Τον Οκτώβριο του 2010 είδαμε μια αξιοθαύμαστη μαζική κινητοποίηση των Γάλλων Εργατών και της νεολαίας ως απάντηση στις επιθέσεις του Σαρκοζί στις συντάξεις. Η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού υποστήριζε τις διαδηλώσεις ενώ ήταν υπέρ της ριζοσπαστικοποίησης των κινητοποιήσεων. Ολόκληρη η χώρα έμοιαζε με καζάνι που βράζει, όλες οι προϋποθέσεις για να ηττηθεί η κυβέρνηση υπήρχαν αλλά παρόλα αυτά το νομοσχέδιο πέρασε. Γιατί συνέβη όμως αυτό; Πριν απαντήσουμε ας εξετάσουμε πιο προσεκτικά τα γεγονότα ώστε να βγουν τα απαραίτητα συμπεράσματα.
Ο αγώνας ενάντια στην επίθεση κατά των συντάξεων έδειξε ότι η τεράστια πλειοψηφία του πληθυσμού είναι αντίθετοι σε αυτήν την αντι-μεταρρύθμιση. Όλη η χώρα είχε κινητοποιηθεί. Στο αποκορύφωμα των διαδηλώσεων οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι το 70% του πληθυσμού τις υποστήριζε. Πολλές φορές αυτή η υποστήριξη εκφραζόταν με έμπρακτο τρόπο. Χιλιάδες ευρώ στάλθηκαν ως ενίσχυση στους απεργούς των διυλιστηρίων από εργαζόμενους άλλων κλάδων (υπάλληλοι σε μικρές επιχειρήσεις, εκπαιδευτικοί κ.α.) και τους καλούσαν να συνεχίσουν των αγώνα.
Στα μέσα Οκτωβρίου το 60% των ερωτηθέντων απάντησε θετικά σε μια «ριζοσπαστικοποίηση» του κινήματος. Το ποσοστό αυτό απομάκρυνε από την κυβέρνηση τον ισχυρισμό ότι ενεργούν στο όνομα της αποκαλούμενης «σιωπηλής πλειοψηφίας». Η μάζα του πληθυσμού γνώριζε πολύ καλά ότι η μεταρρύθμιση ήταν ένα αρνητικό κοινωνικό μέτρο που έβλαπτε σοβαρά τα συμφέροντα της. Η καταστροφή του συνταξιοδοτικού επηρεάζει σχεδόν όλους, εκτός από τους πλούσιους. Αλλά πέρα από το θέμα των συντάξεων αυτή η κινητοποίηση αποκάλυψε μια βαθιά δυσαρέσκεια στο εσωτερικό της γαλλικής κοινωνίας. Όλη η οργή που έχει συσσωρευτεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών έχει αρχίσει να βγαίνει στην επιφάνεια.
Το πρώτο συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί από τις μαζικές κινητοποιήσεις στην Γαλλία είναι η τεράστια δύναμη που έχει στα χέρια της η εργατική τάξη. Η απεργία στα διυλιστήρια και στις αποθήκες καυσίμων αποτελούν αδιάσειστή απόδειξη της δύναμης αυτής. Από το γεγονός και μόνο ότι η καπιταλιστική οικονομία μπορεί να γονατίσει, όταν οι εργαζόμενοι σε έναν μόνο κλάδο της οικονομίας κατέβουν σε απεργία διαρκείας, μπορούμε να αντιληφθούμε την τεράστια δύναμη που είναι συγκεντρωμένη στα χέρια των εργαζομένων στη χώρα αυτή, όπως και σε όλες τις χώρες του βιομηχανικού κόσμου. Τίποτα δεν λειτουργεί χωρίς τη συγκατάθεσή τους!
Οι εργαζόμενοι αποτελούν μέρος των «μέσων παραγωγής», τα οποία κατέχουν οι καπιταλιστές και από τα οποία θησαυρίζουν. Άνθρωπος και μηχανή αποτελούν ένα αδιάσπαστο σύνολο, έναν ενιαίο μηχανισμό. Η θέση των εργαζομένων τους δίνει την εξουσία να αναστέλλει, εν μέρει ή πλήρως, την λειτουργία της καταχθόνιας μηχανής της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης μέσω της απεργίας. Παρά τις θεωρίες για την υποτιθέμενη εξαφάνιση της εργατικής τάξης, το γεγονός είναι ότι λόγω της αυξημένης πολυπλοκότητας των τεχνικών παραγωγής και ανταλλαγής, οι οποίες δημιουργούν μεγαλύτερη αλληλεξάρτηση μεταξύ των διαφόρων κλάδων της οικονομίας, οι εργαζόμενοι ποτέ δεν είχαν τόσο μεγάλη εξουσία συγκεντρωμένη στα χέρια τους. Το πρόβλημα είναι ότι δεν το γνωρίζουν, ως επί το πλείστον. Είναι καθήκον της ηγεσίας της εργατικής τάξης να την βοηθήσει να αποκτήσει επίγνωση της τεράστιας αυτής δύναμης που αποτελεί το κλειδί για τη μελλοντική της χειραφέτησή.
Συνεπώς, το δεύτερο συμπέρασμα που μπορεί να εξαχθεί, αφορά το ρόλο που έπαιξε η ηγεσία του κινήματος αυτού δηλαδή η ηγεσία των συνδικάτων. Η κυβέρνηση Σαρκοζί δεν ανησυχούσε καθόλου με τις αρχικές 24ωρες μεμονωμένες κινητοποιήσεις. Αντιθέτως, στηριζόταν σε αυτές της μεμονωμένες κινητοποιήσεις ώστε να εκτονωθεί το κίνημα και η δυναμική του ενώ ήταν ικανοποιημένη με την «μετριοπαθή» και την «υπεύθυνη» στάση της ηγεσίας των συνδικάτων. Όμως με τις απεργίες στα λιμάνια και τα διυλιστήρια, με ό, τι συνέβη στη Μασσαλία, στη Χάβρη, με την αύξηση των «αυθόρμητων» δράσεων, των αποκλεισμών, τις απεργίες διαρκείας, και τελικά την προοπτική ενός μαζικού κινήματος της νεολαίας, η κυβέρνηση άρχισε να ανησυχεί σοβαρά για το τι γίνεται. Τότε το σύνολο των μέσων ενημέρωσης της κυβέρνησης και οι κατασταλτικοί μηχανισμοί τέθηκαν σε λειτουργία.
Παραπληροφόρηση, διάλυση των αποκλεισμών από την αστυνομία με χρήση βίας, χρήση προβοκατόρων, καταστολή των διαδηλωτών και των μαθητών, «προληπτικό» κλείσιμο των πανεπιστημίων από την αστυνομία (για παράδειγμα, στη Σορβόννη, στις 26 Οκτωβρίου): όλα αυτά έδειξαν ότι το γαλλικό εργατικό κίνημα αντιμετώπισε έναν αδιάλλακτο αντίπαλο, οπλισμένο με μια καλά μελετημένη, συγκεντρωτική και συντονισμένη στρατηγική, χρησιμοποιώντας κάθε μέσο που έχει στη διάθεσή του προκειμένου να επιτύχει τον σκοπό του. Αντίθετα από την άλλη πλευρά, οι κινητοποιήσεις είχαν έναν ανομοιογενή χαρακτήρα. Διαφορετικά τμήματα που πάλευαν ενάντια στην μεταρρύθμιση προχώρησαν με ένα ανοργάνωτο τρόπο. Έλειπε μια συντονισμένη, συλλογική στρατηγική για τον αγώνα. Η κατάσταση αυτή μπορεί να εξηγηθεί κατά το μεγαλύτερο μέρος από τη συμπεριφορά της ηγεσίας των συνδικάτων.
Από την αρχή, η ηγεσία των συνδικάτων δεν είχε ένα ξεκάθαρους στόχους και τακτική. Με τις 24ωρες απεργίες προσπαθούσαν να αναγκάσουν την κυβέρνηση να κατέβει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Αυτή τους η στάση ισοδυναμούσε με «σιωπηρή» αποδοχή της μείωσης των συντάξεων, αφού ήταν σαφές ότι καμία «διαπραγμάτευση» με την κυβέρνηση Σαρκοζί δεν θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση. Επίσης με αυτή τους την στάση, η κυβέρνηση είχε την δυνατότητα να δώσει τέλος στις κινητοποιήσεις με μια απλή άρνηση των διαπραγματεύσεων. Η στρατηγική της κυβέρνησης ήταν να αφήνει να διενεργούνται διαδοχικές μέρες κινητοποιήσεων, εισάγοντας παράλληλα ορισμένες ήσσονος σημασίας τροποποιήσεις, οι οποίες είχαν προετοιμαστεί εκ των προτέρων και κατόπιν έγκρισης, αφήνοντας τα βασικά στοιχεία της μεταρρύθμισης ανέπαφα. Καμία από τις ηγεσίες των τριών μεγαλύτερων συνδικάτων της χώρας (CFDT, CGT, FO) δεν έκανε τίποτα για να προωθήσει το ζήτημα της γενίκευσης του αγώνα και της κήρυξης απεργίας διαρκείας, την στιγμή που το κλίμα που αναπτύχθηκε στη βάση μετά την 12η Οκτωβρίου απαιτούσε κάτι τέτοιο.
Πιο συγκεκριμένα ο ηγέτης του CGT αυτοπεριοριζόταν στο να ισχυρίζεται ότι η γενίκευση της απεργίας θα πρέπει να αποφασιστεί από τη βάση, πράγμα όμως αυτονόητο αφού κανείς δεν μπορεί να αναγκάσει τους εργάτες να κατέβουν σε απεργία. Με αυτή του τη στάση ουσιαστικά αποποιούταν κάθε ευθύνη για την καθοδήγηση του αγώνα, ενώ ο ρόλος του περιοριζόταν στο να καλεί 24ωρες «ημέρες δράσης», οι οποίες από μόνες τους δεν μπορούσαν να οδηγήσουν σε ήττα του Σαρκοζί. Ουσιαστικά έλεγαν στους εργαζόμενους: «Απεργήστε αν θέλετε, όποτε θέλετε, είναι δικό σας θέμα.», χωρίς καμία προσπάθεια να ενισχύσουν και να συντονίσουν την κλιμάκωση των απεργιών ώστε να αυξηθεί ο αντίκτυπος τους αυξάνοντας τα ποσοστά έκβασης ενός θετικού αποτελέσματος. Αντιθέτως, αφήνοντας τις απεργίες σε διαφορετικούς τομείς χωρίς κεντρικό συντονισμό, βοήθησε στην απομόνωση τους και τελικά στην ήττα τους.
Όσο για τον ηγέτη του CFDT, ο ρόλος του θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί προδοτικός. Όχι μόνο συμμετείχε ενεργά στον περιορισμό της διάρκειας και του εύρους του κινήματος αλλά έδωσε και την συγκατάθεση του στο βίαιο άνοιγμα από την αστυνομία των διυλιστηρίων και των αποθηκών καυσίμων, τα οποία μέχρι τότε είχαν αποκλειστεί από απεργούς εργάτες. Αυτό σηματοδότησε τη σταδιακή λήξη των απεργιών στους υπόλοιπους κλάδους. Αργότερα ο κύριος αυτός έδινε το χέρι στην κυβέρνηση και στην ένωση εργοδοτών κατά τη διάρκεια διαπραγματεύσεων σχετικά με το θέμα της «απασχόλησης νέων και ηλικιωμένων» και τέλος πρότεινε στους Γάλλους εργαζόμενους να «γυρίσουν σελίδα» στο θέμα της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης. Αυτή είναι η ηγεσία των Γάλλων εργαζομένων σήμερα!
Ένα σημαντικό στοιχείο που έδωσε το στίγμα του σε αυτό το μεγαλειώδες κίνημα των Γάλλων εργατών, ήταν οι απεργιακές επιτροπές που εκλέχτηκαν στους χώρους εργασίας για να καθοδηγήσουν τον αγώνα και οι διασωματειακές τοπικές συντονιστικές επιτροπές αποτελούμενες από αιρετούς και ανακλητούς αντιπροσώπους, που δημιουργήθηκαν αυθόρμητα σε κάποιες περιφέρειες (όπως στις Haute-Loire και Ardennes), που αποτέλεσαν θαυμάσιο δείγμα αυτό-οργάνωσης των εργατών για να καλύψουν το κενό της ηγεσίας των συνδικάτων, βγαλμένες από τις πιο γνήσιες επαναστατικές παραδόσεις του γαλλικού και ευρωπαϊκού εργατικού κινήματος.
Οι οργανώσεις αυτές αν είχαν κλιμακωθεί σε ένα εθνικό επίπεδο θα αποτελούσαν το αντίστοιχο των Σοβιέτ που καθοδήγησαν τη Ρώσικη επανάσταση. Αναπόφευκτα, ο τρόπος αυτός αυτό-οργάνωσης των μαζών και η αποτελεσματικότητα του, θα αφήσει το στίγμα του στη συνείδηση των Γάλλων εργατών και θα αποτελέσει πολύτιμη παρακαταθήκη και παράδειγμα προς μίμηση στους αμέσως επόμενους αγώνες, δημιουργώντας μια νέα επαναστατική παράδοση στην καρδιά της Ευρώπης.
Μπορεί τελικά το νομοσχέδιο για το συνταξιοδοτικό να πέρασε και το εργατικό κίνημα να δέχτηκε μια ήττα. Όμως τα γεγονότα του Οκτωβρίου ήταν απλώς μια μάχη. Οι Γάλλοι εργαζόμενοι είναι υποχρεωμένοι να μάθουν από τα λάθη τους ώστε να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι στις επόμενες μάχες που θα ακολουθήσουν γιατί ο καπιταλισμός πλέον δεν έχει τίποτα να προσφέρει, είναι αναγκασμένος μόνο να παίρνει, καταδικάζοντας εκατομμύρια ανθρώπους στην μιζέρια. Βασικό και πρωταρχικό μέλημα των Γάλλων εργατών είναι να ξεφορτωθούν την εντελώς ανάξια σημερινή ηγεσία των συνδικάτων τους και να την αντικαταστήσουν με μια άλλη, η οποία θα αντιπροσωπεύει ειλικρινά τα συμφέροντα της πλειοψηφίας ενώ θα είναι έτοιμη και πρόθυμη να ηγηθεί στον αγώνα υπεράσπισής τους.
ΙΩΣΗΦ ΣΠΑΡΤΑΛΗΣ
