Ένα κοινωνικοοικονομικό σύστημα, που θα λειτουργούσε ορθολογικά, θα μπορούσε να περιορίσει την πανδημία και τις συνέπειές της, με έναν γρήγορο και αποτελεσματικό τρόπο. Ωστόσο, το καπιταλιστικό σύστημα, στο οποίο ζούμε, δυστυχώς, είναι ένα βαθιά άρρωστο και «γηρασμένο», από ιστορική σκοπιά, σύστημα.
Η σημερινή Βρετανία, όπως και αρκετά άλλα κράτη του ανεπτυγμένου καπιταλιστικού κόσμου, αποδεικνύουν αδιαμφισβήτητα τον παραπάνω ισχυρισμό. Σαφής ένδειξη γι’ αυτό είναι η εικόνα της κατάρρευσης των δεικτών του χρηματιστηρίου σ’ όλο τον κόσμο. Στις 12/03 ο δείκτης FTSE 100 του Λονδίνου κατέγραψε πτώση 10,9%, που αποτελεί τη δεύτερη χειρότερη ποσοστιαία πτώση στην ιστορία του στη διάρκεια μιας μέρας.
Πρόσφατα, ο Μέρβιν Κινγκ, πρώην επικεφαλής της Τράπεζας της Αγγλίας, μίλησε για την πιθανότητα ενός επικείμενου «οικονομικού Αρμαγεδδώνα». Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το ΑΕΠ της Βρετανίας μπορεί να πέσει ως και 15% το επόμενο τρίμηνο. Για να καταλάβουμε τι σημαίνει αυτό, αρκεί να αναλογιστούμε ότι την περίοδο 1929-1931, το βρετανικό ΑΕΠ μειώθηκε κατά κάτι λιγότερο από 7,5%. Εκτιμάται επίσης ότι οι λιανικές πωλήσεις, εξαιρουμένων αυτών που αφορούν τα τρόφιμα, μπορούν να πέσουν μέχρι και 80% και ότι το βρετανικό ΑΕΠ θα γνωρίσει πτώση 13-22% το 2020.
Τα δέκα τελευταία χρόνια, έχουν ληφθεί εκτεταμένα μέτρα λιτότητας στη Βρετανία, όπως και στον υπόλοιπο καπιταλιστικό κόσμο, στο όνομα της αντιμετώπισης της κρίσης. Ταυτόχρονα, η βρετανική οικονομία έχει αποδυναμωθεί αισθητά, λόγω της απροθυμίας των Βρετανών καπιταλιστών να κάνουν παραγωγικές επενδύσεις και να εκσυγχρονίσουν τη βιομηχανία. Αντίθετα, προτίμησαν να επενδύσουν σε κερδοσκοπικές δραστηριότητες και να κρατούν τις καταθέσεις τους στο εξωτερικό. Έτσι, δημιούργησαν μια οικονομία χαμηλής παραγωγικότητας και πενιχρών αμοιβών, εξαρτώμενη στις εξωτερικές επενδύσεις και τη φτηνή εργασία.
Η κυβέρνηση των Συντηρητικών, μαζί με την περιπέτεια του Brexit, είχε να αντιμετωπίσει και την άσχημη κατάσταση της βρετανικής οικονομίας, η οποία το τελευταίο διάστημα επιβράδυνε με γρήγορους ρυθμούς. Τώρα, όμως, δε μιλάμε πια για μια γοργή επιβράδυνση της βρετανικής οικονομίας, αλλά για έναν απότομο καταποντισμό, με τις νέες συνθήκες που δημιουργεί η πανδημία.
Οι εκτιμήσεις του Γραφείου Ευθύνης Προϋπολογισμού της Βρετανίας έκαναν λόγο για ανάπτυξη 1,8% το 2021, 1,5% το 2022 και 1,3% το 2023. Ωστόσο, ακόμα κι αυτές οι προβλέψεις θα αποδειχτούν όνειρα θερινής νυκτός. Το τελευταίο τρίμηνο του 2019 η βρετανική οικονομία έμεινε στάσιμη, το πρώτο τρίμηνο του 2020 βρέθηκε σε πτώση, που σημαίνει ότι είχε ήδη μπει σε ύφεση. Κι όλα αυτά, χωρίς να λαμβάνονται ακόμα υπόψη οι τρομακτικές οικονομικές συνέπειες της πανδημίας.
Η κατάσταση στο NHS
Τα πολλά χρόνια υποχρηματοδότησης, λιτότητας και ιδιωτικοποιήσεων έχουν αφήσει γυμνό το NHS (National Health System), το Εθνικό Σύστημα Υγείας της Βρετανίας. Κατά τα μέσα του Δεκέμβρη του 2019, το 83% των κλινών ΜΕΘ του NHS ήταν κατειλημμένο. Τον Γενάρη του 2020, το ένα πέμπτο των νοσοκομείων του NHS ήταν γεμάτα. Επίσης, το 2019 αποτέλεσε χρονιά-ρεκόρ για το NHS, με 4,5 εκατομμύρια ασθενείς να περιμένουν σε λίστες αναμονής για να εισαχθούν σε νοσοκομείο. Η Βρετανία διαθέτει συνολικά 2,5 νοσοκομειακές κλίνες ανά 1.000 κατοίκους και 6,6 κλίνες ΜΕΘ ανά 100.000 κατοίκους.
Πώς ανταποκρίθηκε η κυβέρνηση του Τζόνσον μπροστά στην επείγουσα ανάγκη για αύξηση νοσοκομειακών κλινών; Αντί να επιτάξει τις υποδομές των ιδιωτικών νοσοκομείων, αποφάσισε να ενοικιαστούν 8.000 κλίνες έναντι του συνολικού ποσού των 2,4 εκατομμυρίων λιρών την ημέρα.
Εκτός αυτού, τεράστιες είναι και οι ελλείψεις σε προσωπικό. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι ελλείψεις φτάνουν τους 100.000 εργαζομένους, με τους 40.000 εξ’ αυτών να αφορούν νοσηλευτικό προσωπικό. Η Ομοσπονδία των Γιατρών της Βρετανίας διεξήγαγε μια έρευνα, στην οποία ρωτήθηκαν 1.618 γιατροί αν ένιωθαν ότι το NHS είναι προετοιμασμένο να αντιμετωπίσει τον κορονοϊό. Απ’ αυτούς μόλις 8, ή αλλιώς το 0,005%, απάντησαν καταφατικά. Για να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις προσωπικού, η βρετανική κυβέρνηση έκανε έκκληση για εθελοντές, καλώντας τους συνταξιούχους γιατρούς να συνδράμουν. Δηλαδή, με άλλα λόγια, προτίθεται να ρίξει στην πρώτη γραμμή της μάχης ανθρώπους, που, λόγω ηλικίας, κινδυνεύουν περισσότερο από μια πιθανή προσβολή από τον ιό.
Η εγκληματική αδράνεια της κυβέρνησης
Αρχικά, παρά τις προειδοποιήσεις, που εξέπεμψαν σε όλο τον κόσμο τα παραδείγματα της Κίνας και της Ιταλίας, και παρά τις συστάσεις των ειδικών και του ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας), η βρετανική κυβέρνηση επέλεξε να μη λάβει κανένα μέτρο, ώστε να αποτραπεί η εξάπλωση της επιδημίας στη χώρα. Ο πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον, αρκούταν να κάνει δημοσίως ειρωνικά σχόλια για το ενδεχόμενο λήψης περιοριστικών μέτρων. Το αρχικό πλάνο ήταν να αφεθεί η πλειοψηφία του πληθυσμού να νοσήσει, ώστε να αναπτυχθεί η λεγόμενη «ανοσία αγέλης» και να υπάρξει μελλοντική προστασία. Φυσικά, όπως δήλωσε ο ίδιος, αρκετές οικογένειες θα έχαναν αγαπημένα τους πρόσωπα. Αλλά αυτό δε θα ήταν τίποτα άλλο παρά μια «λελογισμένη» «παράπλευρη απώλεια».
Η στρατηγική του Συντηρητικού Κόμματος βασίστηκε σε ένα επιδημιολογικό μοντέλο, σύμφωνα με το οποίο ο κορονοϊός έχει πολύ χαμηλό ποσοστό θνησιμότητας. Ωστόσο, μια μεταγενέστερη έρευνα του Imperial College London διέψευσε αυτή την υπόθεση. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι κλίνες ΜΕΘ του NHS θα γεμίσουν, χιλιάδες ασθενείς δε θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στην αναγκαία ιατρική περίθαλψη και οι νεκροί, αντί για λίγες χιλιάδες, θα είναι εκατοντάδες χιλιάδες. Σύμφωνα με την ίδια έρευνα, οι νεκροί μπορούν να φτάσουν και τους 250.000.
Απέναντι σε ένα τέτοιο καταστροφικό ενδεχόμενο, η κυβέρνηση Τζόνσον αναγκάστηκε να κάνει στροφή 180 μοιρών. Στις 16/03, ο πρωθυπουργός, με διάγγελμά του, έκανε συστάσεις αυτο-απομόνωσης και περιορισμού κοινωνικών συναναστροφών. Στις 23/03, σε νέο διάγγελμα, ανακοίνωσε το πανεθνικό κλείσιμο όλων των μη αναγκαίων επιχειρήσεων. Ωστόσο, είναι ήδη αργά. Η εξάπλωση της επιδημίας δεν μπορεί πια να ελεγχθεί επαρκώς, τα κρούσματα είναι ήδη πολλά και δεν έχουν ιχνηλατηθεί. Το πρωί της 10ης Απρίλη, τα κρούσματα στη Βρετανία έχουν ήδη ξεπεράσει τις 65.000 και οι νεκροί είναι σχεδόν 8.000. Την Τετάρτη 8 Απρίλη, οι νεκροί από τον κορονοϊό έφτασαν στον αριθμό-ρεκόρ για τη Βρετανία των 936, που είναι μόλις λίγες δεκάδες κάτω από το αντίστοιχο ρεκόρ στην Ιταλία.
Οι Financial Times, η αστική εφημερίδα, που έπλασε περισσότερο από κάθε άλλη το μύθο ενός μακρόχρονου βίου της παρούσας κυβέρνησης, τώρα αναφέρει ότι ο βίος της θα εξαντληθεί στην παρούσα κρίση και τα «μεθεόρτιά» της, σημειώνοντας ότι ίσως να μην αντέξει και ως τότε.
Άδοξο τέλος για τη δημοσιονομική πειθαρχία
Η αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία, την οποία υποστηρίζει εδώ και δεκαετίες το κόμμα των Συντηρητικών, τώρα έχει πάει περίπατο. Ο υπουργός Οικονομικών, Ρίσι Σουνάκ, εξήγγειλε ότι η κυβέρνηση θα πάρει νέο δάνειο 100 δισ. λιρών και θα διοχετεύσει επιπλέον 330 εκατομμύρια λίρες στην οικονομία για την αντιμετώπιση της επιδημίας. Απ’ αυτά μόλις τα 6 δισ. θα χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση του NHS. Το αναμενόμενο δημοσιονομικό έλλειμμα για το 2020, σύμφωνα με τον κρατικό προϋπολογισμό, αναδιαμορφώνεται με τα νέα δεδομένα από τα 18 δισ. στα 40 δισ. λίρες.
Οι εργαζόμενοι των επιχειρήσεων, που έκλεισαν ή ανέστειλαν τη λειτουργία τους λόγω του κορονοϊού, θα λαμβάνουν ως κρατικό επίδομα το 80% του μισθού τους – με ανώτατο όριο επιδόματος τις 2.500 λίρες το μήνα. Το τοπίο, που διαμορφώνεται στη βρετανική οικονομία, φαίνεται ζοφερό. Σύμφωνα με έρευνες, το 20% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων δε θα μπορούν να αντεπεξέλθουν μετά το Μάιο στις υποχρεώσεις τους χωρίς νέα δάνεια ή κάποια κρατική βοήθεια. Πολύ σύντομα, ίσως καταστεί αναγκαίο το βρετανικό κράτος να δανειστεί νέα μεγάλα ποσά, για να τα διαθέσει στην οικονομία, που θα οδηγήσουν σε ακόμα μεγαλύτερα χρέη.
Και το ζήτημα, που προκύπτει, είναι ποιος θα πληρώσει τα «σπασμένα» την επόμενη μέρα. Όπως γίνεται και σε κάθε καπιταλιστική κρίση, για την τραγική κατάσταση της οικονομίας και τα υπέρογκα κρατικά χρέη θα κληθούν να πληρώσουν για ακόμη μία φορά τα εκατομμύρια των ανθρώπων της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Ό,τι παίρνουν σήμερα ως «επίδομα» ή «παροχή», θα κληθούν να το πληρώσουν αύριο – και με πολύ μεγάλο τόκο.
«Αστοί και προλετάριοι» απέναντι στον κορονοϊό
Ο Ρίτσαρντ Μπράνσον, ιδιοκτήτης του επιχειρηματικού ομίλου Virgin, για να προστατευτεί από την πανδημία, έχει αποσυρθεί σε νησί της Καραβαϊκής, το οποίο βρίσκεται υπό την ιδιοκτησία του. Οι καταθέσεις του επαρκούν για να πληρώνει τους εργαζόμενούς του για τα επόμενα 20 χρόνια, χωρίς κανένα άλλο έσοδο. Παρ’ όλα αυτά, ανάγκασε χιλιάδες εργαζόμενους να πάρουν 8 εβδομάδες άδεια άνευ αποδοχών. Πολλές ακόμα μεγάλες, γνωστές, κερδοφόρες επιχειρήσεις απειλούσαν τους εργαζόμενους ότι θα μείνουν απλήρωτοι σε ενδεχόμενο κλεισίματος ή εφεύρισκαν τεχνάσματα, για να υπαχθούν στην κατηγορία των «αναγκαίων» επιχειρήσεων και να παραμείνουν ανοιχτές. Ευτυχώς, στις περισσότερες απ’ αυτές τις περιπτώσεις, οι εργοδοσίες εξωθήθηκαν σε υποχώρηση υπό την πίεση των εργαζομένων.
Οι φτωχοί άνθρωποι καλούνται «να μείνουν σπίτια τους» και να «προετοιμαστούν να χάσουν αγαπημένα τους πρόσωπα». Την ίδια ώρα, όμως, σύμφωνα με ρεπορτάζ του BBC, τα αιτήματα για διεθνείς πτήσεις με ιδιωτικά τζετ έχουν εννιαπλασιαστεί. Επίσης, έχει γίνει γνωστό ότι έχει αυξηθεί κατακόρυφα η ζήτηση σε πανάκριβα μεσιτικά γραφεία για πολυώροφα πολυτελή καταφύγια, απομονωμένες επαύλεις και ακατοίκητα νησιά της Καραϊβικής. Στον αντίποδα, μπορεί ο πρωθυπουργός να εξήγγειλε το κλείσιμο των μη αναγκαίων επιχειρήσεων, ωστόσο μόνο καθολική δεν είναι η απαγόρευση στην πράξη.
Για να γίνει αντιληπτό τι γίνεται, για παράδειγμα, με τους εργαζομένους στα σούπερ μάρκετ, σύμφωνα με μαρτυρίες, τα έσοδα κατά τη διάρκεια της γιορτής των Χριστουγέννων συνήθως είναι 2.000 λίρες σε σχέση με μια συνηθισμένη μέρα. Αυτές τις μέρες, τα έσοδα είναι 10.000 με 20.000 λίρες περισσότερα.
Το χαρακτηριστικότερο ίσως παράδειγμα των απαράδεκτων εξαιρέσεων είναι οι εργαζόμενοι στις κατασκευές. Το Λονδίνο συγκεντρώνει χιλιάδες τέτοιους εργαζόμενους. Μεγάλος αριθμός εξ αυτών δεν είναι κάτοικοι Λονδίνου και πηγαίνουν για δουλειά εκεί, επειδή δυσκολεύονται να βρουν στην επαρχία, από όπου και προέρχονται. Λόγω του υψηλού κόστους των ενοικίων στην πρωτεύουσα, σε αρκετές περιπτώσεις, αναγκάζονται να συγκατοικήσουν με αρκετά άτομα, και με την τουαλέτα και το μπάνιο να είναι κοινόχρηστα. Στα διαλείμματά τους, συνωστίζονται σε μικρές αίθουσες, για να φάνε. Κατά την προσέλευση στην εργασία τους, καθώς και μετά το τέλος αυτής, συνωστίζονται στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Φυσικά, την ώρα που εργαζόμενοι αυτοί αναγκάζονται να συνεχίζουν να προσέρχονται στην εργασία τους, οι ιδιοκτήτες, οι διευθυντές και τα υπόλοιπα στελέχη των κατασκευαστικών εταιριών παραμένουν στην προστασία των σπιτιών τους. Φυσικά, είναι βέβαιο ότι υπάρχουν αρκετές άλλες τέτοιες εξαιρέσεις, που αποδεικνύουν ότι η απαγόρευση δεν ισχύει στην περίπτωση της εργατικής τάξης.
Εκτός των παραπάνω όμως, αντιμετωπίζονται όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο, αν έχουν ήδη προσβληθεί από τον ιό; Όπως βλέπουμε, ο ιός δεν κάνει διακρίσεις και προσβάλλει ακόμα και διακεκριμένα πρόσωπα. Όπως, για παράδειγμα, τον ίδιο τον πρωθυπουργό, ο οποίος εισήχθη τη Δευτέρα 06/04 σε ΜΕΘ, πληρώνοντας την ίδια του την αφέλεια και την αλαζονεία του, τον πρίγκιπα της Αγγλίας Κάρολο και τον διάσημο πρωταγωνιστή του κινηματογράφου Ίντρις Έλμπα. Αλλά αυτοί έχουν τη δυνατότητα να βρίσκονται στα καλύτερα χέρια και θα αναρρώσουν, εύκολα ή δύσκολα, από τον ιό. Ο πρωθυπουργός, για παράδειγμα, τρεις μέρες αργότερα βγήκε από την εντατική, όντας αρκετά καλύτερα.
Ισχύει όμως αυτό και στην αντίπερα όχθη, αυτή των καθημερινών ανθρώπων; Εκεί έχουμε την περίπτωση, για παράδειγμα, της Κέιλα Γουίλιαμς, μιας 36χρονης γυναίκας, συζύγου ενός οδοκαθαριστή και μητέρας τριών παιδιών. Παρότι είχε τα συμπτώματα του ιού, ούτε την εξέτασαν ούτε την περιέθαλψαν, καθώς «δεν ήταν προτεραιότητα». Τελικά, πέθανε το Σάββατο 21/03. Βέβαια, για ύποπτες περιπτώσεις κρουσμάτων, που αφορούν κάποιον πιο εύπορο, δεν είναι τόσο πολύπλοκα τα πράγματα, καθώς το αντίτιμο των 400 περίπου λιρών, που κοστίζει η σχετική εξέταση σε ιδιωτικά εργαστήρια, είναι ένα ευτελές ποσό. Μπορεί μεν ο ιός να προσβάλλει ανθρώπους χωρίς διακρίσεις, αλλά σίγουρα οι δυνατότητες πρόληψης και αντιμετώπισης δεν είναι «ίδιες για όλους».
Ομάδες αλληλοβοήθειας: απάντηση στην καπιταλιστική αναλγησία
Μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες, οι εργάτες, σε μια σειρά από περιπτώσεις, άρχισαν να κινητοποιούνται και να απεργούν, ζητώντας είτε τα δεδουλευμένα τους, είτε υλικά και μέτρα προστασίας κατά του ιού, είτε αναρρωτικές άδειες επί πληρωμή. Χαρακτηριστικά τέτοια παραδείγματα ήταν οι απεργίες των καθαριστριών στο νοσοκομείο του Λιούισχαμ του νοτιοανατολικού Λονδίνου και των οδοκαθαριστών στο Μπέξλεϊ, επίσης στο νοτιοανατολικό Λονδίνο.
Η εντυπωσιακότερη και σημαντικότερη, όμως, ενέργεια των ανθρώπων της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων στις γειτονιές ήταν η δημιουργία των ομάδων αλληλοβοήθειας κατά του κορονοϊού. Η πρωτοβουλία αυτή ξεκίνησε από τις συνοικίες του Λονδίνου και μέσα σε διάστημα λίγων ημερών εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα, με 1.500 τοπικές ομάδες και 2,5 εκατομμύρια συμμετέχοντες. Η δράση των ομάδων περιλαμβάνει τα εξής: διανομή φυλλαδίων στα σπίτια, προς ενημέρωση της δράσης τους σε ανθρώπους που δεν έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο, οργάνωση τραπεζών τροφίμων για περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης, αγορά και διανομή φαρμάκων για ανθρώπους σε καραντίνα, παροχή μουσικών μαθημάτων, ψυχολογική υποστήριξη σε ανθρώπους που την έχουν ανάγκη κ.α.
Αρκετοί άνθρωποι, που συμμετέχουν στις ομάδες αλληλοβοήθειας, έχουν εκφράσει την επιθυμία τους οι ομάδες να συνεχίσουν τη δράση τους και μετά το πέρας της επιδημίας, για να ξεπεραστούν η αλλοτρίωση και τα προβλήματα της καθημερινής ζωής, που δημιουργεί ο καπιταλισμός. Αρκετοί, βέβαια, επίσης, μέσα στις ομάδες επιμένουν ότι εκείνες πρέπει να παραμείνουν μακριά από την πολιτική. Αλλά η πανδημία και οι συνέπειές της αποτελούν ένα βαθιά πολιτικό ζήτημα. Και το σημείο-κλειδί είναι αν θα καταφέρουν οι ομάδες αλληλοβοήθειας να συνεχίσουν να λειτουργούν και ποια πολιτική κατεύθυνση θα ακολουθήσουν.
Η κυβέρνηση των Συντηρητικών προσπαθεί να χρησιμοποιήσει πολιτικά τις ομάδες αυτές. Προσπαθεί να συνεργαστεί μαζί τους και να οργανώσει τη δράση τους, τόσο για να παρουσιάζεται ως «σύμμαχός» τους, όσο και για να καλύψει τη γύμνια της, καθώς οι ομάδες αλληλοβοήθειας έχουν ντε φάκτο αναλάβει, σε κάποιο βαθμό, την ικανοποίηση διάφορων κοινωνικών αναγκών, υποκαθιστώντας τον κρατικό μηχανισμό και την κυβέρνηση.
Από την άλλη πλευρά, στις ομάδες συμμετέχουν και αρκετοί αγωνιστές από το κόμμα των Εργατικών. Είναι ξεκάθαρο ότι το κόμμα των Συντηρητικών, με την αρωγή φυσικά και των αστικών μέσων μαζικής ενημέρωσης, προσπαθεί να δημιουργήσει ένα κλίμα «εθνικής ομοψυχίας» και να εμπλέξει στο σχέδιό της και το κόμμα των Εργατικών, ώστε να μην πάρει την αποκλειστική ευθύνη για όσα έπονται. Η αριστερή πτέρυγα των Εργατικών έχει το καθήκον να μην ενδώσει στις πιέσεις αυτές και να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε το κόμμα να μην ακολουθήσει μια ολέθρια πολιτική ταξικής συνεργασίας. Η αριστερή πτέρυγα των Εργατικών έχει το καθήκον να συνδέσει τη δράση των ομάδων με τα πολιτικά ζητήματα, που βρίσκονται πίσω από την πανδημία και τον αντίκτυπό της. Έχει το καθήκον να προετοιμάσει την αντεπίθεση ενάντια στους Συντηρητικούς, εξηγώντας ότι μετά το πέρας της επιδημίας δε θα υπάρξει καμιά «επιστροφή στην κανονικότητα», αλλά ένα νέο κύμα σκληρής λιτότητας και περικοπών. Η αριστερή πτέρυγα των Εργατικών οφείλει να δώσει απαντήσεις και λύσεις, στους πολλούς εκείνους ανθρώπους μέσα στις ομάδες που τις αναζητούν, προβάλλοντας ένα ξεκάθαρο, ριζοσπαστικό, σοσιαλιστικό πρόγραμμα.
Τα τοπικά συμβούλια των Εργατικών, από κοινού με τα εργατικά συνδικάτα, πρέπει να προσπαθήσουν να συνδέσουν τις κατά τόπους ομάδες και τους εργαζόμενους στους χώρους εργασίας και να τους βοηθήσουν, παρέχοντάς τους τους απαραίτητους πόρους για τη δράση τους. Ο μακροπρόθεσμος στόχος πρέπει να είναι αυτή η σύνδεση να περιλαμβάνει κάθε πόλη, συνοικία και γειτονιά και να φτάνει σε πανεθνικό επίπεδο και να οργανωθεί καλύτερα η δομή των ομάδων, με τη διεξαγωγή γενικών συνελεύσεων και την εκλογή ανακλητών αντιπροσώπων.
Όταν η επιδημία «ξεθυμάνει», οι διασυνδέσεις και οι δομές, που περιγράφηκαν παραπάνω, θα πρέπει να αγωνιστούν ενάντια στο επερχόμενο κύμα λιτότητας, που αναπόφευκτα θα προσπαθήσει να επιβάλει η κυβέρνηση των Συντηρητικών στην εργατική τάξη. Δεν υπάρχει περιθώριο «υπομονής» πέντε ετών μέχρι τις επόμενες εκλογές. Πρέπει να γίνει μια μαζική εκστρατεία, για να πέσει αυτή η κυβέρνηση και να αντικατασταθεί από μια σοσιαλιστική κυβέρνηση, που θα βασίζεται στην αλληλεγγύη και την εργατική δημοκρατία, που αυτή τη στιγμή πάει να γεννηθεί από τους καθημερινούς ανθρώπους της εργατικής τάξης.
Η μόνη διέξοδος
Τις τελευταίες βδομάδες, δημιουργείται με ταχύτατους ρυθμούς ένα εκρηκτικό κοινωνικό κοκτέιλ, που θα βγει αναπόφευκτα στην επιφάνεια το επόμενο διάστημα και θα απειλήσει τα θεμέλια του συστήματος. Η εξεγερσιακή διάθεση μέσα στους κόλπους της κοινωνίας πρέπει να προσανατολιστεί στην κατεύθυνση της εργατικής εξουσίας και της εφαρμογής ενός σοσιαλιστικού προγράμματος, με σκοπό να αντιμετωπιστεί άμεσα η πανδημία, αλλά και να ξεπεραστούν μια για πάντα τα δεινά, που εναποθέτει το καπιταλιστικό σύστημα στους ώμους της εργαζόμενης πλειοψηφίας.
Ο πλούτος υπάρχει, για να σταματήσει πλήρως η μη αναγκαία παραγωγή, να συνεχίζουν να πληρώνονται κανονικά οι εργαζόμενοι και να διατεθούν οι αναγκαίοι πόροι για την αντιμετώπιση του κορονοϊού. Οι μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις στη Βρετανία έχουν στους λογαριασμούς τους 700 δισ. λίρες, που λιμνάζουν χωρίς να επενδύονται στην παραγωγή. Εκεί βρίσκεται η πηγή για τη λύση του προβλήματος, όχι στο δανεισμό και στη δημιουργία νέου χρέους και τη συνεπαγόμενη λιτότητα, που ετοιμάζει για τους εργαζόμενους η κυβέρνηση την επόμενη μέρα.
Οι τράπεζες, οι μεγάλες βιομηχανίες, όλοι οι βασικοί μοχλοί της οικονομίας πρέπει να τεθούν υπό κοινωνική ιδιοκτησία και έλεγχο. Οι ιδιωτικές κλινικές και εργαστήρια και τα ξενοδοχεία πρέπει να επιταχθούν, για να χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση του δημόσιου συστήματος Υγείας και τη στέγαση των αστέγων. Πρέπει, επίσης, να επιβληθεί, εκτός από τα λόγια, και στην πράξη μια καθολική απαγόρευση κάθε μη αναγκαίας οικονομικής δραστηριότητας. Το λόγο για το ποιες δραστηριότητες πρέπει να θεωρηθούν αναγκαίες και ποιες όχι θα πρέπει να τον έχει η ίδια η κοινωνία, οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Το κράτος θα πρέπει να αναλάβει με κεντρικά ελεγχόμενο και σχεδιασμένο τρόπο τη διανομή τροφίμων, υλικών ατομικής προστασίας, φαρμακευτικών και άλλων αναγκαίων προϊόντων σε κάθε νοικοκυριό και σε κάθε πολίτη της χώρας.
Μόνο με μια τέτοια μέτρα, μπορεί να τελειώσει γρήγορα η πανδημία με τις μικρότερες δυνατές απώλειες και να προκύψει μια πραγματικά «ανθρώπινη» επόμενη μέρα. Γι’ αυτά θα πρέπει να αγωνιστούν και οι ομάδες αλληλοβοήθειας και σ’ αυτό το σκοπό οφείλει να προσπαθήσει να τις κατευθύνει και η αριστερή πτέρυγα του Εργατικού Κόμματος.
Νίκος Σέντης
Βασικές πηγές ενημέρωσης:
Britain: Tory crisis budget – desperate measures for desperate times
From hubris to crisis: The Tories can’t be trusted with our lives
Coronavirus and the crisis in the NHS
#NameAndShame: the bosses killing for profit
Mutual aid: The power of solidarity
Construction and coronavirus: Shut the sites!
