Πώς να μη γιορτάζετε τη Ρωσική Επανάσταση (ένα προσωπικό σημείωμα από τον Άλαν Γουντς)
«Αν λες ένα αρκετά μεγάλο ψέμα και το λες αρκετά συχνά, θα γίνει πιστευτό» – Γιόζεφ Γκαίμπελς (υπουργός Προπαγάνδας του Χίτλερ)
Στις 7 Νοέμβρη του 2017, μίλησα σε μια συνάντηση στο Μουσείο του Τρότσκι, στην Πόλη του Μεξικό, για τον εορτασμό της εκατοστής επετείου της Οκτωβριανής Επανάστασης, μαζί με τον παλιό μου φίλο και σύντροφο Εστέμπαν Βολκόφ, τον εγγονό του σπουδαίου Ρώσου επαναστάτη, Λέον Τρότσκι. Στο πάνελ, επίσης, ήταν και ο Ρώσος πρέσβης εκείνης της περιόδου στο Μεξικό, Έντουαρντ Μαλαγιάν. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας μου, επεσήμανα ότι ήταν παράδοξο ότι η Οκτωβριανή Επανάσταση εορταζόταν σε κάθε χώρα του κόσμου, εκτός από τη Ρωσία.
Μερικές φορές, η σιωπή μπορεί να είναι πιο εύγλωττη από τα λόγια. Το γεγονός ότι η εκατοστή επέτειος του Οκτώβρη προσπεράστηκε από τα επίσημα μέσα της Ρωσικής Ομοσπονδίας με εκκωφαντική σιωπή μας λέει όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζουμε για τη στάση της άρχουσας κλίκας στο Κρεμλίνο απέναντι στο σπουδαιότερο γεγονός στην ιστορία. Αυτοί οι άνθρωποι είναι τα δημιουργήματα της καπιταλιστικής αντεπανάστασης και κοιτάζουν το επαναστατικό παρελθόν της Ρωσίας με απροκάλυπτο μίσος και αποστροφή, κάτι που, σε τελική ανάλυση, αντανακλά το βαθύ τους φόβο.
Προς απάντηση στις παρατηρήσεις μου, ο πρέσβης δήλωσε ότι η Ρωσική Επανάσταση δεν ξεχάστηκε στη χώρα του και ότι «δεν υπάρχει κανείς στη Ρωσία, που να μην ξέρει ότι ο Τρότσκι ήταν ένας σπουδαίος επαναστάτης». Για να υποστηρίξει τη δήλωσή του, εξήγησε ότι η ρωσική τηλεόραση προετοίμαζε μια σειρά για τον Τρότσκι.
Δεν έχω κανένα λόγο να αμφιβάλλω για την ειλικρίνεια των σχολίων του πρέσβη. Μου έδωσε την εντύπωση ενός έντιμου ανθρώπου, ο οποίος είχε πολύ καλές σχέσεις με το Μουσείο του Τρότσκι και τον Εστέμπαν Βολκόφ. Αλλά ήταν εξίσου ξεκάθαρο σε μένα ότι, όπως και η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ήξερε πολύ λίγα πράγματα για τις ιδέες και το ρόλο του Τρότσκι. Ακόμα κι αυτά που είπε για τον Λένιν και το Μπολσεβίκικο Κόμμα δεν ήταν απολύτως ακριβή. Αλλά, για να είμαι δίκαιος, ο άνθρωπος δεν ήταν ιστορικός, αλλά επαγγελματίας διπλωμάτης.
Λίγους μήνες νωρίτερα, ο Εστέμπαν Βολκόφ είχε λάβει ένα αίτημα από μια ρωσική εταιρία που ήθελε να κάνει γυρίσματα μέσα στο Μουσείο του Τρότσκι, το οποίο αρχικά ήταν το σπίτι όπου ζούσε ο Τρότσκι και το μέρος όπου δολοφονήθηκε από έναν σταλινικό πράκτορα, στις 20 Αυγούστου του 1940.
Η αιτιολόγηση για τα γυρίσματα υποτίθεται ότι ήταν το ότι «ήταν μέρος της συζήτησης για την επίδραση της Οκτωβριανής Επανάστασης στη Λατινική Αμερική». Δεν υπήρχε καμιά αναφορά στην πραγματική φύση της προγραμματισμένης τηλεοπτικής σειράς για τον Τρότσκι.
Ο Εστέμπαν ζήτησε ένα αντίγραφο του σεναρίου, το οποίο του προωθήθηκε στα ρωσικά. Ο εγγονός του Τρότσκι είχε ξεχάσει προ πολλού τη ρωσική γλώσσα, την οποία δεν μπορεί να μιλήσει ή να διαβάσει, αλλά, με τη βοήθεια του Google Translate, σύντομα έγινε προφανής η πρόθεση των συγγραφέων. Σε εκείνο το σημείο, δεν είχε καμιά ιδέα ότι εκείνο το κείμενο ήταν το πρώτο βήμα στην έναρξη της πιο τερατώδους συκοφαντικής εκστρατείας, για να αμαυρωθεί η μνήμη του παππού του. Αλλά γνώριζε ήδη αρκετά, ώστε να αρνηθεί να γίνουν γυρίσματα μέσα στο μουσείο.
Στις 3 Φλεβάρη του 2017, έγραψε στον πρέσβη:
«Αγαπητέ πρέσβη,
χρειάζομαι να σας συμβουλευτώ, έχω λάβει δύο αιτήματα για λήψη γυρισμάτων, δεν είμαι βέβαιος για τη σοβαρότητα των προτάσεων, [αλλά] είναι ηθική μου υποχρέωση να προστατεύσω την ιστορική αλήθεια.
Στέλνω το προτεινόμενο σενάριο που μου έστειλαν. Δεν έχει καμία σχέση με την ιστορική αλήθεια.
Χαιρετισμούς,
Εστέμπαν Βολκόφ»
Ένα λαϊκό μέτωπο πλαστογράφων
Η μίνι σειρά «Τρότσκι», σκηνοθετημένη από τους Αλεξάντρ Κοτ και Κονσταντίν Στάτσκι, εμφανίστηκε πρώτη φορά στο δημοφιλές τηλεοπτικό κανάλι Channel One της Ρωσικής Ομοσπονδίας, τον Νοέμβρη του 2017. Αυτό το κρατικά ελεγχόμενο κανάλι τακτικά μεταφέρει τη γραμμή του Κρεμλίνου. Δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι η απόφαση της έναρξης μιας εκστρατείας ενάντια στον Τρότσκι πάρθηκε με την πλήρη έγκριση του Βλαντιμίρ Πούτιν, και πολύ πιθανά με δική του προσωπική πρωτοβουλία.
Ο Πούτιν δεν κρύβει το μίσος του για τον Λένιν και τους μπολσεβίκους, τους οποίους έχει κατηγορήσει ότι έχουν τοποθετήσει μια «ωρολογιακή βόμβα» στο ρωσικό κράτος. Αλλά είναι υποχρεωμένος να κατευθύνει προσεκτικά τις επιθέσεις του προς τον Λένιν, τον οποίο σέβονται εκατομμύρια άνθρωποι στη Ρωσία. Με δισταγμό, αναγκάστηκε να αρνηθεί ότι η κυβέρνηση είχε οποιαδήποτε πρόθεση να βγάλει τη σωρό του Λένιν από το μνήμα του στην Κόκκινη Πλατεία, προειδοποιώντας ενάντια «σε οποιαδήποτε κίνηση, η οποία θα δίχαζε την κοινωνία».
Αλλά, όταν πρόκειται για τον Τρότσκι, ο ισχυρός άντρας του Κρεμλίνου δεν έχει τέτοιους ενδοιασμούς. Όλο το μίσος και η χολή του ενάντια στην επανάσταση μπορούν να εκδηλωθούν ελεύθερα. Καμιά προσβολή δεν είναι αρκετά πρόστυχη, καμιά διαστρέβλωση δεν είναι αρκετά αηδιαστική σ’ αυτή τη βιτριολική επίθεση. Όμως, είναι πασιφανές ότι ο πραγματικός στόχος δεν είναι απλά ο Τρότσκι, αλλά ο Λένιν, το Μπολσεβίκικο Κόμμα και η ίδια η Οκτωβριανή Επανάσταση.
Μέσω του μονοπωλιακού ελέγχου της κρατικής τηλεόρασης, ο Πούτιν κατάφερε να μεταφέρει αυτό το δηλητήριο στα σπίτια εκατομμυρίων ανυποψίαστων Ρώσων πολιτών. Έχοντας τροφοδοτηθεί σταθερά για δεκαετίες με μεγάλο όγκο ψευδών για το ρόλο του κύριου συμμάχου του Λένιν και υπερασπιστή της Ρωσικής Επανάστασης, δεν έχουν κανένα μέσο να ελέγξουν οι ίδιοι τα γεγονότα. Οι πλαστογράφοι στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό σ’ αυτό το γεγονός. Μπορούν να επαναλαμβάνουν τα πιο απίθανα ψεύδη με απόλυτη αυτοπεποίθηση. Και γνωρίζουν ότι, αν ρίξεις αρκετή λάσπη, κάποια ποσότητα εξ αυτής πρόκειται να κολλήσει. Κι εδώ υπάρχει αρκετή ποσότητα αισχρού υλικού.
Αυτό ήταν ήδη αρκετά κακό. Αλλά το ζήτημα έγινε σοβαρό, όταν ανακοινώθηκε ότι η γιγάντια αμερικανική επιχείρηση θεάματος Netflix αποφάσισε να μεταδώσει τη σειρά διεθνώς σε διάφορες γλώσσες. Τώρα, φαίνεται πολύ περίεργο. Εδώ και κάποιο διάστημα τα ΜΜΕ της Δύσης εμπλέκονται σε μια θορυβώδη εκστρατεία, η οποία αποζητά να ρίξει την ευθύνη στη Ρωσία για τα πάντα, από την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ μέχρι τον κακό καιρό και τα κοινά κρυολογήματα. Κατηγορούν το ρωσικό κράτος ότι επεμβαίνει στα εσωτερικά τους ζητήματα (λες και εκείνοι δεν ανακατεύονται στα ζητήματα κανενός άλλου).
Συγκεκριμένα, κατηγορούν τη Ρωσία ότι «διαδίδει ψευδείς ειδήσεις», για να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη. Τώρα όμως, με κάποιο μαγικό τρόπο, κάθε αμφιβολία σχετικά με την εγκυρότητα των ρωσικών μέσων εξαφανίστηκαν σαν σαπουνόφουσκες στον αέρα. Το Netflix υποδέχτηκε την, εμπνευσμένη από το Κρεμλίνο, σειρά για τον Τρότσκι σαν μάννα εξ ουρανού.
Εδώ προφανώς δεν επρόκειτο περί ψευδών ειδήσεων, αλλά αντίθετα μια νέα, υπέροχη, διορατική ματιά στο διεστραμμένο μυαλό ενός επαναστατικού τέρατος. Σε μια στιγμή, που οι ιδέες του σοσιαλισμού (και ακόμα και ο μαρξισμός) κάνουν την πιο ανεπιθύμητη επιστροφή στην πολιτική των ΗΠΑ, αυτή η σειρά είναι μια επίκαιρη υπενθύμιση των δεινών του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού. Στην πραγματικότητα, δεν μπορούσε να υπάρξει καλύτερη χρονική στιγμή!
Πριν από λίγες μέρες, ο Εστέμπαν μας έστειλε το ακόλουθο email:
«Αγαπητοί Άλαν και Άννα:
Ήταν αρκετό για μένα να δω το πρώτο κεφάλαιο της άνοστης και κακόγουστης καρικατούρας του Τρότσκι, επινοημένης από τους Αλεξάντρ Κοτ και Κονσταντίν Στάτσκι, για να σχηματίσω ξεκάθαρη άποψη γι’ αυτή την ελεεινή σειρά.
Μπορώ να εγγυηθώ για το γεγονός ότι αυτή η απεικόνιση απέχει έτη φωτός από τον άνθρωπο, που ήταν πραγματικά ο παππούς μου. Τον θυμάμαι πολύ καλά ως ένα άτομο εξέχουσας ευφυΐας, η ζωή του οποίου χαρακτηριζόταν από μια απόλυτη αφοσίωση στην πάλη για το σοσιαλισμό. Και ολόκληρη η προσωπικότητά του διαμορφώθηκε σ’ αυτή την πάλη.
Ως άτομο ήταν γενναιόδωρος, συνετός, πάντα έτοιμος να εξηγήσει υπομονετικά και να εκπαιδεύσει πολιτικά τους συντρόφους, εκπέμποντας ένα πνεύμα ζωντάνιας και αισιοδοξίας και, με την καλή του αίσθηση του χιούμορ, δημιουργούσε μια εύθυμη και ζεστή ατμόσφαιρα στο περιβάλλον του. Ένας ακούραστος εργάτης, δε σπαταλούσε ούτε λεπτό της ύπαρξής τους.
Αλλά αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο ήταν η απόλυτη και αδιάλλακτη πεποίθησή του για την αναπόφευκτη νίκη του σοσιαλισμού και το μέλλον της ανθρωπότητας.
Όσον αφορά το τελευταίο επεισόδιο, το οποίο ασχολείται με τη δολοφονία του παππού μου, ο Κοτ και ο Στάτσκι εκτέθηκαν ως οι πιο ξεδιάντροποι πλαστογράφοι στην ιστορία του κινηματογράφου. Και το Netflix δείχνει απόλυτη ανευθυνότητα, μεταδίδοντας ψευδώς την ιστορία σε τεράστια κλίμακα.
Η απόλυτη ανακρίβεια της εκδοχής, που παρουσιάστηκε στη σειρά, αποδείχτηκε πολύ παλιά με έναν ακριβή και αδιάψευστο τρόπο από τη μεξικάνικη κυβέρνηση, η οποία, μέρες μετά τη δολοφονία, πραγματοποίησε μια λεπτομερή αναπαράσταση του φόνου στον κήπο του σπιτιού του Λέον Τρότσκι. Ο Μεξικανός αστυνομικός ντετέκτιβ, Χεσούς Βάσκεθ, καθόταν σε μια καρέκλα, την ώρα που ο δολοφόνος Ραμόν Μερκαντέρ (ή αλλιώς «Τζάκσον») αναπαριστούσε με μια τυλιγμένη εφημερίδα στο δεξί του χέρι πώς χτύπησε τον Λέον Τρότσκι στο κεφάλι από πίσω. Επομένως, δεν μπορεί να υπάρξει καμιά αμφιβολία για τα γεγονότα της υπόθεσης.
Από πού βρήκαν οι Κοτ και Στάτσκι την ιστορία της υποτιθέμενης μάχης, κατά την οποία ο Τζάκσον υποτίθεται ότι σκότωσε τον Τρότσκι, όντας σε «αυτό-άμυνα»; Αυτό ήταν ένα εφεύρημα του Στάλιν, για τον οποίο ήταν απαραίτητο να αποκρύψει τα γεγονότα αυτής της ύπουλης δολοφονίας από μια ακόμα πιο άθλια προδοσία. Μέσω των πρακτόρων του, ζωγράφισε την εικόνα μιας μάχης πρόσωπο με πρόσωπο με έναν άντρα, που υποτίθεται ότι ήταν ένας απογοητευμένος υποστηρικτής του Τρότσκι.
Στον Κονσταντίν Ουμάνσκι, ο οποίος τότε ήταν ο Ρώσος πρέσβης στο Μεξικό, ανατέθηκε, με την υποστήριξη ενός απεριόριστου ποσού χρημάτων, η αποστολή να δωροδοκήσει τη μεξικάνικη κυβέρνηση, ώστε να αποδεχτεί αυτή την εκδοχή. Αλλά, προφανώς, δεν πέτυχε το σκοπό του. Ο Ουμάνσκι απαλλάχτηκε από τη θέση του στο Μέξικο και στάλθηκε ως πρέσβης στη μικροσκοπική Δημοκρατία της Κόστα Ρίκα. Αλλά δεν έφτασε ποτέ. Την αυγή της 25ης Γενάρη του 1945, το αεροπλάνο με το οποίο ταξίδευε μαζί με την οικογένειά του εξερράγη κατά την απογείωση από το στρατιωτικό αεροδρόμιο της Πόλης του Μεξικό. Με τέτοιες μεθόδους «αντάμειβε» την αποτυχία ο Στάλιν.
Αυτά τα λίγα στοιχεία (υπάρχουν πολλά περισσότερα) μπορούν να εκθέσουν την ψευδολογία αυτή της παράλογης και αισχρής σειράς, η οποία συστηματικά αγνοεί τα γεγονότα, ώστε να παρουσιάσει στον κόσμο με μια εγκληματική διαστρέβλωση τη ζωή ενός σπουδαίου επαναστάτη.
Ο Κοτ και ο Στάτσκι όχι μόνο αναβιώνουν κυνικά τις, από καιρό απαξιωμένες, παραχαράξεις του Στάλιν, αλλά, επιπρόσθετα σ’ αυτές, συμπεριλαμβάνουν τις πιο άτοπες και απίθανες φαντασιοπληξίες σ’ αυτό το “δηλητηριώδη χυλό”. Το τελικό αποτέλεσμα μπορεί να περιγραφεί μόνο ως ένα πραγματικό αριστούργημα στη μαύρη μαγεία της κινηματογραφικής ιστορικής παραχάραξης.
Χαιρετισμούς,
Εστέμπαν Βολκόφ-Μπρονστάιν
Μουσείο Τρότσκι,
Πόλη του Μεξικό, 5 Μάρτη 2019»
Η Διεθνής Μαρξιστική Τάση υποστηρίζει ολόψυχα την εκστρατεία υπεράσπισης της προσωπικής τιμής και της επαναστατικής ακεραιότητας του Λέον Τρότσκι, ένας σκοπός στον οποίο ο Εστέμπαν Βολκόφ έχει αφιερώσει ολόκληρη τη ζωή του. Σύμφωνα με τα λόγια του ανθρώπου, που οδήγησε μαζί με τον Λένιν τους εργάτες στη νίκη το 1917, «η ατμομηχανή της ιστορίας είναι η αλήθεια, όχι τα ψέματα».
Άλαν Γουντς
Μετάφραση: Νίκος Σέντης
