Όπως αναμενόταν, η μετά την Ολυμπιάδα εποχή είναι μια περίοδος οικονομικής επιβράδυνσης και η κυβέρνηση της ΝΔ μια κυβέρνηση κρίσης. Η ολοκλήρωση των ολυμπιακών έργων έχει προκαλέσει ένα πρωτοφανές κύμα απολύσεων και έξαρση της ανεργίας. Το κερασάκι στην τούρτα αποτέλεσε η ψήφιση του νέου νόμου για την ανάθεση των μελετών και η εισαγωγή των νέων τιμολογίων για τα δημόσια έργα. Παρόλο που ο προηγούμενος νόμος, ο οποίος βασιζόταν στον περιβόητο «μαθηματικό τύπο» είχε εμφανείς αδυναμίες, η επιστροφή στους μειοδοτικούς διαγωνισμούς έχει ήδη οδηγήσει σε τεράστιες εκπτώσεις από την πλευρά των εργολάβων, που κατ’ επέκταση θα σημάνει σοβαρή υποβάθμιση της ποιότητας των έργων και συμπίεση των εργατικών μισθών, ώστε να μπορέσει ο εργολάβος να καλύψει τα δικά του έξοδα και να είναι κερδοφόρος.
Πάλι όμως δε διασφαλίζεται ο δήθεν πρωτεύοντας στόχος της κυβέρνησης, που είναι η καταπολέμηση της διαπλοκής και της διαφθοράς στα δημόσια έργα. Τα νέα τιμολόγια που πάνε πακέτο με το νόμο για την ανάθεση των έργων έχουν δημιουργήσει πρωτοφανή σύγχυση και έχουν προκαλέσει πολύ σοβαρές καθυστερήσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το νέο τιμολόγιο για τα υδραυλικά έργα που αναθεωρήθηκε δυο φορές εντός τριών μηνών, καθιστώντας άκυρες όλες τις μη δημοπρατηθείσες (αλλά εγκεκριμένες) μελέτες μέχρι εκείνη τη στιγμή, όπως επίσης και πως η τελευταία αναθεώρηση των τιμολογίων των οικοδομικών εργασιών κατατέθηκε στις 29 Δεκεμβρίου, δίνοντας διάστημα δέκα μόλις ημερών για τις ήδη εγκεκριμένες μελέτες να δημοπρατηθούν.
Όλα αυτά φανερώνουν ένα χάος που έχει κυριαρχήσει σε ένα τομέα που υπήρξε η ατμομηχανή της ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια. Αυτές οι σπασμωδικές και αλόγιστες ενέργειες της κυβέρνησης της ΝΔ δε μπορεί παρά να αντανακλούν τα αδιέξοδα στα οποία έχουν περιέλθει οι μεγάλες κατασκευαστικές εταιρίες στην Ελλάδα μετά το πέρας των Ολυμπιακών έργων. Ο ανταγωνισμός έχει οξυνθεί και η περιορισμένη πίτα πρέπει να ξαναμοιραστεί στους γιγαντωμένους πλέον (χάρη στην πρότερη ευημερία) κολοσσούς. Η κυβέρνηση ουσιαστικά μέσω αυτών των μεθοδεύσεων παγώνει τα ήδη δρομολογημένα έργα, για να διοχετεύσει τους περισσευούμενους ευρωπαϊκούς πόρους σε όφελος των μεγάλων εταιριών.
Την ίδια στιγμή, για να αποφύγει την αντίδραση συνολικά ολόκληρου του τεχνικού κλάδου, δηλώνει στα ΜΜΕ πως θα δοθεί βάρος στην ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα, γεγονός που θυμίζει μια από τις πλέον πικρές εποχές της δόμησης της Αθήνας και των δορυφόρων ελληνικών επαρχιακών πόλεων (που χτίστηκαν κατ’ εικόνα και ομοίωση της πρωτεύουσας). Η διοχέτευση λοιπόν της οικονομικής δραστηριότητας στην ανεξέλεγκτη οικοδόμηση πολυκατοικιών είναι βασικό χαρακτηριστικό του ελληνικού καπιταλισμού, ο οποίος επιστρατεύει αυτή την επιλογή σε κάθε περίπτωση που κινδυνεύει λόγω της κοινωνικής έκρηξης και των αδιεξόδων. Μια τέτοια λογική εξάλλου βρισκόταν πίσω από τον οικοδομικό οργασμό της «Καραμανλικής» αντιπαροχής, αλλά και της Χούντας αργότερα.
Η Ελλάδα ποτέ δεν έγινε μια χώρα του αναπτυγμένου καπιταλισμού, ποτέ δεν ανέπτυξε μια σοβαρή παραγωγική βάση και δεν υπάρχει ούτε τώρα προοπτική για κάτι τέτοιο μέσα στον καπιταλισμό. Η εναλλαγή της άναρχης ιδιωτικής δόμησης με το πανηγύρι των δημοσίων έργων ήταν ανέκαθεν (μαζί με τον τουρισμό που και αυτός αναπτύχθηκε πάνω σε αντίστοιχα μοντέλα) η μοναδική οικονομική διέξοδος και ατμομηχανή ανάπτυξης. Αν η ποιότητα μέρους των δημοσίων έργων βελτιώθηκε χάρη στις υψηλές προδιαγραφές που έθεσαν οι χρηματοδότες τους (δηλαδή η ΕΕ ως επί τω πλείστον), αυτό δεν αναιρεί, αλλά μάλλον επιβεβαιώνει το παραπάνω συμπέρασμα.
Η μόνη λύση που θα απαλλάξει τον τομέα των κατασκευών από την ομηρία του ιδιωτικού κέρδος είναι η κοινωνικοποίηση των μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών και η δημιουργία ενός εθνικού φορέα κατασκευών κάτω από εργατικό έλεγχο και διαχείριση, που θα αποτελέσει τον μοχλό για την άσκηση μιας πολιτικής παροχής φθηνής και αξιοπρεπούς στέγης για τους εργαζόμενους, βελτίωσης της υγιεινής και της αρχιτεκτονικής αισθητικής των κτιρίων και για ένα βιώσιμο και λειτουργικό πολεοδομικό σχεδιασμό που θα σέβεται το περιβάλλον.
