Απόσπασμα από το «Μανιφέστο της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς» (Ιούλιος 1921)
Δημιουργήστε το Ενιαίο Μέτωπο!
Η παγκόσμια μπουρζουαζία είναι ανίκανη να εξασφαλίσει στους εργάτες δουλειά, ψωμί, κατοικία και ρουχισμό· δείχνει όμως μεγάλες ικανότητες στην οργάνωση του πολέμου εναντίον του παγκόσμιου προλεταριάτου. Από τότε που κατανίκησε την αρχική διστακτικότητά της, από τότε που κατόρθωσε να ξεπεράσει το φόβο που της προκαλούσαν οι εργάτες που γύριζαν από τον πόλεμο, από τότε που κατάφερε να τους κάνει να ξαναγυρίσουν στα εργοστάσια, να συντρίψει τις πρώτες τους εξεγέρσεις, να ξανα-αποκαταστήσει τη συμμαχία που έκλεισε κατά τον πόλεμο με τους σοσιαλδημοκράτες και τους προδότες του σοσιαλισμού εναντίον του προλεταριάτου και έτσι να το διαιρέσει, χρησιμοποίησε πάντοτε τις δυνάμεις της για να οργανώσει τους λευκούς φρουρούς εναντίον του προλεταριάτου και για να το αφοπλίσει.
Εξοπλισμένη ως τα δόντια, η παγκόσμια μπουρζουαζία είναι έτοιμη όχι μόνον να αντιταχθεί με τα όπλα σε κάθε εξέγερση του προλεταριάτου, άλλα ακόμα και αν χρειαστεί να προκαλέσει τέτοιες πρόωρες εξεγέρσεις του προλεταριάτου, που προετοιμάζεται για τον αγώνα· θέλει έτσι να το συντρίψει πριν αυτό δημιουργήσει το ακατανίκητο ενιαίο του μέτωπο. Η Κομμουνιστική Διεθνής πρέπει να αντιτάξει τη στρατηγική της στη στρατηγική της παγκόσμιας μπουρζουαζίας. Ενάντια στα χρηματοκιβώτια του παγκόσμιου κεφαλαίου που στο οργανωμένο προλεταριάτο αντιτάσσει ένοπλες συμμορίες, η Κομμουνιστική Διεθνής διαθέτει ένα πιστό όπλο: τις μάζες του προλεταριάτου, το ενιαίο και σταθερό μέτωπο του προλεταριάτου. Οι πονηριές και η βία της μπουρζουαζίας δεν θα έχουν καμιά επιτυχία αν εκατομμύρια εργάτες προχωρήσουν σε πυκνές γραμμές στη μάχη. Γιατί τότε οι σιδηρόδρομοι με τους οποίους η μπουρζουαζία μεταφέρει τους λευκούς φρουρούς της εναντίον του προλεταριάτου θα σταματήσουν· η τρομοκρατία θα επικρατήσει μέσα στους ίδιους τους κόλπους των λευκοφρουρών και από ένα μέρος τους το προλεταριάτο θα αποσπάσει τα όπλα για να αγωνιστεί εναντίον των άλλων ομάδων των λευκοφρουρών.
Αν γίνει δυνατό να οδηγηθεί το προλεταριάτο στον αγώνα σε ενιαίο μέτωπο, το κεφάλαιο, γενικά η μπουρζουαζία θα χάσει τις πιθανότητες της νίκης, την πίστη στη νίκη που μόνο η προδοσία της σοσιαλδημοκρατίας, η διαίρεση της εργατικής τάξης μπορούν να της εξασφαλίσουν. Η νίκη εναντίον του παγκόσμιου κεφαλαίου, ή καλύτερα ο δρόμος που οδηγεί σ’ αυτή τη νίκη, είναι να καταχτήσει τις καρδιές της πλειοψηφίας της εργατικής τάξης.
Το 3ο Παγκόσμιο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς καλεί τα κομμουνιστικά κόμματα όλου του κόσμου, τους κομμουνιστές που δουλεύουν στα συνδικάτα, να εντείνουν τις προσπάθειες τους και όλες τους τις δυνάμεις για να αποσπάσουν τις πιο μεγάλες εργατικές μάζες από την επίδραση των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων και της προδότρας συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας. Αυτός ο σκοπός δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί παρά μόνο αν οι κομμουνιστές σε όλες τις χώρες αναδειχτούν σε μαχητές της πρωτοπορίας της εργατικής τάξης σε τούτη τη δύσκολη εποχή, όπου κάθε καινούργια μέρα φέρνει στις εργατικές μάζες νέες στερήσεις και νέα εξαθλίωση, παρά μόνο αν μπουν επικεφαλής του αγώνα για ένα κομμάτι ψωμί πάρα πάνω, για την ανακούφιση από τα ολοένα και πιο αφόρητα βάρη που φορτώνονται στις πλάτες των μαζών.
Πρέπει να δείξουμε στην εργατική μάζα ότι μόνο οι κομμουνιστές αγωνίζονται για τη βελτίωση της θέσης της και ότι η σοσιαλδημοκρατία καθώς και η αντιδραστική συνδικαλιστική γραφειοκρατία έχουν όλη τη διάθεση να αφήσουν το προλεταριάτο να ψοφήσει μάλλον από την πείνα παρά να το οδηγήσουν στον αγώνα. Δεν μπορεί κανείς να νικήσει τους προδότες του προλεταριάτου, τους πράκτορες της μπουρζουαζίας με θεωρητικές συζητήσεις για τη δημοκρατία και τη δικτατορία· μόνο στα ζητήματα του ψωμιού, του μεροκάματου, του ιματισμού και της κατοικίας μπορεί κανείς να τους συντρίψει. Το πρώτο πεδίο μάχης και το πιο σημαντικό, στο οποίο μπορεί κανείς να τους νικήσει, είναι το ζήτημα του συνδικαλιστικού κινήματος· θα νικηθούν στον αγώνα που θα κάνουμε εναντίον της κίτρινης Συνδικαλιστικής Διεθνούς του Άμστερνταμ και υπέρ της Κόκκινης Συνδικαλιστικής Διεθνούς. Είναι ο αγώνας για την κατάχτηση των εχθρικών θέσεων μέσα στο ίδιο το στρατόπεδο μας· είναι το ζήτημα της δημιουργίας ενός μετώπου μάχης που θα αντιτάξουμε στο παγκόσμιο κεφάλαιο. Διατηρήστε τις γραμμές σας καθαρές από κάθε τάση κεντριστική, διατηρήστε το μαχητικό πνεύμα στους κόλπους σας.
Μόνο στον αγώνα για τα πιο απλά, τα πιο στοιχειώδη συμφέροντα των εργατικών μαζών μπορούμε να συγκροτήσουμε ένα ενιαίο μέτωπο του προλεταριάτου εναντίον της μπουρζουαζίας. Μόνο σ’ αυτό τον αγώνα μπορούμε να τερματίσουμε τις διαιρέσεις στους κόλπους του προλεταριάτου, διαιρέσεις που αποτελούν τη βάση πάνω στην οποία η μπουρζουαζία μπορεί να παρατείνει την ύπαρξη της. Αυτό όμως το μέτωπο του προλεταριάτου δεν θα γίνει ισχυρό και κατάλληλο για τον αγώνα παρά μόνο αν στηριχτεί στα κομμουνιστικά κόμματα που το πνεύμα τους πρέπει να είναι ενιαίο και ακλόνητο και η πειθαρχία σταθερή και αυστηρή. Γι’ αυτό και το 3ο Παγκόσμιο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς, ρίχνοντας στους κομμουνιστές όλου του κόσμου το σύνθημα «Στις μάζες!», «Σχηματίστε το ενιαίο μέτωπο του προλεταριάτου!», τους συνιστά: «Διατηρήστε τις γραμμές σας καθαρές από τα στοιχεία που είναι ικανά να καταστρέψουν το ηθικό και την πειθαρχία μάχης των στρατευμάτων εφόδου του παγκόσμιου προλεταριάτου, των κομμουνιστικών κομμάτων».
Το Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς επιδοκιμάζει και επιβεβαιώνει τον αποκλεισμό του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Ιταλίας, αποκλεισμό που πρέπει να διατηρηθεί ως τη στιγμή που το κόμμα αυτό θα κόψει τις σχέσεις του με τους ρεφορμιστές και θα τους διώξει από τις γραμμές του.
Το Συνέδριο εκφράζει έτσι την πεποίθηση του ότι αν η Κομμουνιστική Διεθνής θέλει να οδηγήσει εκατομμύρια εργάτες στη μάχη, δεν πρέπει να ανεχθεί στις γραμμές της ρεφορμιστές που σκοπό τους δεν έχουν το θρίαμβο της επανάστασης του προλεταριάτου, αλλά τη συμφιλίωση με τον καπιταλισμό και τη μεταρρύθμισή του. Στρατοί που ανέχονται στην ηγεσία τους αρχηγούς που αποβλέπουν στη συμφιλίωση με τον εχθρό, είναι καταδικασμένοι να προδοθούν και να πουληθούν στον εχθρό από τους ίδιους τους αρχηγούς τους.
Η Κομμουνιστική Διεθνής πρόσεξε ότι σε μια σειρά κόμματα από τα οποία ωστόσο οι ρεφορμιστές αποκλείστηκαν, υπάρχουν ακόμα τάσεις που δεν μπόρεσαν να κατανικήσουν οριστικά το ρεφορμιστικό πνεύμα· αν αυτές οι τάσεις δεν εργάζονται για τη συμφιλίωση με τον εχθρό, δεν καταπιάνονται ωστόσο με αρκετή ενεργητικότητα στη ζύμωση και την προπαγάνδα τους με την προετοιμασία του αγώνα εναντίον του καπιταλισμού, δεν εργάζονται αρκετά ενεργητικά και με την απαιτούμενη αποφασιστικότητα για να επαναστατικοποιήσουν τις μάζες. Κόμματα που δεν είναι σε θέση, με την καθημερινή επαναστατική τους δουλειά, να γίνουν ένα είδος επαναστατικής πνοής της μάζας, που δεν είναι σε θέση να ενισχύουν καθημερινά, με πάθος και ορμή τη θέληση για αγώνα των μαζών, θα αφήσουν οπωσδήποτε να τους διαφύγουν καταστάσεις ευνοϊκές για τον αγώνα, θα αφήσουν να καταποντιστούν μεγάλοι αυθόρμητοι αγώνες του προλεταριάτου, όπως αυτό έγινε με την κατάληψη των εργοστασίων στην Ιταλία και την απεργία του Δεκέμβρη στην Τσεχοσλοβακία.
Τα κομμουνιστικά κόμματα πρέπει να διαμορφώσουν το μαχητικό τους πνεύμα, πρέπει να γίνουν το επιτελείο το ικανό να συλλάβει αμέσως τις ευνοϊκές καταστάσεις για τον αγώνα και να επωφεληθούν από όλα τα δυνατά πλεονεκτήματα με μια θαρραλέα καθοδήγηση των αυθόρμητων κινημάτων του προλεταριάτου.
«Γίνετε πρωτοπορία των εργατικών μαζών που κινητοποιούνται, γίνετε η καρδιά και ο εγκέφαλός τους!». Αυτή είναι η κραυγή του 3ου Παγκόσμιου Συνεδρίου της Κομμουνιστικής Διεθνούς προς τα κομμουνιστικά κόμματα. Να είσαι πρωτοπορία σημαίνει να βαδίζεις επικεφαλής των μαζών, σαν το πιο γενναίο, το πιο συνετό και το πιο διορατικό τμήμα τους. Μόνο αν τα κομμουνιστικά κόμματα γίνουν μια τέτοια πρωτοπορία θα μπορέσουν όχι μόνο να συγκροτήσουν το ενιαίο μέτωπο του προλεταριάτου, αλλά ακόμα, διευθύνοντάς το, και να νικήσουν τον εχθρό.
Αντιτάξτε τη Στρατηγική του Προλεταριάτου
στη Στρατηγική του Κεφαλαίου,
Προετοιμάστε τους Αγώνες σας!
Ο εχθρός είναι ισχυρός, γιατί έχει πίσω του αιώνες άσκησης της εξουσίας που του έχουν δημιουργήσει τη συνείδηση της δύναμής του και τη θέληση να διατηρήσει την εξουσία του. Ο εχθρός είναι ισχυρός γιατί ολόκληρους αιώνες έμαθε πώς να διαιρεί τις προλεταριακές μάζες και πώς να τις καταπιέζει και να τις νικάει. Ο εχθρός ξέρει πώς πρέπει να διευθύνεται ένας νικηφόρος εμφύλιος πόλεμος και γι’ αυτό το 3ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς συμβουλεύει τα Κομμουνιστικά Κόμματα όλου του κόσμου να προσέξουν τον κίνδυνο που αποτελεί η έμπειρη στρατηγική της κυρίαρχης τάξης και τα μειονεκτήματα της στρατηγικής της εργατικής τάξης για την κατάχτηση της εξουσίας, στρατηγικής που τώρα διαμορφώνεται.
Τα γεγονότα του Μάρτη στη Γερμανία έδειξαν τον μεγάλο κίνδυνο που δημιουργείται αν αφήσουμε τον εχθρό να σπρώξει στον αγώνα με τις πονηριές του τις πρώτες γραμμές της εργατικής τάξης, την κομμουνιστική πρωτοπορία του προλεταριάτου, πριν οι μεγάλες μάζες μπουν σε κίνηση.
Η Κομμουνιστική Διεθνής χαιρέτισε με χαρά το ότι εκατοντάδες χιλιάδες εργάτες της Γερμανίας έτρεξαν να βοηθήσουν τους εργάτες της Κεντρικής Γερμανίας που απειλούνταν από παντού. Σ’ αυτό το πνεύμα της αλληλεγγύης, σ’ αυτή την εξέγερση του προλεταριάτου όλου του κόσμου για την υπεράσπιση ενός μέρους του που κινδυνεύει, βλέπει η Διεθνής το δρόμο που οδηγεί στη νίκη. Χαιρέτισε το ότι το Ενοποιημένο Κομμουνιστικό Κόμμα της Γερμανίας μπήκε επικεφαλής των εργατικών μαζών που έτρεξαν να υπερασπίσουν τα αδέρφια τους που απειλούνταν.
Σύγχρονα όμως η Κομμουνιστική Διεθνής θεωρεί καθήκον της να πει ειλικρινά και καθαρά στους εργάτες όλου του κόσμου: ακόμη κι όταν η πρωτοπορία δεν μπορεί να αποφύγει τους αγώνες, ακόμα κι όταν αυτοί οι αγώνες μπορούν να επιταχύνουν την κινητοποίηση όλης της εργατικής τάξης, η πρωτοπορία δεν πρέπει να παρασυρθεί μόνη, ξεμοναχιασμένη, σε αποφασιστικούς αγώνες, ότι, κι όταν αναγκαστεί να προχωρήσει απομονωμένη στον αγώνα, πρέπει να αποφύγει την ένοπλη σύγκρουση με τον εχθρό, γιατί εκεί που στηρίζεται η νίκη του προλεταριάτου ενάντια στους ένοπλους λευκούς φρουρούς, είναι η μάζα του. Αν η πρωτοπορία δεν προχωρεί κατά μάζες κυριαρχώντας πάνω στον εχθρό, πρέπει να αποφύγει, αφού είναι άοπλη μειοψηφία, να μπλεχτεί σε ένοπλο αγώνα μαζί του.
Οι αγώνες του Μάρτη πρόσφεραν ένα ακόμα δίδαγμα το οποίο η Κομμουνιστική Διεθνής καλεί τους προλετάριους όλου του κόσμου να το προσέξουν. Πρέπει να προετοιμάζουμε τις εργατικές μάζες για τους αγώνες που πρόκειται να ξεσπάσουν, με αδιάκοπη, καθημερινή, έντονη και πλατιά επαναστατική ζύμωση· πρέπει να μπαίνουμε στη μάχη με συνθήματα καθαρά και κατανοητά από τις μεγάλες προλεταριακές μάζες. Στη στρατηγική του εχθρού πρέπει να αντιτάξουμε μια διορατική και μελετημένη στρατηγική του προλεταριάτου. Η μαχητική διάθεση των γραμμών της πρωτοπορίας, το θάρρος τους και η σταθερότητα τους δεν αρκούν. Ο αγώνας πρέπει να είναι προετοιμασμένος, οργανωμένος με τρόπο που να φαίνεται στις εργαζόμενες μάζες σαν αγώνας για τα πιο ουσιαστικά συμφέροντά τους ώστε να τις κινητοποιεί αμέσως. Όσο περισσότερο το παγκόσμιο κεφάλαιο θα νιώθει ότι κινδυνεύει τόσο περισσότερο θα προσπαθήσει να κάνει αδύνατη τη μελλοντική νίκη της Κομμουνιστικής Διεθνούς, απομονώνοντας τις πρώτες γραμμές από το υπόλοιπο των πλατιών μαζών και νικώντας τες έτσι.
Σ’ αυτό το σχέδιο και σ’ αυτόν τον κίνδυνο πρέπει να αντιτάξουμε μια έντονη και πλατιά ζύμωση μέσα στις μάζες, καθοδηγούμενη από τα κομμουνιστικά κόμματα, μια εργασία ενεργητικής οργάνωσης μέσω της οποίας αυτά τα κόμματα εξασφαλίζουν την επιρροή τους πάνω στις μάζες, μια ψυχρή εκτίμηση της κατάστασης της μάχης, μια ταχτική μελετημένη που επιδιώκει να αποφύγει τον αγώνα με ανώτερες δυνάμεις του εχθρού και να περάσει στην επίθεση σε καταστάσεις που ο εχθρός είναι διαιρεμένος και η μάζα ενωμένη.
Το 3ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς ξέρει ότι η εργατική τάξη δεν θα κατορθώσει να φτιάξει κόμματα ικανά να πέσουν σαν κεραυνός πάνω στον εχθρό τη στιγμή που αυτός είναι σε δύσκολη θέση, και να το αποφύγουν αυτό όταν εκείνος βρίσκεται σε καλύτερη κατάσταση, παρά μόνο μετά από την πείρα που θα συγκεντρώσει από τους αγώνες. Καθήκον επομένως των προλετάριων όλου του κόσμου είναι να καταλάβουν και να χρησιμοποιήσουν όλα τα διδάγματα και όλη την πείρα που με μεγάλες θυσίες συγκεντρώνεται από την εργατική τάξη μιας χώρας.
Διατηρήστε την Πειθαρχία του Αγώνα
Τα κομμουνιστικά κόμματα όλου του κόσμου και η εργατική τάξη δεν πρέπει να προετοιμάζονται για μια περίοδο ζύμωσης και οργάνωσης, αλλά αντίθετα για τους μεγάλους αγώνες που το κεφάλαιο θα επιβάλει σε λίγο στο προλεταριάτο για να το τσακίσει και να του φορτώσει όλο το βάρος της δικής του πολιτικής. Σ’ αυτόν τον αγώνα, τα κομμουνιστικά κόμματα πρέπει να εφαρμόσουν πειθαρχία αλύγιστη· και αυστηρή. Οι κεντρικές επιτροπές αυτών των κομμάτων πρέπει να μελετήσουν ψύχραιμα και με σύνεση, όλα τα διδάγματα του αγώνα, πρέπει να παρατηρήσουν το πεδίο της μάχης, να κατευθύνουν με τη μεγαλύτερη περίσκεψη τη μεγάλη ορμή των μαζών. Πρέπει να προετοιμάσουν το σχέδιο μάχης, την ταχτική τους, με όλο το κομματικό πνεύμα λαβαίνοντας πάντοτε υπόψη τους τις κριτικές των συντρόφων. Όλες όμως οι οργανώσεις του Κόμματος πρέπει να ακολουθήσουν χωρίς δισταγμό τη γραμμή που έχει καθορίσει το κόμμα. Κάθε λέξη, κάθε μέτρο των κομματικών οργανώσεων πρέπει να υποτάσσονται σ’ αυτό το σκοπό. Οι κοινοβουλευτικές φράξιες, ο τύπος του κόμματος, οι οργανώσεις πρέπει χωρίς δισταγμό να ακολουθούν την εντολή της διεύθυνσης του κόμματος.
Η παγκόσμια επισκόπηση των γραμμών της κομμουνιστικής πρωτοπορίας τελείωσε. Έδειξε ότι ο Κομμουνισμός είναι μια παγκόσμια δύναμη. Έδειξε ότι η Κομμουνιστική Διεθνής πρέπει ακόμα να διαμορφώσει και να διαπαιδαγωγήσει μεγάλους στρατούς του προλεταριάτου, έδειξε ότι οι στρατοί αυτοί αντιμετωπίζουν άμεσα μεγάλους αγώνες, ανάγγειλε τη νίκη σ’ αυτούς τους αγώνες, έδειξε στο προλεταριάτο πώς πρέπει να προετοιμάζεται και να κερδίζει αυτή τη νίκη. Είναι καθήκον των κομμουνιστικών κομμάτων όλου του κόσμου να ενεργήσουν κατά τέτοιο τρόπο ώστε οι αποφάσεις των Συνεδρίων, που πηγάζουν από την πείρα του παγκόσμιου προλεταριάτου, να γίνουν ένα είδος γενικής συνείδησης των κομμουνιστών όλου του κόσμου, για να μπορέσουν οι κομμουνιστές προλετάριοι, άντρες και γυναίκες, να ενεργήσουν στους μελλοντικούς αγώνες σαν ηγέτες χιλιάδων προλεταρίων που δεν είναι κομμουνιστές.
Ζήτω η Κομμουνιστική Διεθνής!
Ζήτω η Παγκόσμια Επανάσταση!
Εμπρός στη Δουλειά για την Προετοιμασία και την Οργάνωση της Νίκης!
Η Εκτελεστική Επιτροπή της Κομμουνιστικής Διεθνούς
(Γερμανία: Χέκερτ, Φρέλιχ. Γαλλία: Σουβαρίν. Τσεχοσλοβακία: Μπούριαν, Κρέμπιτζ. Ιταλία: Τερατσίνι, Τζενάρι. Ρωσία: Ζινόβιεφ, Μπουχάριν, Ράντεκ, Λένιν, Τρότσκι. Ουκρανία: Τσούμσκι. Πολωνία: Βάρσκι. Βουλγαρία: Ποπόφ. Γιουγκοσλαβία: Μάρκοβιτς. Νορβηγία:Σέφλο. Αγγλία: Μπέλ. Αμερική: Μπόλντουιν. Ισπανία: Μερίνο, Γκράτσια. Φινλανδία: Σιρόλα. Ολλανδία: Γιάνσεν. Βέλγιο: Βαν Οβερστράτεν. Σουηδία: Τσίλμπουμ. Λετονία: Στούτσκα. Ελβετία: Άρνολντ. Αυστρία: Κοριτσόνερ. Ουγγαρία: Μπελά Κουν).
Η Εκτελεστική Επιτροπή της Διεθνούς των Νέων: Μίντσενμπεργκ, Λεκέ.
Μόσχα, 17 Ιουλίου 1921
Πηγή: «Η Κομμουνιστική Διεθνής: Μανιφέστα, Θέσεις και Αποφάσεις του 3ου Παγκοσμίου Συνεδρίου», εκδόσεις «Σοσιαλισμός»-Αθήνα 1979
