Είναι Ουτοπικό;
Την τελευταία περίοδο οι τραπεζίτες και οι καπιταλιστές κατάφεραν να αποκομίσουν τεράστια υπερκέρδη μέσα από την αυξανόμενη συμμετοχή τους στις διεθνείς αγορές.. Τώρα όμως αυτή η διαδικασία έφτασε στα όριά της. Όλοι οι παράγοντες που έδιναν στην διεθνή οικονομία ανοδική πορεία την τελευταία περίοδο, τώρα συνδέονται και οδηγούν στην κατρακύλα της. Η ζήτηση, που επεκτεινόταν τεχνητά εξαιτίας των χαμηλών επιτοκίων της προηγούμενης περιόδου, μειώθηκε ξαφνικά ραγδαία. Η οξύτητα της «διόρθωσης» αντανακλά την υπερβολική εμπιστοσύνη και την «παράλογη ευφορία» που επικρατούσε όλη την προηγούμενη περίοδο.
Όπως, στην παρακμή της φεουδαρχίας, τα παλιά σύνορα, τα διόδια, οι τοπικοί φόροι και το συνάλλαγμα, ήταν αβάσταχτα εμπόδια για την ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, έτσι και τα τωρινά εθνικά κράτη, με τα εθνικά τους σύνορα, τα διαβατήρια, τους ελέγχους στις εισαγωγές και τους τελωνειακούς δασμούς καθώς και με τους περιορισμούς που θέτουν στο ζήτημα της μετανάστευσης, αποτελούν εμπόδια στην ελεύθερη διακίνηση αγαθών και ανθρώπων. Η ελεύθερη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων-η μόνη πραγματική εγγύηση για την πολιτισμική και πολιτιστική ανάπτυξη του ανθρώπου- απαιτεί την κατάργηση όλων των συνόρων με την εγκαθίδρυση μιας παγκόσμιας κοινοπολιτείας.
Κάτι τέτοιο όμως μπορεί να γίνει μόνο στο Σοσιαλισμό. Πρωταρχική απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα σημεία κλειδιά της οικονομίας. Δηλαδή κοινωνικοποίηση της γης, των τραπεζών και των μεγάλων βιομηχανιών. Ένα κοινό-κεντρικό σχέδιο στην παραγωγή είναι ο μόνος τρόπος για κινητοποιηθεί το τεράστιο δυναμικό της βιομηχανίας αλλά και της γεωργίας, της επιστήμης και της τεχνολογίας. Δηλαδή αναφερόμαστε σε ένα οικονομικό σύστημα βασισμένο στην παραγωγή για τις ανάγκες των πολλών και όχι για τα κέρδη των λίγων,
Μία σοσιαλιστική Ευρώπη, μία σοσιαλιστική ομοσπονδία των Λατινοαμερικανικών χωρών ή των χωρών της Μέσης Ανατολής μπορούν να δώσουν τεράστιες προοπτικές στην ανθρώπινη εξέλιξη. Ο απώτερος στόχος είναι η δημιουργία μιας Παγκόσμιας Σοσιαλιστικής Ομοσπονδίας στην οποία οι πόροι όλου του πλανήτη θα δρέπονται προς όφελος ολόκληρου του ανθρώπινου γένους. Οι πόλεμοι, η ανεργία, η πείνα και η στέρηση θα μείνουν παρά μόνο σαν κακές αναμνήσεις του παρελθόντος, κάτι σαν μισοξεχασμένος εφιάλτης.
Κάποιοι θα πουν ότι αυτό είναι ουτοπικό, κάτι το οποίο δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί. Φανταστείτε όμως να περιγράφαμε σε ένα αγρότη το Μεσαίωνα την προοπτική ύπαρξης ενός κόσμου με παγκοσμιοποιημένη οικονομία, όπου θα υπάρχουν κομπιούτερ και θα πραγματοποιούνται διαστημικά ταξίδια. Κατά τον ίδιο τρόπο δεν θα αντιδρούσε;
Αλλά αν το σκεφτεί κανείς, είναι πράγματι τόσο δύσκολο; Το δυναμικό των παραγωγικών δυνάμεων είναι τέτοιο, που όλα τα προβλήματα που βασανίζουν την ανθρώπινη φυλή- φτώχεια, έλλειψη στέγης, πείνα, έλλειψη μόρφωσης – θα μπορούσαν εύκολα να λυθούν. Πόροι υπάρχουν. Αυτό που χρειάζεται είναι ένα λογικό οικονομικό σύστημα που θα τους θέσει σε λειτουργία.
Οι αντικειμενικές συνθήκες για την μετάβαση στο σοσιαλισμό, υπάρχουν ήδη. Είναι, πράγματι κάτι το ουτοπικό; Μόνο οι πιο στενόμυαλοι σκεπτικιστές, χωρίς γνώση της ιστορίας και απουσίας οράματος για το μέλλον θα λέγανε κάτι τέτοιο. Η Ερώτηση που πρέπει να απαντηθεί είναι η εξής: Είναι αποδεκτό ότι στην 1η δεκαετία του 21ου αιώνα, οι ζωές, οι δουλειές και τα σπίτια των ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο είναι καθορισμένα κατά τον ίδιο τρόπο με μια ζαριά στο καζίνο; Και τελικά πιστεύουμε πραγματικά ότι η ανθρωπότητα δεν μπορεί να κατασκευάσει καλύτερο σύστημα, από το τυφλό παιχνίδι των δυνάμεων της αγοράς;
Οι υπερασπιστές της λεγόμενης ελεύθερης αγοράς δεν μπορούν να παραθέσουν κάποιο ισχυρό επιχείρημα που θα μπορούσε να δικαιολογήσει μία τόσο ύστερη υπόθεση. Αντί για κάποιο λογικό επιχείρημα, το μόνο που προτάσσουν είναι ότι αυτή είναι μια φυσική και αναπόφευκτη τάξη πραγμάτων, χωρίς να υπάρχει κάποια εναλλακτική. Αυτό δεν είναι όμως παρά μία τυφλή προκατάληψη. Ελπίζουν ότι με τη συνεχή επανάληψη αυτών των τσιτάτων, οι άνθρωποι τελικά θα τα πιστέψουν. Από μόνη της η ζωή όμως φανέρωσε ότι το «η οικονομία της ελεύθερης αγοράς δουλεύει» είναι ψέμα. Η προσωπική μας εμπειρία και οι αποδείξεις που είναι μπροστά στα μάτια μας, μας λένε ότι τελικά δεν δουλεύει, ότι είναι ένα σπάταλο, χαοτικό, βάρβαρο και παράλογο σύστημα που ισοπεδώνει τις ζωές των πολλών, για το κέρδος των λίγων.
Το καπιταλιστικό σύστημα είναι καταδικασμένο επειδή δεν είναι καν ικανό να ταΐσει τον πληθυσμό της γης. Η περαιτέρω διατήρησή του αποτελεί απειλή για το μέλλον του πολιτισμού, αλλά και της ίδιας της ζωής. Το καπιταλιστικό σύστημα πρέπει να ανατραπεί προκειμένου να μπορέσει να επιβιώσει η ανθρωπότητα. Στην μελλοντική σοσιαλιστική κοινωνία, οι ελεύθεροι άνδρες και γυναίκες θα κοιτάνε τον δικό μας κόσμο με την ίδια δυσπιστία που έχουμε εμείς απέναντι στον κόσμο των κανίβαλων. Στους κανίβαλους ένας κόσμος όπου οι άντρες και οι γυναίκες δεν τρώγονται μεταξύ τους φαντάζει επίσης ουτοπικός.
