Το περασμένο Σαββατοκύριακο, περίπου 2000 άτομα έφτασαν στην Ισπανία μέσω θαλάσσης, οι περισσότεροι εξ αυτών ταξίδεψαν με πλήρως ακατάλληλες βάρκες και καΐκια, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού. Το σκάφος ‘Υδροχόος’ που μετέφερε 629 άτομα εκ των οποίων τα 123 ανήλικα και ουσιαστικά ταξίδευε ακυβέρνητο, τράβηξε την προσοχή των μέσων ενημέρωσης μετά την απόφαση του νεοεκλεγέντος προέδρου Πέδρο Σάντσες, να επιτρέψει την αποβίβαση των επιβατών του, σε αντίθεση με την απόφαση που είχε λάβει η Ιταλία.
Από την αρχή του έτους, η Ισπανία έχει ήδη διασώσει περίπου 300 λέμβους, οι οποίες μετέφεραν περίπου 6.600 άτομα, ενώ από τον Ιανουάριο μέχρι τον Μάρτιο, σημειώθηκαν 130 απώλειες κατά τη προσπάθειά τους να καταφύγουν στην χώρα. Το 2017, ο αριθμός των προσφύγων που δέχθηκαν βοήθεια αυξήθηκε σημαντικά σε σχέση με το προηγούμενο έτος, τάση που θα συνέχισε να αυξάνεται και κατά τη διάρκεια του 2018. Μόνο το πρώτο διάστημα του 2018, παρατηρήθηκε αύξηση της τάξεως του 38% στον αριθμό των προσφύγων που κατέφθασαν Ισπανικές ακτές.
Οι πρόσφυγες που φθάνουν στην Ευρώπη προέρχονται κυρίως από φτωχές χώρες, στις οποίες κυριαρχεί η δυστυχία και οι πόλεμοι και το μόνο που έχει απομείνει είναι η καταστροφή και το χάος. Η απόφαση όμως για ένα τόσο δύσκολο και σε πολλές περιπτώσεις θανατηφόρο ταξίδι δεν είναι απλή και εύκολη ακόμα και υπό αυτές τις συνθήκες. Τα τεράστια χρηματικά ποσά που καταβάλλονται στις μαφιόζικες ομάδες που εκμεταλλεύονται και ‘κάνουν πιο εύκολες’ τις συνθήκες του ταξιδιού, τα μέσα που χρησιμοποιούν και ο τρόπος που τα διαχειρίζονται αυτοί οι γκάνγκστερ, κάνουν τα ταξίδια πολύ δαπανηρά και επικίνδυνα, ακόμη και πριν από την επιβίβαση. Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔOM) δημοσίευσε εκθέσεις στις οποίες παρουσιάζεται η ανάδυση ενός νέου σκλαβοπάζαρου στη Λιβύη, το οποίο είναι από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα των κινδύνων στους οποίους βάζουν την ζωή τους εκείνοι που αναγκάζονται να μεταναστεύσουν.
Δυστυχώς όμως, η κατάσταση των προσφύγων δεν παρουσιάζει βελτίωση ούτε με τον ερχομό τους στην Ευρώπη. Στην Ισπανία, οι ΜΚΟ έχουν καταγγείλει πολλές φορές τη συμπεριφορά των αρχών όσον αφορά τη μεταχείριση τους, γεγονός που ισχύει για την Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολο της. Οι εθελοντές και οι ΜΚΟ από την μία προσπαθούσαν να βοηθήσουν τους νεοεισαχθέντες στα ευρωπαϊκά εδάφη, ενώ οι κρατικοί θεσμοί κάνουν τ’ αδύνατα δυνατά να μην προσφέρουν καμία χείρα βοηθείας ή και ακόμα χειρότερα προσπαθούν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα να τους εκδιώξουν.
Διχόνοιες στην Ευρωπαϊκή Ένωση
Το μεταναστευτικό πρόβλημα έχει ήδη επηρεάσει τους θεμελιώδεις πυλώνες που στηρίζουν το εμπορικό μπλοκ μεταξύ των χωρών της Ε.Ε,( μεταφορά κεφαλαίων, αγαθών και εργασίας) και έχει συμβάλει στη διεύρυνση των υφιστάμενων ρωγμών.
Για παράδειγμα, η άρνηση της Ιταλίας να δεχτεί τον “Υδροχόο”, προκάλεσε διπλωματική ρήξη με τη Γαλλία. Την απόφαση αυτή πήρε η ιταλική κυβέρνηση που σχηματίστηκε προς τα τέλη του Μάη και απαρτίζεται από το οικολογικό και ευρωσκεπτικιστικό Κίνημα των 5 Αστέρων και την ακροδεξιά λίγκα. Ο υπουργός Εσωτερικών και επικεφαλής της συμμαχίας Ματέο Σαλβίνι, εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία που παρουσιάστηκε με το επεισόδιο του “Υδροχόου” για να προωθήσει τις ιδέες του. Παρά τον αντιδραστικό του χαρακτήρα, ο Σαλβίνι έχει δίκιο που επικρίνει την ΕΕ όσον αφορά την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού “προβλήματος”. Το 2015, η ΕΕ είχε συμφωνήσει στην αναδιανομή 160.000 μεταναστών από την Ιταλία και την Ελλάδα σε άλλες χώρες της Ένωσης, ένα σχέδιο που έφτασε στο τέλος του το 2017 με μόλις 17% ολοκλήρωση.
Ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, χαρακτήρισε την στάση της Ιταλικής κυβέρνησης «κυνική» και «ανεύθυνη». Είναι φανερή η υποκρισία του Μακρόν δεδομένου των προσωπικών του ρατσιστικών απόψεων. Παρ ‘όλα αυτά, ο Μακρόν αντιπροσωπεύει την παρακμή του φιλελευθερισμού, όπου από τη μια χύνονται κροκοδείλια δάκρυα για το ανθρώπινο δράμα λόγω της μαζικής μετανάστευσης των προσφύγων, άλλα στην πράξη λαμβάνονται αποφάσεις και πρακτικές κατά των προσφύγων για τη διαφύλαξη των καπιταλιστικών συμφερόντων και τραπεζιτών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία το 2016 για τον περιορισμό των μεταναστευτικών ροών.
Οι κλονισμοί που δημιουργήθηκαν είχαν σημαντικό αντίκτυπο στη Γερμανία και κυρίως στη θέση της Άγκελα Μέρκελ. Ο υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας Χορστ Σεχόφερ, απαίτησε να τηρηθεί σκληρή στάση και κατάφερε να επιβάλει τελεσίγραφο με προθεσμία δύο εβδομάδων για τη Μέρκελ. Τώρα, ο καγκελάριος πρέπει να διαπραγματευτεί μια συμφωνία με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες για να βρει μια «λύση» για το μεταναστευτικό. Ο Σεχόφερ αντιπροσωπεύει το τμήμα της πιο συντηρητικής γερμανικής αστικής τάξης. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψιν το γενικό πλαίσιο της καπιταλιστικής παρακμής, σε τελική ανάλυση ο Σεχόφερ αντικατοπτρίζει τα συμφέροντα της άρχουσας τάξης στο σύνολο της.
Η λιτότητα δεν αποτελεί μια πολιτική απόφαση αλλά προκύπτει ως αναγκαιότητα από τις υπάρχουσες συνθήκες και επιβάλλεται σε άτομα και σε έθνη ολόκληρα. Η ανάγκη για τη διατήρηση των μέγιστων κερδών σε οικονομίες που χαρακτηρίζονται από στασιμότητα ή βρίσκονται σε κρίση παίρνει τη μορφή επίθεσης στην εργατική τάξη, καθώς η ίδια η αστική τάξη προστατεύει τα συμφέροντα της. Εάν η αστική τάξη κάθε χώρας δεν μπορεί να διαθέσει τους απαραίτητους πόρους για να γίνουν οι παραχωρήσεις που απαιτούνται από τις αντίστοιχες εργατικές τάξεις ή ακόμα χειρότερα, αν η άρχουσες τάξεις υποχρεωθούν να εκμεταλλευτούν περισσότερο τις εργαζόμενες μάζες των χωρών τους για να παραμείνουν ανταγωνιστικές στις εσωτερικές και εξωτερικές αγορές, πώς είναι δυνατόν να υπάρξουν περιθώρια για πιθανές παραχωρήσεις σε μετανάστες και πρόσφυγες; Ταυτόχρονα, πρέπει να προστεθεί και η στρατηγική που υιοθετείται του ‘διαίρει και βασίλευε’. Βάσει αυτής, είναι προς το συμφέρον της εκάστοτε αστικής τάξης να υπάρχει ανταγωνισμός ανάμεσα στους εργαζόμενους και να δημιουργούνται διαιρέσεις εντός της ίδιας της εργατικής τάξης. Μ’ αυτόν τον τρόπο την εκμεταλλεύεται πιο εύκολα και σε μεγαλύτερο βαθμό, διαμορφώνοντας εκείνο το αρνητικό πλαίσιο μισθολογικού περιβάλλοντος και συνθηκών εργασίας.
Είναι προφανές ότι οι διάφορες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις χρησιμοποιούν το μεταναστευτικό ζήτημα σαν μια καυτή πατάτα που την πετάει ο ένας στον άλλο θέλοντας να αποκομίσουν εκλογικό πλεονέκτημα. Ωστόσο, αυτή η νέα μεταναστευτική κρίση ανοίγει εκ νέου ένα μέτωπο που περιπλέκει περαιτέρω την ενότητα του ευρωπαϊκού μπλοκ, έχοντας ήδη να αντιμετωπίσει σημαντικά προβλήματα, όπως το Brexit, την αντιπαράθεση με το σημαντικότερο σύμμαχο της Ε.Ε, τις ΗΠΑ,αλλά και μια οικονομική κατάσταση που (για να το θέσω με ήπιο τρόπο) φαίνεται τουλάχιστον ζοφερή.
Ιμπεριαλισμός
Ο ιμπεριαλισμός αποτελεί την άμεση αιτία για τα δεινά χιλιάδων μεταναστών που, χωρίς καμία ουσιαστική εναλλακτική λύση, παίρνουν την απόφαση να ρισκάρουν τις ζωές τους ταξιδεύοντας με προορισμό την Ευρώπη. Οι στρατιωτικές παρεμβάσεις σε Συρία, Λιβύη, Ιράκ και Αφγανιστάν έχουν προκαλέσει χάος, καταστροφή και έχουν επιφέρει το θάνατο σε εκατομμύρια αθώους ανθρώπους, ενώ ταυτόχρονα έχουν συμβάλει στην επέκταση και την ενίσχυση διάφορων φονταμενταλιστικών ομάδων. Αυτές οι ομάδες κατάφεραν να καλύψουν το κενό που δημιουργήθηκε και να αντλήσουν δύναμη σε συνδυασμό με την καταστροφή των κρατικών εξοπλιστικών συστημάτων και τη γενικευμένη δυστυχία και το μίσος που απορρέουν από τον ιμπεριαλισμό.
Η αφρικανική ήπειρος εξακολουθεί να κυριαρχείται από χώρες ιμπεριαλιστικές, οι οποίες απώλεσαν κατά τη διάρκεια των αποικιακών επαναστάσεων την στρατιωτική τους κυριαρχία από τα εδάφη που κατείχαν αλλά δεν έχασαν τον οικονομικό έλεγχο σε αυτές. Σε τελική ανάλυση, το οικονομικό καθεστώς αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα ελέγχου μιας χώρας. Παρόλα αυτά, χώρες όπως η Γαλλία συνεχίζουν να έχουν μόνιμη στρατιωτική παρουσία σε χώρες όπως το Μάλι, το Νίγηρα, την Ακτή Ελεφαντοστού, τη Μπουρκίνα Φάσο, το Τζιμπουτί κα. Οι κυρίαρχες τάξεις αυτών των αφρικανικών χωρών δρουν ως υπηρέτες των ιμπεριαλιστών: είναι οι διαχειριστές της συστηματικής λεηλασίας της ηπείρου από τους ιμπεριαλιστές. Για την καλή δουλειά που προσφέρουν αλλά και για το γεγονός ότι διατηρούν την τάξη στις χώρες τους, λαμβάνουν σημαντικά χρηματικά ποσά και εξουσία, ενώ ταυτόχρονα υποβάλλουν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας.
Η κατάσταση στη Λιβύη αποτελεί το άμεσο αποτέλεσμα της ιμπεριαλιστικής παρέμβασης του ΝΑΤΟ, υπό τον έλεγχο Γαλλίας και Βρετανίας. Είναι μια καταστραμμένη χώρα: ένας παράδεισος εμπορίας ανθρώπων, με τρεις στην πραγματικότητα κυβερνήσεις στις οποίες κυριαρχούν οι φονταμενταλιστικές ισλαμικές συμμορίες και τοπικοί πολέμαρχοι.
Συνεπώς, η ουσία υπόκειται όχι στο γεγονός ότι το «κύμα μεταναστών» έχει πλημμυρίσει στην Ευρώπη, επιδιώκοντας «καλύτερες θέσεις εργασίας και καλύτερες συνθήκες ζωής», όπως παρουσιάζεται από τα αστικά μέσα. Στην πραγματικότητα, εκατομμύρια άνθρωποι εξαναγκάζονται να φύγουν από τις χώρες τους εξαιτίας των πολέμων, της πείνας και της μιζέριας, που προκλήθηκαν άμεσα από τα ιμπεριαλιστικά καθεστώτα και που απειλούν με τον χειρότερο τρόπο τους πρόσφυγες.
Τι μπορεί να γίνει;
Ήδη απ’ αυτή την εβδομάδα, η ΕΕ πρότεινε μια νέα “λύση” για την επίλυση του μεταναστευτικού προβλήματος: τη δημιουργία κέντρων συγκέντρωσης έξω από το μπλοκ των χωρών της ευρωπαϊκής ένωσης στα οποία κέντρα θα αξιολογείται αν οι κρατούντες είναι πρόσφυγες ή οικονομικοί μετανάστες. Η πρόταση αυτή δεν αποσκοπεί στο να βρεθεί λύση και να αντιμετωπιστεί η δυστυχία και η καταστροφή που προκάλεσε την μεταναστευτική κρίση, αλλά για να υψωθούν νέα τείχη.
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι υπάρχουν οι πόροι σε παγκόσμια κλίμακα που μπορούν να προάγουν σε όλους μια αξιοπρεπή ζωή. Το πρόβλημα είναι ότι ο πλούτος είναι συγκεντρωμένος σε λίγα χέρια.
Η αιτία για τις περικοπές κοινωνικών δαπανών και εκπαίδευσης, οι εξώσεις σε ενοικιαστές και ιδιοκτήτες σπιτιών, το πλιάτσικο εκατομμυρίων από την ιδιωτικοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών, δεν είναι οι μετανάστες που διακινδυνεύουν τις ζωές τους για να φτάσουν στην Ευρώπη. Αντίθετα, οι υπεύθυνοι για την λιτότητα και τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης της εργατικής τάξης είναι οι τραπεζίτες και οι μεγιστάνες των επιχειρήσεων, οι διεφθαρμένοι πολιτικοί και οι εκπρόσωποι της ΕΕ που συντάσσουν και ορίζουν την εφαρμογή πολιτικών λιτότητας. Αυτοί είναι οι πραγματικοί εχθροί.
Στην Ισπανία, περίπου 3 εκατομμύρια κατοικίες βρίσκονται στα χέρια των τραπεζών. Ο αριθμός των αστέγων διαρκώς αυξάνεται. Ο αγώνας υποδοχής των προσφύγων είναι κοινός με τον αγώνα για την απαλλοτρίωση αυτών των άδειων σπιτιών, τα οποία δεν θα χρησιμοποιηθούν μόνο για να φιλοξενήσουν τους πρόσφυγες αλλά και χιλιάδες άστεγους, οικογένειες και νέους που ζουν σε μη κατάλληλα σπίτια ή που δεν έχουν καμία πρόσβαση σε κανενός είδους κατάλυμα. Ο αγώνας για ένα καθολικό σύστημα υγείας είναι επίσης κοινός με τον αγώνα κατά της λιτότητας και για ποιοτικές δημόσιες υπηρεσίες. Η καθοδική πορεία των μισθών και οι κακές συνθήκες εργασίας πρέπει να αντιμετωπισθούν συλλογικά από τους εργαζόμενους, ενωμένους, ανεξαρτήτου εθνικότητας, χρώματος του δέρματος, φύλου κοκ.
Σε τελική ανάλυση, το «πρόβλημα» της υπάρχουσας μεταναστευτικής κρίσης αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του καπιταλισμού και δεν θα επιλυθεί ποτέ στο υπάρχον σύστημα. Ο αγώνας που πρέπει να γίνει για να δοθεί πραγματική λύση στα προβλήματα και την καταστροφή που έρχεται για εκατομμύρια ανθρώπους, συνδέεται άμεσα με τη διεθνή πάλη ενάντια στον καπιταλισμό και την εγκαθίδρυση του σοσιαλισμού.
- Οι πρόσφυγες είναι ευπρόσδεκτοι! Αναγκάστε τους καπιταλιστές να πληρώσουν!
- Ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και το πλιάτσικο!
- Ενάντια στους σάπια καπιταλιστική Ε.Ε !
- Ενάντια στον καπιταλισμό, τη θεμελιώδη αιτία των πολέμων και της συμφοράς εκατομμυρίων ανθρώπων!
Τζων Κλαραβάλ
Το πρωτότυπο άρθρο γράφτηκε στα Καταλανικά για την εφημερίδα Revolució.
Μετάφραση από την ιστοσελίδα www.marxist.com: Άγγελος Σταμούλης
Επιμέλεια: Εύη Τούντα
