ΠΡΟΤΥΠΟΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ : Ο ΝΕΟΣ ΚΡΙΚΟΣ ΣΤΗΝ ΑΛΥΣΙΔΑ ΤΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ
Η σύνοδος Πρυτάνεων που διεξήχθη στην Κομοτηνή στις 27/2-1/3, αποτέλεσε τον τελευταίο σταθμό στη σειρά των αντιδραστικών μεθοδεύσεων για την ιδιωτικοποίηση της παιδείας που περιγράφονται ως «εκπαιδευτική μεταρρύθμιση». Κατά τη διάρκειά της ο υπουργός παιδείας Ε. Στυλιανίδης παρουσίασε τις αιχμές της πολιτικής του, συναντώντας τη συναίνεση αυτού του αντιδραστικού μη – θεσμικού οργάνου.
Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της συνόδου παρουσίασε το νέο νόμο για την έρευνα, το νομοσχέδιο για τα μεταπτυχιακά (στα οποία έχουμε αναφερθεί και σε παλιότερο άρθρο) και κυρίως τον πρότυπο εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας και το πρότυπο 4ετές επιχειρησιακό πλάνο των ΑΕΙ που προβλέπονται στον νόμο-πλαίσιο.
Στη βάση του νέου εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας όλα τα ΑΕΙ καλούνται να συντάξουν τον δικό τους κανονισμό μέσα σε συγκεκριμένη προθεσμία, ειδάλλως υποχρεούνται να τον αποδεχτούν αυτούσιο και αν δεν κάνουν κάτι από τα δύο, απειλούνται μάλιστα με περικοπή της χρηματοδότησης!! Το ίδιο ισχύει και για τα τετραετή επιχειρησιακά προγράμματα. Είναι προφανές βέβαια πως μια τέτοια διάταξη είναι ξεκάθαρα αντισυνταγματική, αφού δεν έγινε κατορθωτό να αναθεωρήσουν το Α16 του συντάγματος λόγω της αντίστασης του φοιτητικού κινήματος τα δύο προηγούμενα χρόνια και το οποίο υποχρεώνει την πολιτεία σε (αποκλειστική) χρηματοδότηση των ΑΕΙ. Βέβαια δεν περιμέναμε τίποτα διαφορετικό από μια κυβέρνηση που βιάζεται να παραδώσει τα πάντα στις ορέξεις του μεγάλου κεφαλαίου.
ΤΟ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ
Ο νέος πρότυπος εσωτερικός κανονισμός περιέχει συμπυκνωμένες όλες τις βασικές αντιδραστικές διατάξεις του νόμου – πλαισίου που αντιπάλεψε σθεναρά το φοιτητικό κίνημα, συμπληρωμένες από κατασταλτικά μέτρα για την πειθάρχηση φοιτητών και καθηγητών στο γράμμα και το πνεύμα του:
Εντατικοποίηση: Ανώτατο όριο φοίτησης 2 χρόνια για τους φοιτητές, προθεσμία για όσους έχουν ξεπεράσει τον όγδοο χρόνο για άλλα 4 χρόνια-αφού πρώτα το ζητήσουν με γραπτή δήλωση- για να τελειώσουν τις σπουδές τους. Αλυσίδες μαθημάτων, δηλαδή κατάργηση της δυνατότητας να δώσεις μάθημα ενός εξαμήνου αν δεν έχεις περάσει το αντίστοιχο του προηγούμενου κλπ. Μείωση της εξεταστικής από 4 σε αυστηρά 3 εβδομάδες, και εξάμηνο υποχρεωτικά 13 εβδομάδων διδασκαλίας από 11 (αν δεν έχουν συμπληρωθεί π.χ. λόγω μιας κινητοποίησης χάνεται το εξάμηνο).
Ταξικοί φραγμοί: Καθιέρωση κάρτας πολλαπλών συγγραμμάτων από τα οποία μόνο το ένα είναι δωρεάν (μέχρι τώρα υπάρχει δυνατότητα να χορηγούνται και 2 και 3), ανταποδοτικές υποτροφίες, δηλαδή απλήρωτη δουλειά από οικονομικά αδύνατους φοιτητές προς το ίδρυμα με αντάλλαγμα την οικονομική ενίσχυση που χρειάζονται για να τελειώσουν τις σπουδές τους, αλλά και «φοιτητοδάνεια», 2 θεσμοί που αναιρούν στην πράξη την υποχρέωση της φοιτητικής μέριμνας (σίτιση- στέγαση) για τους φτωχούς φοιτητές.
Αξιολόγηση: Καθιερώνεται μια επιτροπή διασφάλισης ποιότητας, δηλαδή επιτροπή εσωτερικής αξιολόγησης που προετοιμάζει το δρόμο και στην εξωτερική, με βάση κριτήρια απόδοσης στην αγορά εργασίας κλπ και βέβαια χωρίς την παραμικρή συμμετοχή των φοιτητών αλλά και της πλειοψηφίας των μελών ΔΕΠ.
Πιστωτικές μονάδες (ECTS): Διαχωρίζονται από τις διδακτικές μονάδες και αποδίδονται αυτοτελώς σε κάθε μάθημα (μάθημα, πρακτική κλπ.). Ανάλογα με το φόρτο εργασίας του μαθήματος σε σύγκριση με τα υπόλοιπα. Το πρόγραμμα σπουδών δε νοείται πλέον ενιαίο, αλλά κάθε μάθημα αποκτά διαφορετική αξία. Στο εξωτερικό οι πιστωτικές μονάδες ορίζουν και το ύψος των διδάκτρων. Έτσι σπάει το ενιαίο αντικείμενο του πτυχίου, τα επαγγελματικά του δικαιώματα και ανοίγει ο δρόμος για την ισοτιμία με το Bachelor του εξωτερικού αλλά και συμψηφισμό της πανεπιστημιακής γνώσης με κατάρτιση από εξωπανεπιστημιακά κέντρα (ΙΕΚ, ΚΕΣ, φροντιστήρια, σεμινάρια κλπ), σε μια λογική που βάζει τον φοιτητή σε ένα ατέρμονο κυνήγι δεξιοτήτων αντί για εμβάθυνση στην επιστήμη του.
Γραμματέας (manager): Όπως κάθε επιχείρηση, έτσι και τα πανεπιστήμια θα πρέπει να έχουν το δικό τους διευθυντή, στον οποίο θα αποδίδονται αυξημένες αρμοδιότητες. Ο γραμματέας είναι αυτός ο οποίος θα καθορίζει τα τετραετή πλάνα και θα είναι υπεύθυνος για τυχόν απόκλιση ή υπέρβαση του προϋπολογισμού του Α.Ε.Ι, ενώ παράλληλα καμιά μεταφορά κονδυλίων δεν επιτρέπεται χωρίς την ειδικά αιτιολογημένη γνώμη του. Ουσιαστικά ο γραμματέας μετατρέπεται στον απόλυτο οικονομικό άρχοντα!
Πειθάρχηση: Δημιουργούνται δύο πειθαρχικά συμβούλια, ένα για φοιτητές και ένα για μέλη ΔΕΠ και μία επιτροπή δεοντολογίας. Στη σύνθεση τους συμμετέχουν δικαστικοί λειτουργοί του ΣτΕ και του Αρείου Πάγου και ένας πρύτανης από άλλη σχολή. Αρμοδιότητά τους η φροντίδα για την τήρηση του εσωτερικού κανονισμού και των άλλων νόμων για τα ΑΕΙ καθώς και η τιμωρία φοιτητών και καθηγητών που δεν πειθαρχούν σε αυτά. Η περιβόητη «ακαδημαϊκή ελευθερία» μπαίνει κάτω από επιτήρηση, καθώς εκεί που υπάρχουν συμφέροντα του κεφαλαίου δεν υπάρχει πολύς χώρος για ελευθερία. Δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε τα «παραπτώματα» στα οποία μπορεί να πέσει ένας φοιτητής: μια κατάληψη ή μια «παρακώλυση συλλογικών οργάνων» είναι τέτοιου είδους αξιόποινες πράξεις αν και θα έχουν την τιμητική τους στα νέα καθηκοντολόγια και απλούστερες παραβάσεις όπως π.χ. μια αντιγραφή στις εξετάσεις, στο γενικότερο πνεύμα εντατικοποίησης και πειθάρχησης.
4ετή επιχειρησιακά πλάνα: Η διάταξη αυτή πατά στα χνάρια της συνθήκης της Μπολόνια. Σύμφωνα με αυτά, τα πανεπιστήμια σε συνδυασμό με τις προτάσεις των ‘ειδικών’, καλούνται να επιτύχουν τη μέγιστη δυνατή απόδοση στον τομέα της εφαρμοσμένης έρευνας και των εντατικών σπουδών, αξιοποιώντας κατάλληλα τον εξοπλισμό που διαθέτουν. Παράλληλα καλούνται να συμμετέχουν στην κούρσα του άκρατου ανταγωνισμού με τα άλλα πανεπιστήμια, κάτι που θυμίζει τη σύγχρονη κόντρα μεταξύ των μεγάλων επιχειρήσεων. Επιπρόσθετα καθιερώνεται ένας συντελεστής χρηματοδότησης ανάλογα με το αντικείμενο του ιδρύματος και την «διασπορά» του (δηλ σε πόσες πόλεις έχει τμήματα). Στη βάση αυτού του συντελεστή, οι σχολές που παράγουν εφαρμοσμένη έρευνα και παρουσιάζουν αντικείμενο γενικά πιο ενδιαφέρον για την αγορά, χρηματοδοτούνται καλύτερα, ενώ οι ανθρωπιστικές σπουδές μέσα στο πλαίσιο της γενικότερης απαξίωσής τους από τον καπιταλισμό γίνονται «ο φτωχός συγγενής».
Είναι προφανές ότι ο νέος πρότυπος εσωτερικός κανονισμός που στέκεται σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από τα ιδρύματα, είναι περισσότερο αντιδραστικός και από τον νόμο-πλαίσιο από τον οποίο εκπορεύεται και συνιστά καθαρή πρόκληση για το φοιτητικό κίνημα. Βέβαια η πρόκληση εκ μέρους του Υπουργείου δεν σταματά εδώ, καθώς από τις δηλώσεις Στυλιανίδη δεν έλειψαν εκτός από τα παραπάνω και σχετικές αναφορές στην μείωση των εισακτέων και νέους περιορισμούς στις μεταγραφές – χαριστική βολή σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα με απροσπέλαστους ταξικούς φραγμούς, ένα πανεπιστήμιο για λίγους και εκλεκτούς, όπως διαμορφώνεται με τις νέες ρυθμίσεις και με τις πολιτικές όλων των τελευταίων χρόνων. Παράλληλα γίνεται φανερή η αμέριστη φροντίδα του Υπουργού για την αύξηση πελατείας για την ιδιωτική παιδεία και παραπαιδεία.
Ο κανονισμός πρόκειται να εγκριθεί από τις διοικήσεις των τμημάτων την επόμενη περίοδο (ήδη έχει εγκριθεί από το Πανεπιστήμιο Πειραιά) και για αυτό είναι αναγκαίο να μπλοκαριστεί με κάθε τρόπο στα διοικητικά όργανα από το φοιτητικό κίνημα, με αποφάσεις συλλόγων και μαζικές διαδικασίες. Είναι ωστόσο φανερό ότι αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό. Είναι απόλυτη αναγκαιότητα να ανατραπεί συνολικά ο Νόμος-πλαίσιο μέσα από την ανασύνταξη ενός μαζικού πανελλαδικού και πανεκπαιδευτικού κινήματος και κάτι τέτοιο είναι δυνατό να γίνει μόνο με τη συνεργασία με το εργατικό κίνημα, όπως έδειξε η εμπειρία των προηγούμενων χρόνων.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΟΛΟΒΟΣ
