Διαβάζοντας κανείς τους τίτλους στον αστικό Τύπο για τη συγχώνευση Attica και Παγκρήτιας τράπεζας, σχηματίζει την εικόνα μιας πανηγυρικής συνένωσης δύο ακμαζουσών επιχειρήσεων, η οποία «ανοίγει νέους ορίζοντες για την εθνική οικονομία», σχηματίζει τον «5ο τραπεζικό πυλώνα» πλάι στις 4 «συστημικές» τράπεζες κ.ο.κ. Η απλή ανάγνωση των στοιχείων, ωστόσο, γρήγορα προδίδει ότι πρόκειται για μια σκανδαλώδη κρατική διάσωση δύο τραπεζών και παράδοσή τους σε καπιταλιστές προκειμένου να κερδοσκοπήσουν με το «εξυγιασμένο» απόκτημά τους.
Η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου που απαιτείται – δεδομένων των μεγάλων ανοιγμάτων των δύο τραπεζών σε «κόκκινα» δάνεια (ύψους 3,68 δισ. ευρώ) – υπολογίστηκε σε περίπου 735 εκατ. ευρώ. Από αυτά, σύμφωνα με το σκανδαλώδες «ντηλ», τα 535 εκατομμύρια θα καλυφθούν από το κράτος (475 εκατομμύρια από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας [ΤΧΣ]) και τα ταμεία (48 εκατομμύρια ο ΕΦΚΑ και 12 εκατομμύρια το Ταμείο Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων [ΤΜΕΔΕ]), ενώ η ιδιωτική Thrivest Holdings θα εισφέρει μόνο 200 εκατομμύρια. Κι όμως, αυτό το ιδιωτικό σχήμα μεγαλοκαπιταλιστών της ναυτιλίας και των κατασκευών – οι οποίοι μεταξύ άλλων είναι κατηγορούμενοι στην υπόθεση του εγκλήματος των Τεμπών για τη μη εκτέλεση της σύμβασης 717 – θα κατέχει την πλειοψηφία των μετοχών (από το 50%+1 έως και το 58,5%), ενώ το ΤΧΣ μόνο το 35% έως 37% και αθροιστικά ο ΕΦΚΑ και το ΤΜΕΔΕ κάτω από το 5%.
Φυσικά, αυτή η αναλογία δεν προκύπτει ούτε από τα μέχρι πρότινος επενδυμένα κεφάλαια των διαφόρων μετόχων. Η Thrivest Holdings, κατόπιν συμμετοχής σε διαδοχικές αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου τής – πάλαι ποτέ «συνεταιριστικής» – Παγκρήτιας, είχε μετατραπεί στον βασικότερο μέτοχο της τράπεζας αλλά κατείχε λιγότερο από το 44% των μετοχών της. Ακόμα πιο προκλητικά, στην Attica κατείχε μόλις το 4,4% (και ακόμα 5% κατείχε η Παγκρήτια), με το ΤΧΣ να κατέχει το 72,5% (και με τον ΕΦΚΑ στο 7,6% και το ΤΜΕΔΕ στο 4%). Στις δε αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, από το 2018 μέχρι πριν τη συγχώνευση το ΤΧΣ έχει εισφέρει 480 εκατομμύρια ευρώ και ο ΕΦΚΑ άλλα 135 εκατομμύρια.
Εδώ λοιπόν περιγράφεται με τον πιο γλαφυρό τρόπο μια τράπεζα που διατηρήθηκε για χρόνια στη ζωή με κρατικό χρήμα κλεμμένο από τον εργαζόμενο λαό μέσω της υπερφορολόγησης και των περικοπών, ενώ λειτουργούσε και διοικούταν με καπιταλιστικούς-κερδοσκοπικούς όρους, και τώρα χαρίζεται «με τη βούλα» σε ιδιώτες καπιταλιστές. Φυσικά, είναι θέμα χρόνου το ΤΧΣ να αποσυρθεί και πλήρως από τη μετοχική σύνθεση της νέας τράπεζας, όπως έγινε και στις 4 «συστημικές» τράπεζες μετά την ολοκλήρωση της «διάσωσής» τους.
Αυτή η εξέλιξη τονίζει την αντιδραστική φύση των καπιταλιστών και του αστικού κράτους που λειτουργεί ως προστάτης τους. Το εργατικό κίνημα και η νεολαία πρέπει να παλέψουν για την κοινωνικοποίηση των τραπεζών, στο πλαίσιο μιας συνολικά εθνικοποιημένης οικονομίας που θα σχεδιάζεται δημοκρατικά από τα όργανα εξουσίας του εργαζόμενου λαού, για την εξυπηρέτηση των αναγκών του και όχι για την κερδοφορία μιας χούφτας αντικοινωνικών παρασίτων.
Πάτροκλος Ψάλτης
