ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΥΜΒΟΛΗΣ ΚΑΙ ΕΚΔΟΧΕΣ ΤΩΝ 30 ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΚΠΕ ΤΟΥ ΣΥΝ
ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΣΤΡΟΦΗΣ ΣΤΟ ΜΑΡΞΙΣΜΟ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΧΘΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΘΕΙ
Η προσυνεδριακή συζήτηση στην ΚΠΕ του ΣΥΝ ανέδειξε μια σημαντική εξέλιξη. Για πρώτη φορά το μεγαλύτερο τμήμα της παλιών ηγετικών στελεχών του Αριστερού Ρεύματος με εκπροσώπους τους σ. Λαφαζάνη, Καλύβη, Στρατούλη και Τόλιο, εκδήλωσε με συγκροτημένο τρόπο από τ’ αριστερά τη διαφωνία του με βασικές θέσεις της σημερινής κύριας ηγετικής ομάδας του κόμματος και διακήρυξε ανοικτά την πρόθεση να στηριχθεί στον μαρξισμό.
Η πρόθεση αυτή δεν εκφράζει τις προσωπικές αναζητήσεις ηγετικών στελεχών. Αντανακλά τις ζωντανές διεργασίες που συντελούνται στις συνειδήσεις χιλιάδων πρωτοπόρων αγωνιστών, που δεν βολεύονται με τις χρεοκοπημένες πανάκειες του ρεφορμισμού και αναζητούν σοβαρές επαναστατικές απαντήσεις. Ταυτόχρονα, ανοίγει δρόμους για την επανασύνδεση χιλιάδων αγωνιστών με τις γνήσιες ιδέες του μαρξισμού, που μετά από πολλές δεκαετίες επικράτησης του σοσιαλδημοκρατικού και του σταλινικού ρεφορμισμού είχαν περιθωριοποιηθεί μέσα στην Αριστερά.
Η συντακτική ομάδα της «Μαρξιστικής Φωνής» χαιρετίζει την πρόθεση των 4 και των 26 ακόμα μελών της ΚΠΕ που υποστηρίζουν τις απόψεις τους να αγωνιστούν για την επιστροφή του κόμματος στις ιδέες του μαρξισμού και με την κριτική της θέλει να συμβάλει ώστε η επιστροφή αυτή να είναι όσο το δυνατόν πιο συνεπής και ολοκληρωμένη.
Απειλή η ρεφορμιστική ακαμψία και όχι οι πολιτικές διαφωνίες
Πρέπει να σημειωθεί πως η απόλυτα δικαιολογημένη ανοικτή διαφωνία των 4 με το περιεχόμενο του «κειμένου – κορμός» επιβεβαίωσε την καλόπιστη κριτική που τους είχαμε ασκήσει στο προηγούμενο τεύχος μας για την ανάγκη να αποδεχθούν το αίτημα που κέρδιζε έδαφος στη βάση του κόμματος για ένα έκτακτο συνέδριο επαναπροσδιορισμού της πολιτικής πορείας του κόμματος. Ταυτόχρονα, οφείλουμε να τονίσουμε ότι είναι απόλυτα λαθεμένη η κριτική που τους ασκείται για τις «διασπαστικές συνέπειες» που δήθεν έχει στη συνοχή του Αριστερού Ρεύματος η δημόσια έκφραση της διαφωνίας τους.
Σε προηγούμενο άρθρο μας, είχαμε τονίσει την ανάγκη διαφύλαξης της ενότητας της αριστερής πλειοψηφίας του κόμματος έναντι των δημόσιων προκλήσεων της ηγεσίας της Ανανεωτικής Πτέρυγας. Είχαμε τονίσει την ανάγκη να καταβληθεί ειλικρινής προσπάθεια και από τα τρία «μπλοκ» της αριστερής πλειοψηφίας του ΣΥΝ, δηλαδή σχηματικά από τις ομάδες Τσίπρα, Λαφαζάνη και Αλαβάνου, ώστε να ξεπεραστούν οι ανούσιες συγκρούσεις για οργανωτικά ή προσωπικά ζητήματα (βλέπε διχογνωμία για έκτακτο συνέδριο και σύγκρουση Αλαβάνου με Τσίπρα) και ταυτόχρονα, να γίνει προσπάθεια συμβολής στην υπόθεση της ολοκλήρωσης της αριστερής στροφής, μέσα από τον μαρξιστικό προσανατολισμό του κόμματος.
Λίγους μήνες μετά, βλέποντας την δημόσια στάση και των τριών ομάδων στην ηγεσία της αριστερής πλειοψηφίας, οφείλουμε να υπογραμμίσουμε ότι πάνω στα πιο σοβαρά πολιτικά ζητήματα, μόνο η ομάδα Λαφαζάνη κινείται προς την σωστή κατεύθυνση, ενώ οι πολιτικές απόψεις και των δύο άλλων ομάδων, εμφανίζουν συμπτώματα ρεφορμιστικής ακαμψίας. Η κυρίαρχη ηγετική ομάδα, όπως δείχνει το κείμενο που παρουσίασε, μοιάζει να γαντζώνεται από τις παλιές αυταπάτες του λεγόμενου αριστερού «ευρωπαϊσμού» που αρνείται τη σύγκρουση με την καπιταλιστική ΕΕ, ενώ η ομάδα Αλαβάνου, με κύριο χώρο έκφρασης τον ΣΥΡΙΖΑ πρωτοστατεί σε μια πατριωτική προσέγγιση της κρίσης, χωρίς αναφορές στον σοσιαλισμό και στο πολύτιμο ιδεολογικό οπλοστάσιο του Μαρξισμού.
Το κείμενο συμβολής και οι 5 εκδοχές
Όπως αναλύουμε και σε πρόσφατο σχετικό μας άρθρο, το «κείμενο-κορμός» έχει χτυπητές αδυναμίες και είναι εντελώς ανεπαρκές για να εκφράσει τα πολιτικά καθήκοντα του κόμματος. Έτσι οι 30 σ., που πολύ σωστά εξέφρασαν ανοιχτά τις διαφωνίες τους με καίρια τμήματα αυτού του κειμένου στην ΚΠΕ, πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να κατεβάσουν ένα συνολικά διαφορετικό, αντιπαραθετικό κείμενο στο συνέδριο και να μην περιοριστούν σε 5 εναλλακτικές εκδοχές σε σημεία του «κειμένου – κορμός».
Με το κείμενο συμβολής που κατέθεσαν, καθώς και με τις 5 εκδοχές που αποτελούν τμήματά του, οι 30 σ. διαφοροποιήθηκαν σε σημαντικά ζητήματα σχετικά με το «κείμενο – κορμός», όπως είναι ο χαρακτήρας της κρίσης, η φύση της ΕΕ και τα ιδεολογικά χαρακτηριστικά του κόμματος. Την ίδια στιγμή όμως, δεν φαίνεται να διαφοροποιούνται ουσιαστικά από αυτό, σε άλλα καίρια σημεία, όπως είναι το ζήτημα του κράτους, του προτεινόμενου προγράμματος, της εξωτερικής πολιτικής και του ΣΥΡΙΖΑ.
Στο κείμενο συμβολής υπάρχουν 6 στοιχεία που συνιστούν ένα μεγάλο και θετικό βήμα μπροστά : 1) ο τονισμός των αρνητικών συνεπειών της εγκατάλειψης του Μαρξισμού, 2) η ανάγκη επιστροφής στον επαναστατικό μαρξισμό, 3) η αποδοχή του ιστορικού διλλήματος «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα», 4) η έμμεση αποδοχή της αναγκαιότητας μια επαναστατικής Διεθνούς, 5) η στοχοποίησηση του καπιταλισμού και όχι του νεοφιλελευθερισμού σαν υπεύθυνου για την κρίση, 6) η επίκληση της αναγκαιότητας ενός επαναστατικού κόμματος. Αυτές οι απόψεις είναι ασυνήθιστες για τα μέχρι σήμερα δεδομένα της ηγεσίας της αριστερής πλειοψηφίας του ΣΥΝ και στέκονται πολύ αριστερότερα από εκείνες που εκφράζουν, όχι μόνο η κύρια ηγετική ομάδα του κόμματος αλλά και η συσπείρωση γύρω από τον Αλ. Αλαβάνο και πολλές από τις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ.
Ας εξετάσουμε τώρα τις προτεινόμενες εκδοχές:
– 1η : Πολύ σωστά τονίζεται ο καπιταλιστικός – ιμπεριαλιστικός χαρακτήρας της ΕΕ, το ανέφικτο της μετατροπής της σε προοδευτική, η αντιδραστική φύση της πολιτικής ενοποίησης της σε καπιταλιστική βάση. Επίσης ορθά τίθεται η αναγκαιότητα σύγκρουσης με την ΕΕ στην κατεύθυνση της δημιουργίας μιας σοσιαλιστικής Ευρώπης. Όμως η έμφαση του κειμένου πέφτει όχι στην εξήγηση του περιεχομένου και της αναγκαιότητας μιας σοσιαλιστικής Ευρώπης, αλλά στην περιγραφή του μεσοδιαστήματος σύγκρουσης μιας επαναστατημένης Ελλάδας με την καπιταλιστική ΕΕ, δίνοντας λαβή για σύγχυση σχετικά με το διεθνιστικό ή μη περιεχόμενο της προβαλλόμενης θέσης.
– 2η : Στο επίκεντρο των αιτιών της ελληνικής κρίσης λαθεμένα δεν βρίσκεται η καταλυτική επίδραση της κρίσης του παγκόσμιου καπιταλισμού, αλλά «το αναπτυξιακό πρόβλημα της χώρας». Στο σκέλος των άμεσων καθηκόντων δεν λαμβάνεται μια σαφής θέση για την ανάγκη εξόδου από την ΕΕ. Αναφέρεται ότι «ενδεχομένως» θα συμβεί κάτι τέτοιο, ενώ αυτό είναι αναπόφευκτο, πάντα σαν ένα βήμα για τη επικράτηση του σοσιαλισμού σε όλη την Ευρώπη. Οι προτεινόμενες διεκδικήσεις του «ανορθωτικού προγράμματος», παρ’ότι πιο προωθημένες από εκείνες του «κειμένου-κορμός», δεν περιέχουν θέσεις ριζικής αμφισβήτησης του καπιταλισμού, όπως η υποστήριξη των κοινωνικοποιήσεων και του εργατικού ελέγχου, ενώ περιλαμβάνουν αιτήματα που αντιφάσκουν με την σωστή ιδέα του ανέφικτου μεταρρύθμισης της ΕΕ, όπως ο πολιτικός έλεγχος της ΕΚΤ και η κατάργηση των αντιδραστικών της συνθηκών.
– 3η : Τίθεται η άποψη ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε «οικονομική κατοχή» και μετατρέπεται σε «νεοαποικία» του ευρωπαϊκού και του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, χωρίς όμως να προτείνεται μια συμμαχία με κάποιο «προοδευτικό τμήμα» της αστικής τάξης ή να προβάλλεται σαν κυρίαρχο το αίτημα για «εθνική ανεξαρτησία», απόψεις που θα παρέπεμπαν στη λαθεμένη παραδοσιακή σταλινική αντίληψη. Το σημείο αυτό είναι ανάγκη να εξηγηθεί, να διασαφηνιστεί και να συμπληρωθεί. Ο αγώνας της εργατικής τάξης στην Ελλάδα δεν αποκτά αντι-ιμπεριαλιστικά χαρακτήρα μετά από το σχέδιο ΕΕ-ΔΝΤ. Είχε αντικειμενικά αντι-ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα και πριν, όχι όμως μόνο ενάντια στον ιμπεριαλισμό της ΕΕ και των ΗΠΑ, αλλά ενάντια και στον ιμπεριαλιστικό ρόλο της ελληνικής άρχουσας τάξης, που εκδηλώνεται ιδιαίτερα στο πεδίο των Βαλκανίων. Παρ’ ότι η επέμβαση ΕΕ-ΔΝΤ έχει στη μορφή της στοιχεία που θυμίζουν αποικιακή εκμετάλλευση, η καπιταλιστική Ελλάδα δεν είναι μια αποικία, αλλά μια σύγχρονη καπιταλιστική χώρα, ο σημερινός ξεπεσμός της οποίας σε τελική ανάλυση αντανακλά την κρίση του παγκόσμιου καπιταλισμού και την τάση ξεπεσμού του ευρωπαϊκού καπιταλισμού μέσα στο πλαίσιο της.
– 4η : Η θέση για τον ΣΥΡΙΖΑ που αναπτύσσεται εδώ, δεν διαφέρει στην ουσία της από τη θέση του «κειμένου-κορμός», καθώς δεν απαντά στο πώς μπορούν συγκεκριμένα να ξεπεραστούν τα βασικά σημερινά του προβλήματα, δηλαδή η ανοιχτή υπονόμευση από την ηγεσία της Ανανεωτικής Πτέρυγας, η έλλειψη δημοκρατικών δομών και του κατάλληλου αριστερού, σοσιαλιστικού προγράμματος και ο στενός του χαρακτήρας.
– 5η : Παρά την άστοχη επίκληση του πατριωτισμού, σωστά σημειώνεται η αναγκαιότητα να προχωρήσει η αριστερή στροφή και το κόμμα να στραφεί στο μαρξισμό και επίσης σωστά, εξηγείται το περιεχόμενο του σοσιαλισμού, όχι με το συνηθισμένο για την ηγεσία σοσιαλδημοκρατικό του προσωνύμιο «σοσιαλισμός με δημοκρατία και ελευθερία».
Συμπερασματικά, θα λέγαμε ότι το κείμενο και οι περισσότερες από τις εκδοχές κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση και είναι ανάγκη να υποστηριχθούν κριτικά, αλλά και να βελτιωθούν και να συμπληρωθούν στα καίρια σημεία που προαναφέραμε.
Σταμάτης Καραγιαννόπουλος
