1. Στη θέση 5 αναφέρεται ορθά: «Στο πλαίσιο της ανισόμετρης ανάπτυξης η Ελλάδα, με στοιχεία υποχώρησης, παραμένει σε ενδιάμεση θέση στη διεθνή ιμπεριαλιστική πυραμίδα, με εξαρτήσεις απ’ τις ΗΠΑ και την ΕΕ. Στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, η Ελλάδα αποτελεί τον πιο αδύναμο κρίκο (…)».
Στη θέση 72 αναφέρεται: «Ο ελληνικός καπιταλισμός βρίσκεται στο ιμπεριαλιστικό στάδιο ανάπτυξής του, σε ενδιάμεση θέση στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα, με ισχυρές εξαρτήσεις από τις ΗΠΑ και την ΕΕ». Η πρόταση ορθά σημειώνει την ενδιάμεση θέση και τις εξαρτήσεις και η διατύπωση ότι ο ελληνικός καπιταλισμός βρίσκεται στο ιμπεριαλιστικό στάδιο ανάπτυξης αν ερμηνευτεί ως ένταξη του ελληνικού ΚΜΚ στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, δε δημιουργεί θέμα. Αν όμως θεωρηθεί ο ελληνικός καπιταλισμός ως ιμπεριαλιστική δύναμη, όπως έχει υποστηρίξει ο θεωρητικός οικονομολόγος του ΣΥΡΙΖΑ Γ. Μηλιός, τότε υπάρχει θέμα. Παρόμοια θέση ότι η Ελλάδα είναι ιμπεριαλιστική δύναμη και ταυτόχρονα εξαρτημένη από τις ΗΠΑ υποστήριξε ο ιστορικός Ν. Ψυρούκης. Ο Λένιν διακρίνει τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, τα κράτη εισοδηματίες – τοκογλύφους που κατέχουν μονοπωλιακή θέση στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα από τις υπόλοιπες καπιταλιστικές χώρες (π.χ., σχετικά με τη συσσώρευση χρηματικού κεφαλαίου, το μοίρασμα αγορών, τη δυνατότητα εξαγοράς μεγάλου στρώματος εργατικής αριστοκρατίας κ.λπ.).
Ορθά στη θέση 72 αναφέρεται «Η συμμετοχή της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ – επομένως και οι δεσμοί – οι οικονομικοπολιτικές και πολιτικοστρατιωτικές εξαρτήσεις από την ΕΕ και τις ΗΠΑ περιορίζουν τη διαπραγματευτική δύναμη και τα περιθώρια ελιγμών της αστικής τάξης της Ελλάδας, όπου όλες οι συμμαχικές σχέσεις του κεφαλαίου διέπονται από τον ανταγωνισμό, την ανισομετρία και συνεπώς την πλεονεκτική θέση του ισχυρότερου, διαμορφώνονται ως σχέσεις ανισότιμης αλληλεξάρτησης» και οι σχέσεις ανισότιμης αλληλεξάρτησης σημαίνουν εξάρτηση. Συνεπώς, είναι μη παραγωγική η δημοσίευση άρθρων στον κομματικό Τύπο ότι δεν υπάρχει εξάρτηση. Με βάση τα παραπάνω η κατεύθυνση της πάλης της λαϊκής συμμαχίας θα έπρεπε να είναι αντιιμπεριαλιστική – αντιμονοπωλιακή – αντικαπιταλιστική.
2. Στη θέση 18 περιγράφεται ορθά ότι η «Χρυσή Αυγή είναι εθνικοσοσιαλιστική ναζιστική φασιστική οργάνωση…». Ομως, είναι αναγκαία μια τοποθέτηση του φασισμού με βάση τον ορισμό του Γ. Δημητρώφ (περί της πιο ανοιχτής τρομοκρατικής αντίδρασης του χρηματιστικού κεφαλαίου με στόχο την εξαφάνιση των εργατικών οργανώσεων κ.λπ.).
3. Στη θέση 66 αναφέρεται: «Η Λαϊκή Συμμαχία σήμερα έχει μια ορισμένη μορφή διαμόρφωσης με τη δράση σε κοινό πλαίσιο των ΠΑΜΕ, ΠΑΣΕΒΕ, ΠΑΣΥ, ΜΑΣ, ΟΓΕ, δεν αποτελεί συμμαχία πολιτικών κομμάτων». Αν το ότι δεν αποτελεί συμμαχία πολιτικών κομμάτων αναφέρεται στο σήμερα είναι λογικό. Στην επόμενη παράγραφο όμως αναφέρεται: «Στην πορεία της πολιτικής πάλης είναι ενδεχόμενο να εμφανιστούν πολιτικές δυνάμεις που εκφράζουν θέσεις μικροαστικών στρωμάτων, συμφωνούν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στον αντικαπιταλιστικό αντιμονοπωλιακό χαρακτήρα του κοινωνικοπολιτικού αγώνα … Το ΚΚΕ, διατηρώντας την αυτοτέλειά του, θα επιδιώξει την κοινή δράση με αυτές τις δυνάμεις, στη στήριξη της Λαϊκής Συμμαχίας». Επομένως, η λαϊκή συμμαχία είναι κοινωνικοπολιτική συμμαχία, πράγμα απολύτως ορθό και θεμιτό.
4. Στη θέση 67 αναφέρεται: «Στις συνθήκες του μονοπωλιακού καπιταλισμού εμφανίζονται με διάφορες μορφές (άμεση απόσχιση από ΚΚ ή με ρίζα σε παλιότερες αποσχίσεις ή δημιουργία νέων ομάδων – κομμάτων κομμουνιστικής αναφοράς) οπορτουνιστικά πολιτικά κόμματα και ομάδες που διαφοροποιούνται από το ΚΚΕ … πρώτα απ’ όλα στο κύριο πολιτικό ζήτημα, της μεταρρύθμισης ή επανάστασης. Το ΚΚΕ δεν μπορεί να κάνει καμία πολιτική συνεργασία με αυτές τις πολιτικές δυνάμεις ούτε σε περίοδο συγκέντρωσης δυνάμεων ούτε σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης…». Το κριτήριο για το αν το ΚΚΕ θα προβεί σε πολιτική συμμαχία με δυνάμεις μικροαστικού προσανατολισμού είναι κυρίως αν τα κόμματα αυτά σε μια δεδομένη χρονική στιγμή εκφράζουν την ταλάντευση των μικροαστών σε ριζοσπαστική κατεύθυνση. Η υιοθέτηση του αγροτικού προγράμματος των αριστερών εσέρων, η ολιγόμηνη συμμετοχή τους στην κυβέρνηση των μπολσεβίκων ακολουθήθηκε από τη μαζική στήριξη των αγροτών πρώην οπαδών των αρ. εσέρων στους μπολσεβίκους, όταν αυτοί αποχώρησαν από την κυβέρνηση και στράφηκαν ένοπλα ενάντια στην προλεταριακή εξουσία. Η απόλυτη δήλωση καμίας συνεργασίας σε οποιεσδήποτε συνθήκες με δυνάμεις κομμουνιστικής αναφοράς με παρελθόν διάσπασης είναι μη συμβατή με το προηγούμενο κριτήριο. Το ΚΚΕ δε χρειάζεται να δικαιολογήσει τη μη συνεργασία με το αριστερό ρεύμα του ΣΥΝ και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ με ανάλογες θέσεις. Εξάλλου, δεν πρέπει να υπάρχει αυταπάτη ότι οι πιθανές συμμαχικές μικροαστικές πολιτικές δυνάμεις – θέση 66 – (κινούμενες στο «βάλτο» του ρεφορμισμού – οπορτουνισμού) δεν θα κατατρύχονται από ταλαντεύσεις και ότι μπορεί την αποφασιστική στιγμή να οπισθοχωρήσουν προς τον ταξικό αντίπαλο. Επίσης χρειάζεται μεγαλύτερη τεκμηρίωση, γιατί η λαϊκή συμμαχία που στοχεύει στο τσάκισμα του αστικού κράτους δεν μπορεί να μετέχει στις αστικές εκλογές.
5. Στη θέση 29 αναφέρεται ορθά: «Η άρνηση συμμετοχής του Κόμματος σε κυβέρνηση αστικής διαχείρισης της κρίσης αποτελεί σημαντική παρακαταθήκη για το εργατικό και λαϊκό κίνημα». Στη θέση 65 αναφέρεται: «Στα καθήκοντα του Κόμματος είναι η πρόβλεψη της εξέλιξης του συσχετισμού δυνάμεων, με στόχο πρώτ’ απ’ όλα το εργατικό κίνημα και κατά συνέπεια και η Λαϊκή Συμμαχία να μη χάσουν το στόχο της εξουσίας, να μην εγκλωβιστούν σε κυβερνήσεις στο έδαφος του καπιταλισμού». Αν με το μη εγκλωβισμό σε κυβερνήσεις στο έδαφος του καπιταλισμού εννοούνται αυτές της αστικής διαχείρισης, τότε καλώς. Αν όμως συμπεριλαμβάνεται απορριπτικά και η έννοια της εργατικής κυβέρνησης του 4ου συνεδρίου της ΚΔ (υπό την καθοδήγηση του Λένιν), τότε είναι μη παραγωγικό να αποκλείεται το ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης με στόχους λαϊκής συμμαχίας που θα θέσει αντικειμενικά πολύ γρήγορα το θέμα της πολιτικής εξουσίας εν μέσω σφοδρής ταξικής πάλης. Επίσης, η αναφορά της θέσης 76 «Κατά τη διάρκεια της επαναστατικής διαδικασίας, η εργατική τάξη με τους συμμάχους της διαμορφώνει ως φύτρα τα όργανα της εργατικής εξουσίας» πρέπει να εμπλουτιστεί με την έννοια της δυαδικής εξουσίας.
Αν στη λαϊκή συμμαχία υπάρξουν και άλλες πολιτικές δυνάμεις, εφόσον παραμείνουν σταθερές στη συμμαχία, ποιο το μέλλον τους στο σοσιαλισμό; Γενικότερα, πρέπει στο Πρόγραμμα να γίνεται λόγος για δυνατότητα πολυκομματισμού στα πλαίσια του σοσιαλισμού. Η ύπαρξη ή μη και άλλων πολιτικών κομμάτων είναι ζήτημα που θα λυθεί ανάλογα με την πορεία της ίδιας της επανάστασης και οικοδόμησης. Ομως, το κύριο είναι ότι πρέπει να εκφράζονται όλες οι μη ανταγωνιστικές αντιθέσεις εργατικής τάξης, αγροτιάς, διανόησης, έτσι ώστε να μην καταλήξουν ανταγωνιστικές και, με βάση τον εργατικό έλεγχο μέσω του πολιτικού συστήματος, να αποτραπεί η αυτονόμηση γραφειοκρατικού στρώματος με τη σκιώδη οικονομία και τη μετατροπή του σε εν δυνάμει καπιταλιστές (όπως έγινε τελικά στην ΕΣΣΔ).
Βαγγέλης Κυριακού
ΚΟΒ Μηχανικών ΚΟ
