Οι πρόσφατες δραματικές εξελίξεις στην Κύπρο ανέδειξαν πολύ σημαντικά διδάγματα σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο. Σε γενικές γραμμές αποδείχθηκε ότι τα αλληλένδετα και αλληλοτροφοδοτούμενα «βουνά» των κρατικών και τραπεζικών χρεών, έχουν λάβει έναν εκρηκτικό χαρακτήρα, απειλώντας την οικονομική και νομισματική ενοποίηση που έχουν πετύχει οι ευρωπαίοι αστοί μέσα από την ΕΕ και την Ευρωζώνη.
Με το «κούρεμα» καταθέσεων πρακτικά, είδαμε από την τρόικα την αναπόφευκτη εισαγωγή της μεθόδου της «ελεγχόμενης» χρεοκοπίας για το υπερχρεωμένο τραπεζικό σύστημα, μετά από την υιοθέτηση αυτής της μεθόδου για τα υπερχρεωμένα κράτη, με το ελληνικό PSI. Αυτή η διαδικασία, αποσκοπεί στο κέρδισμα χρόνου έναντι της προοπτικής ενός ανεξέλεγκτου ντόμινο χρεοκοπιών με επίκεντρο τις τράπεζες, αλλά κάθε άλλο παρά ματαιώνει μια τέτοια προοπτική. Η μέθοδος του «κουρέματος» των καταθέσεων πάνω στο έδαφος της καπιταλιστικής αγοράς, σε γενικές γραμμές βαθαίνει την ύφεση, εξαφανίζοντας μέσα σε μια μέρα χρήμα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην αγορά για κατανάλωση, πληρωμές, επενδύσεις κλπ, και αποσταθεροποιεί παραπέρα το τραπεζικό σύστημα, δημιουργώντας την αιτία για μια τάση απόσυρσης των καταθέσεων και συνολικά, κεφαλαίων από τις υπερχρεωμένες χώρες. Με αυτό τον τρόπο ανοίγεται ο δρόμος για νέες χρεοκοπίες. Αυτή είναι η προοπτική για την Κύπρο και τις υπόλοιπες χώρες που θα εφαρμοστεί αυτή η μέθοδος.
Τα πρόσφατα κυπριακά γεγονότα επίσης, ανέδειξαν τα όρια της πολιτικής των «πακέτων διάσωσης» και της «γενναιοδωρίας» της Γερμανίας και του ευρωπαϊκού καπιταλιστικού Βορά έναντι των υπερχρεωμένων του Νότου. Όπως έχουμε εξηγήσει επανειλημμένα, όσο η ύφεση «ζυγώνει» στον Ευρωπαϊκό Βορά και μεγεθύνει το αδιέξοδο του Νότου, τόσο λιγότερο «γενναιόδωροι» θα γίνονται οι Γερμανοί αστοί. Η Κύπρος αποτέλεσε, όπως και η Ελλάδα, ένα ακόμα πεδίο επίδειξης πυγμής από τους Γερμανούς αστούς, με αποδέκτη το Νότο και όλη την Ευρωζώνη.
Στην Κύπρο κατέρρευσε το παραμύθι της «εθνικά υπερήφανης διαπραγμάτευσης» που διακινούν οι αστοί δημαγωγοί «αντιμνημονιακοί» στην Ελλάδα, δυστυχώς μαζί με την ηγεσία του κόμματός μας, του ΣΥΡΙΖΑ. Οι Κύπριοι αστοί αποφάσισαν να πουν αρχικά ένα «όχι» στην τρόικα, υπολογίζοντας να διεξάγουν μαζί της μια «σκληρή διαπραγμάτευση» με τις πλάτες της Ρωσίας, απειλώντας τη Γερμανία με έξοδο από το ευρώ. Από αστική σκοπιά, η στάση αυτή αποδείχθηκε ότι ήταν ηλίθια και «επαρχιώτικη». Τα ανταλλάγματα που πρόσφεραν για μια στήριξη οι Κύπριοι αστοί (πιθανότατα από την «πίττα» των κυπριακών υδρογονανθράκων) δεν έπεισαν τη Ρωσική κυβέρνηση. Οι Ρώσοι δεν είχαν καμία διάθεση να έρθουν σε μια ανοικτή ρήξη γύρω από το θέμα της Κύπρου με τη Γερμανία και την Ευρωζώνη. Από την άλλη πλευρά, η εθελοντική επιστροφή στην λίρα θα αποτελούσε τον συντομότερο δρόμο για την καταστροφή του κυπριακού καπιταλισμού, για τους ίδιους γενικά λόγους, που θα είχε παρόμοια κατάληξη μια επιστροφή της καπιταλιστικής Ελλάδας στη δραχμή. Η πικρή συνειδητοποίηση της πραγματικότητας έκανε τους Κύπριους αστούς να πετάξουν το προσωπείο της εθνικής υπερηφάνειας και να πέσουν στα πόδια της τρόικας, αποδεχόμενοι ένα πολύ σκληρότερο σχέδιο «κουρέματος» από το αρχικό.
Η άδοξη τύχη της τακτικής της «σκληρής εθνικής διαπραγμάτευσης» απέδειξε ότι περιθώρια για μια τέτοια διαπραγμάτευση δεν υπάρχουν. Ειδικά όταν ο διαπραγματευόμενος έχει το μέγεθος του κυπριακού ή του ελληνικού καπιταλισμού. Σε τελική ανάλυση όμως, κανένας δεν μπορεί να πείσει τους Γερμανούς καπιταλιστές ότι τους συμφέρει να χρηματοδοτούν εσαεί τα κρατικά και τραπεζικά χρέη των άλλων ευρωπαϊκών αστικών κρατών, γιατί γνωρίζουν ότι αυτός θα ήταν ο σίγουρος δρόμος και για τη δική τους χρεοκοπία.
Όποια κυβέρνηση υπερχρεωμένης χώρας στην Ευρωζώνη επιχειρεί σε συνθήκες βαθειάς κρίσης του καπιταλισμού να αναζητήσει λύσεις χωρίς επαναστατικές αλλαγές, θα πρέπει να αποδεχθεί τις συνέπειες της κρίσης του συστήματος. Είτε θα μείνει στο ευρώ μέσα από τους μονόδρομους της σκληρής λιτότητας και των ελεγχόμενων χρεοκοπιών – που όμως οξύνουν την ύφεση και προετοιμάζουν νέες χρεοκοπίες – είτε θα κάνει το «άλμα στο κενό» με μια έξοδο από το ευρώ, για να προκαλέσει έτσι με απότομο τρόπο, την καταστροφή που μέσα στο ευρώ προετοιμάζεται σαν τηλεοπτική εικόνα «σε αργή κίνηση».
Οι κουτοπόνηροι «επαρχιώτες», Κύπριοι αστοί συνειδητοποίησαν αυτή την πικρή αλήθεια και έκαναν τελικά τη μόνη ενδεδειγμένη από αστική σκοπιά επιλογή. Οι σύντροφοι στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ αντίθετα, πιστεύουν ότι αυτό το σύστημα έχει κάπου μια «ζεστή γωνιά» για τα μεταρρυθμιστικά τους όνειρα και αρνούνται να δουν την πραγματικότητα που «φωνάζει» ότι πάνω στο έδαφος του καπιταλισμού δεν υπάρχει καμία «προοδευτική» διέξοδος από την κρίση. Οι Κύπριοι αστοί μπορούν να κατηγορηθούν για στιγμιαίες αυταπάτες. Οι ρεφορμιστές σύντροφοι στην ηγεσία, για διαρκείς.
Στην περίπτωση της Κύπρου επίσης αποδείχθηκε ότι η απειλή της εξόδου των υπερχρεωμένων από το ευρώ δεν είναι «μπλόφα», αλλά αληθινή, καθώς τέθηκε επίσημα στο Eurogroup. Ασφαλώς η πραγματοποίησή της για την Ελλάδα ή την Κύπρο, εκτός από καταστροφική για τις χώρες αυτές θα ήταν και ζημιογόνα για την Γερμανία και το σύνολο της Ευρωζώνης. Όμως το ευρώ για την Γερμανία είναι το μέσο για την εδραίωση της κυριαρχίας της και όχι αυτοσκοπός. Ακόμα χειρότερο θα ήταν για την Γερμανία, να αποδεχθεί εθελοντικά ότι στο εξής δεν θα επικρατεί η δική της θέληση, αλλά εκείνη των εξαρτημένων από εκείνη υπερχρεωμένων, στο όνομα της σταθερότητας του ευρώ. Έτσι η εκτόπισή τους από το ευρώ, όταν δεν αποδέχονται τη θέλησή της ή όταν έχουν φτάσει σε σημείο όπου πλέον δεν «διασώζονται» με τίποτα, θα είναι μια αναπόφευκτη επιλογή και θα αντιπροσωπεύει για τον Βορά το μικρότερο κακό.
Σε ειδικό άρθρο μας, εξηγήσαμε τι θα έπρεπε να κάνει μια εργατική κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει της απαιτήσεις της τρόικας στην Κύπρο. Παραθέτουμε εδώ το σχετικό τμήμα αυτού του άρθρου :
«..Θα έπρεπε να διαγράψει το χρέος και να μην αποδεχθεί νέα ληστρικά δάνεια σε βάρος του βιοτικού επιπέδου του λαού. Θα έπρεπε να κοινωνικοποιήσει το τραπεζικό σύστημα, δεσμεύοντας τις καταθέσεις των μεγαλοκαταθετών και επιβάλλοντας βαριές εισφορές σε αυτές για την αντιμετώπιση της κρίσης. Να κοινωνικοποιήσει τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων του νησιού, τις μεγάλες επιχειρήσεις ντόπιες και ξένες – συμπεριλαμβανομένων των όποιων μεγάλων βιομηχανικών μονάδων διαθέτει το νησί – και τις μεγάλες εκτάσεις αγροτικής καλλιέργειας, θεσμοθετώντας τον δημοκρατικό σχεδιασμό της οικονομίας για να εξασφαλιστεί ότι η κρίση θα αντιμετωπιστεί με πραγματικούς όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και δεν θα πεινάσει ο κυπριακός λαός. Να προχωρήσει σε κατασχέσεις των περιουσιών και των καταθέσεων των μεγαλομετόχων των τραπεζών και σε δήμευση της σκανδαλώδους εκκλησιαστικής περιουσίας. Να καλέσει τους εργαζόμενους να κινητοποιηθούν και να φτιάξουν επιτροπές εργατικού ελέγχου και λαϊκές πολιτοφυλακές για την αντιμετώπιση της αντίδρασης από τους αστούς. Να επιβάλει κρατικό έλεγχο στην κίνηση των κεφαλαίων και το κρατικό μονοπώλιο στο εξωτερικό εμπόριο. Να απευθύνει ένα κάλεσμα για αλληλεγγύη, υλική και πολιτική συμπαράσταση προς τους Έλληνες εργαζόμενους και προς τους Ευρωπαίους συναδέλφους τους, στα εργατικά κόμματα και συνδικάτα σε όλο τον κόσμο. Να λάβει πρωτοβουλίες έτσι ώστε να συσπειρωθούν στη βάση της υπεράσπισης μιας τέτοιας πολιτικής όσο το δυνατό περισσότερες μαζικές εργατικές οργανώσεις και κόμματα στην Ευρώπη και στον κόσμο. Να καλέσει ιδιαίτερα τους εργαζόμενους στη Γερμανία, τη Γαλλία και τις άλλες ισχυρές ευρωπαϊκές χώρες να κινητοποιηθούν για να εμποδιστεί ο πόλεμος ενάντια στην Κύπρο των εργαζομένων, την σοσιαλιστική Κύπρο. Να διακηρύξει την διεξαγωγή μιας διεθνούς πολιτικής εκστρατείας υπέρ μιας ενωμένης σοσιαλιστικής Ευρώπης που θα πρέπει να μπει το γρηγορότερο στη θέση της καπιταλιστικής ΕΕ των κερδοσκόπων εκβιαστών..».
Οι Κύπριοι εργαζόμενοι βγήκαν για πρώτη φορά μαζικά μετά από πολλά χρόνια στους δρόμους και ζήτησαν να φύγει η τρόικα και οι πολιτικές της από το νησί. Όπως είχε συμβεί και στην Ελλάδα με το κίνημα στις πλατείες, το πατριωτικό χρώμα στα συνθήματα και τα αιτήματα της πρώτης αυτής φάσης του κινήματος έκανε αναπόφευκτα την εμφάνισή του, σαν αποτέλεσμα της σύγχυσης που δημιούργησε η αρχική στάση των Κυπρίων αστών και η απουσία μιας ανεξάρτητης ταξικά στάσης από τα κυπριακά εργατικά κόμματα. Το μάθημα που έλαβαν οι Κύπριοι εργαζόμενοι μέσα από τα γεγονότα ήταν ανεκτίμητο : ποτέ δεν πρέπει να εμπιστεύεσαι τους αστούς και τα πατριωτικά τους παραμύθια. Η μαχητική τους εναντίωση στα σχέδια της τρόικας είναι αντικειμενικά η πρώτη πράξη για μια μεγάλη άνοδο των ταξικών αγώνων στο νησί, που θα αφαιρέσουν από τα μυαλά τους τη «σκουριά» των αυταπατών που συσσώρευσε η πολυετής ανάπτυξη του παρασιτικού κυπριακού καπιταλισμού. Οι πλούσιες κομμουνιστικές παραδόσεις της κυπριακής εργατικής τάξης θα αναβιώσουν και το ΑΚΕΛ θα στραφεί αναπόφευκτα προς τ’ αριστερά. Οι συνθήκες για την ανάπτυξη του επαναστατικού μαρξισμού στην Κύπρο θα γίνουν εξαιρετικά ευνοϊκές.
Σταμάτης Καραγιαννόπουλος
{fcomment}
