Τις τελευταίες ημέρες, είδαμε την έναρξη ενός νέου κινήματος εκ μέρους της νεολαίας της Τυνησίας, σχεδόν επτά χρόνια μετά την ανατροπή του μισητού καθεστώτος του Μπεν Αλί το 2011. Αυτή τη φορά, ο προτεινόμενος προϋπολογισμός, που επιβλήθηκε από το ΔΝΤ, προκάλεσε διαμαρτυρίες σε όλη τη χώρα. Δεκάδες αγωνιστές συνελήφθησαν, ενώ ένας διαδηλωτής σκοτώθηκε. Το κίνημα “Fech Nastannou?” («Τι περιμένουμε;») είναι ένα αποκαλυπτικό δείγμα ότι η ανατροπή του δικτάτορα δεν έλυσε αυτομάτως τα προβλήματα της φτώχειας, της ανεργίας και της αβεβαιότητας για το μέλλον, όλων αυτών που προκάλεσαν την εξέγερση το 2011.
Στα τέλη του Δεκέμβρη, το κοινοβούλιο της Τυνησίας υπερψήφισε τον προϋπολογισμό για το 2018, ο οποίος καταρτίστηκε με οδηγίες του ΔΝΤ. Σε αντάλλαγμα, το ΔΝΤ συμφώνησε να αποδεσμεύσει με καθυστέρηση μια δόση 320 εκατομμυρίων δολαρίων από τα δάνεια ύψους 2,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων, που έχει ήδη το κράτος της Τυνησίας. Ο προϋπολογισμός, που περιγράφεται από το ΔΝΤ ως «τολμηρός» και «φιλόδοξος», έχει ως κύριο στόχο τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος σε ποσοστό κάτω από 5% του ΑΕΠ (από 6% που ήταν το 2017). Υποτίθεται ότι αυτός ο στόχος θα επιτευχθεί με αύξηση της φορολογίας, περικοπή επιδομάτων και την εφαρμογή μιας «συνολικής μεταρρύθμισης των δημόσιων υπηρεσιών». Εκτός αυτού, γίνεται λόγος για αύξηση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης και άλλες επιθέσεις κατά των συνθηκών διαβίωσης των μαζών.
Από την αρχή του έτους υπήρξαν διαδηλώσεις, οι οποίες ξεκίνησαν κυρίως από τους άνεργους νέους. Ήδη, οι διαδηλώσεις έχουν εξαπλωθεί σε τουλάχιστον 10 διαφορετικές πόλεις στις πλέον υποβαθμισμένες περιοχές της χώρας, όπου η ανεργία των νέων εξακολουθεί να παραμένει περίπου στο 40% ή και μεγαλύτερη. Η αστυνομική καταστολή οδήγησε γρήγορα του διαδηλωτές σε συγκρούσεις με την αστυνομία. Ο στρατός έχει ήδη σταλεί στις πόλεις Κασερίν και Γκάφσα, τα δύο οχυρά της εξέγερσης του 2011.
Δεκάδες αγωνιστές του κινήματος “Fech Nestannou” έχουν συλληφθεί για διανομή φυλλαδίων ενάντια στον προϋπολογισμό και την έκκληση για διαμαρτυρίες. To κίνημα μοιάζει με βόμβα έτοιμη να εκραγεί. Τη Δευτέρα 08/01 το βράδυ, ένας 55χρονος διαδηλωτής σκοτώθηκε στην Τεμπούρμπα, δυτικά της πρωτεύουσας Τύνιδας, από διερχόμενο όχημα της αστυνομίας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εξάπλωση της εξέγερσης σε περισσότερες από 20 πόλεις, με συγκρούσεις με την αστυνομία και τον στρατό. Η «γεωγραφία του κινήματος» είναι ίδια με του 2011 και όλων των κινημάτων στο μεσοδιάστημα και πιο συγκεκριμένα: Σιντί Μπουζίντ, Γκάσφα, Σους, Αλ Καφ, Τάλα, Γκαμπές, Ναμπέλ, Ρεντέγιεφ, Καϊρουάν, Σφαξ κλπ.
Υπάρχει βαθύτατος θυμός για τις συνεχώς αυξανόμενες τιμές των βασικών προϊόντων διατροφής και στον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση θέλει να πληρώσουν για την κρίση οι εργαζόμενοι και φτωχοί. «Την εποχή του Μπεν Αλί, που δε μας άρεσε, γέμιζα τον πάγκο μου με λαχανικά, φρούτα και άλλα προϊόντα με 10 δηνάρια και τώρα ούτε 50 δηνάρια δεν τον γεμίζουν. Η κατάσταση έχει επιδεινωθεί δραματικά», δήλωσε η Φατμά, μια γυναίκα στη λαϊκή αγορά της Τύνιδας σε συνέντευξη στον Guardian. «Η κυβέρνηση θυσιάζει τους φτωχούς και τη μεσαία τάξη, αυξάνοντας τις τιμές και αγνοώντας τους φοροδιαφεύγοντες και τους επιχειρηματίες», συνέχισε.
Από την ανατροπή του μισητού Μπεν Αλί (υποστηριζόμενου από το δυτικό ιμπεριαλισμό και ιδιαίτερα από τη Γαλλία) το 2011, υπήρξαν διάφορα κινήματα εκ μέρους της νεολαίας και των φτωχών. Η ανατροπή του παλιού καθεστώτος προκλήθηκε από ένα κίνημα που συνδύαζε τις οικονομικά αιτήματα («ψωμί», «θέσεις εργασίας») με πολιτικά («ελευθερία»). Οι μάζες ξεσηκώθηκαν και νίκησαν το καθεστώς, που χρησιμοποιούσε τρομακτική καταστολή και βρισκόταν στην εξουσία για δεκαετίες, με μια σειρά μαζικών κινητοποιήσεων και περιφερειακών γενικών απεργιών, στις οποίες η νεολαία έπαιξε ρόλο-κλειδί. Ωστόσο, ο καπιταλισμός αφέθηκε άθικτος. Οι μάζες, ιδιαίτερα η επαναστατική νεολαία, θεωρούν ότι εξαπατήθηκαν και ότι η νίκη τους υπεκλάπη. Ξανά και ξανά, επέστρεψαν στους δρόμους, αλλά χωρίς μια ξεκάθαρη ηγεσία το κίνημα γνώριζε τη μία ήττα μετά την άλλη.
Η σημερινή κυβέρνηση του Γιουσέφ Σαχέντ είναι αποτέλεσμα συμφωνίας μεταξύ του μετριοπαθούς ισλαμιστικού κόμματος Ενάχντα και του «κοσμικού» Νιντάα Τουνές (στην πραγματικότητα, πρόκειται για τη νέα ενσάρκωση των παλαιών υποστηρικτών του Μπεν Αλί). Έτσι, οι «ισλαμιστές» και οι «κοσμικοί» πολιτικοί ενώθηκαν για την υπεράσπιση των συμφερόντων της άρχουσας τάξης, ενώ οι άνθρωποι υποφέρουν. Παράλληλα, ο σημερινός Πρόεδρος της χώρας είναι ο 91χρονος Μπέτζι Καΐντ Εσέμπσι, ένας άνθρωπος του παλιού καθεστώτος που κατόρθωσε να βρεθεί σε διάφορες θέσεις στον κρατικό μηχανισμό για πάνω από 40 χρόνια. Οι μάζες δεν πολέμησαν και δεν πέθαναν, απλώς για να αλλάξουν τα πρόσωπα στην ηγεσία, αλλά οι πολιτικές τους!
Υπάρχει κάλεσμα για νέες διαδηλώσεις σε όλες τις πόλεις, για την Παρασκευή 12 Ιανουαρίου (σ.τ.μ: το άρθρο γράφτηκε στις 11/01). Για να έχει επιτυχία το κίνημα, πρέπει να συνδέσει το θαρραλέο αγώνα της νεολαίας με εκείνο της μαχητικής εργατικής τάξης, αλλά πάνω απ’ όλα πρέπει να υιοθετήσει ένα πρόγραμμα που να συνδέει τον αγώνα για ψωμί και θέσεις εργασίας με στόχο την κατάργηση του καπιταλισμού. Μόνο η απαλλοτρίωση των ντόπιων καπιταλιστών και των πολυεθνικών εταιριών μπορεί να αποτελέσει τη βάση για ένα δημοκρατικό σχέδιο για την οικονομία, που θα θέτει πρώτα τα συμφέροντα και τις ανάγκες της πλειοψηφίας (των εργαζομένων, των αγροτών και των νεολαίων).
