Σύντροφοι, ο Σύντροφος Γκάλαχερ ξεκίνησε την ομιλία του εκφράζοντας τη λύπη του για το ότι αναγκαστήκαμε να ακούσουμε εδώ για εκατοστή και χιλιοστή φορά φράσεις που ο Σύντροφος Μακλέιν και άλλοι βρετανοί σύντροφοι έχουν επαναλάβει χιλιάδες φορές σε ομιλίες, εφημερίδες και περιοδικά. Πιστεύω πως δεν υπάρχει λόγος να δυσανασχετήσει κανείς. Η παλιά Διεθνής υιοθετούσε τη μέθοδο του να αναθέτει τη λύση τέτοιων ζητημάτων στα κόμματα των ενδιαφερόμενων χωρών. Αυτό ήταν ένα σοβαρό λάθος. Μπορεί να μην είμαστε πλήρως εξοικειωμένοι με τις συνθήκες που επικρατούν στη μια ή την άλλη χώρα, αλλά σε αυτήν εδώ την περίπτωση καταπιανόμαστε με τις αρχές που αποτελούν τη βάση της τακτικής ενός Κομμουνιστικού Κόμματος. Αυτό είναι πολύ σημαντικό και, στο όνομα της Τρίτης Διεθνούς, πρέπει να διατυπώσουμε ξεκάθαρα την κομμουνιστική άποψη για το ζήτημα.
Πρώτα απ’ όλα, θα ήθελα να επισημάνω μια μικρή ανακρίβεια από πλευράς του Συντρόφου Μακλέιν, με την οποία δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε. Αποκάλεσε το Εργατικό Κόμμα ως την πολιτική οργάνωση του συνδικαλιστικού κινήματος και αργότερα επανέλαβε τη δήλωση του όταν είπε ότι το Εργατικό Κόμμα είναι «η πολιτική έκφραση των εργατών που είναι οργανωμένοι στα συνδικάτα». Έχω συναντήσει αυτήν την άποψη αρκετές φορές στην εφημερίδα του Βρετανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Είναι λανθασμένη, και είναι εν μέρει η αιτία της αντίθεσης που εκφράζεται, σε κάποιο βαθμό απολύτως δικαιολογημένα, από τους βρετανούς επαναστάτες εργάτες. Πραγματικά, οι έννοιες «πολιτικό τμήμα των συνδικάτων» ή «πολιτική έκφραση» του συνδικαλιστικού κινήματος, είναι εσφαλμένες. Φυσικά, τα περισσότερα μέλη του Εργατικού Κόμματος είναι εργαζόμενοι. Ωστόσο, το αν ένα κόμμα είναι πραγματικά ένα πολιτικό κόμμα των εργατών δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τον αριθμό των μελών που είναι εργάτες, αλλά επίσης από τους ανθρώπους που ηγούνται σε αυτό, και το περιεχόμενο των πράξεων και των πολιτικών τακτικών του. Μόνο αυτό το τελευταίο καθορίζει αν πραγματικά έχουμε μπροστά μας ένα πολιτικό κόμμα του προλεταριάτου. Αν το εξετάσουμε από αυτήν την άποψη, τη μόνη σωστή, το Εργατικό Κόμμα είναι ένα πλήρως αστικό κόμμα, επειδή, παρότι αποτελείται από εργάτες, στην ηγεσία του βρίσκονται αντιδραστικοί, και μάλιστα του χειρότερου είδους, που δρουν κατά το πνεύμα της αστικής τάξης. Είναι μια οργάνωση της αστικής τάξης, που υπάρχει ώστε να εξαπατά συστηματικά τους εργάτες με τη βοήθεια των βρετανών Νόσκε και Σάιντεμαν.
Ακούσαμε επίσης μια ακόμα άποψη, που την υπερασπίστηκαν η Συντρόφισσα Σύλβια Πάνκχερστ και ο Σύντροφος Γκάλαχερ, οι οποίοι εξέφρασαν την άποψή τους πάνω στο θέμα. Ποια ήταν η ουσία των ομιλιών που έγιναν από τον Γκάλαχερ και πολλούς από τους φίλους του; Μας είπαν ότι είναι ανεπαρκώς συνδεδεμένοι με τις μάζες. Αλλά δείτε την περίπτωση του Βρετανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Είναι ακόμα λιγότερο συνδεδεμένο με τις μάζες και είναι ένα πολύ αδύναμο κόμμα. Ο σύντροφος Γκάλαχερ μας περιέγραψε εδώ πώς αυτός και οι σύντροφοί του οργάνωσαν, και το έκαναν πραγματικά έξοχα, το επαναστατικό κίνημα στην Γλασκώβη, στην Σκωτία, πώς κατά την περίοδο του πολέμου εφάρμοσαν ευέλικτες τακτικές, πώς έδωσαν υποστήριξη έντεχνα στους μικροαστούς πασιφιστές Ράμσεϊ ΜακΝτόναλντ και Σνόουντεν όταν αυτοί ήρθαν στη Γλασκώβη, και μέσω αυτής της υποστήριξης οργάνωσαν ένα μαζικό κίνημα ενάντια στον πόλεμο.
Ο στόχος μας είναι να ενσωματώσουμε αυτό το νέο και εξαιρετικό επαναστατικό κίνημα – που εκπροσωπείται εδώ από τον Σύντροφο Γκάλαχερ και τους φίλους του – σε ένα Κομμουνιστικό Κόμμα με πραγματικά κομμουνιστικές, δηλαδή Μαρξιστικές τακτικές. Αυτό είναι το καθήκον μας σήμερα. Από τη μία πλευρά, το Βρετανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα είναι πολύ αδύναμο και δεν μπορεί να διεξάγει αγκιτάτσια μέσα στις μάζες με ικανοποιητικό τρόπο· από την άλλη, έχουμε τα νεότερα επαναστατικά στοιχεία που αντιπροσωπεύονται εδώ τόσο καλά από τον Σύντροφο Γκάλαχερ, τα οποία, παρότι βρίσκονται σε σύνδεση με τις μάζες, δεν αποτελούν πολιτικό κόμμα, και με αυτή την έννοια είναι ακόμα πιο αδύναμα από το Βρετανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα και είναι εντελώς αδύνατο να οργανώσουν την πολιτική τους δουλειά. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, πρέπει να διατυπώσουμε την ειλικρινή μας άποψή για τις σωστές τακτικές. Όταν ο Σύντροφος Γκάλαχερ, μιλώντας για το Βρετανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, είπε ότι είναι «απελπιστικά ρεφορμιστικό» , χωρίς αμφιβολία υπερέβαλε. Αλλά το γενικό νόημα και περιεχόμενο όλων των αποφάσεων που υιοθετήσαμε εδώ δείχνουν απολύτως ξεκάθαρα ότι απαιτούμε μια αλλαγή, σε αυτό το πνεύμα, στις τακτικές του Βρετανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος· η μόνη σωστή τακτική για τους φίλους του Γκάλαχερ συνίσταται στο να ενταχθούν στο Κομμουνιστικό Κόμμα χωρίς καθυστέρηση, έτσι ώστε να αλλάξουν την τακτική του στο πνεύμα των αποφάσεων που πάρθηκαν εδώ. Αν έχετε τόσους πολλούς υποστηρικτές ώστε να μπορείτε να οργανώνετε μαζικές συναντήσεις στη Γλασκώβη, δεν θα είναι δύσκολο για εσάς να φέρετε πάνω από δέκα χιλιάδες νέα μέλη στο Κόμμα. Στην τελευταία Συνδιάσκεψη του Βρετανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, που διεξήχθη στο Λονδίνο πριν τρεις ή τέσσερις μέρες, αποφασίστηκε η μετονομασία του σε Κομμουνιστικό Κόμμα και εισήχθη στο πρόγραμμά του μια παράγραφος που προβλέπει συμμετοχή στις κοινοβουλευτικές εκλογές και σύνδεση με το Εργατικό Κόμμα. Δέκα χιλιάδες οργανωμένα μέλη εκπροσωπήθηκαν στη Συνδιάσκεψη. Δεν θα είναι επομένως, καθόλου δύσκολο για τους Σκωτσέζους συντρόφους να φέρουν σε αυτό το «Κομμουνιστικό Κόμμα Μεγάλης Βρετανίας» πάνω από δέκα χιλιάδες επαναστάτες εργάτες που θα είναι πιο έμπειροι στην τέχνη της δουλειάς μέσα στις μάζες, και να αλλάξουν έτσι τις τακτικές του Βρετανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος με την έννοια της καλύτερης αγκιτάτσιας και της πιο επαναστατικής δράσης. Στην επιτροπή, η Συντρόφισσα Σύλβια Πάνκχερστ επεσήμανε αρκετές φορές ότι η Βρετανία χρειάζεται «Αριστερούς». Εγώ, φυσικά, απάντησα ότι αυτό ήταν απολύτως αληθές, αλλά ότι δεν πρέπει να το παρακάνουμε με αυτόν τον «Αριστερισμό». Επιπλέον, είπε ότι αυτοί ήταν καλύτεροι μπροστάρηδες, αλλά ως τώρα πιο πολύ ήταν θορυβώδεις. Δεν το παίρνω αυτό με την κακή έννοια, αλλά αντίθετα με την καλή, ότι δηλαδή είναι ικανότεροι να διεξάγουν επαναστατική αγκιτάτσια. Το εκτιμούμε και πρέπει να το εκτιμούμε αυτό. Το εκφράσαμε σε όλες τις αναλύσεις μας, καθώς πάντα τονίζουμε ότι μπορούμε να θεωρήσουμε ότι ένα κόμμα είναι εργατικό κόμμα μόνο όταν είναι πραγματικά συνδεδεμένο με τις μάζες και μάχεται ενάντια στους παλιούς και αρκετά διεφθαρμένους ηγέτες, ενάντια τόσο στους σοβινιστές της Δεξιάς πτέρυγας όσο και σε εκείνους που, όπως οι Δεξιοί Ανεξάρτητοι στην Γερμανία, παίρνουν μια μεσοβέζικη θέση. Το τονίσαμε και το επαναλάβαμε πάνω από δέκα φορές σε όλες μας τις αναλύσεις, που σημαίνει ότι απαιτούμε μία μεταμόρφωση του παλιού κόμματος, με την έννοια του να έρθει πιο κοντά στις μάζες.
Η Σύλβια Πάνκχερστ επίσης ρώτησε: «Είναι δυνατόν ένα Κομμουνιστικό Κόμμα να ενταχθεί σε ένα άλλο πολιτικό κόμμα που ακόμα ανήκει στη Δεύτερη Διεθνή;» Εκείνη απάντησε ότι δεν είναι δυνατόν. Ωστόσο πρέπει να έχουμε στο νου μας ότι το Βρετανικό Εργατικό Κόμμα είναι σε μια πολύ ιδιαίτερη θέση: είναι ένας πολύ πρωτότυπος τύπος κόμματος, ή καλύτερα, δεν είναι καν κόμμα με τη συνηθισμένη έννοια του όρου. Αποτελείται από μέλη από όλα τα συνδικάτα, έχει τέσσερα εκατομμύρια μέλη, και παραχωρεί αρκετή ελευθερία σε όλα τα πολιτικά κόμματα που είναι ενταγμένα σ’ αυτό. Έτσι, περιλαμβάνει έναν τεράστιο αριθμό βρετανών εργατών που ακολουθούν την ηγεσία των χειρότερων αστικών στοιχείων, των σοσιαλ-προδοτών, που είναι ακόμα χειρότεροι από τον Σάιντεμαν, τον Νόσκε και άλλους παρόμοιους. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, το Εργατικό κόμμα έχει αφήσει το Βρετανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα να προσχωρήσει στις γραμμές του, επιτρέποντάς του να έχει τις δικές του εφημερίδες, στις οποίες μέλη του ίδιου αυτού Εργατικού Κόμματος μπορούν ελεύθερα και ανοιχτά να διακηρύσσουν ότι οι ηγέτες του κόμματος είναι σοσιαλ-προδότες. Ο Σύντροφος Μακλέιν παρέθεσε αποσπάσματα από τέτοιες δηλώσεις του Βρετανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Εγώ, επίσης, μπορώ να βεβαιώσω ότι έχω δει στο «Κάλεσμα» («The Call»), όργανο του Βρετανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος, δηλώσεις ότι οι ηγέτες του Εργατικού Κόμματος είναι σοσιαλ-πατριώτες και σοσιαλ-προδότες. Αυτό δείχνει ότι ένα κόμμα ενταγμένο στο Εργατικό Κόμμα μπορεί, όχι μόνο να ασκεί δριμεία κριτική, αλλά ανοιχτά και συγκεκριμένα να κατονομάζει τους παλιούς ηγέτες και να τους αποκαλεί σοσιαλ-προδότες. Αυτή είναι μια πολύ πρωτότυπη κατάσταση: ένα κόμμα που ενώνει τεράστιες μάζες εργατών, ώστε να φαίνεται σαν πολιτικό κόμμα, είναι ωστόσο υποχρεωμένο να δίνει στα μέλη του πλήρη ελευθερία. Ο σύντροφος Μακλέιν μας είπε εδώ ότι, στο Συνέδριο του Εργατικού Κόμματος, οι βρετανοί Σάιντεμαν υποχρεώθηκαν να θέσουν ανοιχτά το ζήτημα της προσχώρησης στην Τρίτη Διεθνή, και ότι όλες οι οργανώσεις και οι τομείς του κόμματος υποχρεώθηκαν να συζητήσουν το θέμα. Σε τέτοιες συνθήκες, θα ήταν λάθος να μην ενταχθούμε σ’ αυτό το κόμμα.
Σε μία προσωπική συζήτηση, η συντρόφισσα Πάνκχερστ μου είπε: «Αν είμαστε πραγματικοί επαναστάτες και ενταχθούμε στο Εργατικό Κόμμα, αυτοί οι κύριοι θα μας διαγράψουν». Αλλά αυτό δεν θα ήταν καθόλου κακό. Η απόφασή μας λέει ότι υποστηρίζουμε την προσχώρηση στο Εργατικό Κόμμα, όσο αυτό επιτρέπει επαρκή ελευθερία στην κριτική. Σε αυτό το σημείο επιμένουμε απόλυτα. Ο σύντροφος Μακλέιν επεσήμανε ότι οι συνθήκες που επικρατούν τώρα στην Βρετανία είναι τέτοιες που, αν το επιθυμεί, ένα πολιτικό κόμμα μπορεί να παραμείνει ένα επαναστατικό κόμμα εργατών ακόμα και αν συνδέεται με ένα ιδιαίτερο είδος εργατικής οργάνωσης τεσσάρων εκατομμυρίων μελών, που είναι κατά το ήμισυ συνδικάτο και κατά το ήμισυ πολιτική οργάνωση και στην οποία ηγούνται αστοί. Σε τέτοιες συνθήκες θα ήταν μεγάλο λάθος αν τα καλύτερα επαναστατικά στοιχεία δεν κάνουν ό,τι είναι δυνατό για να παραμείνουν σε ένα τέτοιο κόμμα. Ας σας διαγράψουν οι Τόμας και οι άλλοι σοσιαλ-προδότες, που θα τους έχετε κατονομάσει ως τέτοιους. Αυτό θα έχει θαυμάσια επίδραση στις μάζες των βρετανών εργατών.
Οι σύντροφοι υπογράμμισαν ότι η εργατική αριστοκρατία είναι ισχυρότερη στη Βρετανία απ’ ότι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα. Αυτό ισχύει. Άλλωστε, η εργατική αριστοκρατία υπάρχει στη Βρετανία όχι για δεκαετίες, αλλά για αιώνες. Η Βρετανική αστική τάξη, η οποία είχε πολύ μεγαλύτερη εμπειρία – δημοκρατική εμπειρία – από οποιαδήποτε άλλη χώρα, μπορεί να εξαγοράζει εργάτες και να δημιουργεί ανάμεσα τους ένα αρκετά μεγάλο στρώμα, μεγαλύτερο από ότι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, αλλά όχι και τόσο μεγάλο σε σύγκριση με τις μάζες των εργατών. Αυτό το στρώμα έχει εμποτιστεί βαθιά με αστικές προκαταλήψεις και ακολουθεί μία καθαρά αστική ρεφορμιστική πολιτική. Στην Ιρλανδία, για παράδειγμα, υπάρχουν διακόσιες χιλιάδες βρετανοί στρατιώτες που εφαρμόζουν θηριώδεις μεθόδους τρομοκρατίας για να καταστείλουν τους Ιρλανδούς. Οι βρετανοί Σοσιαλιστές δεν διεξάγουν καθόλου επαναστατική προπαγάνδα ανάμεσα σε αυτούς τους στρατιώτες, παρότι οι αποφάσεις μας δηλώνουν ξεκάθαρα ότι μπορούμε να δεχτούμε στην Κομμουνιστική Διεθνή μόνο εκείνα τα βρετανικά κόμματα που κάνουν γνήσια επαναστατική προπαγάνδα ανάμεσα στους Βρετανούς εργάτες και στρατιώτες. Τονίζω ότι δεν έχουμε ακούσει καμία αντίρρηση σε αυτό ούτε εδώ, ούτε στις επιτροπές.
Οι Σύντροφοι Γκάλαχερ και Σύλβια Πάνκχερστ δεν μπορούν να το αρνηθούν αυτό. Δεν μπορούν να αρνηθούν ότι στις γραμμές του Εργατικού Κόμματος, το Βρετανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα απολαμβάνει επαρκή ελευθερία ώστε να γράψει ότι συγκεκριμένοι ηγέτες του Εργατικού Κόμματος είναι προδότες· ότι αυτοί οι παλιοί ηγέτες εκπροσωπούν τα συμφέροντα της αστικής τάξης· ότι είναι πράκτορες της αστικής τάξης μέσα στο εργατικό κίνημα. Δεν μπορούν να τα αρνηθούν όλα αυτά γιατί είναι απολύτως αληθινά. Όταν οι Κομμουνιστές απολαμβάνουν τέτοια ελευθερία είναι καθήκον τους να ενταχθούν στο Εργατικό Κόμμα, αν λάβουν υπόψη τους την εμπειρία των επαναστάσεων σε όλες τις χώρες, όχι μόνο της ρωσικής επανάστασης (επειδή εδώ δεν είμαστε ένα ρωσικό Συνέδριο, αλλά ένα διεθνές). Ο Σύντροφος Γκάλαχερ είπε ειρωνικά ότι σε αυτό το ζήτημα είμαστε υπό την επιρροή του Βρετανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος. Αυτό δεν είναι αλήθεια· είναι η εμπειρία από όλες τις επαναστάσεις σε όλες τις χώρες που μας έχει πείσει. Πιστεύουμε ότι πρέπει να το πούμε αυτό στις μάζες. Το Βρετανικό Κομμουνιστικό Κόμμα πρέπει να διατηρήσει την απαραίτητη ελευθερία να αποκαλύπτει και να κάνει κριτική στους προδότες της εργατικής τάξης, που είναι πολύ πιο ισχυροί στην Βρετανία απ’ ότι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα. Αυτό είναι εύκολα κατανοητό. Ο Σύντροφος Γκάλαχερ κάνει λάθος όταν υποστηρίζει ότι με το να προτείνουμε την προσχώρηση στο Εργατικό Κόμμα, θα διώξουμε τα καλύτερα στοιχεία των βρετανών εργατών. Αυτό πρέπει να το ελέγξουμε με βάση την εμπειρία. Είμαστε πεισμένοι ότι όλες οι αναλύσεις και οι αποφάσεις που θα υιοθετηθούν από το Συνέδριο, θα δημοσιευτούν σε όλες τις βρετανικές επαναστατικές σοσιαλιστικές εφημερίδες και ότι όλες οι οργανώσεις και οι τομείς θα μπορούν να τις συζητήσουν. Ολόκληρο το περιεχόμενο των αποφάσεών μας δείχνει πεντακάθαρα ότι είμαστε οι εκπρόσωποι των επαναστατικών τακτικών της εργατικής τάξης σε όλες τις χώρες και ότι ο στόχος μας είναι να παλέψουμε ενάντια στον παλιό ρεφορμισμό και οπορτουνισμό. Τα γεγονότα δείχνουν ότι οι τακτικές μας πράγματι νικούν τον παλιό ρεφορμισμό. Σε αυτή την περίπτωση τα καλύτερα επαναστατικά στοιχεία μέσα στην εργατική τάξη, που είναι δυσαρεστημένα από την αργή πρόοδο που γίνεται – και στη Βρετανία θα είναι ίσως πιο αργή από άλλες χώρες – θα στραφούν προς εμάς. Η πρόοδος είναι αργή επειδή η βρετανική αστική τάξη είναι σε θέση να δημιουργεί καλύτερες συνθήκες για την εργατική αριστοκρατία και επομένως να καθυστερεί το επαναστατικό κίνημα στην Βρετανία. Γι’ αυτό οι βρετανοί σύντροφοι θα πρέπει να παλέψουν, όχι μόνο για να επαναστατικοποιήσουν τις μάζες – αυτό το κάνουν θαυμάσια (όπως ο Σύντροφος Γκάλαχερ έδειξε), αλλά πρέπει ταυτόχρονα να παλεύουν για να δημιουργήσουν ένα πραγματικό πολιτικό κόμμα της εργατικής τάξης. Ο Σύντροφος Γκάλαχερ και η Συντρόφισσα Σύλβια Πάνκχερστ, που και οι δύο μίλησαν εδώ, δεν ανήκουν ακόμα σε ένα επαναστατικό Κομμουνιστικό Κόμμα. Αυτή η θαυμάσια προλεταριακή οργάνωση, το αντιπολεμικό κίνημα των συνδικαλιστών στην Γλασκόβη, δεν έχει ακόμα μπει σε ένα πολιτικό κόμμα. Αν οργανωθείτε πολιτικά θα δείτε ότι οι τακτικές μας βασίζονται στη σωστή κατανόηση των πολιτικών εξελίξεων των τελευταίων δεκαετιών και ότι ένα πραγματικά επαναστατικό κόμμα μπορεί να δημιουργηθεί μόνο όταν συσπειρώνει τα καλύτερα στοιχεία της επαναστατικής τάξης και χρησιμοποιεί κάθε ευκαιρία για να παλέψει ενάντια στους αντιδραστικούς ηγέτες, όπου αυτοί κάνουν την εμφάνιση τους.
Αν το Βρετανικό Κομμουνιστικό Κόμμα αρχίσει να δρα με επαναστατικό τρόπο μέσα στο Εργατικό Κόμμα και αν οι διάφοροι Χέντερσον υποχρεωθούν να διαγράψουν αυτό το Κόμμα, αυτό θα είναι μια μεγάλη νίκη για το κομμουνιστικό και επαναστατικό κίνημα της εργατικής τάξης στην Βρετανία.
Mεταφραση: Γιάννης Νικολάκης
