Η νέα ακαδημαϊκή χρονιά έφερε και προσδοκίες για μια αναζωπύρωση του μαχητικού κλίματος του καλοκαιριού. Αντί αυτού όμως ,το φοιτητικό κίνημα γνώρισε μια σημαντική ύφεση οδηγώντας σε άμαζες κινητοποιήσεις και σε μια σημαντική ανάκαμψη της ΔΑΠ . Η ύφεση αυτή δεν μπορεί να εξηγηθεί σε μια αλλαγή της αγωνιστικής διάθεσης ανάμεσα στους φοιτητές. Κάτι τέτοιο θα ήταν δυνατό μόνο αν είχαμε μια σημαντική ήττα, αν δηλαδή η κυβέρνηση κατάφερνε να περάσει «αλώβητη»τα σχέδια της από το καλοκαίρι ακόμα. Αντίθετα οι φοιτητές κατάφεραν μία σημαντική νίκη ,οδηγώντας τη ΝΔ στην πρώτη της υποχώρηση από την άνοδο της στην εξουσία. Αυτή η νίκη τόνωσε ακόμη περισσότερο την αυτοπεποίθηση των φοιτητών.
Πως μπορεί λοιπόν να εξηγηθεί αυτή η υποχώρηση; Σίγουρα οι αντικειμενικές συνθήκες της κούρασης, τόσο από το κίνημα του καλοκαιριού, όσο και από τη διπλή εξεταστική έπαιξαν ένα ρόλο. Μεγαλύτερο αντίκτυπο στην ψυχολογία των φοιτητών όμως είχε η ήττα του αγώνα των δασκάλων και των μαθητών. Η έλλειψη ουσιώδους συντονισμού οδήγησε δασκάλους και μαθητές στην έναρξη ενός δυναμικού, αλλά ασυγχρόνιστου αγώνα, τη στιγμή που το φοιτητικό κίνημα ήταν εγκλωβισμένο στις βιβλιοθήκες και τα αναγνωστήρια. Οι ελπίδες για ένα πλατύ πανεκαικπαιδευτικό μέτωπο εξανεμίστηκαν αφού τον τέλος της εξεταστικής συνέπεσε με την υποχώρηση δασκάλων και μαθητών.
Ακόμα όμως και υπό αυτές τις συνθήκες, το φοιτητικό κίνημα μπορούσε να ανασυγκροτηθεί. Οι πρώτες Γ. Συνελεύσεις ήταν αρκετά μαζικές και η διάθεση των φοιτητών ήταν διάθεση συνέχισης του αγώνα. Οι προϋποθέσεις για μια αναζωπύρωση το κινήματος υπήρχαν μόνο κάτι τέτοιο δεν μπορούσε να γίνει αυθόρμητα όπως το καλοκαίρι. Η σύγχυση και η κούραση έπρεπε να αντισταθμιστούν με μία ξεκάθαρη πολιτική πρόταση από μέρους των αριστερών παρατάξεων.
Δοσμένων λοιπών των αντικειμενικών συνθηκών, οι παρατάξεις ήταν αυτές που έπαιξαν το σημαντικότερο ρόλο στην ύφεση του κινήματος. Η ΔΑΠ δούλεψε εντατικά για να σκορπίσει τη σύγχυση και το φόβο ανάμεσα στους φοιτητές και τα κατάφερε σε ένα βαθμό. Θα ήταν όμως λάθος να δώσουμε τα εύσημα για την υποχώρηση του κινήματος σε μία παράταξη που χρεοκόπησε ολοκληρωτικά στο κίνημα του καλοκαιριού η ακόμα χειρότερα, να δούμε την ανάκαμψη της ΔΑΠ ως μια διάθεση στήριξης της ιδιωτικοποίησης από τους φοιτητές. Το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης αντιστοιχεί αναμφίβολα στις αριστερές παρατάξεις.
Αριστερές παρατάξεις
Οι αριστερές παρατάξεις όφειλαν να διδαχθούν από τα πολύτιμα μαθήματα του καλοκαιριού. Στις μεγάλες του μάχες ,το φοιτητικό κίνημα δεν θέλει να βλέπει τις δυνάμεις του τεμαχισμένες γι’ αυτό άλλωστε και η τακτική απομόνωσης της ΠΚΣ χρεοκόπησε πολύ γρήγορα το καλοκαίρι. Η στροφή της ΠΚΣ βέβαια είναι το ενδεικτικό στοιχείο της πίεσης του κινήματος πάνω στις παρατάξεις .Και οι υπόλοιπες αριστερές παρατάξεις προχώρησαν σε αλλαγές στην τακτική και τις θέσεις τους. Παρόλα αυτά οι μικροπαραταξιακές λογικές συνέχισαν να υπάρχουν.
Η ΠΚΣ κάτω από τις τρομαχτικές πιέσεις του κινήματος του καλοκαιριού αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πάγια τακτική του απομονωτισμού και να προσχωρήσει στα κοινά πλαίσια και στο συντονιστικό Γ. Συνελεύσεων. Αυτή η κίνηση δεν έγινε ιδιαίτερα ευπρόσδεκτη από τις άλλες δυνάμεις της αριστεράς. Οι νωπές μνήμες για τη διασπαστική στάση της ΠΚΣ στις αρχές του κινήματος, επέτρεψαν στην ΕΑΑΚ και το ΔΙΚΤΥΟ να την κρατήσουν σε ένα βαθμό στο περιθώριο.
Στο βαθμό όμως που η ΠΚΣ σταμάτησε να είναι ο «διασπαστής» , κατάφερε να επανακτήσει την εμπιστοσύνη μερίδας των φοιτητών. Έτσι το Σεπτέμβρη δεν ήταν λίγοι οι σύλλογοι που στήριξαν τα ενωτικά πια πλαίσια της ΠΚΣ, παρά τις προσπάθειες των άλλων δυνάμεων να θυμίσουν στους φοιτητές την παλιά της τακτική.
Τις πρώτες βδομάδες της νέας ακαδημαϊκής χρονιάς στην πλειοψηφία των σχολών είχαμε ξανά κοινά πλαίσια της Αριστεράς. Οι φοιτητές φρόντιζαν να «σφαλιαρίζουν» οποιαδήποτε παράταξη προσπαθούσε να διασπάσει το μέτωπο. Αυτή τη φορά όμως οι φοιτητές περίμεναν οργάνωση , συντονισμό και συγκεκριμένη πολιτική αντιπρόταση . Το Συντονιστικό του καλοκαιριού δεν μπορούσε να παίξει πια αυτό το ρόλο.
Το Συντονιστικό Γενικών Συνελεύσεων λειτούργησε σαν μια προσπάθεια συζήτησης και ανταλλαγής εμπειριών ανάμεσα στους συλλόγους. Ήταν ανοιχτό σε όποιο φοιτητή ήθελε να συμμετάσχει σε αυτό και κατά τη διάρκεια του παρουσιάζονταν τα «πλαίσια» των συλλόγων. Το συντονιστικό όμως, παρουσίαζε παντελή έλλειψη δομών. Αποφάσεις δράσης ήταν δυνατό να παρθούν το καλοκαίρι μόνο στη βάση του ότι οι σύλλογοι είχαν παρόμοιες ή και ίδιες θέσεις ,αφού κυρίαρχη συνιστώσα του κινήματος ήταν η ΕΑΑΚ. Τι γίνεται όμως όταν έχουμε πλαίσια με ουσιώδεις διαφορές; Πως παίρνονται τότε οι αποφάσεις;
Είναι αστεία η άποψη που θέλει το συντονιστικό ένα όργανο αμεσοδημοκρατκό. Άμεση δημοκρατία σημαίνει ότι η βάση έχει άμεση συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων. Μόνο ένα μικρό μέρος από τους δεκάδες χιλιάδες φοιτητές του κινήματος συμμετείχε στο συντονισμό. Δεδομένου ότι η μάζα των φοιτητών ήταν αμέτοχη στο Συντονισμό και του ότι δεν υπήρχε κάποια ουσιώδης σύνδεση ανάμεσα σε Γενικές Συνελεύσεις και συντονιστικό (παρά μόνο στα κεφάλια των αδιόρθωτων σεχταριστών) ήταν αναμενόμενο το Συντονιστικό να γίνει θέατρο στείρας αντιπαράθεσης ανάμεσα στις παρατάξεις.
Το Συντονιστικό, αντί για κέντρο αποφάσεων έγινε κέντρο καταγγελιών. Οι φοιτητές οδηγήθηκαν ξανά στην απογοήτευση και στην υποχώρηση. Οι παρατάξεις δεν κατάφεραν να μάθουν τίποτα από το καλοκαίρι. Είναι ενδεικτικό το πως η πιο μικρή υποχώρηση του κινήματος οδήγησε ,σχεδόν στην ίδια κατάσταση που είχαμε πριν το κίνημα Μάη-Ιούνη.
Για να ανακάμψει το φοιτητικό κίνημα χρειάζεται οργάνωση και συντονισμό .Για να το κάνει αυτό πρέπει να παλέψει για την αναβάθμιση του Συντονιστικού σε ένα πραγματικό κέντρο αποφάσεων που θα βρίσκεται κάτω από τον έλεγχο των Γ. Σενελεύσεων. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο στη βάση του θεσμού των εκλεγμένων και ανακλητών από τις Γ.Σ. αντιπροσώπων. Μόνο έτσι το Συντονιστικό μπορεί να γίνει όργανο αποφάσεων και η μάζα των φοιτητών να έχει ουσιαστική πια συμμετοχή στο συντονισμό. Οι παρατάξεις της αριστεράς οφείλουν να εγκαταλείψουν τον τυχοδιωκτισμό τους και να παλέψουν γι αυτό το σκοπό.
Το Συντονιστικό όμως δεν μπορεί να έχει ένα ευκαιριακό χαρακτήρα και να λειτουργεί μόνο όταν ξεσπούν αυθόρμητα αγώνες. Οι φοιτητές χρειάζονται ένα όργανο που να προωθεί τους αγώνες και όχι να τους ακολουθεί. Το Συντονιστικό πρέπει να αναβαθμιστεί σε ένα σταθερό όργανο του φοιτητικού κινήματος .Αυτό όμως από μόνο του δεν είναι αρκετό ,πρέπει να αναδειχθεί ένα σταθερό όργανο για το συντονισμό των φοιτητών πανελλαδικά αυτό το όργανο υπάρχει στις παραδώσεις του φοιτητικού κινήματος . Το φοιτητικό κίνημα πρέπει να παλέψει για τη δυναμική ανασύσταση της ΕΦΕΕ.
Τα καθήκοντα του κινήματος
Μπροστά στην πρωτοφανή επίθεση της κυβέρνησης το φοιτητικό κίνημα πρέπει να κλιμακώσει τους αγώνες του. Σε αυτή τη μάχη όμως δεν χωράνε διασπάσεις. Οι αριστερές παρατάξεις πρέπει να δημιουργήσουν ένα ενιαίο μέτωπο που δε θα επιτρέψει στη ΔΑΠ να σαμποτάρει τον αγώνα. Ήδη έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος από την μικροπολιτική στενοκεφαλιά των παρατάξεων και κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συνεχιστεί.
Για να είναι νικηφόρος όμως ο αγώνας του φοιτητικού κινήματος χρειάζεται ουσιαστική σύνδεση με τους εργαζόμενους και πρώτα απ’ όλα με τους εργαζόμενος στην εκπαίδευση .Πρέπει να υπάρξει ένας συντονισμός καθηγητών- δασκάλων- μαθητών και φοιτητών στη βάση ενός πανεκπαιδευτικού μετώπου που θα σταθεί φραγμός στα σχέδια ΝΔ-ΠΑΣΟΚ αλλά και θα βάλει μπροστά πάγια αιτήματα όπως αυτό της αύξησης των δαπανών για την παιδεία.
Η ιδιωτικοποίηση των πανεπιστημίων βέβαια δεν αφορά μόνο τους φοιτητές και τους καθηγητές .Αποτελεί επίθεση στο σύνολο της εργατικής τάξης και πρέπει να έχει την ανάλογη απάντηση. Σε αυτή τη βάση η ΓΣΕΕ οφείλει να στηρίξει έμπρακτα τον αγώνα ενάντια στην κατάργηση του άρθρου 16 με δυναμικές κινητοποιήσεις
Ηλίας Κυρούσης
Βιολογικό Αθήνας
