Τον Αύγουστο του 2009 έγινε η δημοσίευση της σύμβασης δωρεάς μεταξύ του Ιδρύματος Σταύρου Νιάρχου και του Ελληνικού Δημοσίου. Συνοπτικά η σύμβαση αυτή αναφέρει ότι το ελληνικό κράτος θα προσφέρει την έκταση 283 στρεμμάτων στο Ίδρυμα, για να κατασκευαστεί το Κέντρο Πολιτισμού, με κόστος που εκτιμάται περί τα 440 εκατ. ευρώ. Μετά, το Κέντρο θα γίνει δωρεά στο δημόσιο. Θα έλεγε κανείς ότι πρόκειται για μια ευγενή κίνηση ενός πατριώτη πλοιοκτήτη, που θέλει με αυτόν τον τρόπο να συνεισφέρει στην πατρίδα. Μα ποιος θα το έλεγε αυτό; Αυτοί που συνήθως τα λένε αυτά: τα ΜΜΕ που είναι ιδιοκτησία της αστικής εξουσίας και την υπηρετούν, τα κόμματα που είναι «ιδιοκτησία» της αστικής εξουσίας και την υπηρετούν και για να μην πολυλογούμε, όλος αυτός ο συρφετός που κοιτά τον εργαζόμενο, τον άνεργο και το φτωχό με περιφρόνηση και του κουνά το δάχτυλο, γιατί δεν καταλαβαίνει από «πολιτισμό» και ευεργεσίες κι όλο ζητάνε λέει δουλειές, ασφάλεια, συντάξεις και άλλες τέτοιες αναχρονιστικές σοβιετικού τύπου αηδίες. Μπανάλ! (Με φωνή Αντιγόνης Λυμπεράκη).
Για να δούμε όμως λίγο πιο αναλυτικά τη σύμβαση: «..το νέο Κέντρο Πολιτισμού δεν θα ανήκει στο ελληνικό κράτος». Δε θα ανήκει; Και πού θα ανήκει; «Τη διαχείριση του Κέντρου Πολιτισμού αναλαμβάνει η νεοσύστατη ανώνυμη εταιρεία ειδικού σκοπού Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος Α.Ε., που μετά την κατασκευή του Κέντρου θα στελεχωθεί με άτομα που θα επιλέξει το κράτος». Επίσης αναφέρεται ρητά «..δεν υπάγεται στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, θα λειτουργεί ως φορέας ιδιωτικού δικαίου». Παρ’ όλα αυτά θα έχει ιδιαίτερα προνόμια, όπως η απαλλαγή της εταιρείας από οποιονδήποτε φόρο εκτός του Φ.Π.Α. και ανταποδοτικών τελών. Και τι είδους έσοδα προβλέπονται για την εταιρία; (Ναι, εταιρία είναι και μάλιστα με συμφέροντα) «Προβλέπεται ρητά ότι μεταξύ των εσόδων της Α.Ε. είναι η επαρκής χρηματοδότηση από το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών». Όσο πάει όλο και λιγότερο μοιάζει με δωρεά.
Στο Κέντρο Πολιτισμού, εκτός των πολιτιστικών δραστηριοτήτων, θα φιλοξενηθεί η Εθνική Βιβλιοθήκη και η Εθνική Λυρική Σκηνή. Στα πλαίσια της φιλοξενίας τους θα πληρώνουν ενοίκιο σε αυτό το «δημόσιο κτίριο» που μας έκανε δωρεά ο πατριώτης, γιατί είπαμε, πατριώτης είναι, δεν είναι και .. πρωτάρης. Κατ’ ομολογία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, τα έξοδα αυτά, θα αναγκάσουν το δημόσιο να αυξήσει τη χρηματοδότηση προς τις δύο αυτές δομές. Υπάρχει βέβαια το ενδεχόμενο, το ελληνικό δημόσιο να μην καταφέρει να πληρώνει κανονικά τις υποχρεώσεις του. Στην περίπτωση αυτή, το Κέντρο Πολιτισμού έχει τη δυνατότητα να προχωρήσει σε εξώσεις.
Είναι μακρινό αυτό το ενδεχόμενο; Καθόλου. Η Λυρική Σκηνή εμφανίζει ήδη ζημίες και τα οικονομικά της δεν είναι σε καλή κατάσταση.Είναι τελικά λοιπόν μια κίνηση αγάπης και προσφοράς από τους «ευεργέτες» της οικογενείας Νιάρχου αυτή η δωρεά; Μήπως, (εκτός από τη μόνιμη διαφήμιση, την υποχρέωση να αναγράφεται παντού το όνομα του Σταύρου Νιάρχου, την ονομασία των κεντρικών αιθουσών της Εθνικής Βιβλιοθήκης αλλά και της κεντρικής σκηνής της Λυρικής «Σταύρος Νιάρχος») υπάρχει από κάτω αγνή, απλή, άδολη κι ανόθευτη αγάπη; Ποιος ξέρει; Ας δούμε λίγο ακόμη τη σύμβαση.
«Το Ίδρυμα διατηρεί επ’ αόριστον το δικαίωμα να χρησιμοποιεί άνευ ανταλλάγματος τις Εγκαταστάσεις, τις Βοηθητικές Εγκαταστάσεις και το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος για τη διενέργεια εκδηλώσεων με δικές του δαπάνες». Δικό του είναι, ό, τι θέλει το κάνει. Α όχι, είναι δωρεά στο ελληνικό κράτος. Τέλος πάντων. Κι αν το κράτος δεν καταφέρει να διατηρήσει το Κέντρο όπως πρέπει, να το συντηρεί και να το έχει γενικά όπως προβλέπει ο ευεργέτης; Τότε η εταιρία, έχει τη δυνατότητα να ζητήσει πίσω όλο το ποσό που διέθεσε για την κατασκευή και το ελληνικό κράτος έχει προθεσμία 3 μηνών για να αποπληρώσει, υπό τον όρο ότι τα χρήματα αυτά θα διοχετευθούν σε φιλανθρωπικές δράσεις στην Ελλάδα. (πατριωτισμός ΚΑΙ φιλανθρωπία μαζί. Μπορεί κανείς να σκεφτεί καλύτερο συνδυασμό; Ναι, εργατική εξουσία, διεθνισμό, αλληλεγγύη κι αυτοδιαχείρηση αλλά ας πάμε παρακάτω.) Υπάρχει άραγε πιθανότητα το ελληνικό κράτος να μην έχει τη δυνατότητα να χρηματοδοτεί όπως θα ήθελε η εταιρία το Κέντρο; Ισχνή. Υπάρχει ίσως πιθανότητα να χρησιμοποιηθεί εκβιαστικά από το Κέντρο αυτή η συμφωνία ώστε να προωθεί η εκάστοτε κυβέρνηση τα συμφέροντα της εταιρίας; Εγώ προσωπικά, το αποκλείω. Άλλωστε τι αξία έχουν μερικές συμβάσεις εκατομμυρίων μπροστά στην αγάπη για την πατρίδα.
Εξετάζοντας λοιπόν όλα τα στοιχεία κατέληξα στο συμπέρασμα, πως Όχι, δεν ήταν η αγάπη που έφερε το Κέντρο Πολιτισμού! Όχι γιατί η γκρίνια των κομμουνιστών τα βλέπει όλα γκρίζα. Γιατί ακριβώς όπως η φτώχεια, έτσι και το κεφάλαιο δεν έχουν πατρίδα, επομένως ούτε και πατριωτισμό. Αντίθετα όμως με τους φτωχούς, οι πλούσιοι κυνηγούν το κέρδος στα πάντα και για να το καταφέρουν δε διστάζουν να χρησιμοποιήσουν όλα τα μέσα που πρόθυμα τους προσφέρουν οι τοπικοί διαχειριστές της χώρας. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, η μομφή απέναντι στο κεφάλαιο δεν έχει σε καμία περίπτωση να κάνει με την έλλειψη πατριωτισμού, που εκτός των άλλων μου είναι και παντελώς αδιάφορη! Έχει να κάνει με τη βίαιη εκμετάλλευση των εργαζομένων, των ανέργων, των ντόπιων, των μεταναστών με όχημα τα κρατικά κονδύλια που εσύ έχεις χρυσοπληρώσει, με μόνο σκοπό την αύξηση των (ήδη φουσκωμένων) τραπεζικών λογαριασμών του. Έχει να κάνει με τη χρήση αυτού του ξεχειλωμένου όρου από κανάλια, εφοπλιστές, πολιτικούς και λοιπούς παρατρεχάμενους του κεφαλαίου.
«Κι εσείς -εκτός από κριτική και μιζέρια- τι έχετε να προτείνετε;», συνεχίζει η φωνή της Αντιγόνης Λυμπεράκη. Τον πλήρη κρατικό έλεγχο τέτοιων ιδρυμάτων, καθώς και την αξιοποίηση της περιουσίας τους για την ανακούφιση του λαού από τη φτώχεια. Θα αγωνιζόμαστε μέχρι να φύγει από την πλάτη μας κι ο τελευταίος ευεργέτης!
Αντριάνα Κοκκίνη
