που θα εκτυλιχτεί για μια ολόκληρη ιστορική περίοδο. Αυτό οφείλεται στην έλλειψη ενός μαζικού επαναστατικού κόμματος, ικανού να καθοδηγήσει τις μάζες σήμερα. Όμως οι συνθήκες για την οικοδόμηση μιας τέτοιας δύναμης έχουν επίσης ωριμάσει. Οι εργάτες και η νεολαία στο Ιράν θα επιζητούν τις αυθεντικές ιδέες του επαναστατικού σοσιαλισμού ή αλλιώς το Μαρξισμό.
Χθες έγραψα ότι η Ιρανική Επανάσταση έχει αρχίσει. Με ποια έννοια αληθεύει αυτό; Ο Λένιν εξηγούσε τις συνθήκες για μια επαναστατική κατάσταση: πρώτον η άρχουσα τάξη πρέπει να είναι διασπασμένη και ανίκανη να κυβερνήσει με τις ίδιες μεθόδους όπως πριν. Αυτή η προϋπόθεση είναι ξεκάθαρα υπαρκτή στο Ιράν. Δεύτερον, η μεσαία τάξη πρέπει να αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στην επανάσταση και την αντεπανάσταση. Αυτό ακριβώς συμβαίνει τώρα στο Ιράν όπου μεγάλα κομμάτια της μεσαίας τάξης έχουν περάσει με το μέρος της επανάστασης και διαδηλώνουν τώρα στους δρόμους. Τρίτον, οι εργάτες πρέπει να είναι έτοιμοι να παλέψουν. Υπήρχε ένα αυξανόμενο απεργιακό κύμα στο Ιράν ακόμα και πριν τις εκλογές.
Μόνο η τελευταία προϋπόθεση απουσιάζει: η ύπαρξη ενός επαναστατικού κόμματος και μιας επαναστατικής ηγεσίας, σαν το Μπολσεβίκικο κόμμα το 1917. Η παρουσία ενός τέτοιου κόμματος θα έδινε στο μαζικό κίνημα την ηγεσία και την οργάνωση που είναι απαραίτητη για την επιτυχία. Θα σηματοδοτούσε μια γρήγορη και σχετικά ανώδυνη νίκη. Με την απουσία ενός τέτοιου κόμματος, η επανάσταση θα εκτυλίσσεται κατά τη διάρκεια μιας πιο μακράς περιόδου μηνών, πιθανόν και χρόνων, με πλημμυρίδες και άμπωτες.
Μια επανάσταση δεν είναι ένα μονόπρακτο έργο. Το 1917 η επανάσταση εξελίχτηκε σε μια περίοδο 9 μηνών. Σε αυτή την περίοδο υπήρχαν στιγμές τρομερής αναταραχής, όπως τον Φλεβάρη, όμως υπήρχαν και περίοδοι κούρασης, ηττών, ακόμα και αντίδρασης, όπως αυτή που ακολούθησε μετά τα «Ιουλιανά». Από τον Ιούλη έως το τέλος του Αυγούστου υπήρξε μια περίοδος αντίδρασης κατά την οποία οι Μπολσεβίκοι βγήκαν στην παρανομία, ο τύπος τους καταστράφηκε, ο Τρότσκι ήταν στη φυλακή και ο Λένιν είχε αναγκαστεί να διαφύγει στη Φινλανδία.
Η Ισπανική Επανάσταση, που πιθανόν είναι ένας καλύτερος οδηγός για αυτό που θα γίνει στο Ιράν, ξεκίνησε με την ανατροπή της μοναρχίας (που επήλθε με τις τοπικές εκλογές) τον Απρίλη του 1931. Αυτό άνοιξε μια περίοδο επανάστασης, που διήρκεσε 7 χρόνια, με σκαμπανεβάσματα, μέχρι την ήττα των εργατών της Βαρκελώνης τις μέρες του Μάη του 1937. Σε αυτή την εφτάχρονη περίοδο είχαμε τα περίφημα Δύο Μαύρα Χρόνια (“El Bienio Negro”), που ακολούθησαν μετά την ήττα της Κομμούνας της Αστούρια το 1934 και κράτησαν μέχρι τις εκλογές του Λαϊκού Μετώπου το 1936.
Με την έλλειψη ενός μαζικού επαναστατικού κόμματος, η Ιρανική Επανάσταση, όπως και η Ισπανική Επανάσταση, μπορεί να επεκταθεί σε μια διάρκεια αρκετών χρόνων και θα χαρακτηριστεί από έναν ασταθή και σπασμωδικό χαρακτήρα, την άνοδο και πτώση διαφόρων κυβερνήσεων, ηγετών και κομμάτων, πριν τεθεί τελικά το ζήτημα της εξουσίας. Όμως τα γεγονότα που εκτυλίσσονται μπροστά στα μάτια μας ξεκάθαρα σηματοδοτούν μια θεμελιώδη αλλαγή σε ολόκληρη την κατάσταση. Το «τζίνι» έχει βγει έξω από το μπουκάλι στο οποίο είχε κλειστεί για τρείς δεκαετίες. Και θα είναι αδύνατον να το σπρώξει κανείς βίαια πίσω στη φυλακή του.
Πολλοί παρατηρητές έχουν εκφράσει έκπληξη απέναντι σε ένα κίνημα που εμφανίστηκε να πέφτει από έναν καθαρό γαλάζιο ουρανό. Όμως στην πραγματικότητα αυτή η έκρηξη προετοιμαζόταν για πολύ καιρό. Η οργή του λαού αντανακλά όλες τις συσσωρευμένες απογοητεύσεις και το θυμό των τελευταίων τριών δεκαετιών. Επίσης αντανακλά την όλο και επιδεινούμενη οικονομική κατάσταση και την πτώση του βιοτικού επιπέδου. Η οικονομία ήταν το κύριο θέμα της εκλογικής καμπάνιας και παραμένει στην καρδιά των ανησυχιών των περισσότερων Ιρανών, μετά από τέσσερα χρόνια στα οποία υπήρξαν απότομες εκρήξεις πληθωρισμού και ανεργίας.
Παρ’ όλο που υπό τον Αχμαντινετζάντ τα φτωχότερα τμήματα της κοινωνίας έχουν επωφεληθεί από μοίρασμα μετρητών που πληρωνόταν από τα αποθέματα πετρελαίου του Ιράν, πολλοί άλλοι έχουν διαμαρτυρηθεί γιατί η αυξανόμενη ρευστότητα έχει διπλασιάσει ή τριπλασιάσει τις τιμές. Η Βουλή έχει μπλοκάρει προς το παρόν τις περικοπές των επιδοτήσεων με τη λογική ότι θα μπορούσε να πυροδοτήσει περαιτέρω τον πληθωρισμό, που ήδη βρίσκεται στο 24%. Όμως η οικονομική κρίση σημαίνει περικοπές και λιτότητα και ο Σαμσοντίν Χοσσεϊνι, ο υπουργός οικονομικών, χθες είπε ότι η ιδιωτικοποίηση των κρατικών επιχειρήσεων θα είναι το θεμέλιο της επόμενης οικονομικής πολιτικής του Ιράν.
Αυτό εξηγεί εν μέρει τον μαχητικό χαρακτήρα ενός άγριου και αποφασισμένου αντιπολιτευτικού κινήματος, που έχει βρει ένα ανέλπιστο σύμβολο στον 68χρονο Μιρ-Χουσείν Μουσάβι, που ήταν παλιότερα μέλος του Ιρανικού Κατεστημένου και είναι ακόμη. Όταν ο λαός αρχίζει να χάνει τον φόβο του και προετοιμάζεται να αψηφήσει τα όπλα της αστυνομίας σε μια χώρα όπως το Ιράν, αυτό είναι η αρχή του τέλους. Το αξιοθαύμαστο κίνημα των μαζών είναι ακόμη πιο απίστευτο για το γεγονός ότι είναι ανοργάνωτο και χωρίς ηγεσία.
Ο ηρωισμός των μαζών
Ο Ρόμπερτ Φίσκ, ένας από τους καλύτερους Βρετανούς δημοσιογράφους, ήταν μάρτυρας σε αυτό που αποκαλεί ημέρα του Πεπρωμένου για το Ιράν, και έστειλε ένα ζωντανό ρεπορτάζ για το τι έγινε:
«Ένα εκατομμύριο λαού διαδήλωσε από την Πλατεία Engelob προς την Πλατεία Azadi– από την Πλατεία της Επανάστασης προς την Πλατεία της Ελευθερίας– κάτω από τα μάτια των βάρβαρων ΜΑΤ της Τεχεράνης. Τα πλήθη τραγουδούσαν και φώναζαν και γελούσαν και προσέβαλλαν τον «Πρόεδρο τους» αποκαλώντας τον «Σκόνη». Ένας φοιτητής αστειευόταν: «Ο Αχμαντινετζάντ μας αποκάλεσε Σκόνη και του δείξαμε μια αμμοθύελλα!»
Ο Φίσκ συνεχίζει:
«Από την Ιρανική επανάσταση του 1979, δεν έχει συγκεντρωθεί ξανά τόσο μεγάλη μάζα διαδηλωτών και με τόσο μεγάλη λαϊκή υποστήριξη, στις λεωφόρους αυτής της πολύπαθης, απελπισμένης πόλης. Συνωστίζονταν, σπρώχνονταν και φώναζαν μέσα από στενά δρομάκια για να φτάσουν στον κεντρικό δρόμο και μετά συναντούσαν δυνάμεις των ΜΑΤ μέσα σε ατσάλινα κράνη και γκλομπς, παρατεταγμένες σε κάθε πλευρά. Ο κόσμος τους αγνοούσε. Και οι αστυνομικοί, που ήταν τρομακτικά υποσκελισμένοι αριθμητικά από αυτές τις δεκάδες χιλιάδων, χαμογελούσαν συνεσταλμένα και- προς έκπληξη μας- χαιρετούσαν με ελαφριά κλίση της κεφαλής τους άντρες και γυναίκες που απαιτούσαν ελευθερία. Ποιος θα είχε πιστέψει ότι η κυβέρνηση είχε απαγορεύσει αυτή την πορεία;»
