Στις αρχές Ιουλίου ανακοινώθηκε από τη Ζάρα Σουλτάνα, βουλευτίνα του Εργατικού Κόμματος, ότι ανεξαρτοποιήθηκε και ιδρύει ένα νέο αριστερό κόμμα μαζί με τον Κόρμπιν (πρώην ηγέτης του Εργατικού Κόμματος) και άλλους ανεξάρτητους βουλευτές. Αυτή η ανακοίνωση βρήκε μεγάλη θετική ανταπόκριση από εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους και νέους στη Βρετανία, οι οποίοι απεχθάνονται τη δεξιά Εργατική κυβέρνηση Στάρμερ.
Μετά τη δημιουργία της ιστοσελίδας του νέου κόμματος που έλαβε την ονομασία «Your Party» (Το Κόμμα Σου), 800.000 άνθρωποι γράφτηκαν μέσα σε μια βδομάδα ως μέλη! Αυτός ο αριθμός δείχνει τις πραγματικά ριζοσπαστικές διαθέσεις που υπάρχουν στη βρετανική κοινωνία, διαψεύδοντας πολλούς στην Αριστερά που μιλούν για ακροδεξιά στροφή στη Βρετανία εξαιτίας της δημοσκοπικής ανόδου του κόμματος του Φάρατζ, «Reform» (Μεταρρύθμιση).
Αμέσως μετά την ανακοίνωση του νέου κόμματος, στις δημοσκοπήσεις το Your Party (YP) έφτασε στο 15%, στο ίδιο ποσοστό με το Εργατικό Κόμμα υπό τον Στάρμερ, με το Συντηρητικό Κόμμα να βρίσκεται στο 17% και το Reform στο 34%. Αυτό το ποσοστό φανέρωσε την επιρροή του νέου κόμματος, στη βάση του πολιτικού κενού που υπάρχει στ’ αριστερά των Εργατικών.
Γραφειοκρατικές διαμάχες και μανούβρες
Το Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κόμμα, το βρετανικό τμήμα της Επαναστατικής Κομμουνιστικής Διεθνούς, καλωσόρισε τη δημιουργία αυτού του νέου κόμματος, καλώντας τους εργαζόμενους και τους νέους να συμμετάσχουν. Δυστυχώς, οι μεγάλες ευκαιρίες που άνοιξαν για τη δημιουργία ενός μαζικού αριστερού κόμματος υπονομεύθηκαν από τις γραφειοκρατικές διαμάχες των δυο βασικών ηγετών του υπό ίδρυση κόμματος: του Τζέρεμι Κόρμπιν και της Ζάρα Σουλτάνα. Αυτή η κατάσταση δημιούργησε σύγχυση και απογοήτευσε εκατοντάδες χιλιάδες νέα μέλη που δεν συμμετείχαν τελικά στην ιδρυτική συνδιάσκεψη στα τέλη Νοεμβρίου.
Οι διαρκείς γραφειοκρατικές διαμάχες και η απουσία ενός ξεκάθαρου μαχητικού προγράμματος, σε συνδυασμό με την αργοπορία στην πραγματοποίηση της ιδρυτικής συνδιάσκεψης, οδήγησαν στο να συμμετάσχουν στη συνδιάσκεψη μόλις 55.000 μέλη. Επιπλέον, ο γραφειοκρατικός μηχανισμός των πολιτικά μετριοπαθών ανεξάρτητων βουλευτών επέλεξε οι σύνεδροι να βγουν μέσα από κλήρωση και να μην εκλεγούν από συνελεύσεις των τοπικών οργανώσεων που άρχισαν να σχηματίζονται.
Με αυτό τον τρόπο, ο συντηρητικός μηχανισμός των βουλευτών θεώρησε ότι θα μπορέσει να ελέγξει τη συνδιάσκεψη. Παραμονές της συνδιάσκεψης προχώρησαν στη διαγραφή μελών άλλων κομμάτων, χωρίς να υπάρχει κάποιου είδους καταστατική πρόβλεψη για κάτι τέτοιο. Αυτό ήταν άλλο ένα σημείο τριβής μεταξύ Κόρμπιν και Σουλτάνα. Επίσης διαφώνησαν και στο ζήτημα της ηγεσίας, με τον Κόρμπιν να προκρίνει έναν και μοναδικό ηγέτη του κόμματος και τη Σουλτάνα να υποστηρίζει τη διαρχία στη βάση του φύλου, ενός άνδρα και μιας γυναίκας.
Τελικά, η ιδρυτική συνδιάσκεψη του YP αποφάσισε ότι μέλη άλλων κομμάτων που έχουν παρόμοιους στόχους με το YP μπορούν να γίνουν μέλη σε αυτό, ακυρώνοντας τις διαγραφές της γραφειοκρατίας γύρω από τον Κόρμπιν. Επιπλέον, η συνδιάσκεψη αποφάσισε ότι δεν θα υπάρχει κάποιος κεντρικός ηγέτης ή δύο κεντρικοί ηγέτες του κόμματος, αλλά μια Κεντρική Εκτελεστική Επιτροπή στης οποίας τα ηγετικά πόστα δεν θα εκλεγούν εν ενεργεία βουλευτές. Τέλος, πέρασαν οι πιο ριζοσπαστικές προτάσεις στην πολιτική διακήρυξη και το καταστατικό. Το YP περιγράφεται ως «σοσιαλιστικό κόμμα» και ο στόχος του είναι η δημιουργία μιας «δημοκρατικής σοσιαλιστικής οικονομίας και κοινωνίας».
Τα πολιτικά προγράμματα του Κόρμπιν και της Σουλτάνα
Οι δυο αυτοί βασικοί ηγέτες εκφράζουν δυο διαφορετικές πολιτικές τάσεις στα πλαίσια του αριστερού ρεφορμισμού. Ο Κόρμπιν εκφράζει την παλιά αριστερή πτέρυγα του Εργατικού Κόμματος που σε όλες τις διακηρύξεις της μένει στα πλαίσια του καπιταλισμού. Κεντρική προγραμματική θέση του είναι η αύξηση της φορολογίας στο μεγάλο κεφάλαιο και τον πλούτο των μεγιστάνων ώστε να γίνει αναδιανομή εισοδήματος προς όφελος των «πολλών». Φυσικά αυτό το αίτημα, αν δεν συνοδευτεί με ριζοσπαστικότερα μέτρα, δεν μπορεί να υλοποιηθεί στον καπιταλισμό καθώς οι τραπεζίτες και οι καπιταλιστές αμέσως θα κλείσουν εργοστάσια και επιχειρήσεις και θα φυγαδεύσουν τα κεφάλαιά τους σε άλλες χώρες.
Από την άλλη πλευρά, η Σουλτάνα εκφράζει μια πιο ριζοσπαστική τάση καθώς «σπρώχτηκε» στο να αναζητήσει βάση υποστήριξης ενάντια στην προσπάθεια αποκλεισμού της από τον γραφειοκρατικό μηχανισμό του Κόρμπιν και των άλλων ανεξάρτητων βουλευτών, στις σεχταριστικές αριστερές οργανώσεις όπως το SWP, καταλήγοντας στην υποστήριξη αρκετά αριστερών θέσεων. Το τελευταίο διάστημα μιλάει για εθνικοποίηση των βασικών μοχλών της οικονομίας και έλεγχο από τους εργαζόμενους μέσα από συνελεύσεις στους χώρους εργασίας. Επίσης έχει ταχθεί ανοικτά υπέρ της κατάργησης της μοναρχίας και της διάλυσης του ΝΑΤΟ.
Αριστεροί ρεφορμιστές ηγέτες κάνουν κριτική στις απόψεις της Σουλτάνα από τα δεξιά. Πολιτικοί όπως ο Κόρμπιν, ο Γκαλογουέι, ο παλιός «μαντελικός» Ταρίκ Αλί κ.α. αναφέρουν ότι η εθνικοποίηση ολόκληρης της οικονομίας δεν μπορεί να γίνει και έχει ιστορικά αποτύχει στην ΕΣΣΔ και την Κίνα. Μάλιστα ο Γκαλογουέι αναφέρει τη σημερινή Κίνα ως παράδειγμα καπιταλιστικής οικονομίας, της οποίας ένα μεγάλο μέρος των βιομηχανιών και των επιχειρήσεών της βρίσκεται σε κρατικά χέρια, που λειτουργεί αρμονικά και έχει ανάπτυξη. Φυσικά, ξέχασε να αναφέρει την τεράστια εκμετάλλευση της κινεζικής εργατικής τάξης από τους καπιταλιστές.
Ήδη στον ορίζοντα διαφαίνεται η πιθανή διάσπαση του νεοσύστατου κόμματος λόγω των διαφορών των δυο βασικών ηγετών του. Ωστόσο, ό,τι και αν συμβεί, το κενό στα αριστερά του Εργατικού Κόμματος θα καλυφθεί σύντομα καθώς η καπιταλιστική κρίση θα βαθαίνει και η κοινωνική και πολιτική πόλωση θα αυξάνεται. Η πιο ριζοσπαστική τάση θα τείνει να ενισχυθεί και από ό,τι φαίνεται η Ζάρα Σουλτάνα θα παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στη δημιουργία ενός νέου αριστερού φορέα. Το Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κόμμα, το βρετανικό τμήμα της RCI, αναπτυσσόμενο γρήγορα το τελευταίο διάστημα, προετοιμάζεται γι’ αυτή την προοπτική.
Κωνσταντίνος Αυγέρος