Παρακάτω δημοσιεύουμε τη συνέντευξη του Ζαν-Λυκ Μελανσόν, ηγέτη του αριστερού σχηματισμού «Αριστερό Μέτωπο» στη Γαλλία. Ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν συμμετείχε στις γαλλικές προεδρικές εκλογές νωρίτερα αυτή τη χρονιά και έλαβε το 11,1% των ψήφων. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον Μελανσόν μπορείτε να διαβάσετε τα ακόλουθα άρθρα (Ο Μελανσόν σαν υποψήφιος του Αριστερού Μετώπου- Με ποια καμπάνια και με ποιο πρόγραμμα; και το Μαζική υποστήριξη για τον Μελανσόν). Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε αρχικά στη γαλλική μαρξιστική εφημερίδα La Riposte στις 12 Νοεμβρίου.
La Riposte: Ποια η γνώμη σας για τους πρώτους έξι μήνες της κυβέρνησης Ayrault;
Ζαν-Λυκ Μελανσόν (JLM): Ακριβολογώντας, θα χαρακτήριζα τις πολιτικές των πρώτων έξι μηνών της κυβέρνησης του Ayrault σαν “σοσιαλ-φιλελεύθερες”. Έτσι έχουν τα πράγματα για κάθε ευρωπαϊκό σοσιαλιστικό κόμμα από τον Μπλερ και μετά. Αυτό οδήγησε και στην κατάρρευση και την άνευ όρων συνθηκολόγηση του Παπανδρέου στην Ελλάδα, πρωθυπουργού και προέδρου της Σοσιαλιστικής Διεθνούς. Αυτή είναι και η γραμμή του Ολάντ από την δεκαετία του ’80, όπως παρουσιάζεται στο βιβλίο μου Enquête de Gauche (Αριστερή Επισκόπηση). Αφού ξεσηκώθηκε ενάντια στο μέτωπο Σαρκοζί-Μέρκελ, τον προϋπολογισμό λιτότητας και το σχέδιο Gallois (που σχετίζεται με την ανταγωνιστικότητα των γαλλικών επιχειρήσεων) η νέα εξουσία τους τελευταίους έξι μήνες αποκαλύπτεται – κατά παράδοση των Αμερικανών και Ιταλών δημοκρατών – σπάζοντας δημόσια με όλες τις παραδόσεις της Αριστεράς στη Γαλλία. Το Αριστερό Μέτωπο έχει καταφέρει να παραμείνει ανεξάρτητο. Οι βουλευτές του δεν έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση. Ο σχηματισμός μας καταψήφισε τον προϋπολογισμό κοινωνικής ασφάλισης στο κοινοβούλιο. Κατά τη γνώμη μου, πρέπει να κάνει το ίδιο και για τον κρατικό προϋπολογισμό.
Ωστόσο, η λειτουργία της νέας κυβέρνησης θέτει ένα σοβαρό πρόβλημα: καταστρέφει την ισορροπία των κοινωνικών δυνάμεων. Η νίκη επί του Σαρκοζί ήταν εν τέλει βραχύβια. Η κυβέρνηση της Αριστεράς θα έπρεπε άμεσα να είχε προτείνει εξαιρετικά φιλολαϊκά μέτρα για να επεκτείνει την κοινωνική της βάση και να φέρει την υπόλοιπη κοινωνία με το μέρος της. Το καθήκον μιας νεοεκλεγείσας αριστερής κυβέρνησης είναι να φέρει το συσχετισμό δυνάμεων με τους εργοδότες σε μια ισορροπία. Αντί γι’ αυτό, οι Ολάντ και Ayrault παραμερίζουν και τις λίγες μεταρρυθμίσεις που υποσχέθηκαν. Αρνούνται να χορηγήσουν αμνηστία στα συνδικάτα που ξεσηκώθηκαν κατά της Δεξιάς και καταδικάστηκαν για αυτό, και αν και μεταχειρίζονται το Αριστερό Μέτωπο με σεχταριστική περιφρόνηση, οργανώνουν με τον τρόπο αυτό την υποχώρηση εκείνων που τους επέτρεψαν να κερδίσουν τη Δεξιά. Την ίδια στιγμή, στο όνομα της λιτότητας, της «ανταγωνιστικότητας» και τώρα του τριανταπεντάωρου, οι Ολάντ και Ayrault επικυρώνουν τους ισχυρισμούς των εργοδοτών. Ως εκ τούτου η ισορροπία των δυνάμεων διαταράσσεται ταχύτατα. Με κάθε ευκαιρία, το MEDEF (το συνδικάτο των εργοδοτών) καταφεύγει όλο και περισσότερο στην παραβίαση των κεκτημένων. Οι Ολάντ και Ayrault θέτουν την Αριστερά και τους εργαζόμενους σε θανάσιμο κίνδυνο.
L.R: Το MEDEF διεξάγει μια εκστρατεία για μια τεράστια ανακούφιση από τις «εργοδοτικές εισφορές». Ισχυρίζεται πως με αυτόν τον τρόπο θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Τι έχετε να πείτε πάνω σε αυτό;
JLML: Το MEDEF προσπαθεί να επιτίθεται επειδή αντιλαμβάνεται ότι η κυβέρνηση είναι αδύναμη. Αλλά εμείς δεν παρασυρόμαστε από τα λόγια τους. Αυτό που το MEDEF αποκαλεί «εισφορές» στην πραγματικότητα είναι συνεισφορές, και ουσιαστικά αποτελούν μέρος των μισθών. Το ανθρώπινο εργατικό δυναμικό δεν είναι «κόστος», έχει την τιμή του. Η τιμή περιλαμβάνει την υγεία, την παιδεία και την προστασία των εργαζομένων από την ανεργία ή τα γεράματα. Η Εργασία είναι πάνω απ’ όλα η μόνη πηγή πλούτου στην κοινωνία! Τα στοιχεία συνηγορούν υπέρ μας. Εδώ και πάνω από δέκα χρόνια, οι περικοπές των κοινωνικών εισφορών έχουν κοστίσει ήδη 215 δις Ευρώ και ακόμα η ανεργία συνεχίζει να αυξάνεται. Αυτό αποδεικνύει πως το πρόβλημα της γαλλικής οικονομίας δεν είναι το κόστος της εργασίας. Το πρόβλημα είναι στην πραγματικότητα το κόστος του κεφαλαίου. Οι επιχειρήσεις ξοδεύουν τα διπλάσια σε τόκους και μερίσματα παρά στις κοινωνικές συνεισφορές των εργοδοτών! Η διαρροή κερδών από τον πλούτο της χώρας έχει τριπλασιαστεί τα τελευταία τριάντα χρόνια! Αυτός είναι ο λόγος που τα περιθώρια των γαλλικών εταιριών μετά τα μερίσματα είναι τα χαμηλότερα στην Ευρώπη!
Η διαφημιστική εκστρατεία για την ανταγωνιστικότητα είναι ένα ψέμα. Είναι πρόσχημα για την αύξηση των κερδών. Ο πυρήνας της οικονομίας μας υποφέρει σαν αποτέλεσμα της λιτότητας που προκαλεί συρρίκνωσης της δραστηριότητας με τη μείωση των δημοσίων επενδύσεων και της κατανάλωσης. Για να καταπολεμήσουμε την ανεργία ,πρέπει να παραδεχθούμε την ιδέα πως η κοινωνική πρόοδος δημιουργεί οικονομική δραστηριότητα: αύξηση των μισθών για να τονωθεί η κοινωνικά και οικολογικά χρήσιμη δραστηριότητα, μετεγκατάσταση της παραγωγής και απομάκρυνση της οικονομίας από τα χέρια του χρηματοπιστωτικού τομέα.
Η κατάσταση στους τομείς που επηρεάζονται από τον παγκόσμιο ανταγωνισμό επίσης εγείρει σημαντικά ερωτήματα. Γιατί δεν προστατεύουμε τις επιχειρήσεις μας από την κοινωνική και οικολογική κατάρρευση; Γιατί δεν υποτιμάμε το ευρώ, η υψηλή αξία του οποίου οδήγησε την Airbus να μεταφέρει την παραγωγή της στη ζώνη του δολαρίου; Γιατί συνεχίζουμε να ανεχόμαστε μετεγκαταστάσεις αψηφώντας την οικολογική και κοινωνική λογική όχι μόνο στη Γαλλία, αλλά και στις χώρες «χαμηλού κόστους»; Συνεχίζοντας την εξίσωση προς τα κάτω μαζί με τους Γερμανούς, τους Ρουμάνους και τους Κινέζους, οδηγούμαστε σε οικονομικά και κοινωνικά άτοπες καταστάσεις. Σε ποιον θα πουλάμε τα προϊόντα μας όταν δεν θα υπάρχει κανείς άλλος στη Γαλλία παρά μόνο οι φτωχοί και άνεργοι;
L.R: Ένα πρόσφατο άρθρο στη Mediapart ανάφερε πως σε έναν συγκεκριμένο αριθμό επιχειρήσεων που απειλούνται με κλείσιμο ( Fralib, PSA, Arcelor-Mittal…) οι συνδικαλιστές τώρα μιλούν υπέρ της «εθνικοποίησής» τους. Δεν θα έπρεπε η ιδέα αυτή να επεκταθεί περεταίρω από το Αριστερό Μέτωπο σε σύνδεση με αυτούς τους αγώνες;
JLM: Το πρόγραμμα του Αριστερού Μετώπου L’humain d’abord (πάνω από όλα ο άνθρωπος) προτείνει την επέκταση της δημόσιας ιδιοκτησίας σε νέους τομείς, ιδιαίτερα στον τραπεζικό τομέα ή στον τομέα της ενέργειας με την εθνικοποίηση της Total. Αλλά ιδιαίτερα, επιθυμούμε την επέκταση της κοινωνικής ιδιοκτησίας. Είναι απαραίτητο κάθε φορά να μελετάμε την πιο κατάλληλη μορφή, είτε αυτή είναι η εθνικοποίηση, είτε οι συνεταιρισμοί των εργαζομένων κ.α.
Για τον λόγο αυτό, έχουμε προτείνει το δικαίωμα των εργαζομένων στην επιλογή σε περίπτωση πώλησης και το δικαίωμα επανάκτησης σε περίπτωση αποχώρησης του εργοδότη τους. Και όποτε αυτό είναι απαραίτητο, το κράτος πρέπει να παρέμβει για να επιτρέψει αυτή τη μεταφορά στους εργαζόμενους με την επίταξη, την προσωρινή εθνικοποίηση και στη συνέχεια βοηθώντας την επιχείρηση μέσω ενός δημόσιου τραπεζικού κέντρου.
Το Parti de Gauche (Αριστερό Κόμμα), για παράδειγμα, έχει ταχθεί υπέρ της εθνικοποίησης της Florange και της επίταξης των Fralib και Petroplus, αλλά η εμπειρία δείχνει πως το ζήτημα της διοίκησης και της βιομηχανικής στρατηγικής δε σταματά στο ζήτημα της ιδιοκτησίας. Θα πρέπει να περιλαμβάνει και την εργατική εξουσία.
Πρέπει επίσης να συνειδητοποιήσουμε την οικολογική μετάβαση ενός αριθμού βιομηχανικών κλάδων. Η συνάντηση που διοργανώθηκε από το Αριστερό Μέτωπο στα πλαίσια της κοινής καμπάνιας με τους συνδικαλιστές ορισμένων απειλούμενων επιχειρήσεων, έδειξε ότι αυτή η οικολογική στόχευση αποτελεί τη βάση για την επανεκβιομηχάνιση. Είναι οι εργαζόμενοι αυτοί που γνωρίζουν καλύτερα την παραγωγή και τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Θα έπρεπε να έχουν περισσότερη δύναμη στις επιχειρήσεις, είτε στις δημόσιες, είτε αυτές είναι κοινωνικές είτε καπιταλιστικές.
L.R: Οι πολιτικές λιτότητας που διεξάγονται στην Ευρώπη έχουν οδηγήσει σε απεργίες και μαζικές διαδηλώσεις, ιδιαίτερα στην Ελλάδα και την Ισπανία. Ποιες είναι οι προοπτικές της Γαλλίας από αυτή τη σκοπιά;
JLM: Ο ελληνικός, ισπανικός και πορτογαλικός λαός αγωνίζονται με τεράστιο θάρρος ενάντια στην λιτότητα. Στις χώρες αυτές, το επίπεδο της συνείδησης και της κινητοποίησης είναι πιο ανεπτυγμένο από ότι στη Γαλλία, αλλά προς το παρόν και η λιτότητα εκεί επιβάλλεται πολύ σκληρότερα εκεί. Αυτό είναι το τίμημα της υπακοής στις επικλήσεις για θυσία από τους σοσιαλ-φιλελεύθερους! Στις χώρες αυτές, οι σοσιαλ-φιλελεύθεροι είναι υπεύθυνοι για τις πολιτικές αυτές. Αλλά είναι αρκετή η απόρριψη των πολιτικών αυτών από εμάς για να οδηγηθούμε στην εξουσία; Στη Γαλλία, πολλοί ψηφοφόροι πίστεψαν πως το ερώτημα αυτό θα επιλύονταν από μόνο του χωρίς κοινωνικούς αγώνες. Αυτή είναι η αίσθηση που επικρατούσε με την εκλογική νίκη του Ολάντ. Σήμερα το επίπεδο της συνείδησης εξελίσσεται. Η κοινωνική αναμέτρηση φαίνεται αναπόφευκτη. Υπάρχει μεγάλη απογοήτευση, αλλά παραμένουμε ένα σημείο αναφοράς που δίνει ώθηση στους υποστηρικτές μας. Αυτό φάνηκε στη διαδήλωση της 30ης Σεπτέμβρη ενάντια στο Σύμφωνο. Αυτό επίσης θα φανεί στις 14 Νοέμβρη στη Γαλλία (την ευρωπαϊκή μέρα δράσης ενάντια στη λιτότητα). Η μέρα αυτή είναι ένα σημαντικό βήμα στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
L.R: Στην Ελλάδα, η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ σε συνδυασμό με τη διάλυση του ΠΑΣΟΚ αποτελούν μία αναστάτωση στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Στη Γαλλία το Αριστερό Μέτωπο θα παίξει επίσης έναν πολιτικά κυρίαρχο ρόλο για αυτούς που αγωνίζονται ενάντια στη λιτότητα. Πού θα πρέπει κυρίως να επικεντρωθούμε όσον αφορά τον αγώνα μας ενάντια στον καπιταλισμό τους επόμενους μήνες;
JLM: Το παράδειγμα του ΣΥΡΙΖΑ και των άλλων κομμάτων στη Λατινική Αμερική δείχνει πως όταν ο λαός ψάχνει για μία εναλλακτική, το καλύτερο είναι πιθανό – όχι σίγουρο, αλλά πιθανό. Από αυτή την άποψη, έχουμε υποδομή στη Γαλλία. Σε αντίθεση με άλλες χώρες, αναπτύξαμε ένα εργαλείο αντίστασης προτού η κρίση εισέλθει σε οξεία φάση. Αυτό το εργαλείο είναι το Αριστερό Μέτωπο. Τα τέσσερα χρόνια της ύπαρξης του, ενισχύθηκε και αναπτύχθηκε. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να αγωνιζόμαστε ενωμένοι, να πείθουμε τους υπόλοιπους και να κινητοποιούμε, όπως κάνουμε από το 2009. Η προεκλογική εκστρατεία για την Προεδρεία έχει οδηγήσει σε μια αξιοσημείωτη ανάπτυξη, όχι μόνο στους δρόμους της Βαστίλης, της Τουλούζ ή της Μασσαλίας, αλλά επίσης και στις δημοσκοπήσεις με τέσσερα εκατομμύρια ψήφους. Πρέπει να συνεχίσουμε σε αυτό το μονοπάτι εάν θέλουμε να εξελιχθούμε σε ένα πραγματικό μέτωπο του λαού. Είναι ιστορικό μας καθήκον να χτίσουμε το λαϊκό μέτωπο.
Για να πετύχουμε αυτή την ανάπτυξη μέσα στο λαό, το Αριστερό Μέτωπο πρέπει να διατηρήσει την ανεξαρτησία του έναντι των Σοσιαλ-φιλελεύθερων. Αν προσδιοριζόμαστε σε μεγαλύτερο ή σε μικρότερο βαθμό σαν συνεργοί της λιτότητας, τότε θα συρθούμε εκτός καθώς δεν θα έχουμε πλέον λόγο ύπαρξης. Προσθέτω ότι θα πείσουμε το λαό μόνο εφόσον είμαστε ικανοί να προτείνουμε μια ριζοσπαστική, αλλά συγκεκριμένη εναλλακτική. Πρέπει διαρκώς να επιβεβαιώνουμε την ικανότητά μας να κυβερνήσουμε και να σχηματίσουμε, μέσω του Αριστερού Μετώπου, μια εναλλακτική αριστερή πλειοψηφία.
Τέλος, όσον αφορά το ιδεολογικό πλαίσιο, πρέπει να αντιταχθούμε στην μετατόπιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την λιτότητα. Ας το χρησιμοποιήσουμε αυτό για να θέσουμε το ζήτημα της νομιμότητας της εξουσίας του χρήματος και των αφεντικών. Επιβάλλοντας την λιτότητα με έναν απολυταρχικό τρόπο, οι φιλελεύθεροι και οι σοσιαλ-φιλελεύθεροι σπρώχνουν προς τη δημιουργία ενός μόνιμου δεσμού μεταξύ των κοινωνικών αγώνων ενάντια στη λιτότητα και των πολιτικών αγώνων για την βεβαίωση της λαϊκής κυριαρχίας στο Έθνος αλλά και στους χώρους δουλείας.
(Σχόλιο του συντάκτη – Απάντηση στη συνέντευξη θα δημοσιευθεί σύντομα στη γαλλική μαρξιστική εφημερίδα La Riposte και θα δημοσιευτεί μεταφρασμένο στα ελληνικά στην ιστοσελίδα μας.)
Μετάφραση: Αλεξάνδρα Πολυχρόνη
{fcomment}
