Χθες (σ.: 16 Μαρτίου), για ενδέκατη φορά μέσα σε 10 μήνες, η πρωθυπουργός Ελιζαμπέτ Μπορν επικαλέστηκε το άρθρο 49.3 του Γαλλικού Συντάγματος για να επιβάλει τις μισητές συνταξιοδοτικές μεταρρυθμίσεις του Μακρόν χωρίς κοινοβουλευτική ψηφοφορία. Αυτό, ωστόσο, δεν πέρασε απαρατήρητο. Τις ώρες μετά την ανακοίνωση της πρωθυπουργού χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στην Πλατεία Κονκόρντ στο Παρίσι για να καταγγείλουν αυτόν τον ελιγμό. Σε άλλες πόλεις έγιναν επίσης αυθόρμητες συγκεντρώσεις.
Τα κυρίαρχα ΜΜΕ και η αντιπολίτευση τονίζουν ότι πρόκειται για μια μεγάλη «αποτυχία» του Μακρόν, ο οποίος θα προτιμούσε για τη μεταρρύθμισή του μια επίσημη ψηφοφορία στην Εθνοσυνέλευση. Είναι πράγματι μια αποτυχία, αλλά αποτελεί λογική συνέπεια μιας προηγούμενης αποτυχίας: αυτής του κόμματος του Μακρόν (LREM) στις βουλευτικές εκλογές τον περασμένο Ιούνιο. Ο Μακρόν δεν έχει πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση. Εξού και η χρήση του άρθρου 49.3, που θεωρείται «ακραία επιλογή».
Στις αρχές της επόμενης (σ.: τρέχουσας πλέον) εβδομάδας, οι προτάσεις μομφής θα τεθούν προς ψήφιση στην Εθνοσυνέλευση. Εάν μια από αυτές πλειοψηφίσει, ο Μακρόν πιθανότατα δεν θα μπορέσει απλώς να ανασχηματίσει την κυβέρνηση του: θα πρέπει να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση (σ.: ο Μακρόν τελικά «επιβίωσε» των προτάσεων μομφής, στη μία ψηφοφορία μάλιστα για μόλις 9 ψήφους). Αλλά ακριβώς για αυτόν το λόγο, μάλλον δεν θα υπερψηφιστεί από την πλειοψηφία κάποια από τις προτάσεις μομφής. Σημαντικός αριθμός βουλευτών την αντιπολίτευσης δεν επιθυμεί πρόωρες βουλευτικές εκλογές.
Τον περασμένο Νοέμβριο γράψαμε:
«Οι Ρεπουμπλικάνοι βουλευτές [το παραδοσιακό δεξιό αστικό κόμμα] δεν έχουν τίποτα καλό να περιμένουν από τις πρόωρες εκλογές, στο άμεσο μέλλον. Οι βουλευτές της Εθνικής Συσπείρωσης [πρώην Εθνικού Μετώπου, με επικεφαλής τη Μαρίν Λεπέν] παρουσιάζονται ως φανατικοί υποστηρικτές της πρότασης μομφής, αλλά στην πραγματικότητα έχουν κάθε συμφέρον να αφήσουν την κατάσταση να συνεχίσει να σαπίζει για να ειπράξουν τα μέγιστα οφέλη όταν έρθει η ώρα. Ακόμη και στις τάξεις του NUPES [του αριστερού μετώπου με επικεφαλής τον Μελανσόν της Ανυπότακτης Γαλλίας], ορισμένοι βουλευτές των Πρασίνων, του Σοσιαλιστικού Κόμματος και του Κομμουνιστικού Κόμματος λένε στον εαυτό τους, από τα βελούδινα καθίσματα τους: “Είμαι μέσα τώρα, άρα μένω μέσα!” Ως αποτέλεσμα, όλα αυτά τα ανθρωπάκια οργανώνονται ώστε, ενόψει προτάσεων μομφής, να βεβαιωθούν ότι αυτές δεν θα περάσουν».
Είναι αλήθεια ότι κάτω από την πίεση του μαζικού κινήματος ενάντια στη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού, και δεδομένης της βαθιάς εσωτερικής κρίσης των Ρεπουμπλικάνων, δεν μπορεί να αποκλειστεί εντελώς ένα ενδεχόμενο «ατύχημα» που θα οδηγήσει στην υπερψήφιση κάποιας πρότασης μομφής. Αλλά αυτό δεν είναι το πιο πιθανό σενάριο. Για παράδειγμα, αξίζει να σημειωθεί ότι μεταξύ των Ρεπουμπλικάνων βουλευτών που ήταν σθεναρά «αντίθετοι» στη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού, αρκετοί είναι πολύ πιο ασαφείς σχετικά με προτάσεις μομφής. Ομοίως, ορισμένα από τα πιο μετριοπαθή στοιχεία της Αριστεράς ενδέχεται να απέχουν.
Η κατεύθυνση του κινήματος
Στους εργαζόμενους που συμμετέχουν στο δίμηνο απεργιακό κίνημα ενάντια στην αντιμεταρρύθμιση κυριαρχεί κλίμα μεγάλης οργής. Αυθόρμητες διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν στο Παρίσι και σε άλλες πόλεις την ημέρα που η κυβέρνηση κατέφυγε στο άρθρο 49.3. Την Παρασκευή 17 Μαρτίου, οι εργαζόμενοι στο διυλιστήριο Total Normandie, το μεγαλύτερο στη χώρα, ψήφισαν να κλείσουν το εργοστάσιο. Το συνδικάτο των εργατών στην ενέργεια (πρόσκειται στην ομοσπονδία CGT) συζητούσε για προγραμματισμένες διακοπές ρεύματος. Είναι σαφές ότι οι ηγέτες των συνδικάτων δέχονται μεγάλη πίεση από τη βάση, η οποία βλέπει την ανάγκη για άμεση δράση.
Μπορεί άραγε η χρήση του άρθρου 49.3 να έχει ως αποτέλεσμα την αναζωπύρωση του εκτός του κοινοβουλίου αγώνα κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης – και ειδικότερα της συμμετοχής των εργαζομένων στο κίνημα των απεργιών διαρκείας; Οι επόμενες μέρες θα το δείξουν. Ωστόσο, μπορούμε ήδη να υπογραμμίσουμε δύο πράγματα:
Πρώτον, η χρήση του άρθρου 49.3 δεν αλλάζει καθόλου τις σοβαρές ελλείψεις της στρατηγικής των συνδικαλιστικών ηγεσιών από την αρχή αυτού του αγώνα. Τόσο πριν όσο και μετά τη χρήση του άρθρου 49.3, η στρατηγική των «ημέρων δράσης» δεν μπορεί να αναγκάσει την κυβέρνηση να υποχωρήσει.
Αντί να καλούν σε μια κατάλληλα οργανωμένη κλιμάκωση του απεργιακού κινήματος, στην κατεύθυνση μιας γενικής απεργίας διαρκείας, οι συνδικαλιστές ηγέτες συναντήθηκαν και συμφωνήσαν να καλέσουν… άλλη μια ημέρα δράσης, την Πέμπτη 23 Μαρτίου, δηλαδή μετά(!) τη συζήτηση των προτάσεων μομφής στη Βουλή τη Δευτέρα.
Η ημέρα δράσης την ερχόμενη Πέμπτη, όσο μαχητική και αν είναι, δεν θα αλλάξει κάτι από αυτή την άποψη. Επιπλέον, πριν αλλά και μετά τη χρησιμοποίηση του άρθρου 49.3, ο αυστηρά αμυντικός χαρακτήρας του μοναδικού συνθήματος που προβάλλουν οι συνδικαλιστικές ηγεσίες – η «απόσυρση της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης» – αποτελεί εμπόδιο στην ανάπτυξη απεργιών διαρκείας, αλλά και στη μαζική κινητοποίηση της νεολαίας. Το εξηγήσαμε λεπτομερώς στα άρθρα μας τον Ιανουάριο, τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο.
Δεύτερον, μετά τη χρήση του άρθρου 49.3, ορισμένοι ηγέτες της Αριστεράς και του συνδικαλιστικού κινήματος επιμένουν όλο και περισσότερο στην προοπτική του αγώνα κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης μέσω ενός «δημοψηφίσματος κοινής πρωτοβουλίας» – ή ακόμη και μιας προσφυγής στο Συνταγματικό Συμβούλιο! Αυτό μπορεί μόνο να αποδυναμώσει τις απεργίες διαρκείας. Πολλοί εργάτες θα πουν στον εαυτό τους: «τι νόημα έχει να απεργήσω αν υπάρχουν άλλοι τρόποι για να επιτευχθεί το ίδιο αποτέλεσμα;»
Μέχρι στιγμής, το απεργιακό κίνημα δεν έχει κερδίσει τη δυναμική που απαιτείται για να αναγκάσει την κυβέρνηση να υποχωρήσει. Οι πιο κινητοποιημένοι τομείς – και ιδιαίτερα οι οδοκαθαριστές, οι λιμενεργάτες και οι εργάτες στο πετρέλαιο – δεν θα μπορέσουν να αντέξουν επ’αόριστον χωρίς το κίνημα να επεκταθεί. Όμως, στον απόηχο της χρησιμοποίησης του άρθρου 49.3, δεν γίνεται τίποτα από την ηγεσία της Αριστεράς και των συνδικάτων για την επέκταση του αγώνα. Αυτό είναι ένα αντικειμενικό γεγονός – και μάλιστα ένα γεγονός που κινδυνεύει να έχει έναν πολύ σημαντικότερο αντίκτυπο από την αγανάκτηση που προκάλεσε η χρήση του άρθρου 49.3.
Το τραγικό της κατάστασης είναι ότι δεν υπάρχει ηγεσία που να προσφέρει μια αγωνιστική διέξοδο. Όλα τα συνδικάτα έχουν υπογράψει την κοινή δήλωση που καλεί σε «ήρεμη(!) και αποφασιστική δράση», όταν αυτό που χρειάζεται είναι ένα τολμηρό προχώρημα. Αυτό που θα απαιτούταν τώρα είναι καλά προετοιμασμένες, μαζικές Γενικές Συνελεύσεις στους χώρους δουλειάς, συντονιζόμενες μέσω ενός δικτύου εκλεγμένων και ανακλητών αντιπροσώπων, ώστε να αναλάβουν την ηγεσία του κινήματος. Η εργατική τάξη έχει τεράστια δύναμη και η γαλλική εργατική τάξη έχει δείξει ξανά και ξανά τη θέλησή της να αγωνιστεί. Δυστυχώς, οι συνδικαλιστικοί και πολιτικοί ηγέτες της δεν έχουν σταθεί στο ύψος των καθηκόντων τους. Αυτό που χρειάζεται είναι μια επαναστατική ηγεσία.
Ζερόμ Ματελίς
Μετάφραση από την ιστοσελίδα marxist.com: Γεωργία Τζιρκαλλή
