Η κύρια ιδιαιτερότητα του σημερινού πολέμου στην Ουκρανία είναι ότι έχει επισκιαστεί πλήρως από έναν άνευ προηγουμένου πόλεμο προπαγάνδας. Έχει γίνει πολύ φασαρία αλλά έχουμε μάθει λίγα από την αληθινή κατάσταση. Στην πραγματικότητα, ο κύριος στόχος της προπαγάνδας που ακούμε δεν είναι η ενημέρωση, αλλά η απόκρυψη της πραγματικής κατάστασης. Σε αυτό, πρέπει να παραδεχτεί κανείς, υπήρξε μεγάλη επιτυχία.
Ας πάρουμε τις πιο πρόσφατες εξελίξεις. Όταν οι Ρώσοι ανακοίνωσαν ότι αποσύρουν μέρος των δυνάμεών τους από την περιοχή γύρω από το Κίεβο, η χαρά των ιμπεριαλιστών απατεώνων δεν είχε όρια.
Ο ουκρανικός στρατός προελαύνει! Οι Ρώσοι υφίστανται μεγάλες απώλειες και υποχωρούν άτακτα! Ένας χαρούμενος Τζο Μπάιντεν ενημέρωσε ολόκληρο τον κόσμο ότι «η πλάτη του Πούτιν είναι στον τοίχο». Η London Evening Standard, στις 28 Μαρτίου, φώναξε στους αναγνώστες της στην πρώτη της σελίδα: Η ήττα του ΠΟΥΤΙΝ «ΕΙΝΑΙ ΘΕΜΑ ΧΡΟΝΟΥ».
Παρόμοιοι τίτλοι δημοσιεύτηκαν στον δυτικό Τύπο. Αλλά προτού αρχίσετε να ετοιμαστείτε για την νικηφόρα παρέλαση της Ουκρανίας στο Κίεβο, θα ήταν σκόπιμο να επιστρέψουμε στις βασικές στρατιωτικές έννοιες. Και ίσως, για μια φορά, ένα ή δύο συγκεκριμένα στοιχεία και γεγονότα να φανούν χρήσιμα.
Ήττα ή τακτική υποχώρηση;
Το θορυβώδες μπαράζ της δυτικής προπαγάνδας έχει σκοπό να κρύψει το γεγονός ότι οι Ρώσοι δεν τρέπονται σε φυγή μπροστά σε μια προωθούμενη ουκρανική δύναμη.
Είχαν ήδη ανακοινώσει ότι αποσύρουν ορισμένες από τις δυνάμεις τους από τον Βορρά – όπου δεν χρειάζονταν πλέον – προκειμένου να ανασυνταχθούν και να ενώσουν τις δυνάμεις τους με τον ρωσικό στρατό στα νότια και ανατολικά, προετοιμάζοντας μια επίθεση εναντίον των πιο αποτελεσματικών και σκληραγωγημένων στη μάχη τμημάτων του ουκρανικού στρατού, που βρίσκονται στην περιοχή του Ντονμπάς. Αυτός είναι πλέον ξεκάθαρα ο κύριος στόχος της Ρωσίας.
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ υποστήριξε ότι η απόσυρση των στρατευμάτων από την περιοχή γύρω από το Κίεβο ήταν μια κίνηση προκειμένου να διευκολυνθούν οι ειρηνευτικές συνομιλίες. Αυτό ήταν επίσης πολύ μακριά από την αλήθεια.
Ο Σεργκέι Μάρκοφ, ένας άνθρωπος που ήταν πολύ κοντά στον Πούτιν στο παρελθόν, ήταν αφοπλιστικά ειλικρινής απορρίπτοντας τον ισχυρισμό του Λαβρόφ. Δήλωσε το προφανές όταν είπε στο BBC Radio Four News: «Η απόφαση να περιοριστεί η στρατιωτική δραστηριότητα στο Κίεβο και στο Τσερνίγοφ γίνεται ώστε οι ρωσικές δυνάμεις να μπορέσουν να συγκεντρωθούν στο Ντονμπάς».
Ο Πούτιν υπολόγισε λάθος;
Προκειμένου να έχουμε μια σαφή ιδέα της πραγματικής ισορροπίας δυνάμεων στο πεδίο της μάχης, είναι απαραίτητο να επιστρέψουμε στην αρχική κατάσταση των πραγμάτων στην έναρξη της εισβολής και να προσδιορίσουμε ποια επίδραση είχε αυτή στους αρχικούς υπολογισμούς του Πούτιν.
Το πιο πιθανό είναι ότι ο Πούτιν αρχικά υπολόγιζε σε μια ταχεία παράδοση της Ουκρανίας μπροστά σε έναν προελαύνοντα ρωσικό στρατό. Στην πραγματικότητα, αν ο Ζελένσκι ήταν προετοιμασμένος να συμφωνήσει να μην ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και να διαπραγματευτεί συμφωνίες για την ασφάλεια με τη Ρωσία, η εισβολή μπορεί να μην είχε συμβεί ποτέ. Αρχικά, υπήρχαν ενδείξεις ότι θα συνθηκολογούσε. Μάλιστα, φάνηκε να βρίσκεται σε κατάσταση πανικού. Αλλά υπό την πίεση των εθνικιστών και των φασιστών, και κυρίως από την Ουάσιγκτον, αρνήθηκε να διαπραγματευτεί. Αυτό έκανε την εισβολή αναπόφευκτη.
Μπορεί να υπάρχει κάποια αλήθεια στους ισχυρισμούς της Δύσης ότι ο ρωσικός στρατός αντιμετώπισε αρχικά δυσκολίες. Οι ρωσικές δυνάμεις μπορεί κάλλιστα να αντιμετώπισαν προβλήματα ανεφοδιασμού. Η προμήθεια τροφίμων, καυσίμων και πυρομαχικών σε μια πολύ μεγάλη χώρα έθετε σοβαρές προκλήσεις.
Τα λάθη και τα μπερδέματα – πάντα παράγοντας σε κάθε πόλεμο – θα έπαιξαν επίσης ρόλο. Αλλά οι στρατοί σύντομα μαθαίνουν και τα λάθη μπορούν να διορθωθούν αρκετά γρήγορα. Ένα πολύ πιο σοβαρό λάθος ήταν η υποτίμηση από τη Ρωσία της δύναμης αντίστασης του αντιπάλου.
Πριν από το πραξικόπημα του Μαϊντάν, ο ουκρανικός στρατός ήταν εξαιρετικά αδύναμος. Ωστόσο, από τότε έχει αναδιοργανωθεί με βάση την υποστήριξη και την εκπαίδευση του ΝΑΤΟ. Επιπλέον, έχει λάβει πολύτιμη εμπειρία μάχης κατά τη διάρκεια του οκταετούς εμφυλίου πολέμου στο Ντονμπάς. Αυτό το γεγονός σαφώς δεν είχε εκτιμηθεί επαρκώς από τον Πούτιν ή τους στρατηγούς του στην αρχή του πολέμου.
Υπήρχε όμως και ένας άλλος παράγοντας, που είναι πιο δύσκολο να ποσοτικοποιηθεί, αλλά έχει μεγάλη σημασία σε κάθε πόλεμο. Ο Ναπολέων παρατήρησε κάποτε ότι, στον πόλεμο, το ηθικό σε σχέση με τις φυσικές δυνάμεις υπερτερεί τρία προς ένα. Οι Ουκρανοί θεωρούν πως πολεμούν έναν αμυντικό πόλεμο για να «σώσουν την Πατρίδα τους».
Ο Ζελένσκι – αντίθετα με τις συμβουλές της Δύσης – δεν εγκατέλειψε τη χώρα, αλλά έμεινε στο Κίεβο και κάλεσε σε εθνική άμυνα, ενισχύοντας την αντίσταση του στρατού του και μερών του ουκρανικού πληθυσμού.
Επιπλέον, δεδομένου ότι η Ρωσία δεν έχει κηρύξει επίσημα πόλεμο (εξακολουθεί να την περιγράφει ως «ειδική επιχείρηση»), ο Πούτιν δεν μπορεί να πραγματοποιήσει γενική επιστράτευση στρατευσίμων και άλλων εφέδρων. Αυτό σημαίνει ότι, παρά τον τεράστιο πληθυσμό της Ρωσίας, ο πραγματικός αριθμός στρατευμάτων που μπορούν να αναπτυχθούν επί του παρόντος είναι κάπως περιορισμένος, αν και αυτό μπορεί να αλλάξει.
Πώς αθροίζονται όλα αυτά; Η Ρωσία έχει αναπτύξει περίπου 200.000 στρατιώτες, οι οποίοι, αν αθροιστούν μαζί με τις δυνάμεις των Δημοκρατιών του Ντονμπάς, φέρνουν τη μαχητική της δύναμη κοντά στις 300.000 άνδρες.
Ο ουκρανικός στρατός, μαζί με τις τοπικές πολιτοφυλακές του, υπολογίζεται περίπου στους 400.000 μαχητές. Αυτοί οι αριθμοί θα έχουν αυξηθεί λόγω της κινητοποίησης ικανών ανδρών – αν και το πόσο χρήσιμα θα είναι τέτοια άπειρα, κακώς εκπαιδευμένα στρατεύματα στο πεδίο της μάχης είναι αμφισβητήσιμο.
Τουλάχιστον στα χαρτιά, αντιμέτωποι, οι στρατοί φαίνεται να είναι σχετικά ίσοι. Αλλά τέτοιες συγκρίσεις είναι απατηλές. Μακροπρόθεσμα, οι ρωσικές δυνάμεις διατηρούν μια σαφή υπεροχή λόγω του μεγαλύτερου και πιο προηγμένου οπλοστασίου τους, καθώς και του ανώτερου γενικού επιτελείου τους, που έχουν δείξει μεγάλη ικανότητα και τακτική ευελιξία στην προσαρμογή στις μεταβαλλόμενες πραγματικότητες στο πεδίο της μάχης.
Η Ρωσία αλλάζει τακτική
Ο αρχικός στόχος του ρωσικού στρατού ήταν να πάρει τον έλεγχο της πρωτεύουσας Κιέβου. Οι ρωσικές δυνάμεις έλαβαν θέσεις γύρω από την πρωτεύουσα, και μάλιστα εισήλθαν στα προάστια σε κάτι που έμοιαζε με αψιμαχίες που προετοίμαζαν μια άμεση επίθεση. Οι Ουκρανοί κατά συνέπεια κινητοποιήθηκαν για την άμυνα της πρωτεύουσας. Όμως η επίθεση δεν ήρθε ποτέ.
Έχοντας δοκιμάσει την αντίσταση των αντίπαλων δυνάμεων στην αρχική επίθεση στο Κίεβο, οι Ρώσοι αποφάσισαν ότι μια άμεση επίθεση στην πρωτεύουσα, που περιλάμβανε οδομαχίες σώμα με σώμα σε πολυσύχναστες περιοχές πολιτών, θα ήταν πολύ δαπανηρή σε ζωές.
Οι επανειλημμένες δηλώσεις ότι οι Ρώσοι βομβαρδίζουν τα πάντα και στοχοποιούν εσκεμμένα κατοικημένες περιοχές χωρίς να ανησυχούν για απώλειες αμάχων, είναι ένα ψέμα που αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο μιας μαζικής προπαγανδιστικής εκστρατείας, που ξεκίνησε από τους Ουκρανούς με τη βοήθεια των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ. Θα ασχοληθούμε με αυτό το ψέμα παρακάτω.
Προς το παρόν, αρκεί να πούμε ότι οι Ρώσοι αποφάσισαν ότι μια άμεση επίθεση στο Κίεβο και σε άλλες μεγάλες πόλεις δεν ήταν βιώσιμη επιλογή. Μόλις έγινε σαφές ότι ένα γρήγορο χτύπημα νοκ-άουτ στην πρωτεύουσα αποκλείστηκε, οι Ρώσοι άλλαξαν τακτική. Από εκείνη τη στιγμή, η κίνηση προς το Κίεβο απέκτησε εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα. Αυτό που αρχικά προοριζόταν ως επίθεση στο Κίεβο μετατράπηκε σε έναν ελιγμό που είναι γνωστός στη στρατιωτική γλώσσα ως αντιπερισπασμός.
Η ιδέα ενός τέτοιου ελιγμού είναι αρκετά απλή: να παρουσιάσει μια στρατιωτική δύναμη ως προετοιμασμένη να επιτεθεί σε ένα δεδομένο μέρος, ή ακόμα και να ξεκινήσει μια επίθεση, με σκοπό να εξαπατήσει έναν αντίπαλο στο να δεσμεύσει πόρους για να ανταποκριθεί στην προφανή απειλή. Είναι το ισοδύναμο ενός πυγμάχου που στοχεύει ένα χτύπημα στο κεφάλι του αντιπάλου του με τη δεξιά του γροθιά και, στη συνέχεια, δίνει ένα χτύπημα νοκ άουτ με αριστερό uppercut στο σαγόνι.
Αυτό, οι Ρώσοι το πέτυχαν έξοχα. Επιτιθέμενοι σε πολλά μέτωπα ταυτόχρονα, οι Ρώσοι αποδυνάμωσαν την επιθετική τους δύναμη. Αυτό φαίνεται να είναι αντιπαραγωγικό. Αλλά είχε το πλεονέκτημα να αναγκάσει τους Ουκρανούς να διασπείρουν τις δικές τους δυνάμεις προς διάφορες κατευθύνσεις, κυρίως για την άμυνα της πρωτεύουσας, Κιέβου.
Ωστόσο, το Κίεβο δεν ήταν πλέον ο κύριος στόχος της Ρωσίας. Αυτά είναι τώρα το Ντονμπάς και η παράκτια λωρίδα που συνδέει την Ουκρανία με τη Μαύρη Θάλασσα, η οποία αποτελεί μια χερσαία γέφυρα μεταξύ της Κριμαίας και της Ρωσίας.
Για να εξηγήσουμε την αλλαγμένη τακτική της Ρωσίας, είναι απαραίτητο να επαναλάβουμε μερικούς από τους πιο βασικούς κανόνες πολέμου, για τους οποίους οι δυτικοί λεγόμενοι ειδικοί φαίνεται να έχουν πλήρη άγνοια.
Ο Κλαούζεβιτς για τον πόλεμο
Από την αρχή του πολέμου, η τεράστια μηχανή προπαγάνδας που έχουν βάλει σε κίνηση οι Ουκρανοί με τη βοήθεια των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ, επαναλαμβάνει με μονότονη κανονικότητα την ίδια κουραστική κασέτα:
«Η ρωσική προέλαση έχει σταματήσει. Μέχρι στιγμής δεν έχουν καταφέρει να καταλάβου και να κρατήσουν καμία μεγάλη πόλη της Ουκρανίας». Δεν πέρασε ποτέ από το μυαλό αυτών των κυριών ότι δεν ήταν πρόθεση των Ρώσων να το κάνουν αυτό; Σε αυτό το σημείο, ας καλέσουμε ως βασικό μάρτυρα τον Καρλ φον Κλαούζεβιτς. Ως μαθητής του Χέγκελ, ο γέρος Κλαούζεβιτς κατανοούσε πολύ καλά τη διαλεκτική του πολέμου. Υπέθεσε ότι οι στρατοί, και όχι οι πόλεις, είναι το επίκεντρο της άμυνας ενός έθνους. Και περιέγραψε τους στόχους του πολέμου πολύ συνοπτικά στον πρώτο τόμο του αριστουργήματος του Περί του Πολέμου. Σχετικά με το ζήτημα της κατοχής εδαφών και πόλεων, έχει να πει τα εξής:
«Στόχος του πολέμου πρέπει να είναι η ήττα του εχθρού. Τι σημαίνει όμως ήττα; Η κατάκτηση ολόκληρης της επικράτειάς του δεν είναι πάντα απαραίτητη και η πλήρης κατάληψη της επικράτειάς του μπορεί να μην είναι αρκετή» (Περί του Πολέμου, η έμφαση δική μου, AΓ).
Ο Κλαούζεβιτς εξηγεί ότι ο στόχος του πολέμου δεν είναι η κατάκτηση εδαφών και πόλεων, αλλά η καταστροφή των εχθρικών δυνάμεων. Να τι γράφει: «Οι μάχες είναι η κεντρική στρατιωτική πράξη… Οι εμπλοκές σημαίνουν μάχη. Το αντικείμενο της μάχης είναι η καταστροφή ή η ήττα του εχθρού.
Τι εννοούμε με την ήττα του εχθρού; Απλώς την καταστροφή των δυνάμεών του, είτε με θάνατο, τραυματισμό, είτε με οποιοδήποτε άλλο μέσο – είτε εντελώς, είτε αρκετά για να τον κάνει να σταματήσει να πολεμά… Η πλήρης ή μερική καταστροφή του εχθρού πρέπει να θεωρείται ως το μοναδικό αντικείμενο όλων των μαχών… Άμεση εξόντωση των δυνάμεων του εχθρού πρέπει πάντα να είναι το κυρίαρχο στοιχείο».
Αυτό ακριβώς κάνει ο ρωσικός στρατός. Αυτή η στοιχειώδης αρχή του πολέμου είναι καλά κατανοητή από τουλάχιστον τους πιο ευφυείς στρατηγούς. Καταλαβαίνουν ότι η πραγματική κατάσταση στην Ουκρανία δεν έχει κανένα απολύτως κοινό με τα ουρλιαχτά στα πρωτοσέλιδα του Τύπου.
Η ακόλουθη ανάλυση από τον Sam Cranny-Evans και τον Dr Sidharth Kaushal του The Royal United Services Institute (RUSI) – ενός think tank για την άμυνα και την ασφάλεια – εκφράζει την πραγματική κατάσταση με αξιοθαύμαστη σαφήνεια. Αξίζει να παραθέσουμε αναλυτικά όσα έχουν να πουν: «Ο πόλεμος στην Ουκρανία κυριαρχείται από μια αποτελεσματική και εκτεταμένη εκστρατεία ενημέρωσης υπό την ηγεσία του ουκρανικού κράτους. Η ουκρανική αφήγηση κυριαρχεί τόσο στους κύκλους των ειδήσεων όσο και στους κύκλους των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που έχουν πλέον την ίδια σημασία για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Η αφήγηση είναι γεμάτη με διαλυμένα ρωσικά κομβόι, αγρότες που ρυμουλκούν θριαμβευτικά ρωσικά συστήματα αεράμυνας μακριά από τις κρυψώνες τους και τρομακτικά πλάνα από την καταστροφή ρωσικών σχηματισμών αρμάτων μάχης. Και όμως, αναλύοντας τρεις χάρτες που απεικονίζουν την επιχειρησιακή εικόνα, συμπεριλαμβανομένου ενός που κυκλοφόρησε από το Υπουργείο Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου (MoD) και δύο που επιμελήθηκαν ερευνητές ανοιχτού κώδικα – ο λογαριασμός Twitter Jomini of the West και το Ukraine Conflict Monitor του Konrad Muzyka – είναι προφανές ότι οι ρωσικές δυνάμεις σημειώνουν πρόοδο.
Ωστόσο, η αποκλειστική εστίαση στις πόλεις – αν και κατανοητή – μπορεί να κρύβει περισσότερα από όσα αποκαλύπτει. Αν και φαίνεται ξεκάθαρο ότι το αρχικό ρωσικό σχέδιο βασιζόταν σε μία γρήγορη επίθεση κατά του Κιέβου, ενώ το μεγαλύτερο μέρος του ουκρανικού στρατού ήταν καθηλωμένο στα ανατολικά στο Ντόνετσκ και το Λουγκάνσκ, αυτό είναι απίθανο να παραμείνει έτσι. Ακόμη και υπό τις καλύτερες υποθέσεις (από τη ρωσική σκοπιά), είναι απίθανο να καταληφθεί σύντομα το Κίεβο. Ωστόσο, αξίζει να ληφθεί υπόψη ότι υπάρχει ένα δεύτερο ουκρανικό κέντρο βάρους – στο οποίο υπαινίσσεται ο Βλαντιμίρ Πούτιν στη δέσμευσή του να «αποστρατιωτικοποιήσει» την Ουκρανία – ο τακτικός ουκρανικός στρατός, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου (Δυνάμεις Συντονισμένων Επιχειρήσεων – JFO) παραμένει κοντά στο Ντόνετσκ και το Λουγκάνσκ».
Και αυτό είναι πράγματι το ζήτημα. «Η θέση αυτής της δύναμης φαίνεται όλο και πιο επισφαλής καθώς οι ρωσικές δυνάμεις προχωρούν για να την περικυκλώσουν σε τρεις άξονες. Οι ρωσικές δυνάμεις του 58ου Στρατού Συνδυασμένων Όπλων και της 22ης Στρατιάς, που πιέζουν προς τα βόρεια από την Κριμαία, έχουν ξεκινήσει επιθέσεις στο Μπερισλάβ κατά μήκος του Δνείπερου και φαίνεται πιθανό να συνδεθούν στο Πολόχι με τις ρωσικές αυτονομιστικές δυνάμεις και τον Όγδοο Στρατό Συνδυασμένων Όπλων που προχωρούν από το Ντονμπάς. Στοιχεία του Στρατού Αρμάτων της Πρώτης Φρουράς και του Έκτου Στρατού Συνδυασμένων Όπλων που προχωρούν στο Χάρκοβο φαίνεται επίσης ότι απέφευγαν σε μεγάλο βαθμό τις προσπάθειες να καταλάβουν την πόλη – επικεντρώνοντας αντ’ αυτού στις επιθέσεις με πυροβολικό ενώ το παρακάμπτουν καθώς προχωρούν νότια και δυτικά μετά την Πολτάβα, αποκόπτοντας τις JFO από το να διαφύγουν προς τα βόρεια. Τέλος, στα νοτιοδυτικά, οι ρωσικές δυνάμεις της 20ης Μεραρχίας Μηχανοκίνητων Τυφεκιοφόρων Φρουρών εμφανίζονται με παρόμοιο σκοπό να παρακάμψουν το Μικολάεφ αλλά, κυρίως, μπορεί να μην προελαύνουν προς την Οδησσό. Αντίθετα, φαίνεται να προχωρούν βόρεια, κάτι που θα μπορούσε να υποδηλώνει την επιθυμία να καταλάβουν τις δυτικές όχθες των βασικών σημείων διέλευσης πάνω από τον Δνείπερο». (Έκθεση RUSI, Not Out of the Woods Yet: Assessing the Operational Situation in Ukraine, 14 Μαρτίου 2022)
Ο κύριος στόχος της Ρωσίας είναι τώρα ο αποδεκατισμός ενός βασικού τμήματος του ουκρανικού στρατού – περίπου 60.000-100.000 στρατιώτες στο Ντονμπάς. Η Ρωσία πραγματοποίησε μια ευρεία επίθεση σε όλη αυτή την περιοχή, με σκοπό να κρατήσει αυτές τις δυνάμεις πλήρως δεσμευμένες και ανίκανες να ελιχθούν. Την ίδια στιγμή, μια υποστηρικτική επιχείρηση έξω από την Κριμαία κατέλαβε τη Χερσώνα και διοργάνωσε άλλη μια προσχηματική επίθεση προς την Οδησσό.
Έχοντας καθηλώσει τις ουκρανικές δυνάμεις στην περιοχή, οι Ρώσοι θα μπορούσαν να επικεντρωθούν στην περικύκλωση και την κατάληψη της Μαριούπολης που σχεδόν έχει ολοκληρωθεί. Έτσι, μια στρατηγικής σημασίας χερσαία γέφυρα έχει πλέον δημιουργηθεί μεταξύ της Ρωσίας και της Κριμαίας, η οποία επίσης θέτει ολόκληρη την Αζοφική Θάλασσα υπό ρωσικό έλεγχο.
Η Ρωσία ξεκίνησε ταυτόχρονα μια εκστρατεία επιθέσεων με πυραύλους σε εγκαταστάσεις της Ουκρανίας (αποθήκες πετρελαίου και άλλες παρόμοιες) με σκοπό να διαταράξει την επιμελητεία, τη διοίκηση και τον έλεγχο του εχθρού, καθώς και την αεροπορική ισχύ και την υποστήριξη πυρός μεγάλης εμβέλειας. Ως αποτέλεσμα, η Ουκρανία φαίνεται να φτάνει στο τέλος των αποθεμάτων της σε καύσιμα και πυρομαχικά. Αυτή τη στιγμή, δεν είναι σε θέση να συντονίσει ελιγμούς μεγάλης κλίμακας και δεν είναι σε θέση να κάνει ουσιαστική χρήση της αεροπορίας της.
Με την πτώση της Μαριούπολης, η ψεύτικη επίθεση στο Βορρά δεν κρίνεται πλέον απαραίτητη. Αυτός είναι ο λόγος πίσω από την ομαλή ρωσική υποχώρηση από τον Βορρά. Οι χιλιάδες στρατιώτες που απελευθερώθηκαν πρόσφατα θα συγκεντρωθούν τώρα στην περιοχή του Ντονμπάς.
Προχωρώντας νότια από το Ίζιουμ κοντά στο Χάρκοβο και βόρεια από την περιοχή Ζαπορίζια, ο στόχος είναι να τυλίξουν και να καταστρέψουν τις ουκρανικές δυνάμεις στο Ντονμπάς, οι οποίες περιλαμβάνουν δεκάδες χιλιάδες από τους πιο αποφασισμένους και σκληροπυρηνικούς μαχητές της χώρας – ένα μεγάλο μέρος των οποίων στρατολογείται και διοικείται από φανατικούς εθνικιστές και νεοναζιστικά στοιχεία.
Έτσι, η αλήθεια είναι ότι ο ρωσικός στρατός δεν υποχωρεί καθόλου. Αντιθέτως, εξακολουθούν να προχωρούν, αργά, εσκεμμένα, μεθοδικά, προς τον πραγματικό στόχο, που δεν είναι πλέον το Κίεβο, αλλά η παράκτια λωρίδα στα νοτιοανατολικά και η ευρύτερη περιοχή του Ντονμπάς.
Η έμφαση στην υποτιθέμενη ικανότητα της Ρωσίας να παίρνει τις μεγάλες πόλεις ως μέτρο επιτυχίας ήταν ένα ανόητο λάθος. Η Ρωσία έχει καταφέρει να καθηλώσει τις ουκρανικές δυνάμεις σε πόλεις όπως το Χάρκοβο, ενώ απλώς τις παρακάμπτει. Στο μεταξύ συγκεντρώνει τις δυνάμεις της για αποφασιστικό χτύπημα στα ανατολικά.
Πώς ψεύδονται τα ΜΜΕ
Στις 10 Μαρτίου, το περιοδικό Fortune δημοσίευσε ένα άρθρο του Marcus Ryder, το οποίο ήδη εξέφραζε σοβαρές αμφιβολίες για την αλήθεια της επίσημης προπαγάνδας: «Σε έναν πόλεμο στον οποίο η συντριπτική πλειονότητα των δυτικών κυβερνήσεων υποστήριξε την Ουκρανία και αντιτάχθηκε στις ενέργειες της Ρωσίας, πολλοί δυτικοί δημοσιογράφοι φαίνεται να έχουν σχεδόν εγκαταλείψει τις δημοσιογραφικές αρχές της δέουσας αμεροληψίας και αντικειμενικότητας στην κάλυψη του πολέμου.
Οι δημοσιογράφοι, όπως και οι γιατροί, δεν πρέπει να παίρνουν μέρος σε έναν πόλεμο. Είναι καθήκον μας να αναφέρουμε τα γεγονότα χωρίς φόβο και όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικά. Εάν υπάρχει μια πλευρά που είναι αναμφισβήτητα “ο επιτιθέμενος” και κάνει “λάθος”, αυτό θα πρέπει να γίνει εμφανές στην αναφορά των γεγονότων και οι αναγνώστες μας πρέπει να το κρίνουν μόνοι τους. Εάν ο δημοσιογράφος κάνει αυτή την κρίση για τον αναγνώστη, σπάει το συμβόλαιο εμπιστοσύνης που έχει ο αναγνώστης με τον ειδησεογραφικό οργανισμό πως οι δημοσιογράφοι δεν επιλέγουν τα γεγονότα που ταιριάζουν στην πλευρά που προτιμούν.
Ως αναγνώστης, πρέπει να μπορώ να εμπιστεύομαι ότι οι δημοσιογράφοι θα αναφέρουν παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είτε διαπράττονται από ρωσικές είτε από ουκρανικές δυνάμεις. Αυτό δεν με κάνει “φιλοπουτινικό”. Η αντικειμενική, αμερόληπτη δημοσιογραφία που αναφέρει τα γεγονότα με κάνει να πιστεύω ότι ο Πούτιν κάνει λάθος. Η υποκειμενική, μεροληπτική αναφορά με κάνει να αναρωτιέμαι αν έχω μια δίκαιη και ακριβή εικόνα για το τι πραγματικά συμβαίνει. Με κάνει πιο απρόθυμο να καταδικάσω τον Πούτιν καθώς δεν είμαι σίγουρος ότι έχω την πλήρη εικόνα».
Αλλά στους ανθρώπους στη Δύση ποτέ δεν δόθηκε κάτι σαν την πλήρη εικόνα. Σε αντίθεση με την ανόητη προπαγάνδα, οι Ρώσοι όχι μόνο έχουν δείξει αυτοσυγκράτηση προκειμένου να μειώσουν τις απώλειες αμάχων – εξ ου και τα απίστευτα χαμηλά ποσοστά των αναφερόμενων θανάτων αμάχων.
Ένα ενδιαφέρον άρθρο του Newsweek ανοίγει με την ακόλουθη δήλωση: «Όσο καταστροφικός και αν είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία, η Ρωσία προκαλεί λιγότερη ζημιά και σκοτώνει λιγότερους αμάχους από ό,τι θα μπορούσε, λένε οι ειδικοί των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ».
Στη συνέχεια παραθέτει τα λόγια υψηλόβαθμων αξιωματικών των ΗΠΑ, οι οποίοι έπρεπε να μιλήσουν ανώνυμα, επειδή είχαν ενημερωθεί από το Πεντάγωνο και είχαν εντολή να μην μιλήσουν στον Τύπο. Ένας από αυτούς, ένας αξιωματικός της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ λέει:
«Είμαι απογοητευμένος από την τρέχουσα αφήγηση – ότι η Ρωσία στοχεύει σκόπιμα αμάχους, ότι κατεδαφίζει πόλεις και ότι ο Πούτιν δεν ενδιαφέρεται. Μια τέτοια διαστρεβλωμένη άποψη εμποδίζει την εξεύρεση λύσης πριν φτάσουμε σε μία πραγματική καταστροφή ή ο πόλεμος εξαπλωθεί στην υπόλοιπη Ευρώπη».
Μια άλλη πηγή, ένας αναλυτής της Υπηρεσίας Αμυντικών Πληροφοριών (DIA), λέει: «Γνωρίζω ότι οι ειδήσεις συνεχίζουν να επαναλαμβάνουν ότι ο Πούτιν στοχεύει αμάχους, αλλά δεν υπάρχουν στοιχεία ότι η Ρωσία το κάνει σκόπιμα… Στην πραγματικότητα, θα έλεγα ότι η Ρωσία θα μπορούσε να σκοτώσει χιλιάδες άλλους αμάχους αν το ήθελε».
«Κατά την άποψη του αναλυτή», μας πληροφορεί το Newsweek, «αν και ο πόλεμος οδήγησε σε άνευ προηγουμένου καταστροφές στο νότο και στα ανατολικά, ο ρωσικός στρατός στην πραγματικότητα έχει δείξει αυτοσυγκράτηση στις επιθέσεις μεγάλης εμβέλειας».
Αυτά τα εξαιρετικά διαφωτιστικά σχόλια αναλύονται σε όλο το άρθρο, από το οποίο θα παραθέσω τώρα εκτενώς: «Από το περασμένο Σαββατοκύριακο, σε 24 ημέρες σύγκρουσης, η Ρωσία έχει πραγματοποιήσει περίπου 1.400 επιθέσεις και έχει εκτοξεύσει σχεδόν 1.000 πυραύλους (αντίθετα, οι Ηνωμένες Πολιτείες έκαναν πολύ περισσότερα πλήγματα την πρώτη ημέρα του πολέμου στο Ιράκ το 2003). Η συντριπτική πλειονότητα των αεροπορικών επιδρομών γίνεται πάνω από το πεδίο της μάχης, με τα ρωσικά αεροσκάφη να παρέχουν «στενή αεροπορική υποστήριξη» στις επίγειες δυνάμεις. Το υπόλοιπο – λιγότερο από το 20% σύμφωνα με αμερικανούς ειδικούς – έχει στοχεύσει σε στρατιωτικά αεροδρόμια, στρατώνες και αποθήκες ανεφοδιασμού.
[…]
«Ξέρω ότι είναι δύσκολο να καταπιείς ότι η σφαγή και η καταστροφή θα μπορούσαν να είναι πολύ χειρότερες από ό,τι είναι», λέει ο αναλυτής της DIA. «Αλλά αυτό δείχνουν τα γεγονότα. Αυτό μου υποδηλώνει, τουλάχιστον, ότι ο Πούτιν δεν επιτίθεται σκόπιμα κατά αμάχων, ότι ίσως έχει επίγνωση ότι πρέπει να περιορίσει τις ζημιές για να αφήσει μία δίοδο για διαπραγματεύσεις».
[…]
«Η Ρωσία δεν βομβάρδισε σταθερές θέσεις αεράμυνας που προστατεύουν πόλεις. Αμερικανοί αναλυτές λένε ότι οι στρατηγοί του Πούτιν ήταν ιδιαίτερα απρόθυμοι να επιτεθούν σε αστικούς στόχους στο Κίεβο.
Ως αποτέλεσμα, ανεξάρτητα από τα σχέδια του Κρεμλίνου – αν η Ρωσία επιδίωκε πραγματικά αεροπορική υπεροχή ή είχε σκοπό να περιορίσει τις ζημιές στο Κίεβο – δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Πούτιν έπρεπε να αναθεωρήσει το σχέδιο επίθεσης μεγάλης εμβέλειας.
Ο αναλυτής της DIA σχολιάζει: «Για κάποιο λόγο, σαφώς οι Ρώσοι ήταν απρόθυμοι να χτυπήσουν μέσα στην αστική μεγαλούπολη του Κιέβου».
«Έχουν δώσει ένα σήμα», λέει ο απόστρατος αξιωματικός. «Τα δυτικά αεροδρόμια [στο Λουτσκ, το Λβιβ και το Ιβάνο-Φραγκίσκ] χτυπήθηκαν επειδή ήταν το πιο πιθανό σημείο για δωρεά μαχητικών αεροσκαφών από την Πολωνία και τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης».
«Όταν προετοιμάστηκαν αυτοί οι στόχοι», προσθέτει, «έγινε επίσης λόγος για μια δυτική ζώνη απαγόρευσης πτήσεων όπου αυτά τα [δυτικά] αεροδρόμια μπορεί να ήταν απαραίτητα».
«Και το λεγόμενο πεδίο εκπαίδευσης ειρηνευτών [στο Γιαροβίφ] χτυπήθηκε επειδή ήταν το μέρος όπου έπρεπε να εκπαιδευτεί η “διεθνής λεγεώνα”», λέει ο αξιωματικός. «Η Μόσχα το ανακοίνωσε μάλιστα».
[…]
«Οι άνθρωποι μιλούν για το Γκρόζνι [στην Τσετσενία] και το Χαλέπι [στη Συρία] και για την κατεδάφιση των ουκρανικών πόλεων», λέει στο Newsweek ένας δεύτερος απόστρατος ανώτερος αξιωματικός της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ. «Αλλά ακόμη και στην περίπτωση των νότιων πόλεων, όπου το πυροβολικό και οι πύραυλοι βρίσκονται εντός εμβέλειας κατοικημένων κέντρων, τα πλήγματα φαίνεται να προσπαθούσαν να στοχεύσουν ουκρανικές στρατιωτικές μονάδες, πολλές από τις οποίες αναγκαστικά λειτουργούν μέσα από αστικές περιοχές».
Πώς οι Ουκρανοί δημιουργούν τους αμάχους στόχους
Είναι ένα καλά τεκμηριωμένο γεγονός ότι ο ουκρανικός στρατός τοποθετεί πυροβολικό σε κατοικημένες περιοχές δίπλα σε σχολεία και νοσοκομεία με την ιδέα να προσελκύσει ρωσικά πυρά. Αυτό επιβεβαιώθηκε σε ένα άρθρο στην Washington Post από τον Sudarsan Raghavan στις 28 Μαρτίου, όπου διαβάσαμε την ακόλουθη ενδιαφέρουσα παραδοχή:
«Η στρατηγική της Ουκρανίας να τοποθετεί βαρύ στρατιωτικό εξοπλισμό και άλλες οχυρώσεις σε αστικές ζώνες θα μπορούσε να αποδυναμώσει τις προσπάθειες της Δύσης και της Ουκρανίας να θεωρήσουν τη Ρωσία νομικά υπεύθυνη για πιθανά εγκλήματα πολέμου, είπαν ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ειδικοί στο διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Την περασμένη εβδομάδα, η κυβέρνηση Μπάιντεν δήλωσε επίσημα ότι η Μόσχα έχει διαπράξει εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
«Εάν υπάρχει στρατιωτικός εξοπλισμός εκεί, και [οι Ρώσοι] λένε ότι στοχεύουν αυτόν τον στρατιωτικό εξοπλισμό, τότε αυτό υπονομεύει τον ισχυρισμό ότι επιτίθενται σκόπιμα σε πολίτες», δήλωσε ο Richard Weir, ερευνητής για τις κρίσεις και τις συγκρούσεις του Human Rights Watch, ο οποίος εργάζεται στην Ουκρανία.
Ο ουκρανικός στρατός έχει «ευθύνη σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο» να απομακρύνει τις δυνάμεις και τον εξοπλισμό του από περιοχές κατοικημένες από αμάχους και, αν αυτό δεν είναι δυνατό, να απομακρύνει τους αμάχους από αυτές τις περιοχές, είπε ο Weir.
«Αν δεν το κάνουν αυτό, αυτό είναι παραβίαση των νόμων του πολέμου», πρόσθεσε. «Επειδή αυτό που κάνουν είναι να θέτουν σε κίνδυνο τους αμάχους. Γιατί όλος αυτός ο στρατιωτικός εξοπλισμός είναι νόμιμοι στόχοι».
[…]
«Όπου μια επίθεση σε στρατιωτικό στόχο μπορεί να οδηγήσει σε απώλειες αμάχων, η ζημιά στους αμάχους πρέπει να εξισορροπηθεί με το στρατιωτικό πλεονέκτημα», δήλωσε ο Σάμπας, καθηγητής διεθνούς δικαίου. «Εάν δεν υπάρχει στρατιωτικό πλεονέκτημα, τότε η βία δεν δικαιολογείται και είναι λογικό να μιλάμε για εγκλήματα πολέμου».
Αλλά η γραμμή μεταξύ του τι συνιστά έγκλημα πολέμου γίνεται πιο θολή εάν οι κατοικημένες γειτονιές στρατιωτικοποιηθούν και γίνουν πεδία μάχης όπου οι θάνατοι αμάχων είναι αναπόφευκτοι.
Αυτό συμβαίνει και στο Κίεβο, όπου κατοικημένες περιοχές πλήττονται συχνά από ρωσικούς πυραύλους, όχι επειδή ήταν ο επιδιωκόμενος στόχος, αλλά επειδή χτυπήθηκαν από ουκρανικούς πυραύλους και προσγειώθηκαν σε κατοικημένες περιοχές. Το άρθρο εξηγεί:
«Εμπειρογνώμονες ασφαλείας για δυτικούς οργανισμούς μέσων ενημέρωσης έχουν σημειώσει ότι η ουκρανική αεράμυνα είναι τόσο επικεντρωμένη στην πόλη που όταν χτυπούν εισερχόμενους ρωσικούς πυραύλους ή drones, τα συντρίμμια πέφτουν σε συγκροτήματα κατοικιών».
«Οι Ουκρανοί στρατιώτες και εθελοντές προειδοποιούν τους δημοσιογράφους να μην τραβούν φωτογραφίες ή βίντεο από στρατιωτικά σημεία ελέγχου, εξοπλισμό, οχυρώσεις ή αυτοσχέδιες βάσεις μέσα στην πόλη για να μην υποδηλώσουν στους Ρώσους για τις τοποθεσίες τους. Ένας Ουκρανός blogger ανέβασε μια ανάρτηση στο TikTok με ένα ουκρανικό τανκ και άλλα στρατιωτικά οχήματα τοποθετημένα σε ένα εμπορικό κέντρο. Το εμπορικό κέντρο καταστράφηκε αργότερα στις 20 Μαρτίου από ρωσικό χτύπημα που σκότωσε οκτώ άτομα».
Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι η ανάρτηση του TikTok οδήγησε στο χτύπημα. Στο Facebook, ένα άτομο που υποστηρίζει τον ουκρανικό στρατό προέτρεψε να κυνηγηθεί ο άνδρας επειδή αποκάλυψε θέσεις του ουκρανικού στρατού «για χάρη των likes» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Πληρώνω 500$ για οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με αυτό το άτομο στο TikTok. Ταυτότητα, διεύθυνση κατοικίας, στοιχεία επικοινωνίας.» Η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας είπε αργότερα ότι συνέλαβε τον μπλόγκερ».
«Ρωσικές φρικαλεότητες»: αληθινές ή σκηνοθετημένες;
Το μπαράζ της ψεύτικης προπαγάνδας ήταν πολύ επιτυχημένο στο να ξεγελάσει το κοινό, ειδικά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αλλά επιτέλους αρχίζουν να εμφανίζονται κενά στο σκηνοθετημένο έργο.
Σε μια πρόσφατη εκπομπή στο Channel Four News, ο πολεμικός ανταποκριτής Άλεξ Τόμσον (στην Πολτάβα) εξέφρασε για πρώτη φορά τους ενδοιασμούς του σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο ουκρανικός στρατός λογοκρίνει τις ειδήσεις:
«Σε όλους τους πολέμους που καλύπτει κανείς, πάντα υπακούει σε κανόνες στρατιωτικής λογοκρισίας: έτσι δεν αποκαλύπτει θέσεις και αριθμούς στρατευμάτων και ούτω καθεξής, που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν στρατιωτικά.
Τα πράγματα ήταν λίγο πιο ενδιαφέροντα εδώ στην Ουκρανία. Στο Κίεβο, κοντά στο κέντρο της πόλης, πριν από λίγες μέρες χτυπήθηκε ένα σημαντικό κτίριο στρατηγικής σημασίας. Τόσα μπορώ να πω για αυτό. Αλλά εδώ και δύο ημέρες, όλα τα μέσα ενημέρωσης του κόσμου και τα εγχώρια μέσα ενημέρωσης εδώ δεν μπόρεσαν να πουν πραγματικά τίποτα γι’ αυτό ή να δείξουν κανένα λεπτομερές υλικό γι’ αυτό που συνέβη.
Δεν έχω δει ποτέ να επιτυγχάνεται αυτός ο βαθμός ελέγχου σε κανένα πόλεμο που έχω καλύψει ποτέ, και γίνεται πολύ αποτελεσματικά. Απλώς για να υπενθυμίσουμε στους ανθρώπους, αν θέλετε, ότι προφανώς, ξεκάθαρα, οι Ρώσοι έχουν ένα πολύ δυσκίνητο και αδέξιο καθεστώς λογοκρισίας που βγαίνει πολύ έντονα από τη Μόσχα. Και όλοι γνωρίζουμε γι’ αυτό, και έχουμε δει πως λειτουργεί. Αλλά εξίσου [εδώ] υπάρχει κάποια λογοκρισία και λειτουργούμε υπό αυτούς τους περιορισμούς. Είναι καλό να το θυμόμαστε αυτό».
Σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να εξετάσουμε τις τελευταίες αναφορές για υποτιθέμενες ρωσικές θηριωδίες στην Μπούτσα, ένα από τα χωριά από τα οποία πρόσφατα αποχώρησε ο ρωσικός στρατός. Ο ουκρανικός στρατός ισχυρίστηκε ότι είχε αποκαλύψει αποδεικτικά στοιχεία για υποτιθέμενα ρωσικά εγκλήματα πολέμου: πτώματα αμάχων που αφέθηκαν στο δρόμο με τα χέρια δεμένα πίσω από την πλάτη τους, μερικοί με σημάδια βασανιστηρίων κ.λπ.
Αλλά κανείς δεν επιτρεπόταν να ελέγξει αυτές τις αναφορές. Η κυβέρνηση στο Κίεβο επέβαλε αμέσως απαγόρευση των μέσων ενημέρωσης σε όσους δημοσιογράφους επισκέπτονται αυτήν την περιοχή για περίοδο 24-48 ωρών. Η επίσημη δικαιολογία για τον αποκλεισμό όλων των εξωτερικών παρατηρητών ήταν η πιθανότητα να υπάρχουν παγίδες με νάρκες σε αυτές τις περιοχές.
Αλλά ο Τόμσον επεσήμανε ότι δεν υπήρχαν στοιχεία για αυτό. Υπέθεσε ότι έγινε επειδή μπορεί να υπάρχει μια «δυνατότητα για έρευνες εγκλημάτων πολέμου» και επομένως οι «σκηνές του εγκλήματος» πρέπει να διατηρηθούν για αυτόν τον σκοπό.
Φυσικά, κάθε σοβαρός ισχυρισμός για εγκλήματα πολέμου πρέπει να διερευνηθεί από ειδικευμένους ανθρώπους των οποίων η εντιμότητα και η αμεροληψία δεν μπορούν να αμφισβητηθούν. Αλλά ο ουκρανικός στρατός πληροί τις προϋποθέσεις για αυτόν τον σκοπό; Ο κ. Τόμσον φρόντισε να εκφραστεί πολύ επιφυλακτικά στα σχόλιά του – τα οποία, όπως μας υπενθύμισε – έγιναν υπό αυστηρή στρατιωτική λογοκρισία:
«Θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο να βγάλουμε συμπεράσματα – αν έχετε δει τη φωτογραφία στο ρεπορτάζ μας απόψε – για το πώς έφτασαν αυτοί οι άνθρωποι εκεί που ήταν, στην κατάσταση που ήταν, με εκείνους τους άνδρες με τα χέρια δεμένα πίσω από την πλάτη τους».
Ναι, φυσικά και αυτό είναι αλήθεια. Αλλά περιμένετε μια στιγμή! Το όλο θέμα σχετικά με έναν τόπο εγκλήματος είναι ότι πρέπει να παραμείνει εντελώς ανέγγιχτος, προκειμένου να αποφευχθεί η παραποίηση ή η τροποποίηση με οποιονδήποτε τρόπο. Αποκλείοντας σκόπιμα δημοσιογράφους ή οποιονδήποτε άλλο εξωτερικό παρατηρητή, οι Ουκρανοί είχαν 48 ώρες για να κάνουν ό,τι ήθελαν με τον «τόπο του εγκλήματος».
Αυτός είναι περισσότερος από αρκετός χρόνος για να παρέμβει κανείς στον τόπο του εγκλήματος, να φυτέψει ενοχοποιητικά στοιχεία και γενικά να παρουσιάσει μια στρεβλή εικόνα στον κόσμο. Μετά από αυτό, μπορούσαν να αισθάνονται ελεύθεροι να συνοδεύσουν επιλεγμένους δημοσιογράφους και να τους δείξουν τα «αποδεικτικά στοιχεία».
Θα ήταν ικανή η ουκρανική πλευρά για μια τέτοια εξαπάτηση; Το ίδιο το ερώτημα είναι αφελές. Είναι πολύ σαφές ότι οι Ουκρανοί συμμετείχαν από την αρχή σε μια περίτεχνη, εξελιγμένη και άκρως αποτελεσματική εκστρατεία παραπληροφόρησης, η οποία επαναλαμβάνεται και μεγεθύνεται από όλα τα μέσα ενημέρωσης του δυτικού κόσμου. Δεδομένου ότι οι πληροφορίες διαδραματίζουν τόσο βασικό ρόλο σε αυτόν τον πόλεμο, θα ήταν δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι δεν θα χρησιμοποιούσαν τέτοιες μεθόδους.
Για να εντοπιστεί ο δράστης οποιουδήποτε εγκλήματος, το πρώτο ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι: Cui bono? Ποιοι ωφελούνται;
Το να διαπράττουν μαζικές δολοφονίες και μετά να αφήνουν τα θύματα ξαπλωμένα στο δρόμο για να τα βρει ο εχθρός δεν φαίνεται να είναι η πιο πιθανή τακτική για τους Ρώσους, οι οποίοι δεν θα ωφελούνταν ούτε στον παραμικρό βαθμό.
Αλλά για τους Ουκρανούς, οι οποίοι, παρά τους κομπασμούς, βρίσκονται τώρα σε μια ολοένα και πιο απελπιστική θέση, το όφελος μιας τέτοιας προπαγάνδας είναι μεγάλης σημασίας. Θα προσέθετε πολύ μεγαλύτερο βάρος στις εκκλήσεις για περισσότερη στρατιωτική βοήθεια που επανέλαβε ο Ζελένσκι στο βήμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ω ναι! Αξίζει μια ολόκληρη αποστολή αντιαρματικών ρουκετών για έναν άνδρα με την πλάτη στον τοίχο.
Ελλείψει σταθερής απόδειξης από απολύτως αμερόληπτες και αξιόπιστες πηγές, δεν πρέπει να κρίνουμε την εγκυρότητα αυτών των ισχυρισμών. Ο χρόνος θα δείξει ποιος έλεγε ψέματα και ποιος έλεγε αλήθεια.
Αλλά αρνούμαστε κατηγορηματικά να παρασυρθούμε από τη μηχανή προπαγάνδας που στρεβλώνει με συνέπεια τα γεγονότα προς όφελος της ουκρανικής άρχουσας κλίκας και των ιμπεριαλιστών υποστηρικτών της, των οποίων τα χέρια είναι ανεξίτηλα βαμμένα με το αίμα αμέτρητων αθώων ανθρώπων.
Ένα ουκρανικό έγκλημα πολέμου
Είναι γνωστό ότι σε όλους τους πολέμους γίνονται αποτρόπαιες πράξεις και από τις δύο πλευρές. Δεν υπάρχει λόγος να υποθέσουμε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι διαφορετικός. Όμως, παραδόξως, δεν υπάρχουν ποτέ αναφορές για φρικαλεότητες και εγκλήματα πολέμου που διαπράχθηκαν από τους Ουκρανούς. Μέχρι τώρα.
Χθες τελικά έπεσε το πέπλο της μυστικότητας και της λογοκρισίας. Είδαμε αναφορές για ένα περιστατικό που έλαβε χώρα σε μια τοποθεσία βόρεια της πόλης Ντμίτριφκα, λίγο περισσότερο από πέντε μίλια από την Μπούτσα. Ηχογραφήθηκε και προβλήθηκε ευρέως στα social media.
Σε αυτό, διακρίνονται τέσσερα πτώματα ξαπλωμένα στο έδαφος μέσα σε μια λίμνη αίματος – όλα με ρωσική στρατιωτική στολή. Τα χέρια τουλάχιστον ενός από τα σώματα φαίνεται να είναι δεμένα πίσω από την πλάτη του.
Από τους τέσσερις στρατιώτες που απεικονίζονται στο έδαφος, ο ένας εξακολουθεί να κινείται στο βίντεο και ακούγονται ήχοι. Ένας από τους στρατιώτες που περιβάλλουν τα πτώματα λέει: «Κοίτα, είναι ακόμα ζωντανός».
Στη συνέχεια, ένας στρατιώτης τον πυροβολεί δύο φορές. Συνεχίζει να κινείται, οπότε ο στρατιώτης πυροβολεί ξανά και σταματά. Το βίντεο κοινοποιήθηκε αρχικά στην κοινωνική πλατφόρμα Telegram. Οι New York Times ανέφεραν ότι επαλήθευσαν το βίντεο και το BBC είπε ότι επιβεβαίωσε την τοποθεσία και βρήκε δορυφορικές εικόνες που δείχνουν πτώματα στο έδαφος.
Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο του BBC, οι Ουκρανοί στρατιώτες στέκονταν γύρω από τη φρικτή σκηνή γελώντας και αστειευόμενοι με τα κατορθώματά τους. Ένας από αυτούς μπορεί στη συνέχεια να ακουστεί να φωνάζει «Δόξα στην Ουκρανία». Ένας άντρας απαντά με τη φράση: «Δόξα στους ήρωες».
Δεν χρειάζεται πολύς ηρωισμός για να σκοτώσεις έναν τραυματία πεσμένο στο έδαφος με τα χέρια δεμένα πίσω από την πλάτη του. Δεν επρόκειτο για πολεμική πράξη που πραγματοποιήθηκε στη φωτιά της μάχης, αλλά για μια εν ψυχρώ πράξη δολοφονίας.
Ένα έγκλημα πολέμου ορίζεται από τα Ηνωμένα Έθνη ως σοβαρή παραβίαση του διεθνούς δικαίου που διαπράττεται κατά αμάχων ή εχθρικών δυνάμεων κατά τη διάρκεια ένοπλης σύγκρουσης. Το γεγονός ότι τα θύματα φορούσαν στολή δεν αλλάζει τίποτα, αφού ένας άοπλος αιχμάλωτος πολέμου δεν είναι πλέον ενεργός μαχητής και έχει ακριβώς το ίδιο καθεστώς σύμφωνα με το νόμο με τον πολίτη.
Αυτό το βίντεο προκάλεσε μια ορισμένη αμηχανία, αλλά παραμερίστηκε γρήγορα με τις συνήθεις διαβεβαιώσεις ότι θα «εξεταστεί». Μπορούμε με βεβαιότητα να προβλέψουμε ότι τίποτα περισσότερο δεν θα ακουστεί γι’ αυτό, ότι οι λογοκριτές του ουκρανικού στρατού θα σφίξουν ακόμη περισσότερο τη λαβή τους για να εξασφαλίσουν ότι δεν θα εμφανιστούν άλλα στοιχεία για τα ουκρανικά εγκλήματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Θα κάνουμε δύο ακόμη προβλέψεις με απόλυτη σιγουριά:
1) Θα υπάρξουν πολλές ακόμη αναφορές για φερόμενα ρωσικά εγκλήματα πολέμου στο εγγύς μέλλον.
2) Όσο μεγαλύτερος είναι ο θόρυβος για αυτές τις ιστορίες, τόσο μεγαλύτερη είναι η βεβαιότητα ότι οι Ουκρανοί χάνουν στο πεδίο της μάχης.
Ο Τζο Μπάιντεν δείχνει τα δόντια του
Ας οπλιστούμε τώρα με υπομονή και ας ακούσουμε τα λόγια σοφίας από τα χείλη του ηλικιωμένου κυρίου που προεδρεύει στην πιο ισχυρή χώρα του πλανήτη. Εδώ, μιλώντας στον Τύπο για το θέμα των ρωσικών εγκλημάτων πολέμου είπε:
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: «Έχω ένα σχόλιο να κάνω πριν ξεκινήσω την ομιλία. Ίσως θυμάστε πως επικρίθηκα επειδή αποκαλούσα τον Πούτιν εγκληματία πολέμου. Λοιπόν, η αλήθεια του θέματος – είδατε τι συνέβη στην Μπούτσα. Αυτό τον δικαιώνει[τον χαρακτηρισμό] – είναι εγκληματίας πολέμου».
Λοιπόν, τώρα πια αυτό είναι ξεκάθαρο! Αλλά περιμένετε! Υπάρχει και άλλο:
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: «Αλλά πρέπει να συλλέξουμε τις πληροφορίες, πρέπει να συνεχίσουμε να παρέχουμε στην Ουκρανία τα όπλα που χρειάζονται για να συνεχίσουν τον αγώνα και πρέπει να μάθουμε όλες τις λεπτομέρειες, ώστε αυτό να γίνει – να κάνουμε μια δίκη εν καιρώ πολέμου».
Μία στιγμή όμως. Πρώτα λες ότι ο Πούτιν είναι εγκληματίας πολέμου. Στη συνέχεια λες ότι «πρέπει να συγκεντρώσουμε τις πληροφορίες».
Αλλά σίγουρα είναι απαραίτητο να συλλέξουμε τις απαραίτητες πληροφορίες για να αποφασίσουμε αν ο άνθρωπος είναι ένοχος ή όχι; Ο θείος μας ο Τζο έχει αναλάβει στους (κάπως χαλαρούς) ώμους του τους ρόλους του δικαστή, του ενόρκου και του εκτελεστή. Θυμίζει έναν από τους δικαστές στις παλιές ταινίες γουέστερν: «Θα σου παρέχουμε μια δίκαιη δίκη, μετά θα σε κρεμάσουμε».
Η Μόσχα σχολιάζει τα σχόλια του Μπάιντεν
Το Κρεμλίνο δεν μάσησε τα λόγια του απαντώντας στον θείο Τζο. Ο εκπρόσωπος Ντμίτρι Πεσκόφ είπε στους δημοσιογράφους: «Απορρίπτουμε κατηγορηματικά όλους τους ισχυρισμούς».
Ο Πεσκόφ είπε ότι Ρώσοι «ειδικοί στο Υπουργείο Άμυνας εντόπισαν σημάδια πλαστών βίντεο».
«Θα απαιτούσαμε από πολλούς διεθνείς ηγέτες να μην βιαστούν να κάνουν σαρωτικές κατηγορίες και τουλάχιστον να ακούσουν τα επιχειρήματά μας», είπε, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο.
Οι Ρώσοι ερευνητές ανακοίνωσαν επίσης έρευνα για τις εικόνες που προέρχονται από την Μπούτσα, λέγοντας ότι σύμφωνα με τον στρατό της Μόσχας, «δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και είναι προκλητικές».
Και ο Πεσκόφ ρώτησε ποιο δικαίωμα είχαν οι ΗΠΑ να κατηγορούν οποιονδήποτε για εγκλήματα πολέμου όταν ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός ήταν υπεύθυνος για τους θανάτους εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Δεν είναι κακή αυτή η ερώτηση. Αναρωτιέμαι αν η Ουάσιγκτον είναι ικανή να δώσει μια εξίσου καλή απάντηση.
Μία πραγματική περίπτωση γενοκτονίας
Η λέξη «γενοκτονία» έχει διαδοθεί επανειλημμένα τις τελευταίες εβδομάδες. Ο Ζελένσκι λατρεύει ιδιαίτερα να τη χρησιμοποιεί για να περιγράψει τις ενέργειες της Ρωσίας στην Ουκρανία – αν και ο Τζο Μπάιντεν φαίνεται να μην συμμερίζεται τον ενθουσιασμό του για αυτή τη λέξη. Τι είναι όμως ακριβώς η γενοκτονία;
Ο συνήθης ορισμός είναι η σκόπιμη δολοφονία μεγάλου αριθμού ανθρώπων ενός συγκεκριμένου έθνους ή εθνοτικής ομάδας, με στόχο την καταστροφή αυτού του έθνους ή ομάδας, όπως η δολοφονία έξι εκατομμυρίων Εβραίων από τους Ναζί ή η μαζική εξόντωση των Τούτσι από τους Χούτου στη Ρουάντα. Αλλά τί σχέση έχει αυτό με τους θανάτους στην Ουκρανία;
Σε όλους τους πολέμους σκοτώνονται άμαχοι, συχνά σε μεγάλους αριθμούς. Αλλά δεν θεωρείται κάθε πόλεμος ως πόλεμος εξόντωσης. Για τί είδους στοιχεία μιλάμε στην Ουκρανία; Έως τις 3 Απριλίου, το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (OHCHR) κατέγραψε συνολικά 3.455 απώλειες αμάχων στη χώρα: 1.417 νεκροί και 2.038 τραυματίες.
Φυσικά, ακόμη και ένας θάνατος αμάχου αντιπροσωπεύει μια ανθρώπινη τραγωδία. Αλλά σε σύγκριση με σχεδόν οποιονδήποτε άλλο πόλεμο θα μπορούσε κανείς να πει πως αυτά τα στοιχεία είναι μικροσκοπικά. Και δεν πλησιάζουν πουθενά κανέναν αναγνωρίσιμο ορισμό της γενοκτονίας.
Ας πάρουμε ένα πιο πρόσφατο παράδειγμα. Αναφέρομαι στον αιματηρό πόλεμο στην Υεμένη, όπου τα τελευταία οκτώ χρόνια οι Σαουδάραβες και οι σύμμαχοί τους διεξήγαγαν μια ανελέητη εκστρατεία βομβαρδισμού κατά του άμαχου πληθυσμού, καταστρέφοντας σκόπιμα κατοικημένες περιοχές, χώρους αποθήκευσης σιτηρών, λιμάνια και πλοία που προσπαθούν να παραδώσουν τρόφιμα στον πεινασμένο πληθυσμό.
Ο ΟΗΕ υπολόγισε ότι ο πόλεμος στην Υεμένη είχε σκοτώσει 377.000 ανθρώπους μέχρι το τέλος του 2021. Περισσότεροι από 150.000 από αυτούς είναι άμεσα αποτελέσματα της ένοπλης σύγκρουσης, αλλά περισσότεροι έχουν πεθάνει από την πείνα και τις ασθένειες που προκλήθηκαν από τον πόλεμο.
Οι αεροπορικές επιδρομές της Σαουδικής Αραβίας στοχεύουν συχνά πολιτικούς στόχους, όπως νοσοκομεία και σχολεία, καθώς και συγκεντρώσεις όπως γάμους και πολυσύχναστες αγορές όπου δεν υπάρχουν στρατιωτικοί στόχοι κοντά. Αυτές είναι συχνά οι λεγόμενες διπλές επιθέσεις που επαναλαμβάνονται για να στοχεύσουν τους διασώστες που σπεύδουν να βοηθήσουν τους τραυματίες.
Επιπλέον, ο συνασπισμός της Σαουδικής Αραβίας βομβάρδισε σκόπιμα όλες τις υποδομές, δρόμους, λιμάνια κ.λπ. και επέβαλε εμπάργκο από ξηρά και θάλασσα, το οποίο εμπόδισε την άφιξη ανθρωπιστικής βοήθειας, ακόμη και αυτής που έχει συμφωνηθεί και παρέχεται από τον ΟΗΕ.
Παρά τους ισχυρισμούς της βρετανικής κυβέρνησης ότι παρέχει εκπαίδευση στον συνασπισμό για την αποφυγή απωλειών αμάχων, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι αυτό έχει μειώσει τον θανατηφόρο απολογισμό των αεροπορικών επιδρομών. Αυτό θα μπορούσε δικαίως να περιγραφεί ως γενοκτονία. Αλλά ο Μπόρις Τζόνσον και ο Τζο Μπάιντεν δεν έχουν τίποτα να πουν για αυτό.
Γιατί όχι; Γιατί η Βρετανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι συνένοχοι σε αυτόν τον εξοντωτικό πόλεμο κατά του λαού της Υεμένης. Υποστηρίζουν το αιματοβαμμένο καθεστώς της Σαουδικής Αραβίας του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν. Του παρέχουν τα όπλα που σκοτώνουν και ακρωτηριάζουν αθώους άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Εγκρίνουν σιωπηρά την αξιοποίηση της μαζικής πείνας για να συντρίψουν τον άμαχο πληθυσμό μιας φτωχής χώρας.
Αν κάποιος πρέπει να οδηγηθεί ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου, είναι αυτός. Κανείς όμως δεν τολμά να πει λέξη για αυτό.
Τους ενδιαφέρει πολύ περισσότερο να φωνάζουν για μια ανύπαρκτη γενοκτονία στην Ουκρανία και να δικάσουν τον άνθρωπο στο Κρεμλίνο, ο οποίος αντιμετωπίζει με περιφρόνηση την ηλίθια ρητορική τους.
Μια κρίσιμη στιγμή
Αυτό αντιπροσωπεύει μια κρίσιμη στιγμή για τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η περικύκλωση και η καταστροφή μεγάλου μέρους των τακτικών ενόπλων δυνάμεων της χώρας θα έχει καταστροφικό αποτέλεσμα και πολύ πιθανόν να οδηγήσει σε κατάρρευση του ηθικού. Αυτό θα καθιστούσε περιττή την κατάληψη του Κιέβου, όπως ακριβώς το 1940, ο γερμανικός στρατός δεν χρειάστηκε να πολιορκήσει το Παρίσι όταν ο γαλλικός στρατός στο πεδίο είχε περικυκλωθεί και ηττηθεί αποφασιστικά.
Αυτή είναι μια πιθανή εκδοχή. Εάν, παρόλα αυτά, συνεχίσουν να αντιστέκονται, η καταστροφή θα είναι φρικτή και, στο τέλος, θα πρέπει να συνθηκολογήσουν, αποδεχόμενοι οποιουσδήποτε όρους θέλουν να επιβάλουν οι Ρώσοι.
Αυτός είναι ο λόγος που ο Ζελένσκι επιθυμεί να διαπραγματευτεί κάποιου είδους συμφωνία το συντομότερο δυνατό. Πίσω από όλες τις πρόσφατες ομιλίες του, παρά τον προκλητικό τους τόνο, διακρίνεται ξεκάθαρα μια νότα απόγνωσης. Αλλά δεν είναι όλοι το ίδιο ενθουσιασμένοι με την προοπτική μιας συμφωνίας που θα σήμαινε τον τερματισμό των εχθροπραξιών στην Ουκρανία.
Ιδιαίτερα αποκρουστικό ρόλο παίζουν οι Βρετανοί και οι Αμερικανοί. Πρέπει να γνωρίζουν ότι οι πιθανότητες για μια νίκη της Ουκρανίας είναι εξαιρετικά μικρές, ωστόσο ο Μπάιντεν, και ιδιαίτερα ο Τζόνσον, εξακολουθούν να τους ωθούν να συνεχίσουν να πολεμούν μέχρι το πικρό τέλος. Αντί να τους ενθαρρύνουν να βρουν κάποιου είδους διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων, σαμποτάρουν συστηματικά όλες τις απόπειρες διαπραγμάτευσης.
Η λυσσασμένη κλίκα των δεξιών τρελών που κυβερνά τώρα τη Βρετανία αποφάσισε να τοποθετηθεί στις πρώτες τάξεις της πτέρυγας του διεθνούς πολέμου. Όχι ότι αυτό σημαίνει ότι σκοπεύουν να στείλουν κάποιους Βρετανούς στρατιώτες να πολεμήσουν στην Ουκρανία, ακόμη λιγότερο να πάρουν ένα πολυβόλο και να πάνε οι ίδιοι εκεί.
Αλλά τώρα είναι πολύ καχύποπτοι ότι οι σύμμαχοί τους στο ΝΑΤΟ, ειδικά οι μισητοί Ευρωπαίοι, ετοιμάζουν ένα ξεπούλημα. Ακόμη και οι Αμερικανοί, φαίνεται, πως δεν είναι υπεράνω υποψίας. Πριν από λίγες μέρες, οι Times του Λονδίνου δημοσίευσαν ένα άρθρο με τον ενδιαφέροντα τίτλο:
«Μην κάνετε πίσω, η Βρετανία προτρέπει την Ουκρανία. Η κυβέρνηση φοβάται ότι οι δυτικοί σύμμαχοι θα ωθήσουν τον Ζελένσκι να συμβιβαστεί».
Ένα πιο κυνικό και αποκρουστικό άρθρο, θα ήταν δύσκολο να φανταστεί κανείς. Αυτό λέει: «Η Βρετανία ανησυχεί ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γαλλία και η Γερμανία θα πιέσουν την Ουκρανία να «συμβιβαστεί» και να κάνει σημαντικές παραχωρήσεις στις ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία, ανέφεραν οι Times.
Μια ανώτερη κυβερνητική πηγή είπε ότι υπήρχαν ανησυχίες ότι οι σύμμαχοι ήταν «υπερβολικά ανυπόμονοι» να εξασφαλίσουν μια έγκαιρη ειρηνευτική συμφωνία, προσθέτοντας ότι μια διευθέτηση θα πρέπει να επιτευχθεί μόνο όταν η Ουκρανία βρίσκεται στην ισχυρότερη δυνατή θέση.
Σε μια τηλεφωνική επικοινωνία το Σαββατοκύριακο, ο Μπόρις Τζόνσον προειδοποίησε τον Πρόεδρο Ζελένσκι ότι ο Πρόεδρος Πούτιν ήταν «ψεύτης και νταής» που θα χρησιμοποιούσε συνομιλίες για να «σε φθείρει και να σε αναγκάσει να κάνεις παραχωρήσεις».
«Κάποιοι από τους συμμάχους μας μπορεί να είναι πολύ πρόθυμοι να συμβιβαστεί [ο Ζελένσκι]», είπε κυβερνητική πηγή, αναφερόμενη στη Γαλλία, τη Γερμανία και τις ΗΠΑ. «Πιστεύουμε ότι η Ουκρανία πρέπει να βρίσκεται στην ισχυρότερη δυνατή θέση στρατιωτικά πριν γίνουν αυτές οι συνομιλίες».
«Η πηγή είπε ότι αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντικές παραχωρήσεις, στις κυρώσεις και την δίωξη του Πούτιν ως πιθανού εγκληματία πολέμου. Οι υπουργοί πιστεύουν ότι δεν πρέπει να υπάρχει μια «εύκολη διέξοδος» για τον Πούτιν, ενώ ο Τζόνσον είπε ότι θέλει οι σύμμαχοι να εντείνουν τις κυρώσεις έως ότου όλες οι ρωσικές δυνάμεις εγκαταλείψουν την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας».
Δεν είναι ωραίο αυτό; Αυτοί οι καλοφτιαγμένοι κύριοι, που κάθονται στην άνεση των δωματίων τους στο Γουέστμινστερ, πίνοντας το καλύτερο σκωτσέζικο ουίσκι, προτρέπουν τον Ζελένσκι να παλέψει μέχρι την τελευταία σταγόνα αίματος – του ουκρανικού αίματος, δηλαδή.
Όσο για τον Μπόρις μας που κατηγορεί τον Βλαντιμίρ Πούτιν ότι είναι ψεύτης – αυτό είναι κάπως περίεργο, όταν προέρχεται από έναν άνθρωπο που είναι ανίκανος να ανοίξει το στόμα του χωρίς να πει τουλάχιστον δύο ή τρεις κραυγαλέες αναλήθειες.
Εάν ο πόλεμος συνεχίζεται και χιλιάδες άνθρωποι σκοτώνονται, τι νοιάζονται οι «φίλοι της Ουκρανίας» στο Λονδίνο και την Ουάσιγκτον; Είναι, φυσικά, πολύ ατυχές όλο αυτό. Αλλά έχει το πλεονέκτημα να παρέχει στους «υπερασπιστές του Ελεύθερου Κόσμου» υπέροχες πρωτοσέλιδες ιστορίες, οι οποίες έχουν ανυπολόγιστη αξία για να αποσπούν την προσοχή ενός όλο και πιο δυσαρεστημένου κοινού από τη σκληρή πραγματικότητα της αύξησης των τιμών και της κατάρρευσης του βιοτικού επιπέδου. Σίγουρα, λοιπόν, είναι ένας σκοπός για τον οποίο αξίζει να παλέψεις και να πεθάνεις;
Είναι προς το εγωιστικό τους συμφέρον να συνεχίσουν τη σφαγή όσο το δυνατόν περισσότερο, ώστε να μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν για να καλύψουν τη δυστυχία των ανθρώπων που υποφέρουν από τις δραστικές περικοπές στο βιοτικό επίπεδο που επέφερε η κυβέρνησή τους. Δήθεν, για το συμφέρον του ουκρανικού λαού!
Όμως ο Ζελένσκι καταλαβαίνει καλύτερα από τον καθένα ότι ο πόλεμος πρέπει να τελειώσει με διαπραγματεύσεις. Αναπόφευκτα επίσης θα καταλάβει ότι παρατείνοντας την αγωνία του λαού του, η τελική διευθέτηση θα είναι ακόμα χειρότερη από πριν.
Η χώρα θα καταστραφεί και η Ουάσιγκτον δεν θα έχει αρκετό προπαγανδιστικό υλικό για να προσπαθήσει να συγκαλύψει αυτό που θα είναι μια ταπεινωτική ήττα.
Και οι φτωχοί Ουκρανοί θα πρέπει να πληρώσουν το τίμημα για όλα αυτά.
Μια προειδοποίηση
Όλες οι προοπτικές είναι μία υπόθεση εργασίας. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο από κάθε πρόγνωση για την έκβαση του πολέμου, ο οποίος – όπως παρατήρησε κάποτε ο Ναπολέων – είναι η πιο σύνθετη από όλες τις εξισώσεις.
Έχω βασίσει την ανάλυσή μου στα διαθέσιμα στοιχεία που έχω στη διάθεσή μου. Αλλά στους πολέμους, μπορεί να υπάρξουν πολλές απότομες και απροσδόκητες στροφές. Θα υπάρξουν πολλά σκαμπανεβάσματα πριν την τελική κατάληξη. Όμως, στο βαθμό που είναι δυνατό να κρίνει κανείς, τα γεγονότα δείχνουν ένα αποτέλεσμα.
Είναι αλήθεια ότι οι Ρώσοι έχουν υποστεί απώλειες, οι οποίες είναι σχεδόν σίγουρα μεγαλύτερες από ό,τι είναι διατεθειμένη να παραδεχτεί η Μόσχα. Αλλά οι επιτυχίες των Ουκρανών έχουν μεγαλοποιηθεί από τα μέσα ενημέρωσης.
Εδώ και εκεί, οι Ρώσοι έχουν επιβραδυνθεί από μικρές ουκρανικές μονάδες, που χρησιμοποιούν τακτικές αντάρτικου για να χτυπήσουν άρματα μάχης και άλλα οχήματα με σύγχρονους εκτοξευτές πυραύλων, που παρασχέθηκαν ευγενικά από τον Μπόρις Τζόνσον. Όμως, όσο επιτυχημένες και αν ήταν σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, τέτοιες τακτικές δεν μπορούν να αλλάξουν τη γενική κατεύθυνση του πολέμου, πολύ λιγότερο να αποφασίσουν την τελική έκβασή του.
Εν τω μεταξύ, οι απώλειες της Ουκρανίας – για τις οποίες τα μέσα ενημέρωσης δεν λένε απολύτως τίποτα – πρέπει να είναι πολύ μεγαλύτερες από τις ρωσικές. Και η Ρωσία είναι πολύ πιο ικανή από την Ουκρανία να αντικαταστήσει τις απώλειές της, και έτσι να συνεχίσει τον πόλεμο για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Αλλά το αποτέλεσμα δεν θα είναι απαραίτητα τόσο γρήγορο ή απλό όσο μπορεί να το παρουσίασα σε αυτό το άρθρο. Αρχικά, η περικύκλωση των ουκρανικών δυνάμεων στο Ντονμπάς είναι ένας τεράστιος και περίπλοκος ελιγμός, ο οποίος μπορεί να πάρει εβδομάδες, ίσως και περισσότερο, για να ολοκληρωθεί πλήρως.
Ακόμη και τότε, δεν αποκλείεται θεωρητικά ότι ο Ζελένσκι, υπό την πίεση των εθνικιστικών και φασιστικών στοιχείων στην κυβέρνησή του και των «συμμάχων» του στην Ουάσιγκτον και το Λονδίνο, μπορεί να αποφασίσει να συνεχίσει να πολεμά, αν και κάτι τέτοιο θα είναι μια καταστροφική επιλογή.
Ο Τζο Μπάιντεν και ο Μπόρις Τζόνσον βοηθούν τον Ζελένσκι, ο οποίος στέκεται στην άκρη ενός γκρεμού, να κάνει μερικά βήματα μπροστά. Με φίλους σαν αυτούς, ποιος χρειάζεται εχθρούς; Σε κάθε περίπτωση, το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι δύσκολο να προβλεφθεί.
Οι συνέπειες
Οι συνέπειες όλων αυτών θα είναι εκτεταμένες. Και δεν θα αρέσουν στους ανόητους πολεμοχαρείς στην Ουάσιγκτον και στο Λονδίνο. Όλη η δυτική προπαγάνδα για την επικείμενη κατάρρευση της Ρωσίας και οι δηλώσεις ότι ο Πούτιν έχει την πλάτη του στον τοίχο, έχουν ήδη αποκαλυφθεί ως γελοιότητες.
Οι κυρώσεις είχαν, φυσικά, κάποιο αντίκτυπο στη Ρωσία – αλλά καθόλου τις καταστροφικές συνέπειες που ήλπιζε η Δύση. Εξαγρίωσαν τον κόσμο και τον έστρεψαν εναντίον της Δύσης, χωρίς να έχουν την παραμικρή επίδραση στις ενέργειες του Πούτιν ή στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο Μπάιντεν ήλπιζε ότι, χτυπώντας τις τσέπες των Ρώσων ολιγαρχών, θα τους έστρεφε εναντίον του Πούτιν. Όμως είχε ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα. Οι πηγές μου στη Ρωσία με ενημερώνουν ότι η υποστήριξη προς τον Πούτιν μεταξύ των ρωσικών ελίτ μετά την επιβολή των δυτικών κυρώσεων έχει πράγματι αυξηθεί.
Πριν από δύο μήνες, οι περισσότεροι Ρώσοι ολιγάρχες ήταν φιλοδυτικοί. Αλλά αυτό δεν ισχύει πλέον. Αυτοί που είναι φιλοδυτικοί έχουν μεταναστεύσει, ενώ όσοι έχουν μείνει πίσω συσπειρώνονται γύρω από τον Πούτιν.
Όσον αφορά τις πλατιές μάζες, η υποστήριξη στον πόλεμο αυξάνεται σε όλες τις κοινωνικές ομάδες. Ωστόσο, σε αντίθεση με το 2014, η υποστήριξη προς τον Πούτιν μεταξύ των μαζών, αν και υπάρχει, είναι μάλλον παθητική. Αυτό μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή στο μέλλον, αλλά όχι σύντομα. Όσο για τις προσπάθειες της Δύσης να κάνει τις μάζες να ξεσηκωθούν εναντίον του Πούτιν – αυτό τον βοηθά περισσότερο από οτιδήποτε άλλο. Μπορεί να μην τους αρέσει πολύ ο Πούτιν, αλλά έχουν μια βαθιά απέχθεια για τον ιμπεριαλισμό του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ, τους οποίους δικαίως βλέπουν ως ορκισμένους εχθρούς τους.
Θα πρέπει να ασχοληθούμε με τις οικονομικές επιπτώσεις σε επόμενο άρθρο. Αλλά οι μάζες υφίστανται ήδη τις συνέπειες των κυρώσεων που καταστρέφουν τον εύθραυστο ιστό του παγκόσμιου εμπορίου, διαταράσσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού και προκαλούν αυξανόμενες ελλείψεις και πληθωρισμό. Οι μάζες θα πρέπει να πληρώσουν το λογαριασμό για τα εγκλήματα του καπιταλισμού και του ιμπεριαλισμού: αύξηση των τιμών και κατάρρευση του βιοτικού επιπέδου. Αυτό θα τροφοδοτήσει τις φωτιές της ταξικής πάλης.
Η ιστορία δείχνει ότι οι πόλεμοι πολύ συχνά έχουν επαναστατικές συνέπειες όταν οι δηλητηριώδεις αναθυμιάσεις του σωβινισμού και του πολεμικού πυρετού διαλύονται. Ήδη, οι Έλληνες εργάτες ξεκίνησαν με γενική απεργία, και μαζικές διαδηλώσεις ενάντια στον πόλεμο και τις επιθέσεις στο βιοτικό επίπεδο. Θα ακολουθήσουν και άλλοι.
Τα γεγονότα στην Ουκρανία είναι το προοίμιο μιας νέας και θυελλώδους περιόδου στην παγκόσμια ιστορία. Στη μια χώρα μετά την άλλη, οι μάζες θα αρχίσουν να βγάζουν επαναστατικά συμπεράσματα. Οι μαρξιστές πρέπει να είναι προετοιμασμένοι!
Το πιο σημαντικό είναι να μην παρασυρθούμε από τον πρωτοφανή καταιγισμό της επίσημης προπαγάνδας, να διατηρήσουμε τη ψυχραιμία μας και να διατηρήσουμε μια σταθερή διεθνιστική, επαναστατική ταξική θέση.
Και η πρωταρχική προϋπόθεση για αυτό είναι να εξετάσουμε τις πραγματικές διαδικασίες μέσω μιας επιστημονικής μαρξιστικής ανάλυσης. Ας καθοδηγούν τη δράση μας τα θαυμάσια λόγια εκείνου του μεγάλου διαλεκτικού στοχαστή, του Σπινόζα: «Ούτε να κλαίμε, ούτε να γελάμε, να καταλαβαίνουμε».
Άλαν Γουντς
Λονδίνο, 8 Απριλίου 2022
Μετάφραση: Ηλίας Κυρούσης
, Άλαν Γουντς, για τις τελευταίες εξελίξεις στον πόλεμο στην Ουκρανία.){kind=link}