Σ’ ένα από τα προηγούμενα κεφάλαιά μας αναφερθήκαμε στη μπολσεβίκικη εμπειρία της πάλης ενάντια στον Κορνίλωφ (1). Οι επίσημοι ηγέτες μάς απάντησαν με μουγκανητά αποδοκιμασίας. Ας επαναλάβουμε γι’ άλλη μια φορά τα κύρια γεγονότα, για να δείξουμε πιο καθαρά και με περισσότερες λεπτομέρειες το πώς η σταλινική σχολή αντλεί μαθήματα από το παρελθόν.
Από τον Ιούλη ως τον Αύγουστο του 1917, ο Κερένσκι, επικεφαλής τότε της κυβέρνησης, εφάρμοσε στην πραγματικότητα το πρόγραμμα του αρχιστράτηγου Κορνίλωφ: επανέφερε στο μέτωπο τα στρατοδικεία και την ποινή του θανάτου, απαγόρευσε ρητά κάθε επιρροή των εκλεγμένων Σοβιέτ πάνω στις κυβερνητικές υποθέσεις, καταπίεσε τους χωρικούς, διπλασίασε την τιμή του ψωμιού (έχοντας στα χέρια του το κρατικό μονοπώλιο του εμπορίου στο στάρι), προετοίμασε την εκκένωση της επαναστατικής Πετρούπολης, συγκέντρωσε, σε συμφωνία με τον Κορνίλοφ, όλα τα αντεπαναστατικά στρατεύματα γύρω από την πρωτεύουσα, υποσχέθηκε στους Συμμάχους να εγκαινιάσει μια καινούρια επίθεση στο μέτωπο κτλ. Αυτό ήταν το γενικό πολιτικό τοπίο.
Στις 26 του Αυγούστου, ο Κορνίλωφ ήρθε σε σύγκρουση με τον Κερένσκι (2), λόγω των ταλαντεύσεων του τελευταίου, και έριξε το στρατό του ενάντια στην Πετρούπολη. Το Κόμμα των Μπολσεβίκων βρισκόταν σε μια μισοπαράνομη κατάσταση. Οι ηγέτες του, αρχίζοντας από τον Λένιν, βρίσκονταν στην παρανομία ή ήταν στη φυλακή, κατηγορούμενοι για επαφές με το Γενικό Επιτελείο των Χοεντσόλερν (3). Οι μπολσεβίκικες εφημερίδες είχαν κατασχεθεί. Και όλες αυτές οι διώξεις προέρχονταν από την κυβέρνηση Κερένσκι, που υποστηριζόταν από τα αριστερά από το συνασπισμό των σοσιαλεπαναστατών και των μενσεβίκων βουλευτών.
Ποιά ήταν η στάση του Μπολσεβίκικου Κόμματος; Δε δίστασε ούτε στιγμή να συνάψει μια πρακτική συμμαχία πάλης ενάντια στον Κορνίλωφ με τους δεσμοφύλακές του –τους Κερένσκι, Τσερετέλι (4), Νταν (5) κτλ. Παντού οργανώθηκαν επιτροπές επαναστατικής άμυνας, μέσα στις οποίες οι μπολσεβίκοι μπήκαν σαν μειοψηφία. Αυτό δεν εμπόδισε τους μπολσεβίκους να αναλάβουν ηγετικό ρόλο: στις συμφωνίες που γίνονται για μαζικές επαναστατικές δραστηριότητες κερδίζει πάντα το πιο συνεπές και το πιο τολμηρό επαναστατικό κόμμα. Οι μπολσεβίκοι βρέθηκαν στις πρώτες γραμμές, έσπασαν τα φράγματα που τους χώριζαν από τους μενσεβίκους εργάτες και προπαντός από τους σοσιαλεπαναστάτες στρατιώτες, και τους τράβηξαν πίσω τους.
Μήπως οι μπολσεβίκοι ακολούθησαν αυτή την πορεία δράσης απλά γιατί βρέθηκαν απροετοίμαστοι; Όχι. Τους προηγούμενους μήνες, οι μπολσεβίκοι είχαν προτείνει δεκάδες και εκατοντάδες φορές στους μενσεβίκους να ενωθούν σ’ έναν κοινό αγώνα ενάντια στην αντεπανάσταση που είχε κινητοποιήσει τις δυνάμεις της. Ακόμα και στις 27 του Μάη, όταν ο Τσερετέλι ξεφώνιζε, ζητώντας καταπιεστικά μέτρα ενάντια στους μπολσεβίκους ναύτες, ο Τρότσκι διακήρυξε σε μια συνεδρίαση του Σοβιέτ της Πετρούπολης: «Όταν έρθει η ώρα και ο αντεπαναστάτης στρατηγός θα δοκιμάσει να ρίξει τη θηλιά στο λαιμό της επανάστασης, οι Καντέτοι (6) θα περάσουν το σαπούνι στο σκοινί, αλλά οι ναύτες της Κρονστάνδης θά ’ρθουν να παλέψουν και να πεθάνουν πλάι – πλάι με μας». Τα λόγια αυτά επιβεβαιώθηκαν κατά γράμμα. Στα μέσα της εκστρατείας του Κορνίλωφ, ο Κερένσκι κάλεσε τους ναύτες του καταδρομικού «Αβρόρα», παρακαλώντας τους να αναλάβουν την υπεράσπιση των Χειμερινών Ανακτόρων. Οι ναύτες αυτοί ήταν όλοι, χωρίς εξαίρεση, μπολσεβίκοι. Μισούσαν τον Κερένσκι. Αυτό, όμως, δεν τους εμπόδισε από το να φρουρήσουν άγρυπνα τα Χειμερινά Ανάκτορα. Οι αντιπρόσωποί τους ήρθαν στις φυλακές του «Κρέστι» να συζητήσουν με τον Τρότσκι που ήταν κλεισμένος εκεί. Τον ρώτησαν: «Γιατί δε συλλαμβάνουμε τον Κερένσκι;». Αλλά η ερώτηση αυτή είχε ένα χαρακτήρα μισοαστείο: οι ναύτες καταλάβαιναν ότι ήταν πρώτα αναγκαιο να συντρίψουν τον Κορνίλωφ και ύστερα να κανονίσουν τους λογαριασμούς τους με τον Κερένσκι. Χάρη σε μια σωστή πολιτική ηγεσία, οι ναύτες του «Αβρόρα» καταλάβαιναν περισσότερα από την Κεντρική Επιτροπή του Τέλμαν (7).
Την ιστορική μας υπόμνηση, η «Ρότε Φάνε» (8) την χαρακτηρίζει «απατηλή». Γιατί; Μάταιη ερώτηση. Πώς μπορεί να περιμένει κανείς λογικές αναιρέσεις από αυτούς τους ανθρώπους; Με την ποινή της απόλυσης, τους έχουν διατάξει από τη Μόσχα να ουρλιάζουν μόλις προφέρει κανείς το όνομα του Τρότσκι. Εκτελούν τη διαταγή όσο καλύτερα μπορούν. Ο Τρότσκι έκανε, λένε –παραθέτουμε τα λόγια τους: «μια απατηλή σύγκριση ανάμεσα στην πάλη των μπολσεβίκων στη διάρκεια της αντεπαναστατικής ανταρσίας του Κορνίλωφ, στις αρχές του Σεπτέμβρη του 1917 –την εποχή που οι μπολσεβίκοι πάλευαν με τους μενσεβίκους για την πλειοψηφία στους κόλπους των Σοβιέτ, αμέσως πριν από μια οξεία επαναστατική κατάσταση, την εποχή που οι μπολσεβίκοι εξοπλισμένοι στην πάλη εναντίον του Κορνίλωφ, συνέχιζαν ταυτόχρονα με μια έμμεση επίθεση στον Κερένσκι– με τη σημερινή “πάλη” του Μπρίνιγκ (9) “εναντίον” του Χίτλερ. Με τον τρόπο του, ο Τρότσκι παρουσιάζει έτσι την υποστήριξη του Μπρίνιγκ και της πρωσικής κυβέρνησης σαν το “μικρότερο κακό”…», («Ρότε Φάνε», 22 του Δεκέμβρη 1931).
Είναι δύσκολο να ανασκευάσει κανείς αυτό το σωρό από λόγια. Προφασίζονται ότι συγκρίνω την πάλη των μπολσεβίκων ενάντια στον Κορνίλωφ με την πάλη του Μπρίνιγκ ενάντια στον Χίτλερ. Δεν υπερεκτιμώ τις πνευματικές ικανότητες των συντακτών της «Ρότε Φάνε», αλλά οι κύριοι αυτοί δεν είναι δυνατόν να είναι τόσο ηλίθιοι ώστε να μην καταλαβαίνουν τι γράφω. Την πάλη του Μπρίνιγκ ενάντια στον Χίτλερ, τη συγκρίνω με την πάλη του Κερένσκι ενάντια στον Κορνίλωφ. Την πάλη των μπολσεβίκων εναντίον του Κορνίλωφ, τη συγκρίνω με την πάλη του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας εναντίον του Χίτλερ. Σε τι είναι η σύγκριση αυτή «απατηλή»; Οι μπολσεβίκοι, λέει η «Ρότε Φάνε», πάλευαν κείνη την εποχή ενάντια στους μενσεβίκους για την πλειοψηφία μέσα στα Σοβιέτ. Αλλά το ίδιο κάνει και το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας. Παλεύει εναντίον της Σοσιαλδημοκρατίας για την πλειοψηφία μέσα στη γερμανική εργατική τάξη. Στη Ρωσία βρέθηκαν αντιμέτωποι με «μια οξεία επαναστατική κατάσταση». Πολύ σωστά! Αν, ωστόσο, οι μπολσεβίκοι είχαν, τον Αύγουστο του 1917, υιοθετήσει τη θέση του Τέλμαν, τότε αντί με μια επαναστατική κατάσταση θα μπορούσαν να είχαν βρεθεί αντιμέτωποι με μια αντεπαναστατική κατάσταση.
Τις τελευταίες μέρες του Αυγούστου, ο Κορνίλωφ είχε συντριβεί, στην πραγματικότητα, όχι από τη δύναμη των όπλων, αλλά απλά από την ομοφωνία των μαζών. Αμέσως μετά, στις 3 του Σεπτέμβρη, ο Λένιν πρότεινε διαμέσου του Τύπου ένα συμβιβασμό στους Σοσιαλεπαναστάτες και τους Μενσεβίκους. Αποτελείτε την πλειοψηφία μέσα στα Σοβιέτ, τους έλεγε. Πάρτε την εξουσία και εμείς θα σας στηρίξουμε ενάντια στην μπουρζουαζία. Εγγυηθείτε μας την πλήρη ελευθερία αγκιτάτσιας και θα σας εξασφαλίσουμε μια ειρηνική πάλη για την πλειοψηφία μέσα στα Σοβιέτ. Να τι οπορτουνιστής υπήρξε ο Λένιν! Οι Μενσεβίκοι και οι Σοσιαλεπαναστάτες απέρριψαν αυτό το συμβιβασμό, δηλαδή τη νέα πρόταση Ενιαίου Μετώπου ενάντια στην μπουρζουαζία. Αυτή η άρνηση έγινε το πιο ισχυρό όπλο στα χέρια των μπολσεβίκων για την προετοιμασία της ένοπλης εξέγερσης, που επτά βδομάδες αργότερα σάρωσε τους Μενσεβίκους και τους Σοσιαλεπαναστάτες.
Μέχρι τώρα δεν έγινε παρά μια μονάχα νικηφόρα σοσιαλιστική επανάσταση στον κόσμο. Δεν ισχυρίζομαι καθόλου πως δεν κάναμε κανένα λάθος στο δρόμο μας προς τη νίκη. Πιστεύω, ωστόσο, ότι η πείρα μας έχει κάποια αξία για το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας. Παρέθεσα την πιο κοντινή και την πιο ενδεδειγμένη ιστορική αναλογία. Πώς απάντησαν οι ηγέτες του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας; Με βρισιές….
(1) Κορνίλωφ: αντιδραστικός τσαρικός αξιωματικός που τον Αύγουστο του 1917 οργάνωσε στρατιωτική ανταρσία με σκοπό να τσακίσει τα σοβιέτ.
(2) Κερένσκι: δεξιός σοσιαλιστής ηγέτης, πρωθυπουργός της αστικής Προσωρινής Κυβέρνησης που ανατράπηκε από την Οκτωβριανή επανάσταση.
(3) Χοεντσόλερν : αυτοκρατορική δυναστεία της Γερμανίας
(4) Τσερετέλι: Γεωργιανός ηγέτης του κόμματος των Μενσεβίκων και υπουσργός της αστικής Προσωρινής Κυβέρνησης που ανατράπηκε από την Οκτωβριανή επανάσταση.
(5) Νταν: Μενσεβίκος ηγέτης.
(6) Καντέτοι: «Συνταγματικοί Δημοκράτες», το κόμμα της ρωσικής αστικής τάξης στα 1917.
(7) Τέλμαν: σταλινικός ηγέτης του ΚΚ Γερμανίας
(8) «Ρότε Φάνε»: η επίσημη εφημερίδα του ΚΚ Γερμανίας
(9) Μπρίνινγκ: Γερμανός αστός πολιτικός, Καγκελάριος της Γερμανίας πριν ανέβει ο Χίτλερ στην εξουσία.
