Διαβάστε την εκτίμησή μας για τις σημαντικές πολιτικές διεργασίες που ανέδειξε η τελευταία συνεδρίαση της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ.
Η συνεδρίαση της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ που διεξήχθη την Κυριακή 8 Δεκέμβρη, ανέδειξε πολύ σημαντικές εξελίξεις και διεργασίες για την πορεία του κόμματος.
Η ηγετική ομάδα έφερε στο όργανο ένα σχέδιο Πολιτικής Απόφασης που χαρακτηριζόταν από σοβαρά πολιτικά λάθη και χτυπητές ελλείψεις. Κύρια χαρακτηριστικά του, ήταν ο σοσιαλδημοκρατικός προγραμματικός λόγος και η επιμονή στην τακτική της συμβολικής αντιπολίτευσης. Το σχέδιο δεν ανέφερε στοιχειωδώς συμπεράσματα από την φάση που βρίσκεται το εργατικό κίνημα και για μια ακόμα φορά, δεν περιείχε καμία συγκεκριμένη πρόταση για τη μορφή πάλης που θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανατροπή της κυβέρνησης.
Ας δούμε ορισμένα ενδεικτικά αποσπάσματα από το σχέδιο που τελικά πλειοψήφησε στην ΚΕ και τα οποία επιβεβαιώνουν τις παραπάνω εκτιμήσεις μας. «Το επόμενο διάστημα ο ΣΥΡΙΖΑ θέτει ως βασική προτεραιότητα την υπεράσπιση των ανθρώπων.» Σε αυτή τη φράση συμπυκνώνεται η μεθοδική απόπειρα ο προσανατολισμός του κόμματος να γίνει υπερ-ταξικός. Καθόλου τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι η κρίση το τελευταίο διάστημα, όχι απλά δεν αναφέρεται από την ηγετική ομάδα ως κρίση του καπιταλισμού (ούτε καν με τον λαθεμένο όρο κρίση του νεοφιλελευθερισμού) αλλά απλά με τον όρο «ανθρωπιστική κρίση». Οι αυτοκτονίες και τα βάσανα των ανθρώπων της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων μετατρέπονται σε πρόσχημα για να εξαφανιστεί από το προσκήνιο κάθε αντικαπιταλιστική αναφορά.
Το πολιτικό γεγονός που κυριάρχησε στη συνεδρίαση ήταν η έμμεση, αλλά σαφής απόπειρα του σ. προέδρου και της ομάδας του να επιβάλουν την αυτονόμηση της διαδικασίας διαμόρφωσης του κυβερνητικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ από το κόμμα και το πέρασμά της στην ευθύνη ενός «Δημόσιου φόρουμ». Η απόπειρα αυτή εκφράστηκε στο κείμενο απόφασης ως εξής: «…Όταν οι θέσεις μας θεωρηθούν αρκετά επεξεργασμένες και έχουν την έγκριση των αρμοδίων οργάνων, να ξεκινήσει η διαδικασία της Κομματικής αλλά και της δημόσιας διαβούλευσης με την κοινωνία, (συνδικάτα, κινήματα πολιτών, ενώσεις εργαζομένων, ανέργων, επιστημονικούς φορείς, διανοούμενους, ενεργούς πολίτες κ.ο.κ), όπως άλλωστε έχουμε δεσμευτεί και από το 1ο Συνέδριό μας. Αυτή η διαδικασία της δημόσιας παρουσίασης και διαβούλευσης μπορεί να συμπεριλάβει και θεματικά συνέδρια με τη συμμετοχή όλων των παραπάνω, έτσι ώστε όλοι μαζί να συγκροτήσουν ένα Δημόσιο Φόρουμ για τον μετασχηματισμό της κοινωνίας, της οικονομίας και του κράτους, στην προοπτική μιας πλατιάς κοινωνικής συμμαχίας για την προοδευτική διέξοδο από την κρίση, την παραγωγική ανασυγκρότηση και την πολιτισμική αναγέννηση της πατρίδας μας.». Μέσα από αυτή τη νεφελώδη διαδικασία ανοίγει ο δρόμος για την κλιμάκωση της σοσιαλδημοκρατικοποίησης του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, με όχημα την υποτιθέμενη ανάγκη αφομοίωσης προτάσεων διαφόρων, στην πραγματικότητα, γραφειοκρατικών και μικροαστικών ενώσεων.
Το σχέδιο απόφασης τελικά υιοθετήθηκε μόνο με 72 ψήφους σε σύνολο 135 μελών που είχαν εκλεγεί με την πλειοψηφία στο συνέδριο, αναδεικνύοντας μια εικόνα σοβαρής αποσυσπείρωσης για την ηγετική τάση. Οι εκπρόσωποι της ΚΟΕ δεν ψήφισαν υπέρ του προτεινόμενου σχεδίου απόφασης επιλέγοντας το «λευκό», στη βάση ενός θολού πολιτικά σκεπτικού. Αυτή η εξέλιξη είναι σημαντική, αφού αντιπροσωπεύει το πρώτο επίσημο ρήγμα στη συνοχή της ηγετικής πλειοψηφίας μετά το συνέδριο.
Στοιχεία ενός ακόμα ρήγματος όμως, ίσως ακόμα βαθύτερου, ανέδειξε για την ηγετική πλειοψηφία η σύγκρουση των δύο ομάδων της ηγεσίας της Νεολαίας ΣΥΝ ενόψει της Ιδρυτικής της συνδιάσκεψης. Πρόκειται για μια κατά βάση απολίτικη σύγκρουση, με επίκεντρο αντικρουόμενες φόρμουλες οργάνωσης της συνδιάσκεψης ανάλογα με το τι εξυπηρετεί την κάθε πλευρά, που όμως με τον τρόπο που αντανακλάται στην πλειοψηφία της ΚΕ αναδεικνύει αποχρώσεις πολιτικών διαφοροποιήσεων.
Ο μισός χρόνος διάρκειας της συνεδρίασης αφιερώθηκε στο προτεινόμενο σχέδιο πολιτικής απόφασης για το συνέδριο του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΚΕΑ). Αυτό είναι ένα κλασσικό σοσιαλδημοκρατικό κείμενο, το οποίο η ηγετική πλειοψηφία υπερασπίστηκε, προσθέτοντας ορισμένες αριστερές τροπολογίες που δεν αλλάζουν όμως τον ακατάλληλο πολιτικά χαρακτήρα του.
Η Αριστερή Πλατφόρμα για πρώτη φορά στη θητεία της παρούσας ΚΕ καταψήφισε – και πολύ σωστά – το σχέδιο απόφασης της πλειοψηφίας. Όμως παρότι είχε διαμορφώσει ένα εφ’ όλης της ύλης εναλλακτικό κείμενο, το κατέθεσε ως κείμενο συμβολής και αρκέστηκε σε μια πρόταση για τροπολογία στο κείμενο της πλειοψηφίας, στην οποία υποστήριζε ότι την τελική έγκριση για το κυβερνητικό πρόγραμμα θα πρέπει ρητά να έχει η ΚΕ και το κόμμα.
Το κείμενο συμβολής της Αριστερής Πλατφόρμας (ΑΠ), που κατά δήλωσή τους υποστήριξαν «ανεπιφύλακτα» τα μέλη του Κόκκινου Δικτύου (ΔΕΑ, ΚΟΚΚΙΝΟ, ΑΠΟ) σύμφωνα με την τοποθέτηση του σ. Αντώνη Νταβανέλλου, είχε όλα τα σοβαρά λάθη που εδώ και καιρό επισημαίνουμε από μαρξιστική σκοπιά. Στο τμήμα του που αφορά στο κίνημα υιοθετεί την τακτική επίρριψης των ευθυνών για την παρούσα κάμψη στις ίδιες τις εργατικές μάζες, αθωώνοντας έμμεσα την εξαιρετικά ανεπαρκή, επίσημη στάση του ΣΥΡΙΖΑ, τόσο σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο συνδικάτων, η οποία δεν προσφέρει κανένα συγκεκριμένο σχέδιο αγώνα για την ανατροπή της κυβέρνησης. Στα προγραμματικά ζητήματα, επαναλαμβάνει την περιγραφή ενός ενδιάμεσου σταδίου πριν τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό, «μεταρρύθμισης» του αστικού κράτους και εθνικοποίησης των «στρατηγικών τομέων της οικονομίας», χωρίς όμως συγκεκριμένες αναφορές που θα ξεκαθαρίζουν ποιοι είναι αυτοί οι τομείς. Τέλος, στα ζητήματα της ΕΕ και της Ευρωζώνης, επανέφερε έντονα την πρόταση εξόδου από την Ευρωζώνη στη βάση ενός «προοδευτικού ανορθωτικού προγράμματος». Με αυτό τον τρόπο, για άλλη μια φορά η ηγεσία της ΑΠ – ανεξάρτητα από τις όποιες προθέσεις της – στην πράξη επισκιάζει το αληθινό ιστορικό δίλλημα «καπιταλισμός ή σοσιαλισμός» με το δίλλημα «ευρώ ή εθνικό νόμισμα», συγχύζοντας τους εργαζόμενους για τα αίτια και το αντίδοτο της κρίσης.
Η ηγεσία της ΑΠ για άλλη μια φορά στο κείμενό της αναφέρθηκε στην ΕΕ βασισμένη στη λαθεμένη παραδοχή ότι αυτή «έχει εξελιχθεί» σε αντιδραστική, χωρίς να παίρνει μια θέση αρχής για το τι ήταν η ΕΕ από την γέννηση και τη φύση της, δηλαδή, δίχως να τονίζει ότι από την γέννηση της ήταν μια καπιταλιστική ένωση για τα συμφέροντα των μεγάλων ευρωπαϊκών μονοπωλίων.
Πάνω απ’ όλα, η ηγεσία της ΑΠ για άλλη μια φορά δεν έδωσε καμία σαφή διεθνιστική προοπτική για την Ευρώπη από ταξική, σοσιαλιστική σκοπιά. Πεισματικά αρνείται να υιοθετήσει το κομμουνιστικό σύνθημα των Ενωμένων Σοσιαλιστικών Πολιτειών της Ευρώπης, παραχωρώντας στην αστική τάξη – που στην πραγματικότητα τεμαχίζει την ευρωπαϊκή ήπειρο – το μονοπώλιο επίκλησης της ιστορικά προοδευτικής υπόθεσης της ενοποίηση της Ευρώπης. Η θέση αυτή αιτιολογήθηκε με το παραδοσιακό, έωλο επιχείρημα του σταλινισμού περί «ανισομερούς ανάπτυξης των διαφόρων καπιταλιστικών χωρών και των κινημάτων». Όπως εξηγούσε όμως ο Τρότσκι στην κριτική του σε αυτή την άποψη, οι σταλινικοί μιλούν μόνο για την ανισομερή ανάπτυξη, παραλείποντας σκόπιμα να αναφερθούν στον ταυτόχρονα συνδυασμένο χαρακτήρα αυτής της ανάπτυξης, σαν αποτέλεσμα της επιβολής σε όλες τις χώρες μιας αξεδιάλυτης σύνδεσης, μέσω της πραγματικότητας της παγκόσμιας αγοράς. Πάνω στη βάση της μονομερούς, σταλινικής αντίληψης της «ανισόμερης ανάπτυξης» δεν μπορεί να γίνει ποτέ κατανοητή η κρίση του καπιταλισμού σαν διεθνές φαινόμενο. Επίσης δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή η κοινή δυναμική της ταξικής πάλης που αναπτύσσεται σε διεθνές επίπεδο, καθώς υπονοείται ότι τα κινήματα της εποχής μας δεν επιδρούν άμεσα το ένα στο άλλο, γεγονός που διαψεύδεται από τους μαζικούς αγώνες των τελευταίων χρόνων (Αραβική Επανάσταση, απεργίες και «αγανακτησμένοι» στην Ευρώπη, κίνημα αντι-Γουλ Στριτ στις ΗΠΑ κ.α).
Ιδιαίτερα θα πρέπει να προβληματίσει τους συντρόφους της ΑΠ η εικόνα χαλαρής συσπείρωσης που αναδείχθηκε στην ψηφοφορία, καθώς κατά την ώρα της ψήφισης των κειμένων, το παρών έδωσαν λίγα περισσότερα από τα μισά μέλη που εξέλεξε η τάση στο συνέδριο (35 από τα 60 συνολικά). Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα μια καθαρή νίκη της πλειοψηφίας στις ψηφοφορίες, ενώ αν περισσότερα μέλη της ΑΠ στην ΚΕ ήταν παρόντα στην αίθουσα κατά την ψηφοφορία, το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι οριακό, με το σύνολο της αριστερής αντιπολίτευσης στο κόμμα να κερδίζει τελικά τις εντυπώσεις και εκείνη να βγαίνει ενισχυμένη από τη συνεδρίαση.
Οι δύο εκπρόσωποι της Κομμουνιστικής Τάσης στην ΚΕ, σύμφωνα με το πνεύμα των ομιλιών τους, καταψήφισαν το σχέδιο πολιτικής απόφασης και το κείμενο για το συνέδριο του ΚΕΑ. Υπερψήφισαν για λόγους αρχής την τροπολογία που πρότεινε η ΑΠ για τη διαδικασία διαμόρφωσης του κυβερνητικού προγράμματος, καθώς και τις προτάσεις της ΑΠ για τη στελέχωση των διαφόρων επιτροπών στο ΚΕΑ.
