Η κρίση της ηγεσίας
Το 1938 ο Λέον Τρότσκι έγραψε: «Όλοι οι ισχυρισμοί για το γεγονός ότι οι ιστορικές συνθήκες δεν έχουν ακόμα ωριμάσει για το Σοσιαλισμό, είναι αποτέλεσμα είτε άγνοιας ίτε συνειδητού δόλου. Οι αντικειμενικές προϋποθέσεις για την προλεταριακή επανάσταση όχι μόνο έχουν ωριμάσει, αλλά έχουν αρχίζει λίγο πολύ να σαπίζουν κιόλας. Χωρίς μία σοσιαλιστική επανάσταση την επόμενη ιστορική περίοδο, ολόκληρος ο πολιτισμός του ανθρώπινου είδους απειλείται από μία καταστροφή. Γι’ αυτό τώρα πρέπει να πάρει την κατάσταση στα χέρια του το προλεταριάτο και κυρίως η επαναστατική πρωτοπορία. Η ιστορική κρίση του ανθρώπινου είδους συνοψίζεται στην κρίση της επαναστατικής ηγεσίας.»
Πριν από πολύ καιρό η εργατική τάξη εγκαθίδρυσε κόμματα για να υπερασπίσουν τα συμφέροντά της και για να αλλάξει την κοινωνία. Κάποια λέγονται σοσιαλιστικά, άλλα εργατικά, κομμουνιστικά, ή αριστερά. Κανένα όμως από αυτά δεν υπερασπίζεται μια σοσιαλιστική ή κομμουνιστική πολιτική. Η μακρά περίοδος της καπιταλιστικής ανάπτυξης μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο έδωσε το τελικό στίγμα στην μετατροπή των μαζικών προλεταριακών οργανώσεων σε ρεφορμιστικές και γραφειοκρατικές. Οι ηγεσίες των συνδικάτων όπως και των σοσιαλιστικών και κομμουνιστικών κομμάτων, υποχώρησαν κάτω από την πίεση της αστικής τάξης, εγκατέλειψαν οποιαδήποτε στάση υποστήριξης της αλλαγής της κοινωνίας.
Οι ηγεσίες των παραδοσιακών εργατικών κομμάτων, των σοσιαλδημοκρατικών και των εργατικών, έχουν συγχωνευθεί με τους καπιταλιστές και το κράτος τους. Ενάντια στη θέλησή τους αναγκάστηκαν να εθνικοποιήσουν τράπεζες, αλλά κατά τέτοιο τρόπο που οι τραπεζίτες είναι τελικά αυτοί που απολαμβάνουν τα οφέλη από τις τεράστιες επιχορηγήσεις και όχι ο λαός. Εμείς απαιτούμε την εθνικοποίηση ολόκληρου του τραπεζικού και οικονομικού τομέα, με ελάχιστη αποζημίωση μόνο όταν υπάρχει αποδεδειγμένη ανάγκη.
Οι ηγεσίες των πρώην κομμουνιστικών κομμάτων στην Ρωσία, στην ανατολική Ευρώπη και σε πολλές άλλες χώρες έχουν εγκαταλείψει τελείως το επαναστατικό πρόγραμμα του Μαρξ και του Λένιν. Αντιμετωπίζουμε μία κραυγαλέα αντίφαση, όπου ακριβώς της στιγμή που ο καπιταλισμός βρίσκεται παντού σε κρίση, και εκατομμύρια άντρες και γυναίκες αναζητούν μία ριζική αλλαγή στην κοινωνία, οι ηγεσίες των μαζικών οργανώσεων προσκολλώνται όλο και περισσότερο στην υπάρχουσα τάξη. Όπως ο Τρότσκι είχε πει πολύ καιρό πριν: « Η παγκόσμια πολιτική κατάσταση στο σύνολό της, χαρακτηρίζεται κυρίαρχα από μία ιστορική κρίση της ηγεσίας του προλεταριάτου.»
Είναι ανεπίτρεπτο για ηγέτες που μιλούν στο όνομα του σοσιαλισμού, της εργατικής τάξης, ή ακόμα και της «δημοκρατίας» να προωθούν τεράστιες οικονομικές ενισχύσεις σε ιδιωτικές τράπεζες, γεγονός που σηματοδοτεί αύξηση του δημόσιου χρέους που θα επιφέρει χρόνια περικοπών και λιτότητας. Αυτό συμβαίνει στο όνομα του κοινού καλού, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα μέτρο για το συμφέρον τω πλουσίων και ενάντια στο συμφέρον της πλειοψηφίας. Αυτή η κατάσταση λοιπόν δεν μπορεί να συνεχιστεί.
Δεν υπάρχει εναλλακτική για την εργατική τάξη έξω από το εργατικό και συνδικαλιστικό κίνημα. Κάτω από συνθήκες καπιταλιστικής κρίσης οι μαζικές οργανώσεις θα κλονιστούν συθέμελα. Ξεκινώντας από τα συνδικάτα, οι ηγέτες της δεξιάς πτέρυγας θα υποστούν την πίεση από τη βάση. Έτσι λοιπόν είτε θα λυγίσουν σε αυτή την πίεση από τα κάτω και θα αντιδράσουν ανάλογα, είτε θα αντικατασταθούν από ανθρώπους που είναι περισσότερο σε επαφή με τις βλέψεις και τις προσδοκίες των εργατών. Ο ρόλος μας είναι να μεταφέρουμε τις ιδέες του μαρξισμού μέσα στο Εργατικό Κίνημα και να κερδίσουμε την εργατική τάξη στις ιδέες του επιστημονικού σοσιαλισμού. Παραπάνω από 150 χρόνια πριν ο Μαρξ και ο Ένγκελς διακήρυσσαν στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο:
«Πώς σχετίζονται οι κομμουνιστές με το προλεταριάτο;»
«Οι κομμουνιστές δεν φτιάχνουν ένα ξεχωριστό κόμμα αντίθετο στα άλλα εργατικά κόμματα.»
«Δεν έχουν συμφέροντα διαφορετικά και αποσπασμένα από αυτά του προλεταριάτου σαν σύνολο.»
«Δεν κατασκευάζουν δικές τους σεχταριστικές αρχές που να θέλουν να τις εμποτίσουν στο εργατικό κίνημα και να το διαμορφώσουν πάνω σε αυτές.»
«Οι κομμουνιστές διαφέρουν από τα άλλα εργατικά κόμματα μόνο σε αυτό: 1) Στους εθνικούς αγώνες των προλετάριων διαφορετικών χωρών, εντοπίζουν και αναδεικνύουν τα κοινά συμφέροντα ολόκληρου του προλεταριάτου, ανεξαρτήτως εθνικότητας.
2) Στα διάφορα στάδια ανάπτυξης που διέπουν τον αγώνα της εργατικής τάξης ενάντια στην αστική, παντού και πάντοτε εκπροσωπεύουν τα συμφέροντα του κινήματος στην ολότητά του.»
Οι μαρξιστές καταλαβαίνουν τον ρόλο των μαζικών οργανώσεων. Δεν συγχέουμε την ηγεσία με τις μάζες των εργατών που την υποστηρίζουν. Υπάρχει μία άβυσσος που διαχωρίζει του οπορτουνιστές και τους καριερίστες της ηγεσίας από την τάξη που τους ψηφίζει. Η εντεινόμενη κρίση θα αναδείξει αυτή την άβυσσο και θα την διευρύνει μέχρι το κρίσιμο σημείο. Παρ’ όλα αυτά η εργατική τάξη στρέφεται στις μαζικές της οργανώσεις, παρά τις πολιτικές της ηγεσίας επειδή δεν υφίσταται εναλλακτική. Η εργατική τάξη δεν αντιλαμβάνεται τις μικρές οργανώσεις. Όλες οι προσπάθειες των σεκτών να δημιουργήσουν μαζικά επαναστατικά κόμματα έξω από τις μαζικές οργανώσεις έχουν αποτύχει παταγωδώς και είναι καταδικασμένες να αποτύχουν και στο μέλλον.
Θα παλέψουμε ενάντια στις χρεοκοπημένες πολιτικές και θα αντιμετωπίσουμε την παλιά ηγεσία. Απαιτούμε να σπάσουν κάθε δεσμό με τους τραπεζίτες και με τους καπιταλιστές και να διεξάγουν πολιτικές προς το συμφέρον των εργατών και της μεσαίας τάξης. Το 1917 ο Λένιν και οι Μπολσεβίκοι έλεγαν στην ηγεσία των Μενσεβίκων και των Σοσιαλεπαναστατών : «Διασπαστείτε με την αστική τάξη, πάρτε την εξουσία!». Αυτοί όμως πεισματικά αρνήθηκαν να καταλάβουν την εξουσία. Προσκολλήθηκαν στην αστική τάξη και αυτό προετοίμασε τη νίκη των μπολσεβίκων. Κατά τον ίδιο τρόπο καλούμε αυτά τα κόμματα και αυτές τις οργανώσεις που βασίζονται στην εργατική τάξη και μιλάνε εξ ονόματός της, να σπάσουν πολιτικά από την αστική τάξη και να παλέψουν για μία σοσιαλιστική κυβέρνηση για ένα σοσιαλιστικό πρόγραμμα.
Δίνουμε κριτική υποστήριξη στα μαζικά εργατικά κόμματα, ενάντια στα κόμματα των τραπεζιτών και των καπιταλιστών. Αλλά απαιτούμε να διεξάγουν πολιτικές προς το συμφέρον της εργατικής τάξης. Η πτώση δεν θα συγκρατηθεί με κανέναν τρόπο, με τα πρόσκαιρα μέτρα των κυβερνήσεων και των τραπεζιτών. Δεν μπορούν να δώσουν διέξοδο. Το πρόβλημα είναι ότι οι ηγεσίες των μαζικών εργατικών οργανώσεων δεν δίνουν προοπτική για ριζική αλλαγή της κοινωνίας. Αυτό είναι όμως ό,τι ακριβώς χρειάζεται.
Η κοινωνική κατάσταση καθορίζει τη συνείδηση. Η εργατική τάξη γενικά μαθαίνει μέσα από την εμπειρία της, και η εμπειρία της καπιταλιστικής κρίσης σημαίνει ότι μαθαίνει γρήγορα. Θα βοηθήσουμε τους εργάτες να βγάλουν τα κατάλληλα συμπεράσματα, αλλά όχι φωνάζοντας και καταγγέλλοντας, αλλά με υπομονετική εξήγηση και συστηματική δουλειά στις μαζικές οργανώσεις. Οι άνθρωποι έχουν ερωτήματα και ζητάνε απαντήσεις σε αυτά. Ο ρόλος των μαρξιστών είναι μόνο να κάνουν συνειδητή στους εργάτες την ασυνείδητη, ή μισο-συνειδητή επιθυμία τους για αλλαγή της κοινωνίας.
Ενάντια στο σεχταρισμό!
Μέσα στις μαζικές οργανώσεις της εργατικής τάξης!
Παλέψτε για την αλλαγή στα συνδικάτα!
Παλέψτε για ένα μαρξιστικό πρόγραμμα!
