Ένα ακόμα έτος, μια ακόμη ψηφοφορία στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών (UNGA) συντριπτικά κατά του εμπάργκο των ΗΠΑ προς την Κούβα. Αυτή τη φορά οι ψήφοι υπέρ του ψηφίσματος έφτασαν τους 184, ενώ καταγράφηκαν 2 ψήφοι κατά (ΗΠΑ και Ισραήλ) και 3 αποχές (Βραζιλία, Κολομβία και Ουκρανία). Είναι η 29η φορά, από τότε που το ψήφισμα τέθηκε σε ψηφοφορία για πρώτη φορά το 1992, που η UNGA κατάψηφίζει τον αποκλεισμό της Κούβας, όμως για άλλη μια φορά, οι ΗΠΑ αυτό θα το αγνοήσουν εντελώς.
Ο εμπορικός αποκλεισμός της Κούβας ξεκίνησε το 1962 από την κυβέρνηση του Κένεντι, αφότου η επανάσταση είχε απαλλοτριώσει όλη την περιουσία των ΗΠΑ στο νησί. Οι αμερικανικές ιμπεριαλιστικές εταιρείες είχαν στην κατοχή τους τις κύριες τράπεζες, τα διυλιστήρια πετρελαίου, τις επιχειρήσεις τηλεφωνίας και ηλεκτρικής ενέργειας, τις φυτείες ζαχαροκάλαμου, τους μύλους, κ.λπ. Η πάλη για εθνική απελευθέρωση δεν μπορούσε να ολοκληρωθεί χωρίς αυτές τις απαλλοτριώσεις.
Τα μέτρα του αποκλεισμού ενισχύθηκαν προοδευτικά με την πάροδο των ετών και η μερική άρση ορισμένων από αυτά από την κυβέρνηση Ομπάμα πάρθηκε πίσω, όταν ο Τραμπ ήρθε στην εξουσία. Ο Τραμπ όμως δεν αρκέστηκε μόνο εκεί, αλλά εισήγαγε και πάνω από 240 διαφορετικά μέτρα, για να σφίξει τη θηλιά γύρω από το λαιμό της Κουβανέζικής Επανάστασης. Παρά τη συζήτηση για «επαναφορά της παλιάς εξωτερικής πολιτικής» κανένα απ’ αυτά δεν έχει αναιρεθεί από τον Μπάιντεν. Ούτε ένα.
Ο εμπορικός αποκλεισμός ως μέσο στραγγαλισμού της επανάστασης
Ο εμπορικός αποκλεισμός δεν είναι μόνο παράνομος σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, αλλά επηρεάζει και τρίτες χώρες. Επομένως, μια ευρωπαϊκή τράπεζα ή μια καναδική ξενοδοχειακή αλυσίδα που λειτουργούν στην Κούβα μπορούν να προσαχθούν σε δικαστήριο των ΗΠΑ βάσει του νόμου Helms-Burton, αν δραστηριοποιούνται σε περιουσία που ανήκε σε υπηκόους των ΗΠΑ και κατασχέθηκε από το κουβανέζικό κράτος. Αυτό το γεγονός δεν έχει καταφέρει να σταματήσει εντελώς τις επενδύσεις και το εμπόριο μεταξύ της Κούβας και τρίτων χωρών, αλλά το καθιστά πιο δύσκολο.
Υπάρχει ένα ορισμένο επιτρεπτό όριο συναλλαγών μεταξύ των ΗΠΑ και της Κούβας (αφορά κυρίως αγορές τροφίμων), αλλά ο εμπορικός αποκλεισμός βάζει δυσβάσταχτους όρους στην Κούβα. Ένα εμπορικό φορτίο πρέπει να εξοφληθεί εξ ολοκλήρου εκ των προτέρων, προτού ακόμη φορτωθεί σε πλοίο σε λιμάνι των ΗΠΑ, και αφετέρου δεν μπορεί να ασφαλιστεί. Επιπλέον, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις, κάθε πλοίο από οποιαδήποτε χώρα, που σταματά σε κουβανικό λιμάνι, απαγορεύεται στη συνέχεια να αγκυροβολήσει σε οποιοδήποτε λιμάνι των ΗΠΑ για 180 ημέρες.
Αυτή η πολιτική, εκτός από παράνομη σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και εξαιρετικά εκδικητική, προκάλεσε τεράστια οικονομική ζημιά στην κουβανική οικονομία. Υπολογίζεται ότι μόνο τον τελευταίο χρόνο ο αποκλεισμός προκάλεσε ζημιά αξίας 9 δισεκατομμυρίων αμερικανικών δολαρίων.
Επιπλέον, ο αποκλεισμός δεν λειτούργησε υπέρ της επίτευξης του δεδηλωμένου στόχου του: την ανατροπή της Κουβανέζικης Επανάστασης. Εκείνη αντιπροσώπευε ένα «επικίνδυνο» παράδειγμα, στο οποίο ένα μικρό λατινοαμερικανικό έθνος απελευθερώθηκε από την ιμπεριαλιστική κυριαρχία, απαλλοτρίωσε την ιδιοκτησία των ΗΠΑ και κατάργησε τον καπιταλισμό. Σήμερα, 60 χρόνια αργότερα, η Κουβανέζικη Επανάσταση αντέχει, έστω και με δυσκολίες και προβλήματα.
Αυτό έγινε κατανοητό από την κυβέρνηση Ομπάμα, η οποία το παραδέχτηκε δημόσια και αποφάσισε να αλλάξει πορεία, χωρίς όμως να είναι πρόθυμη να αλλάξει τους στόχους της. Όπως δήλωσε ο ίδιος ο Ομπάμα, οι ΗΠΑ ακόμα στοχεύουν στην ανατροπή της Κουβανέζικης Επανάστασης., αλλά ήλπιζαν να το καταφέρουν ακόμα και με το άνοιγμα των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων. Η ιδέα ήταν να ρίξει το τεράστιο βάρος της παγκόσμιας καπιταλιστικής αγοράς στην αδύναμη κουβανέζικη οικονομία, για να την καταστρέψει. Τα πιο διορατικά τμήματα της αμερικανικής αστικής τάξης ήταν υπέρ αυτής της πολιτικής. Η άφιξη του Τραμπ στην εξουσία έβαλε τέλος σε αυτές τις προσπάθειες, και η Ουάσινγκτον επέστρεψε στις παλιές, αποτυχημένες μεθόδους του βίαιου ιμπεριαλιστικού εκφοβισμού.
Η φάρσα του «διεθνούς δικαίου»
Η ψηφοφορία στο UNGA αποκαλύπτει δύο πράγματα. Πρώτον, ότι η συντριπτική πλειοψηφία των κρατών του κόσμου αντιτίθενται στον αποκλεισμό των ΗΠΑ στην Κούβα (το καθένα για τους δικούς του λόγους). Δεύτερον, ότι τα Ηνωμένα Έθνη είναι, στην καλύτερη περίπτωση, ένας σκύλος που γαβγίζει, αλλά δεν δαγκώνει.
Η Γενική Συνέλευση μπορεί να εγκρίνει όσα ψηφίσματα θέλει, για παράδειγμα για την Κούβα ή το Ισραήλ, όπως κάνει εδώ και δεκαετίες. Παρ’ όλα αυτά, οι μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, που πραγματικά κυβερνούν τον κόσμο (και ελέγχουν το Συμβούλιο Ασφαλείας), θα συνεχίσουν να κάνουν ό,τι θέλουν, αγνοώντας τις ψήφους της συντριπτικής πλειονότητας των χωρών του κόσμου.
Εάν οι ιμπεριαλιστές μπορούν να λάβουν την υποστήριξη του ΟΗΕ για τους ιμπεριαλιστικούς τους σκοπούς, βρίσκονται στην ευχάριστη θέση να την χρησιμοποιήσουν ως «φύλλο συκής», όπως για παράδειγμα έκαναν με τον πρώτο πόλεμο του Κόλπου και την εισβολή στο Ιράκ το 199, ή την επέμβαση στο Κονγκό τη δεκαετία του 1960, ή πιο πρόσφατα στην παρέμβαση στην Αϊτή. Ακόμα όμως και αν δεν μπορούν να λάβουν την υποστήριξη του ΟΗΕ, οι ιμπεριαλιστές είναι διατεθειμένοι να προχωρήσουν και χωρίς αυτήν.
Αυτό, στην πραγματικότητα, αποτελεί πιστή αντανάκλαση του πραγματικού τρόπου λειτουργίας των διεθνών σχέσεων. Δεν βασίζονται στο «διεθνές δίκαιο», αλλά στην πραγματική ισορροπία δυνάμεων (οικονομική και τελικά στρατιωτική) μεταξύ των ιμπεριαλιστικών χωρών.
Ο Λένιν περιέγραψε τον προκάτοχο του ΟΗΕ, την Κοινωνία των Εθνών, ως «κουζίνα κλεφτών». Όταν η Σοβιετική Ένωση του Στάλιν αποφάσισε να ενταχθεί σ’ αυτήν, ο Τρότσκι εξηγούσε: «Η Κοινωνία των Εθνών, υπερασπίζοντας το στάτους κβο, δεν είναι μια οργάνωση “ειρήνης”, αλλά μια οργάνωση βίας της ιμπεριαλιστικής μειοψηφίας πάνω στη συντριπτική πλειοψηφία της ανθρωπότητας».
Τασσόμαστε σταθερά ενάντια στην ιμπεριαλιστική επιθετικότητα των ΗΠΑ προς την Κούβα και απαιτούμε τη μονομερή, άνευ όρων και πλήρη άρση του αποκλεισμού. Δεν έχουμε ψευδαισθήσεις για τα Ηνωμένα Έθνη. Οι μόνοι αληθινοί σύμμαχοι του κουβανέζικού λαού είναι η παγκόσμια εργατική τάξη και οι καταπιεσμένοι λαοί του κόσμου.
Χόρχε Μαρτίν
για την ιστοσελίδα www.marxist.com, 25 Ιουνίου 2021
Μετάφραση: Βέρα Μανωλάκου – Επιμέλεια: Νίκος Σέντης
