Η καπιταλιστική αντεπανάσταση στη Ρωσία
Η καπιταλιστική παλινόρθωση στη Ρωσία ανέτρεψε γρήγορα τις κατακτήσεις του παρελθόντος, σπρώχνοντας τις γυναίκες πίσω σε μια κατάσταση απόλυτης σκλαβιάς, με την υποκριτική μάσκα της «οικογένειας». Το μεγαλύτερο μέρος του βάρους της κρίσης πέφτει στις πλάτες των γυναικών. Οι γυναίκες είναι οι πρώτες που απολύονται, για να μη χρειαστεί να πληρωθούν τα κοινωνικά επιδόματα, όπως τα επιδόματα παιδιών και εγκυμοσύνης. Με δεδομένο το γεγονός πως οι γυναίκες αποτελούσαν το 51% της ρωσικής εργατικής δύναμης πριν από μερικά χρόνια και το 90% των γυναικών εργαζόταν, η αύξηση της ανεργίας σήμαινε πως πάνω από το 70% των ανέργων εργατών της Ρωσίας είναι σήμερα γυναίκες. Σε κάποιες περιοχές, το νούμερο αυτό φτάνει το 90%.
Η κατάρρευση των κοινωνικών υπηρεσιών και η αύξηση της ανεργίας σήμανε πως όλες οι παροχές της σχεδιασμένης οικονομίας προς τις γυναίκες συστηματικά καταργούνται. Η ανάπτυξη της ανεργίας θα καταδικάσει σε φτώχεια πολύ περισσότερους ανθρώπους στη Ρωσία απ’ ό,τι στη Δύση, επειδή πολλές παροχές δίνονταν απ’ ευθείας από τους χώρους εργασίας: «Η ανεργία φέρει ακόμα βαρύ στίγμα στη Ρωσία. Μόλις το 1991, σταμάτησε να αποτελεί έγκλημα. Εκείνοι που μένουν χωρίς δουλειά απειλούνται από απόλυτη φτώχεια. Τα επιδόματα ανεργίας είναι συνδεδεμένα με τον ελάχιστο μισθό των 14.620 ρουβλιών το μήνα, το ένα τρίτο του επίσημου επιπέδου διαβίωσης και σχεδόν το ένα έβδομο του μέσου μισθού. Όσοι έχουν δουλειά βρίσκονται σε ακόμα χειρότερη θέση απ’ ό,τι δείχνουν τα νούμερα, αφού οι περισσότερες από τις βασικές υπηρεσίες – όπως υγεία, σχολεία και μεταφορές – παρέχονταν περισσότερο από εταιρείες, παρά από τις τοπικές κυβερνήσεις και συνεπώς παρέχονταν μόνο σε εκείνους που εργάζονται» αναφέρει ο Economist (11/12/93).
Κάτω από το προηγούμενο καθεστώς, οι γυναίκες έπαιρναν το 70% των μισθών των αντρών. Σήμερα, παίρνουν το 40%. Το να κρατήσεις μια οικογένεια, με ένα μισθό, ήταν αρκετά δύσκολο ακόμα και στην παλιά ΕΣΣΔ. Σήμερα, με τη δραματική αύξηση της φτώχειας, είναι πραγματικά αδύνατο. Συνεπώς, οι γυναίκες είναι τα κυριότερα θύματα αυτού του αντιδραστικού καθεστώτος. Η πορνεία αυξήθηκε με τεράστιους ρυθμούς, καθώς οι γυναίκες προσπαθούν να επιβιώσουν, πουλώντας τα σώματά τους σε εκείνους που διαθέτουν χρήματα για να τα αγοράσουν – κυρίως στους αχαρακτήριστους «νεόπλουτους» και τους ξένους. Ακόμα και εδώ, πέφτουν θύματα της Μαφίας, που απαιτεί το 20% όλων των συναλλαγών. Στα περιοδικά της Δύσης, οι Ρωσίδες γυναίκες διαφημίζονται δίπλα-δίπλα με τις γυναίκες από τις χώρες του τρίτου κόσμου σαν υποψήφιες σύζυγοι για άντρες που, για λόγους που όλοι μπορούν να μαντέψουν, δεν είναι ικανοί να βρουν σύντροφο από τη δική τους χώρα. Στην εξευτελιστική σκλαβιά των γυναικών, που υποβιβάζονται σε εμπορεύματα, προστίθεται ο εξευτελισμός ενός τόπου που εξαναγκάζεται να υποταχθεί στο ζυγό της εκμετάλλευσης με την πιο καθαρή και αισχρή μορφή.
Στις 10 Φεβρουαρίου 1993, ο τότε υπουργός Εργασίας, ανακοίνωσε τη λύση της κυβέρνησης για την ανεργία. Χρησιμοποιώντας μια γλώσσα που θα ταίριαζε σε κάθε δεξιό αστό πολιτικό της Δύσης, είπε πως δεν έβλεπε καμιά ανάγκη για ειδικά προγράμματα που θα βοηθούσαν τις γυναίκες να επιστρέψουν στην εργασία. «Γιατί να προσπαθήσουμε να βρούμε εργασία στις γυναίκες, όταν οι άντρες είναι αδρανείς και με επιδόματα ανεργίας», αναρωτήθηκε. «Αφήστε τους άντρες να εργάζονται και τις γυναίκες να φροντίζουν το σπίτι τους και τα παιδιά τους».
Αυτή η γλώσσα, που θα ήταν αδιανόητη στο παρελθόν, τώρα θεωρείται προφανής, σαν κάτι φυσιολογικό και αποδεκτό. Εδώ, ακόμα πιο καθαρά από οπουδήποτε αλλού, βλέπουμε το πραγματικό πρόσωπο της καπιταλιστικής αντεπανάστασης – απάνθρωπη, κτηνώδης, παραπλανητική – μια τερατώδης οπισθοχώρηση στις μέρες της τσαρικής δουλείας, στην οποία κάθε δούλος είχε το δικαίωμα να εξουσιάζει σαν άρχοντας τη γυναίκα και τα παιδιά του σε αντιστάθμισμα για τη δική του οδυνηρή κατάσταση.
Αυτή η κατάσταση δεν υπάρχει μόνο στη Ρωσία. Στην πρώην Ανατολική Γερμανία, οι εννιά στις δέκα γυναίκες είχαν εργασία πλήρους απασχόλησης. Η εργασία των γυναικών ήταν δικαίωμα. Για να γίνει εφικτός ο συνδυασμός εργασίας και οικογένειας, το κράτος παρείχε μεγάλης έκτασης υπηρεσίες φροντίδας για τα παιδιά και ένα χρόνο άδεια μετ’ αποδοχών για κάθε μωρό. Τώρα, όλες αυτές οι κατακτήσεις της εθνικοποιημένης σχεδιασμένης οικονομίας έχουν καταργηθεί. Μετά την ενοποίηση της Γερμανίας, το ένα τρίτο όλων των γυναικείων θέσεων εργασίας χάθηκαν, μέσα από τη μαζική ανεργία στο δημόσιο τομέα, την κλωστοϋφαντουργία και τη γεωργία. Ο Economist (18/07/1998) ανέφερε πως: «Τα τελευταία λίγα χρόνια, το ποσοστό ανεργίας των γυναικών στην Ανατολική Γερμανία κυμαινόταν συνεχώς γύρω στο 20%, σχεδόν πέντε ποσοστιαίες μονάδες πάνω από το ποσοστό των αντρών και σε ποσοστό διπλάσιο από εκείνο των αντρών και των γυναικών στη Δυτική Γερμανία. Οι γυναίκες της Ανατολικής Γερμανίας, στερημένες από τις εισοδηματικές τους δυνατότητες (καθώς και από το σύστημα φροντίδας των παιδιών), άρχισαν αμέσως να αποφεύγουν τις γεννήσεις. Ο ρυθμός γεννήσεων στην ανατολή υποδιπλασιάστηκε, πέφτοντας από το ήδη χαμηλό 1,56 παιδιά ανά γυναίκα το 1989, σε σχεδόν το μισό από αυτό και παραμένει σταθερά κάτω από το 1 παιδί ανά γυναίκα. Αλλά, οι γυναίκες της Ανατολικής Γερμανίας δεν εγκαταλείπουν τις δουλειές τους ή την προσπάθεια αναζήτησης εργασίας. Παίρνουν τα επιδόματα ανεργίας και συνεχίζουν να κάνουν αιτήσεις πρόσληψης».
Ο Τρίτος Κόσμος
Στις ανεπτυγμένες χώρες, τον τελευταίο μισό αιώνα η κατάσταση των γυναικών έχει βελτιωθεί σημαντικά. Τουλάχιστον στο νομικό μέρος, οι γυναίκες έχουν τα ίδια νομικά δικαιώματα με τους άντρες. Έχουν την δυνατότητα πρόσβασης στην εκπαίδευση και, σε κάποιο βαθμό, έχουν βελτιώσει την πρόσβασή τους στην απασχόληση. Παρ’ όλα αυτά, στις πρώην αποικιακές χώρες του κόσμου, που περιλαμβάνουν τα δύο τρίτα του ανθρώπινου πληθυσμού, αυτό δεν ισχύει. Η σκλαβιά των γυναικών είναι σήμερα χειρότερη από ό,τι ήταν σε κάθε άλλη στιγμή της ιστορίας. Κάθε χρόνο, 500.000 γυναίκες πεθαίνουν από προβλήματα στην διάρκεια της εγκυμοσύνης και σχεδόν άλλες 200.000 πεθαίνουν σε επεμβάσεις αμβλώσεων. Οι πρώην αποικιακές χώρες δαπανούν μόλις το 4% του ΑΕΠ τους για την υγεία, δηλαδή σχεδόν ένα κατά κεφαλήν μέσο όρο 41 δολάρια, σε σύγκριση με τα 1.900 δολάρια που δαπανώνται αντίστοιχα στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες. Υπολογίζεται πως 100 εκ. παιδιά ηλικίας ως 11 ετών δεν πηγαίνουν σχολείο. Τα δύο τρίτα από αυτά είναι κορίτσια. Ο κύριος λόγος για την εκτεταμένη φτώχεια του τρίτου κόσμου είναι η διπλή λεηλασία των πόρων τους μέσω των όρων εμπορίου, και τα δύο τρις δολάρια του χρέους που ο Τρίτος Κόσμος οφείλει στις τράπεζες της Δύσης.
Η απόλυτη κυριαρχία του ιμπεριαλισμού και των γιγάντιων πολυεθνικών εγγυάται ότι και η τελευταία σταγόνα της υπεραξίας θα ξεζουμιστεί ανελέητα από τους άντρες, τις γυναίκες και τα παιδιά, χωρίς καμιά διάκριση. Στην πραγματικότητα, η παιδική εργασία υπάρχει ακόμα και στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, αλλά στην Ασία, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική αποτελεί τον κανόνα. Οι γονείς, που ζουν στα όρια της πείνας, δεν έχουν καμιά εναλλακτική λύση από το να πουλήσουν τα παιδιά τους στην απόλυτη σκλαβιά, που περιλαμβάνει το πιο κυνικό είδος δουλείας, την πορνεία. Η υπεραξία, που απομυζάται από τους εκπροσώπους του «ανθρωπιστικού» χριστιανικού Δυτικού Πολιτισμού, περιέχει το αίμα, τον ιδρώτα και τα δάκρυα εκατομμυρίων εκμεταλλευομένων γυναικών και παιδιών, όπως ακριβώς και στις μέρες του Μαρξ. Οι αστοί προσποιούνται ότι είναι θορυβημένοι από αυτή την κατάσταση, αλλά σε κάθε περίπτωση βάζουν τα χρήματα στην τσέπη τους.
Τεράστια μονοπώλια, όπως η Disney και η Nike, βγάζουν υπέρογκα κέρδη από την εργασία δούλων σε χώρες όπως η Αϊτή. Η διείσδυση του μεγάλου κεφαλαίου έχει ανατρέψει αλύπητα τις παλιές πατριαρχικές σχέσεις, όπως εξήγησαν ο Μαρξ και ο Ένγκελς στις σελίδες του Κομμουνιστικού Μανιφέστου. Αυτό έχει δώσει ένα ιδιαίτερα θηριώδη χαρακτήρα στην καπιταλιστική εκμετάλλευση στον Τρίτο Κόσμο. Η προστασία, που προσφερόταν στις γυναίκες και τα παιδιά στο παρελθόν από τη μεγάλη οικογένεια και από τους κανόνες της κοινωνίας των φυλών και των γενών, έχει ολοκληρωτικά καταστραφεί και τίποτα δεν την έχει αντικαταστήσει. Έτσι, στην Ινδική Χερσόνησο, οι γυναίκες υποφέρουν ακόμα από τα παλιά μαρτύρια που επιβλήθηκαν από τη βάρβαρη οικονομική εκμετάλλευση του καπιταλιστικού συστήματος. Η αστική τάξη της Ινδίας, μισό αιώνα μετά την επονομαζόμενη «ανεξαρτησία», δεν έχει καταφέρει ακόμα ούτε καν να καταργήσει το σύστημα των καστών. Η βάρβαρη πρακτική του «sutee», όπου οι γυναίκες εξαναγκάζονται να ριχτούν στη νεκρική πυρά του νεκρού τους συζύγου, υπάρχει ακόμα. Εκατοντάδες τέτοια περιστατικά αναφέρονται κάθε χρόνο. Και εκείνες οι χήρες που διαφεύγουν από αυτήν τη μοίρα αντιμετωπίζονται σαν κοινωνικά αποβράσματα και παρίες που δεν έχουν κανένα δικαίωμα να ζουν. Ξυλοκοπούνται, εξωθούνται στην πείνα και εξευτελίζονται από τους συγγενείς τους, μέχρι να οδηγηθούν στην αυτοκτονία.
Σε ολόκληρη την Ασία, η γέννηση ενός κοριτσιού θεωρείται κακοτυχία για τις αγροτικές κοινότητες. Η βρεφοκτονία των θηλυκών βρεφών είναι πολύ διαδεδομένη. Στην Κίνα, τα κρατικά ορφανοτροφεία είναι γεμάτα κυρίως από κορίτσια που έχουν εγκαταλειφθεί στην τύχη τους. Η αιτία είναι το ότι οι φτωχοί αγρότες χρειάζονται μεγάλες οικογένειες, για να τους προσέχουν στην γεροντική τους ηλικία, σε κοινωνίες όπου δεν υπάρχει καμιά κοινωνική ασφάλιση ή υπηρεσίες υγείας και πρόνοιας για τους ηλικιωμένους. Τα αγόρια σαν παιδιά είναι πιο γερά και μπορούν να κάνουν πολλών ειδών δουλειές, ενώ τα κορίτσια θέλουν προίκα για να παντρευτούν. Στην Ινδία, εάν η προίκα θεωρηθεί ελλιπής και μη ικανοποιητική, η νύφη μπορεί να δολοφονηθεί από την οικογένεια του γαμπρού. Αυτή είναι η κατάσταση που επικρατεί στην Ινδία στην αυγή του 21ου αιώνα. Τα πράγματα δεν είναι και πολύ καλύτερα στο Πακιστάν, όπου η Ισλαμική Σαρία είναι ο νόμος. Οι γυναίκες δεν έχουν σχεδόν κανένα δικαίωμα και μπορούν να διατεθούν όπως οι γονείς τους ή οι σύζυγοί τους θεωρούν πως τους αξίζει. Αλλά το Πακιστάν είναι ένας φιλελεύθερος παράδεισος σε σύγκριση με την κατάσταση που επικρατεί στο Αφγανιστάν υπό το καθεστώς των Ταλιμπάν.
Πριν από την επανάσταση του 1979, η κύρια οικονομική δραστηριότητα στο Αφγανιστάν ήταν η πώληση των γυναικών ως νύφες. Οι Αφγανοί σταλινικοί επέβαλαν νόμους που έδιναν στις γυναίκες δικαιώματα. Τώρα, όλα αυτά έχουν εξαφανιστεί. Τα δικαιώματα καταργήθηκαν και οι γυναίκες περιορίστηκαν στο σπίτι τους. Από τη στιγμή που δεν επιτρέπεται να εργάζονται, είναι καταδικασμένες σε πείνα. Αυτός ο βάρβαρος νόμος εφαρμόζεται απαρέγκλιτα παρά το γεγονός ότι υπάρχει πολύ περιορισμένη εργατική δύναμη, σαν αποτέλεσμα των πάρα πολλών νεκρών αντρών από τον μακρόχρονο εμφύλιο πόλεμο. Δεν έχει καμία σημασία το ότι πολλές από αυτές τις γυναίκες έχουν τα προσόντα και τις ικανότητες να είναι δασκάλες και νοσοκόμες. Αν και χρειάζονται, αυτές δεν πρέπει να εργάζονται. Αυτό είναι το πραγματικό βάρβαρο πρόσωπο της ισλαμικής αντίδρασης. Αλλά, εκείνοι που είναι πραγματικά υπεύθυνοι, είναι οι ιμπεριαλιστές της Ουάσιγκτον και οι πράκτορές τους στο Πακιστάν, που όπλισαν και χρηματοδότησαν αυτά τα τέρατα στον αγώνα τους ενάντια στον «κομμουνισμό».
Στο Αφγανιστάν, ο αγώνας για τα δικαιώματα των γυναικών είναι άρρηκτα δεμένος με τον επαναστατικό αγώνα για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας και την εκθρόνιση του τρομακτικού καθεστώτος της θρησκευτικής αντίδρασης. Οι γυναίκες στο Αφγανιστάν αποτελούν μια πανίσχυρη εφεδρεία για την επανάσταση. Το γεγονός αυτό αποκαλύφθηκε στην εμπειρία του Ιράν. Μετά από είκοσι χρόνια ισλαμικής αντίδρασης, οι μάζες έχουν κουραστεί από την αγριότητα των μουλάδων. Το βάρος του φανταμενταλισμού είναι ιδιαίτερα βαρύ για τις γυναίκες, που αρχίζουν ήδη να δείχνουν την ανυπακοή τους, όπως είδαμε και σε πρόσφατο ποδοσφαιρικό αγώνα (σ.τ.μ: του αγώνα μεταξύ των εθνικών ομάδων Ιράν-ΗΠΑ για το Μουντιάλ του 1998, που έληξε με νίκη των Ιρανών), όπου οι γυναίκες βγήκαν στους δρόμους, παρά και ενάντια στους νόμους, τραγουδώντας και χορεύοντας μαζί με τους άντρες, χωρίς το «τσαντόρ», την ίδια στιγμή που οι μουλάδες ήταν εντελώς αδύναμοι να το αποτρέψουν. Και εδώ επίσης, οι γυναίκες θα παίξουν αποφασιστικό ρόλο στην επερχόμενη επανάσταση στο Ιράν.
Ο Λένιν είπε κάποτε πως «ο καπιταλισμός είναι τρόμος χωρίς τέλος». Αυτός ο τρόμος επηρεάζει περισσότερο απ’ όλους τις γυναίκες, και πιο κυνικά εκείνες του Τρίτου Κόσμου. Η αποτυχία του «σοσιαλιστικού» FLN να φέρει σε πέρας την επανάσταση στην Αλγερία έχει οδηγήσει την χώρα αυτή στο σημερινό αιματηρό αδιέξοδο. Οι τρομοκρατικές σφαγές αντρών, γυναικών και παιδιών, όπου ολόκληρα χωριά κυριολεκτικά σφαγιάζονται με μαχαίρια και αξίνες, συμβαίνουν με την σιωπηλή ανοχή της Δύσης. Είναι ξεκάθαρο πως αυτές οι ακρότητες δεν αποτελούν μονοπώλιο των Ισλαμιστών τρομοκρατών, αλλά είναι επίσης, ίσως κυρίως, δουλειά του στρατιωτικού καθεστώτος και των επιθανάτιων σπασμών του.
Ανάμεσα σε όλα τα άλλα δεινά, οι γυναίκες ξεχωρίζουν επίσης και σαν στόχος απαγωγών και βιασμών. Ένας μεγάλος αριθμός αυτών των γυναικών, λίγο αργότερα, αυτοκτονούν. Τη χρήση του βιασμού σαν όπλο της αντίδρασης την είδαμε ξανά στην Ινδονησία, όπου το αντιδραστικό καθεστώς του Σουχάρτο οργάνωσε το πογκρόμ ενάντια στους Κινέζους, ακριβώς όπως έκανε το τσαρικό καθεστώς ενάντια στους Εβραίους. Αυτή η φρίκη μας αποκαλύπτει τι είναι ικανή να κάνει η άρχουσα τάξη. Παρόμοια φαινόμενα αναμένονται και στις ανεπτυγμένες χώρες στο μέλλον, αν οι εργάτες δεν πάρουν την εξουσία την επόμενη περίοδο.
Είναι καθήκον των μαρξιστών, στις πρώην αποικιακές χώρες, να βάλουν το ζήτημα του αγώνα ενάντια στην σκλαβιά των γυναικών στην κορυφή των διεκδικήσεών τους. Πρέπει να χρησιμοποιηθεί κάθε μέσο, για να κινητοποιηθούν οι γυναίκες και να αγωνιστούν για τα δικαιώματά τους. Μπορούμε να αρχίσουμε με τη μαθητική νεολαία που μπορεί να διαβάζει και να γράφει, και μετά να τους στείλουμε να κερδίσουν τις γυναίκες εργαζόμενες στις πόλεις και τα χωριά. Πρέπει να χρησιμοποιηθούν ειδικές μέθοδοι προπαγάνδας, ώστε να φθάσουν οι ιδέες μας στις γυναίκες, όχι μόνο μέσα από γραπτά κείμενα, αλλά και ειδικές συναντήσεις όπου θα διαβάζονται δυνατά άρθρα και προκηρύξεις, θα προβάλονται ταινίες κ.λπ. Θα πρέπει να οργανωθούν καμπάνιες για ειδικά ζητήματα που ενδιαφέρουν τις γυναίκες, είτε οικονομικού, είτε κοινωνικού, είτε δημοκρατικού χαρακτήρα. Οι εφημερίδες μας θα πρέπει να περιέχουν τακτικά άρθρα, και εάν είναι δυνατόν, να περιλαμβάνουν ολόκληρη σελίδα, όπως έκαναν οι μπολσεβίκοι στην Πράβδα πριν από το 1914, που θα ασχολούνται με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες εργαζόμενες και αγρότισσες.
Το κύριο βάρος της καταπίεσης πέφτει πάντα στις γυναίκες των φτωχότερων στρωμάτων της κοινωνίας. Όμως, ειδικά στον Τρίτο Κόσμο, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις σκληρής και απάνθρωπης συμπεριφοράς, ακόμα και σε γυναίκες των υπόλοιπων τάξεων. Οι μαρξιστές πρέπει να αγωνιστούν ενάντια σε όλες τις κοινωνικές αδικίες, την ίδια στιγμή που θα βασίζονται στην εργατική τάξη που μόνη εκείνη μπορεί να οδηγήσει την κοινωνία έξω από το αδιέξοδο. Κάθε αδικία ενάντια στις γυναίκες πρέπει να καταδικαστεί.
Χωρίς να θίγουμε τα θρησκευτικά αισθήματα, χρησιμοποιώντας την κατάλληλη γλώσσα, πρέπει να αποκαλύπτουμε το ρόλο της θρησκείας. Ο αγώνας για την επανάσταση στην Ασία και τη Μέση Ανατολή απαιτεί έναν ανελέητο αγώνα ενάντια σε κάθε είδος θρησκευτικού σκοταδισμού και φανταμενταλισμού, ο οποίος, ανεξάρτητα από την «αντι-ιμπεριαλιστική» δημαγωγία του, παίζει πάντα τον πιο αντιδραστικό ρόλο στην κοινωνία. Η χειραφέτηση των γυναικών θα είναι πάντα μια ουτοπία, αν δε συνδεθεί άρρηκτα με τον αγώνα ενάντια σε κάθε θρησκεία, που αναπόφευκτα υποθάλπει και διαιωνίζει τη σκλαβιά των γυναικών.
Είναι απόλυτα αναγκαίο να κερδίσουμε γυναίκες στην επαναστατική οργάνωση. Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε κάθε μέσο, για να το πετύχουμε. Σε κοινωνίες, όπου οι κοινωνικές συνθήκες, η ψυχολογία, οι θρησκευτικές προκαταλήψεις και τα ταμπού καθιστούν δύσκολο ή αδύνατο στις γυναίκες να συμμετέχουν στην ίδια οργάνωση με τους άντρες, θα πρέπει, κατ’ εξαίρεση, να σκεφτούμε την δημιουργία ξεχωριστών γυναικείων οργανώσεων, σαν ένα μεταβατικό μέτρο, για να ξεπεράσουμε αυτά τα εμπόδια. Φυσικά, σε τέτοιες περιπτώσεις, θα πρέπει να υπάρχουν οι στενότερες δυνατές σχέσεις μεταξύ των γυναικείων οργανώσεων και της οργάνωσης και, στο βαθμό που είναι δυνατό, τουλάχιστον οι ηγετικές συντρόφισσες θα πρέπει να είναι μέλη των καθοδηγητικών οργάνων.
Συνεχίζεται
