Θεωρία - Ιστορία - Σελίδα 43

Δημοσιεύουμε σήμερα ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο του Τρότσκι που γράφτηκε το 1937 με αφορμή την επέτειο των 90 χρόνων από τη συγγραφή του Κομμουνιστικού Μανιφέστου.

«Πλέον είμαστε όλοι Κεϋνσιανοί». Δήλωση του Ρίτσαρντ Νίξον, πρώην ρεπουμπλικάνου προέδρου των ΗΠΑ, το 1971. Σαράντα χρόνια μετά, φαίνεται ότι ο Τζον Μέιναρντ Κεϋνς είναι πάλι της μόδας, ιδιαίτερα ανάμεσα στους ρεφορμιστές ηγέτες των συνδικάτων και της Αριστεράς, οι οποίοι θεωρούν ότι η οικονομία μπορεί απλά να “διεγερθεί” τεχνητά και να επιστρέψει έτσι σε ρυθμούς ανάπτυξης. Άλλα, όπως οι Μαρξιστές τονίζουμε ξανά και ξανά, η σημερινή οικονομική κρίση δεν αποτελεί απλώς μέρος μιας παροδικής ταλάντωσης, από την ανάπτυξη στην ύφεση και αντίστροφα, αλλά μία οργανική βαθιά καπιταλιστική κρίση, όπου η ανάπτυξη δε μπορεί να επέλθει κατά βούληση.

Η μαρξιστική θεωρία της εξέλιξης των κοινωνιών ενσωμάτωσε την επιστημονική υπόθεση για τον πρωτόγονο κομμουνισμό. Σύμφωνα με αυτή, οι πρώτες ανθρώπινες κοινωνίες δεν ήταν ανταγωνιστικές αλλά συνεργατικές, βασιζόμενες στην κοινή ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής και των αγαθών που ήταν διαθέσιμα στην αρχή του πολιτισμού. Από τη διάλυση των αρχέγονων κομμουνιστικών κοινωνιών, με την ανάπτυξη της ταξικής διαφοροποίησης και του καταμερισμού της εργασίας, τους πολέμους, κ.λπ., προέκυψαν οι πρώτοι εκμεταλλευτικοί κοινωνικοί σχηματισμοί και τα πρώτα κράτη.

Κλείνοντας το μικρό αφιέρωμα σε άγνωστα άρθρα του Λέων Τρότσκι, δημοσιεύουμε μια συνέντευξή του στο Γάλλο συγγραφέα Ζωρζ Σιμενόν, ο οποίος τον επισκέφθηκε στο σπίτι όπου διέμενε στο Κογιοακάν του Μεξικού, λίγους μήνες πριν από το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Την παλιά εποχή, αυτοί που αναφερόντουσαν στην κρίση του Μαρξισμού, είχαν υπ’ όψη τους κάποια ειδική θεώρηση του Μάρξ που, όπως ισχυρίζονταν, απότυχε να επιβεβαιωθεί από τα γεγονότα, όπως: η θεωρία της όξυνσης της ταξικής πάλης, η ονομαζόμενη «θεωρία της εξαθλίωσης» και η θεωρία που ακούει στο όνομα της «καταστροφικής κατάρρευσης» του καπιταλισμού. Αυτά τα τρία κύρια σημεία τροφοδότησαν τα πυρά της αστικής ρεφορμιστικής κριτικής. Σήμερα, είναι απλά αδύνατον να λογομαχήσει κανείς πάνω σ’ αυτά τα θέματα. Ποιος θ’ αναλάβει να αποδείξει ότι οι κοινωνικές αντιθέσεις δεν οξύνονται, αλλά μετριάζονται;

Ξεκινάμε σήμερα τη δημοσίευση μιας σειράς εξαιρετικών άρθρων του Λέον Τρότσκι, τα οποία δεν είναι ιδιαίτερα γνωστά στο πλατύ κοινό. Σήμερα δημοσιεύουμε ένα άρθρο που γράφτηκε το 1938 και έχει τίτλο «Εθνικοποιημένη βιομηχανία και εργατική διαχείριση».

Από το μεσημέρι της Παρασκευής θεάθηκαν στην Πλατεία Συντάγματος άντρες με πολιτικά, που κουβαλούσαν δύσκολα καλυπτόμενα μακρύκανα όπλα, τυλιγμένα με εφημερίδες και νάιλον. Πήγαιναν να πάρουν θέσεις σε ταράτσες, απ' όπου σε λίγο θα πυροβολούσαν διαδηλωτές ή ανύποπτους διερχόμενους, παρ' ότι... ναι υπήρχαν ακόμα ανύποπτοι. Αργότερα και μόλις άρχισε να σκοτεινιάζει, στο σιντριβάνι της πλατείας Βικτωρίας μερικοί έριχναν νερό στα μάτια τους προσπαθώντας, χωρίς αποτέλεσμα, να τα ανακουφίσουν από τα πρώτα δακρυγόνα, που είχαν αρχίσει να πέφτουν.

Ο σταλινισμός διακρίθηκε ιστορικά από το φόβο για το κίνημα των μαζών, που κορυφωνόταν στις επαναστατικές κρίσεις με την άρνηση της πάλης για την εξουσία, οδηγώντας στην καταστροφή και τη θυσία της επανάστασης. Ταυτόχρονα, ήταν ένα τυπικό γνώρισμα της σταλινικής πρακτικής να μασκαρεύει αυτό το φόβο και τη δυσπιστία με επαναστατική φρασεολογία, εμφανίζοντας την παραίτηση από την επανάσταση ως εφαρμογή της γνήσιας κομμουνιστικής γραμμής, μια υπεράσπιση των παραδόσεων του Οκτώβρη και του μπολσεβικισμού.

Σήμερα δημοσιεύουμε ένα απόσπασμα από άρθρο που γράφτηκε από τον Λέον Τρότσκι αμέσως μετά το πραξικόπημα των φασιστών και την αποτυχημένη απόπειρά τους να καταλάβουν τη γαλλική Βουλή στις 6 Φλεβάρη 1934, με τίτλο «Που Βαδίζει η Γαλλία;». Η πολιτική ουσία του είναι εξαιρετικά επίκαιρη στο φως των γεγονότων της προηγούμενης εβδομάδας με τη θρασύδειλη επίθεση που δέχθηκε το μπλοκ του ΠΑΜΕ από χούλιγκανς και προβοκάτορες και η οποία επανέφερε στο προσκήνιο την ανάγκη για τη δημιουργία μιας εργατικής πολιτοφυλακής με σκοπό την αυτοάμυνα του εργατικού κινήματος από τη βία των δυνάμεων κρατικής καταστολής και των χουλιγκάνικων συμμοριών που συνεργάζονται μαζί τους.