Το πρόγραμμά μας και πώς να παλέψουμε
Του Χάρη ΜΑΣΑΟΥΤΗ*
Η παγκόσμια οικονομική κρίση που βιώνουμε σήμερα καθορίζει σε απόλυτο βαθμό τους οικονομικούς και κοινωνικούς όρους, με βάση τους οποίους καλούμαστε να παλέψουμε. Η κρίση αυτή γεννιέται από τις ίδιες τις αντιφάσεις του καπιταλιστικού συστήματος, και πιο συγκεκριμένα από την κοινωνικοποίηση της παραγωγής από τη μία και την ατομική ιδιοποίηση των αποτελεσμάτων της από την άλλη. Έτσι, στο σήμερα, μπορούμε να μιλάμε για μία δομική κρίση του καπιταλισμού, που κλονίζει ισχυρά τα ίδια του τα θεμέλια, γι’ αυτό και το πρόγραμμά μας θα πρέπει να είναι ένα πρόγραμμα θεμελιακών αλλαγών.
Είναι αναγκαίο το πρόγραμμα να συνδέει τις καθημερινές διεκδικήσεις των εργαζομένων και της νεολαίας -που είναι απολύτως απαραίτητες και για τις οποίες αναμφισβήτητα πρέπει να παλέψουμε- με τον αγώνα για τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας στην Ελλάδα και διεθνώς. Ένα τέτοιο πρόγραμμα συνιστά μια ουσιαστική και ολοκληρωμένη απάντηση από την πλευρά μας, καθώς τα άμεσα αιτήματα παραμένουν μετέωρα και εν τέλει άλυτα μέσα στα πλαίσια του καπιταλιστικού συστήματος. Ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο, τα αιτήματα μας δεν μπορεί παρά να είναι μεταβατικά, δηλαδή άμεσα αιτήματα που προκαλούν όμως ρήγματα στο σήμερα και ταυτόχρονα αποτελούν και την γέφυρα για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της κοινωνίας.
Σε τελική ανάλυση, όσο η εξουσία παραμένει στα χέρια της καπιταλιστικής τάξης, σαφώς και πρέπει να διεξάγεται μια πάλη για τη διατήρηση κάθε προόδου που έχει γίνει. Όμως στην πορεία αυτής της πάλης πρέπει να χτιστεί ένα κίνημα που να μπορεί να ανατρέψει το καπιταλιστικό σύστημα, το οποίο έχει φτάσει πια σε τέτοιο σημείο παρακμής που όχι μόνο δεν μπορούν να υλοποιηθούν μέσα σε αυτό νέες διεκδικήσεις, αλλά επιπρόσθετα αφαιρούνται και ήδη κεκτημένα δικαιώματα που με αγώνες είχε κατακτήσει η εργατική τάξη τον προηγούμενο αιώνα.
Με βάση τα παραπάνω, ένα αριστερό ριζοσπαστικό πρόγραμμα θα πρέπει να παλεύει ενάντια στην καπιταλιστική αναρχία της παραγωγής, που αποτελεί και την βασική αιτία της κρίσης που βιώνουμε, απαντώντας με μια σοσιαλιστικά και δημοκρατικά σχεδιασμένη οικονομία. Είναι αναγκαίο να κατανοήσουμε ότι μια μερική εθνικοποίηση, όπως αυτή αναλύεται στο πρόγραμμά μας (π.χ. κάποιων από τις τράπεζες για τον σχηματισμό ενός δημόσιου πυλώνα και των ΔΕΚΟ), δεν περιλαμβάνει στους κόλπους της το σύνολο των βασικών μοχλών της παραγωγής με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να μιλάμε για πρακτική βελτίωση του βιοτικού επιπέδου της εργατικής τάξης, αφού οι υπόλοιποι κλάδοι της παραγωγής παραμένουν με αυτό τον τρόπο στα χέρια του κεφαλαίου. Συνεπώς, μπορούν έτσι να χρησιμοποιηθούν για να αφαιρούν τις βελτιώσεις στο βιοτικό επίπεδο των μαζών (που θα προσφέρουν οι λίγες δημόσιες επιχειρήσεις) όπως και για να προκαλέσουν ίσως επενδυτικό σαμποτάζ στην οικονομία, επιδεινώνοντας έτσι τις συνέπειες τις κρίσης για τους εργαζόμενους.
Συγκεκριμένα λοιπόν πρέπει να παλέψουμε για την εθνικοποίηση των μεταφορών, των συγκοινωνιών και επικοινωνιών, του ορυκτού πλούτου, των υποδομών. Ταυτόχρονα, πρέπει να εθνικοποιηθούν οι βασικές μονοπωλιακές εταιρίες σε κάθε κλάδο της βιομηχανίας και να εγκαθιδρυθεί το κρατικό μονοπώλιο στο εξωτερικό εμπόριο. Η εθνικοποίηση όμως από μόνη της είναι ένα λειψό αίτημα στο βαθμό που δεν συνοδεύεται από απόλυτο εργατικό έλεγχο και διαχείριση. Μόνο οι εργαζόμενοι άλλωστε μπορούν να σχεδιάσουν την παραγωγική διαδικασία με προσανατολισμό τις ανάγκες της κοινωνίας και όχι με βάση το κέρδος, εξαιτίας της κομβικής τους θέσης στην παραγωγή.
Σε μία περίοδο όπως η σημερινή, που έχει πια φανεί η αντιδραστική φύση αυτού του συστήματος, η αριστερά έχει χρέος να μιλά ξεκάθαρα στους εργαζόμενους και τη νεολαία για την αναγκαιότητα της ανατροπής του, διαλύοντας κάθε είδους αυταπάτη για έναν ανθρώπινο καπιταλισμό. Σήμερα το αίτημα για τον σοσιαλισμό είναι πιο επίκαιρο και αναγκαίο από ποτέ. Στο πρόγραμμά μας θα πρέπει αυτό να αποτυπώνεται με τους όρους που αναλύθηκε παραπάνω. Άλλωστε, όπως έλεγε και ο Ένγκελς, «ένα πρόγραμμα είναι πάντοτε μία δημόσια υψωμένη σημαία και ο κόσμος απ’ έξω κρίνει το κόμμα από αυτήν».
* Μέλος Πολιτικής Κίνησης Κομοτηνής
