Για την αναγκαιότητα του Ενιαίου Εργατικού Μετώπου

Το φάσμα της χρεοκοπίας  του πιο αδύναμου κρίκου της ευρωπαϊκής καπιταλιστικής αλυσίδας, της Ελλάδας, κάτω από την αποφασιστική επίδραση της παγκόσμιας ύφεσης, αναγκάζει τους έλληνες αστούς και τα επιτελεία τους να επιδείξουν την μέγιστη δυνατή ενότητα ενάντια στον ταξικό τους αντίπαλο, σαν το μόνο δρόμο για τη διασφάλιση των κερδών τους και της βιωσιμότητα του συστήματος τους.

Σε αυτές τις συνθήκες το ζήτημα της ενότητας του εργατικού κινήματος έρχεται αντικειμενικά στο επίκεντρο της ταξικής πάλης. Δυστυχώς όμως, για μια ακόμα φορά, παρά την κρισιμότητα των περιστάσεων, το εργατικό κίνημα συμμετείχε σε κινητοποιήσεις και απεργίες διασπασμένο, με ξεχωριστές απεργιακές συγκεντρώσεις.

Η ίδια η εργατική τάξη δεν είναι ομοιογενής. Τα διάφορα τμήματά της φτάνουν σε διαφορετικά επίπεδα ταξικής συνείδησης από διαφορετικούς δρόμους και σε διαφορετικούς χρόνους. Η αστική τάξη συμμετέχει ενεργητικά σ’ αυτή τη διαδικασία. Οι καπιταλιστές δημιουργούν τους δικούς τους θεσμούς μέσα στην εργατική τάξη (ή χρησιμοποιούν τους θεσμούς που ήδη υπάρχουν), αντιτάσσοντας ορισμένα στρώματα εργατών σε άλλα. Μέσα στην εργατική τάξη δρουν ταυτόχρονα διάφορα κόμματα. Γι’ αυτό η εργατική τάξη παραμένει πολιτικά διασπασμένη κατά τη διάρκεια του μεγαλύτερου μέρους της ιστορικής της πορείας. Εδώ βρίσκεται και η ρίζα του προβλήματος του ενιαίου μετώπου, που σε περιόδους  μεγάλης οξύτητας όπως η σημερινή αποκτά ζωτική σημασία.

Ο κατακερματισμός των δυνάμεων του προλεταριάτου και ο έλεγχος του σε σημαντικό βαθμό από την Β’ Διεθνή παρά την προδοτική πολιτική της, ήταν από τα κύρια προβλήματα που απασχόλησαν τη Γ’ Διεθνή μετά την ήττα του επαναστατικού κύματος που διαδέχτηκε τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τη Ρώσικη επανάσταση. Κάτω από την πίεση της αυξανόμενης αθλιότητας, οι μάζες άρχισαν να αναζητούν ένα μέσο για να αντιδράσουν. Οι εργατικές μάζες έβλεπαν ότι η εργατική τάξη ήταν τεμαχισμένη σε διάφορα κόμματα που μάχονταν μεταξύ τους, ενώ η καπιταλιστική τάξη τις αντιμετώπιζε με ενιαία επίθεση. Έμπαινε πλέον ξεκάθαρα το ζήτημα της ενοποίησης των δυνάμεων του προλεταριάτου.

Το σκεπτικό της έκκλησης για το Ενιαίο Εργατικό Μέτωπο αναλύθηκε σε απόφαση της Εκτελεστικής Επιτροπής της Γ’Διεθνούς ανάμεσα στο Γ’ και στο Δ’ συνέδριό της: «Το Ενιαίο Εργατικό Μέτωπο δεν είναι παρά η ένωση όλων των εργατών που έχουν αποφασίσει να αγωνιστούν ενάντια στον καπιταλισμό. Οι ηγεσίες της Β’ Διεθνούς, καθώς και της 2 ½ Διεθνούς και της συνδικαλιστικής Διεθνούς του Άμστερνταμ , πρόδωσαν τις εργατικές μάζες σε όλα τα πρακτικά ζητήματα της πάλης ενάντια στον καπιταλισμό. Κι αυτή τη φορά θα προτιμήσουν την ενότητα με την μπουρζουαζία από την ενότητα με το προλεταριάτο. Καθήκον της Κ.Δ.  και των διαφόρων τμημάτων  της είναι να πείσουν, τούτη τη φορά, τις εργατικές μάζες για την υποκρισία των σοσιαλπροδοτών, που αποδείχνονται σαμποταριστές του ενιαίου μετώπου της εργατικής τάξης. Για το σκοπό αυτό, ή απόλυτη ανεξαρτησία, ή πλήρης ελευθερία της κριτικής αποτελούν τους βασικού όρους των Κ.Κ. Παρ’ όλες τις ατέλειωτες προδοσίες του οι ρεφορμιστές ηγέτες έχουν κατορθώσει να διατηρήσουν την επιρροή τους πάνω στο μεγαλύτερο μέρος των εργατικών οργανώσεων. Δεν θα κατορθώσουμε να πάρουμε με το μέρος μας τους εργάτες επαναλαμβάνοντας για μια ακόμη φορά ότι είναι προδότες. Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι, όταν κυριαρχεί μαχητική διάθεση στις γραμμές των εργατών, να τους δείξουμε ότι οι σοσιαλδημοκράτες δεν έχουν διάθεση να αγωνιστούν όχι μόνο για το σοσιαλισμό, αλλά ακόμη για τις πιο άμεσες διεκδικήσεις τη εργατικής τάξης. Ως σήμερα δεν κατορθώσαμε ακόμη να τους αποκαλύψουμε. Επιτέλους έχουμε την ευκαιρία να το κάνουμε . Γι αυτό αν αρνηθούμε να αγωνιστούμε με τους ρεφορμιστές επειδή αυτοί δεν θα αγωνιστούν ποτέ σοβαρά εναντίον της μπουρζουαζίας, που είναι υπηρέτης της, θα έχουνε την επιδοκιμασία των συντρόφων που ξέρουν αυτό το πράγμα, αλλά δεν θα πείσουμε ούτε ένα εργάτη από κείνους που ακολουθούν ακόμα τους ρεφορμιστές. Αν όμως συμμετάσχουμε στον αγώνα οι μάζες θα δουν σε λίγο ποιος θέλει πραγματικά τα αγωνιστεί εναντίον τη μπουρζουαζίας και ποιος δεν θέλει. Οι σύντροφοί μας, πού μας έβλεπαν στην αρχή με άσχημο μάτι, να καθόμαστε στο ίδιο τραπέζι με τους ρεφορμιστές θα καταλάβουν, ότι και εδώ επίσης κάνουμε επαναστατική δουλειά…»

Η τακτική του Ε.Ε.Μ ψηφίστηκε τελικά στο Δ’ συνέδριο της Κ.Δ. Οι αποφάσεις για το Ενιαίο Εργατικό Μέτωπο, όσο η Κομουνιστική Διεθνής ήταν επαναστατική αποτέλεσαν την κύρια τακτική της στα εθνικά τμήματα, αλλά και στο διεθνές πεδίο. Η ανάπτυξη όμως της γραφειοκρατίας στο εσωτερικό της ΕΣΣΔ και η νίκη της πάνω στην Αριστερή Αντιπολίτευση έφερε την εγκατάλειψη αυτής της πολιτικής και την αντικατάστασή της από την πολιτική ταξικής συνεργασίας των Λαϊκών Μετώπων, που οδήγησε στην ήττα και το αδιέξοδο την επανάσταση στη μια χώρα μετά την άλλη.

Μέσα στις γραμμές του εργατικού κινήματος το μεγαλύτερο εμπό­διο σε μια ανεξάρτητη ταξική πάλη είναι η ιδεολογία της συνεργασίας των τάξεων. Η ιδεολογία αυτή ενσαρκώνεται πρώτ’ απ’ όλα στα συνθήματα του λεγόμενου Λαϊκού Μετώπου. Τα συνθήματα αυτά βρήκανε τη θεωρητική τους έκφραση στις αποφάσεις του 7ου Συνεδρίου της, ήδη εκφυλισμένης από τον Σταλινισμό, Κομμουνιστικής Διεθνούς το καλοκαίρι του 1935. Πολύ γρήγορα την πολιτική αυτή την ασπάστηκαν και την προ­παγάνδισαν τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, καθώς και πολλά φιλελεύθερα κόμματα σ’ όλο τον κόσμο.

Τα συνθήματα του Λαϊκού Μετώπου αντιπροσωπεύουν άπλα και μόνο την κλασική πολιτική της συνεργασίας των τάξεων και μάλιστα στην πιο γνήσια και ολοκάθαρη μορφή της : την κυβέρνηση συνασπισμού αστικών και εργατικών κομμάτων. Με το Λαϊκό Μέτωπο η εργα­τική τάξη εγκαταλείπει το δικό της πρόγραμμα, δηλαδή το πρόγραμμα του σοσιαλισμού και δέχεται το πρόγραμμα της «δημοκρατικής» αστικής τάξης, δηλαδή το πρόγραμμα της υπεράσπισης της βάρβαρης καπιταλιστικής πραγματικότητας.

Στον αντίποδα, το Ενιαίο Μέτωπο είναι μια συμφωνία για κοινή δράση πάνω σε ένα ορισμένο πεδίο, για ορισμένες κοινές επιδιώξεις, και αποκλείει απόλυτα, κάθε θυσία προγράμματος και αρχών. Είναι ένα κίνημα όπου διαφορετικά πολιτικά ρεύματα της εργατικής τάξης βαδίζουν χωριστά, αλλά αποκρούν μαζί την κοινή επίθεση της αστικής τάξης, σε μία ενότητα όχι αυτοσκοπό αλλά μέσο για να δοθούν με καλύτερους όρους οι ταξικές μάχες των εργαζόμενων. Παράλληλα, το Ενιαίο Μέτωπο ως συνεργασία των μεγαλύτερων τμημάτων της τάξης από την βάση ως και την ηγεσία, αποτελεί και τον πιο σίγουρο τρόπο για το ξεπέρασμα από τους εργαζόμενους των προδοτικών τους ηγεσιών αφού τους βοηθά στη πράξη να ξεχωρίσει τους ηγέτες που δεν είναι διατεθημένοι να προωθήσουν την αναγκαία ενότητα του εργατικού κινήματος.

Παρά την πρωτοφανή επίθεση ενάντια στα κεκτημένα και το βιοτικό επίπεδο των εργαζόμενων, δυστυχώς οι ηγεσίες της παραδοσιακής Αριστεράς είτε υπονομεύουν (ηγεσία ΚΚΕ), είτε δεν βοηθούν όπως θα έπρεπε με την στάση τους (ηγεσία ΣΥΝ) την ενότητα του εργατικού κινήματος.

Η ηγεσία του ΚΚΕ συνειδητά απομονώνει ένα μεγάλο κομμάτι πρωτοπόρων αγωνιστών από την πλειοψηφία του κινήματος, στο όνομα της πολιτικής «καθαρότητας». Από την άλλη πλευρά, η ηγεσία του ΣΥΝ περιορίζεται μέσα στα στενά πλαίσια της συμμαχίας του ΣΥΡΙΖΑ, αποφεύγοντας το τελευταίο διάστημα οποιαδήποτε συγκεκριμένη έκκληση για ενότητα προς το ΚΚΕ.

Σε αυτή κρίσιμη περίοδο για την εργατική τάξη, το Ενιαίο Εργατικό Μέτωπο είναι η μόνη τακτική που μπορεί να συσπειρώσει τους εργάτες και να βάλει τις βάσεις για το ξεπέρασμα των υποχωρητικών ηγεσιών. Ενιαίο Εργατικό Μέτωπο σήμερα σημαίνει τη συσπείρωση της συντριπτικής πλειοψηφίας των εργατών και των οργανώσεών τους, στη βάση των πιο ζωτικών εργατικών αιτημάτων τους (δουλειά για όλους, έλεγχος των τιμών, αυξήσεις σε μισθούς, συντάξεις και κοινωνικές δαπάνες, σταμάτημα των ιδιωτικοποιήσεων, εθνικοποίηση των εταιριών που κλείνουν) γύρω από ένα συγκεκριμένο πλαίσιο απεργιακών και άλλων κινητοποιήσεων. Το Ενιαίο Εργατικό Μέτωπο πρέπει να αποτελεί μια συμφωνία για κοινή δράση όλων των μαζικών εργατικών οργανώσεων, πολιτικών και συνδικαλιστικών, που θέλουν να συμμετάσχουν στον αγώνα για την υπεράσπιση των εργατικών συμφερόντων.

Παράλληλα, αναγκαία προϋπόθεση για το Ενιαίο Εργατικό Μέτωπο αποτελεί η ενότητα των μαζικών κόμματων της Αριστεράς, που συνιστά την ενότητα των πιο συνειδητών και προχωρημένων κομματιών της εργατικής τάξης και της νεολαίας, στην προσπάθεια τους να ενώσουν ολόκληρη την τάξη κάτω από τη σημαία του αγώνα.

Η πραγματική μαζική και ταξική ενότητα της Αριστεράς, δεν νοείται, παρά μόνο με πυρήνα και τα δύο μαζικά κόμματα της παραδοσιακής Αριστεράς, τον ΣΥΝ και το ΚΚΕ. Συνιστά ενότητα στη δράση, πάνω σε όλα τα βασικά ζητήματα του αγώνα του εργατικού κινήματος. Για αυτή την ενότητα πρέπει να δουλέψει ο ΣΥΡΙΖΑ σε όλα τα επίπεδα, ξεκινώντας με μια ανοιχτή και συγκεκριμένη έκκληση από την ηγεσία του για κοινή δράση προς το ΚΚΕ, σε ηγεσία και βάση, προτείνοντας τη συγκρότηση τοπικών επιτροπών βάσης για την ενότητα όλων των δυνάμεων της Αριστεράς σε κάθε χώρο δουλειάς και γειτονιά, με πρωτοβουλία των τοπικών συνελεύσεων του ΣΥΡΙΖΑ.

Παράλληλα με την έκκληση για κοινή δράση, πρέπει να γίνει έκκληση για συζήτηση με στόχο ένα κοινό πρόγραμμα, στη βάση του οποίου θα προτείνουμε μια κοινή λύση εξουσίας στους εργαζόμενους και τη νεολαία: μια κυβέρνηση της Αριστεράς με πυρήνα ΚΚΕ-ΣΥΡΙΖΑ και με ένα σοσιαλιστικό πρόγραμμα διεξόδου από την καπιταλιστική κρίση.

ΟΡΕΣΤΗΣ ΔΟΥΛΟΣ