Η τριτοβάθμια εκπαίδευση δε θα μπορούσε να ξεφύγει από τις διαλυτικές συνέπειες της καπιταλιστικής κρίσης. Τα πράγματα γίνονται πολύ ξεκάθαρα αν ρίξουμε μια ματιά στο προϋπολογισμό του 2012 που ενώ προβλέπει αύξηση των δαπανών για εξοπλιστικά προγράμματα και δυνάμεις καταστολής, οι δαπάνες για την Παιδεία κατρακυλούν στο 2,75% του ΑΕΠ, το χαμηλότερο ποσοστό των τελευταίων δεκαετιών. Η μείωση στη τριτοβάθμια εκπαίδευση υπολογίζεται γύρω στα 80 εκατομμύρια ευρώ. Αν αναλογιστεί κανείς ότι με τις περσινές περικοπές εμφανίστηκε αδυναμία λειτουργίας αρκετών ιδρυμάτων, η φετινή χρονιά διαφαίνεται ιδιαίτερα κρίσιμη.
Η υποβάθμιση των Πανεπιστημίων γίνεται καθεστώς με τον νέο νόμο του υπουργείου Παιδείας, που πολύ συνοπτικά, περιλαμβάνει τη συγχώνευση/κλείσιμο σχολών με βάση οικονομικά κριτήρια, τη συμμετοχή στη διοίκηση εξωπανεπιστημιακών «ισχυρών παραγόντων» της αγοράς, τη περικοπή δαπανών με ό,τι αυτό σημαίνει (απολύσεις, ελαστικές σχέσεις εργασίας, περικοπές συγγραμμάτων, εκπαιδευτικού εξοπλισμού κλπ), την εντατικοποίηση των σπουδών και την κατάργηση του ασύλου. Η ψήφισή του αποτέλεσε την αφορμή του μεγάλου φοιτητικού κινήματος στην αρχή της ακαδημαϊκής χρονιάς, με περισσότερες από 300 κατειλημμένες σχολές σε όλη την Ελλάδα! Δυστυχώς, η έλλειψη συντονισμού και ουσιαστικής σύνδεσης με το εργατικό κίνημα, σε συνδυασμό με την απογοήτευση που κυριαρχούσε στην πλειοψηφία της κοινωνίας μετά την ήττα του κινήματος των πλατειών, οδήγησε στην γρήγορη υποχώρηση των φοιτητών. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, το υπουργείο προσπαθεί να εφαρμόσει το νέο νόμο με τις εκλογές των νέων συμβουλίων διοίκησης σε Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι.. Μέχρι στιγμής αυτό έχει επιτευχθεί μόνο σε κάποιες σχολές της περιφέρειας.
Τα συμβούλια διοίκησης αποτελούν τα διοικητικά όργανα του καινούριου μοντέλου πανεπιστημίου, του πανεπιστημίου της αγοράς, όπως αυτό διαμορφώνεται από τον νέο νόμο. Η σύνθεση τους απαρτίζεται από καθηγητές, εξωπανεπιστημιακούς παράγοντες και έναν εκπρόσωπο της φοιτητικής κοινότητας και έχουν ως στόχο τον “απογαλακτισμό” των Πανεπιστημίων από το Υπουργείο (δηλαδή χρηματοδότηση τέλος…) καθώς και τη διαμόρφωση του πλαισίου για την ανάπτυξη των ιδρυμάτων σύμφωνα με οικονομικές ανάγκες, όπως διατυπώνει η υπουργός στην εισήγησή της για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Στην πραγματικότητα σκοπός τους είναι η άμεση εφαρμογή του νέου νόμου. Ωστόσο, μέχρι σήμερα έχουν εμποδιστεί οι εκλογές σε πολλά τμήματα με την αγωνιστική συμμετοχή της πανεπιστημιακής κοινότητας, καθώς και με πρωτοβουλίες φοιτητών και εργαζόμενων στα πανεπιστήμια, σε πολλές σχολές. Η μάχη όμως δεν τελειώνει εκεί. Το ψαλίδισμα της χρηματοδότησης έχει εμφανή αποτελέσματα, ανεξάρτητα από το αν υπάρχουν ή όχι τα συμβούλια διοίκησης. Ο οικονομικός μαρασμός των πανεπιστημίων φαντάζει μη αντιστρέψιμος στις υπάρχουσες συνθήκες, με αποτέλεσμα τα καθήκοντα της Αριστεράς να είναι μεγάλα.
Παρόλα αυτά, η φοιτητική Αριστερά επαναλαμβάνει τα λάθη των προηγούμενων χρόνων. Με κύρια ευθύνη της ηγεσίας της ΚΝΕ και του ΜΑΣ, η διάσπαση του φοιτητικού κινήματος αποτελεί πια μόνιμη κατάσταση. Για ακόμη μία φορά επιδίδεται σε μια σεχταριστική τακτική συκοφαντώντας κάθε πρωτοβουλία και κίνημα που δεν βρίσκεται υπό τον έλεγχό της. Από την άλλη μεριά, η ηγεσία της ΕΑΑΚ αρνείται να υιοθετήσει τη θέση για πραγματικά δημοκρατικό συντονισμό των φοιτητικών συλλόγων, αλλά και να πάρει οργανωμένες και συστηματικές πρωτοβουλίες για τη σύνδεση με τους εργαζόμενους. Τέλος, η ηγεσία της ΑΡΕΝ οφείλει να εγκαταλείψει το διαγωνισμό ακτιβίστικων δράσεων, ακολουθώντας πρακτικά την ΕΑΑΚ, και να εστιάσει σε μία πιο ξεκάθαρη πρόταση για την ανασυγκρότηση του κινήματος.
Για να αναστραφεί η κατάσταση είναι απαραίτητα κάποια θεμελιώδη βήματα, όπως:
- Να δημιουργηθεί ένα ενιαίο μέτωπο των Αριστερών δυνάμεων που θα παλεύει κατά του νόμου, για μόνιμη και σταθερή δουλειά και για δημόσια και δωρεάν παιδεία, αιτήματα που μπορούν να συσπειρώσουν το μεγαλύτερο μέρος της πανεπιστημιακής κοινότητας.
- Είναι αναγκαίο να μπλοκαριστούν οι εκλογές των συμβουλίων διοίκησης με τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή και με βάση αποφάσεις συλλογικών διαδικασιών. Είναι λάθος όμως να υποκαθίσταται το κίνημα από τη δράση των αριστερών παρατάξεων, γιατί έτσι εξοντώνεται το πιο δραστήριο κομμάτι της πρωτοπορίας των φοιτητών και το ίδιο το σπουδαστικό κίνημα δυσφημίζεται και αδρανοποιείται.
-
Το μπλοκάρισμα της εφαρμογής του νόμου μπορεί μόνο να δώσει χρόνο για να προετοιμαστεί το φοιτητικό κίνημα για την ανατροπή του. Για να γίνει αυτό, είναι ανάγκη από σήμερα να συνδεθεί με το εργατικό κίνημα και από κοινού να προετοιμάσουν έναν αγώνα διαρκείας για την ανατροπή του αντιδραστικού νόμου, της κυβέρνησης άλλα και του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος που γεννά καθημερινά την ανεργία και τη φτώχεια για τη πλειοψηφία της κοινωνίας.
