IDOM: Το 1964 εσύ και μια μικρή ομάδα συντρόφων δημιουργήσατε στη Βρετανία μια καινούρια μαρξιστική εφημερίδα, το Militant (Μαχητής) η οποία θα δημιουργούσε μια μεγάλη ιστορία. Τι έχετε να μας πείτε με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 40 χρόνων από τότε;
Τεντ Γκραντ: Με το Militant χτίσαμε μια σημαντική παράδοση στο εργατικό κίνημα στη Βρετανία και διεθνώς. Καθιερώσαμε τον μαρξισμό σαν μια τάση του εργατικού κινήματος. Καταφέραμε να καθιερώσουμε τον τροτσκισμό σαν ένα αποδεκτό κομμάτι του κινήματος. Και χτίσαμε την πιο ισχυρή σε επιρροή τάση από της μέρες της Ρωσικής Αριστερής Αντιπολίτευσης του Τρότσκι.
IDOM: Ποιοι ήταν πίσω από αυτή την πρωτοβουλία;
Τ.Γκ : Ήμουν ένας από τους βασικούς συντελεστές, μαζί με τον Τζίμι Ντιν, ένα θαυμάσιο σύντροφο, βετεράνο του τροτσκιστικού κινήματος, ο οποίος δυστυχώς πέθανε λίγα χρόνια πριν. Ο Τζίμι και εγώ είχαμε μια μικρή ομάδα μέσα στο Εργατικό Κόμμα, που εξέδιδε την εφημερίδα «Σοσιαλιστικός Αγώνας». Αυτό συνέβαινε στη δεκαετία του ’50, σε μια πολύ δύσκολη περίοδο για το μαρξισμό στη Βρετανία και διεθνώς. Παλεύαμε ενάντια στο ρεύμα και αυτό ήταν σκληρό. Το Εργατικό Κόμμα και τα συνδικάτα ήταν γεμάτα από δεξιά στοιχεία. Παρ’ όλα αυτά είχαμε την προοπτική της αναπόφευκτης ανάπτυξης μιας αριστερής πτέρυγας σε κάποιο στάδιο. Οι μαρξιστές είχαν το καθήκον να παρέμβουν και να προσπαθήσουν να την επηρεάσουν, χτίζοντας τις δικές τους δυνάμεις. Αυτή η προοπτική αποδείχτηκε σωστή από τις μελλοντικές εξελίξεις. Αλλά πολλοί, σκεπτόμενοι σεχταριστικά, δεν το καταλαβαίνουν αυτό. Δεν μπορούν να καταλάβουν τον πραγματικό τρόπο που αναπτύσσει την κίνησή της η εργατική τάξη, κάτι που μπορεί να γίνει μόνο μέσα από τις μαζικές οργανώσεις. Στις συνθήκες της Βρετανίας, αυτό σημαίνει μέσα από το Εργατικό Κόμμα και τα συνδικάτα.
IDOM: Ήσασταν οι μόνοι που το είχατε καταλάβει αυτό;
Τ. Γκ: Όλα τα υπεραριστερά γκρουπ που μας αντιπολιτεύονταν δεν κατάφεραν τίποτα. Παράδερναν από το σεχταρισμό στον οπορτουνισμό. Συνήθως, οι πολιτικές τους ήταν ένας συνδυασμός και των δύο. Αυτό είναι νόμος! Η τάση του Τζέρι Χίλι έλεγχε τους Νέους Σοσιαλιστές, αλλά αντί να δουλέψουν υπομονετικά, για να κερδίσουν τη βάση του Εργατικού Κόμματος και των συνδικάτων, διέσπασαν και κατέστρεψαν στην πορεία τους «Νέους Σοσιαλιστές» (τη Νεολαία του Εργατικού Κόμματος). Είχαν μια αμιγώς αριστερίστικη πολιτική και χουλιγκάνικες τακτικές. Αυτά έριξαν «νερό στο μύλο» της γραφειοκρατίας του Εργατικού Κόμματος. Κατέστρεψαν τη νεολαία που είχαν κερδίσει. Διασπάστηκαν και εξαφανίστηκαν. Όλα τα άλλα γκρουπ που αυτοαποκαλούνταν μαρξιστικά διασπάστηκαν και αυτά από το Εργατικό Κόμμα και στράφηκαν στο να χτίσουν «μαζικά επαναστατικά κόμματα» που αποτελούνταν από… 3 άτομα και ένα σκυλί! Η εργατική τάξη όμως δεν μπορεί ποτέ να εκφραστεί μέσα από μικρές οργανώσεις έξω από το εργατικό κίνημα. Ολόκληρη η ιστορία δείχνει αυτό το γεγονός, το οποίο ο Λένιν και ο Τρότσκι το καταλάβαιναν πολύ καλά.
IDOM: Τι δυνάμεις διαθέτατε όταν ξεκινούσατε;
Τ. Γκ: Για να πούμε την αλήθεια, ήμασταν πολύ αδύναμοι σε αριθμούς – αλλά πανίσχυροι σε ιδέες και σε ηθικό. Είχαμε λίγους συντρόφους στη Νότια Ουαλία, ένα μεγαλύτερο γκρουπ στο Λίβερπουλ και μια χούφτα στο Λονδίνο. Αλλά με τις σωστές μεθόδους και ιδέες χτίσαμε μια ισχυρή τάση εθνικά και διεθνώς. Κερδίσαμε την πλειοψηφία στους «Νέους Σοσιαλιστές» και αργότερα χτίσαμε μια ισχυρή βάση στο Εργατικό Κόμμα και στα συνδικάτα. Είχαμε μια εβδομαδιαία εφημερίδα που ήταν πολύ γνωστή. Διαθέταμε τρεις βουλευτές και πολλούς δημοτικούς συμβούλους και εκλεγμένους συνδικαλιστές. Διαθέταμε επίσης ένα πολύ μεγάλο κέντρο και πολλούς επαγγελματίες στο Λονδίνο και την επαρχία. Αλλά η βάση για όλα αυτά ήταν οι σωστές μας προοπτικές και ο προσανατολισμός, αλλά και η υπομονετική δουλειά που κάναμε τα προηγούμενα σαράντα χρόνια.
IDOM: Το Militant έγινε ένα πολύ γνωστό όνομα.
Τ. Γκ: Πολύ σωστά. Όλοι ήξεραν το Militant, όχι μόνο στη Βρετανία αλλά διεθνώς. Αυτό είχε κάνει την αστική τάξη και τη CIA να ανησυχούν σοβαρά. Άρχισαν να μας επιτίθενται, στον Τύπο και στην τηλεόραση. Αλλά αυτό μας έκανε ακόμα πιο δημοφιλείς στους εργάτες. Καθοδηγήσαμε έναν αριθμό από σημαντικές ταξικές μάχες κατά την περίοδο της Θάτσερ, όπως ο αγώνας του δημοτικού συμβουλίου του Λίβερπουλ και η μάχη ενάντια στον φόρο «Poll Tax». Στην πραγματικότητα, ποτέ δεν υπήρξε μια τόσο επιτυχημένη Μαρξιστική Τάση στην Βρετανία. Το Κομουνιστικό Κόμμα, ακόμα και στην καλύτερη του περίοδο, δεν κατάφερε κάτι τέτοιο.
IDOM: Αλλά όλα αυτά στις αρχές της δεκαετίας του ’90 κατέρρευσαν. Πώς συνέβη αυτό; Ήταν αποτέλεσμα της αντικειμενικής κατάστασης;
Τ. Γκ: Όχι, ήταν το αποτέλεσμα των λαθών ενός τμήματος της ηγεσίας.
IDOM: Όμως, υπήρχε και ένα «κυνήγι μαγισσών» στο Εργατικό Κόμμα ενάντια στους μαρξιστές.
T. Γκ: Ασφαλώς υπήρξε ένα «κυνήγι μαγισσών». Αυτό ήταν αναπόφευκτο. Οι αστοί ήταν σοβαρά ανήσυχοι για την δράση μας. Δεν μπορούσαν να επιτρέψουν το Εργατικό Κόμμα να ξεφύγει από τον έλεγχό τους χωρίς να παλέψουν. Ήθελαν να επιτεθούν στην αριστερά και έβλεπαν ότι εμείς παίζαμε έναν σπουδαίο ρόλο σε αυτή. Έτσι, ξεκίνησαν να μας επιτίθενται. Ο Κίνοκ ήταν αυτός που ξεκίνησε το «κυνήγι μαγισσών». Αυτό προκάλεσε τεράστια ζημιά στο Εργατικό Κόμμα και το οδήγησε στη μια εκλογική ήττα μετά την άλλη. Αλλά αυτό που ενδιέφερε τον Κίνοκ ήταν πάνω από όλα να απαλλαγεί από εμάς.
IDOM: Πόσοι διαγράφτηκαν τελικά;
Τ. Γκ: Όχι πάρα πολλοί, καμιά εκατοστή σε όλη τη χώρα. Εγώ διαγράφτηκα ασφαλώς μαζί με την υπόλοιπη συντακτική επιτροπή. Παρότι η τοπική οργάνωση του Εργατικού Κόμματος όπου άνηκα αρνήθηκε να αποδεχθεί τη διαγραφή μου και είχε στη διάθεσή μου μια κάρτα μέλους για πολύ καιρό. Το «κυνήγι μαγισσών» μας έκανε πιο δημοφιλείς στα μέλη του Εργατικού Κόμματος. Η μεγάλη πλειοψηφία των υποστηρικτών μας δε διαγράφτηκαν. Αυτό έγινε, γιατί ποτέ τους δε συμπεριφέρθηκαν σαν χούλιγκαν, όπως οι σέχτες.
IDOM: Άρα δηλαδή δεν είναι αληθές ότι οι διαγραφές έκαναν αδύνατη τη δουλειά στο Εργατικό Κόμμα;
Τ.Γκ: Απολύτως όχι! Το «κυνήγι μαγισσών» ήταν ένα εμπόδιο, αλλά τίποτα παραπάνω. Μην ξεχνάμε πως είχαμε χιλιάδες υποστηριχτές και δεκάδες χιλιάδες συμπαθούντες. Το κυνήγι μαγισσών απέτυχε στο σκοπό του, που ήταν να μας διαχωρίσει από το Εργατικό Κόμμα. Ήμασταν οργανικό τμήμα του εργατικού κινήματος.
IDOM: Τι είναι λοιπόν αυτό που κατέστρεψε το Militant;
Τ. Γκ: Το Militant καταστράφηκε από την ανυπομονησία και το σεχταρισμό ενός τμήματος της ηγεσίας. Οι επιτυχίες μας τους φούσκωσαν τα μυαλά και άρχισαν να αναζητούν σύντομους δρόμους. Έλεγαν πως, αν σπάσουμε από το Εργατικό Κόμμα, θα γίνουν όλα «μέλι-γάλα». Υποστήριζαν πως θα μας προσέγγιζαν χιλιάδες αν διασπαζόμασταν. Εμείς είπαμε πως αυτό θα ήταν τρέλα. Προσπαθήσαμε να τους πείσουμε με επιχειρήματα, αλλά ήταν αποφασισμένοι να ακολουθήσουν το γνωστό μονοπάτι που διαβήκαν ο Χίλι, ο Κλίφ και οι άλλοι σεχταριστές. Οργάνωσαν ένα διάλογο-φάρσα και μετά μας διέγραψαν. Εγκατέλειψαν τις ιδέες μας και ενεπλάκησαν σε μια σεχταριστική περιπέτεια. Τα φανταστικά οφέλη που είχαν προβλεφθεί δεν ήρθαν ποτέ. Οι υποστηρικτές τους σύντομα απογοητεύτηκαν και τους εγκατέλειψαν. Έφτασαν στο σημείο να εγκαταλείψουν ακόμα και το όνομα «Militant» που ήταν γνωστό από εκατομμύρια ανθρώπους! Οι σύντροφοι που το 1992 συνεχίσαμε τον αγώνα κρατώντας τις γνήσιες μεθόδους του Militant μέσα από την έκδοση ενός νέου περιοδικού, του «Socialist Appeal» («Σοσιαλιστική Έκκληση»), είχαμε προβλέψει ότι αυτός ο δρόμος έξω από τις μαζικές εργατικές οργανώσεις – όπως ακριβώς η τυχοδιωκτική περιπέτεια του Χίλι κάποια χρόνια πριν – ήταν αδιέξοδος….
Έργα και κείμενα του Τεντ Γκραντ μπορείτε να βρείτε σε ειδική ιστοσελίδα στην διεύθυνση www.tedgrant.org
