Αν ένας Γερμανός επί Γουλιέλμου ή ένας Γάλλος επί Κλεμανσώ λέει: σα σοσιαλιστής έχω το δικαίωμα και την υποχρέωση να υπερασπίσω την πατρίδα, όταν ο εχθρός εισβάλει στη χώρα μου, αυτό δεν είναι συλλογισμός σοσιαλιστή, διεθνιστή, επαναστάτη προλετάριου, μα μικροαστού – εθνικιστή. Γιατί στο συλλογισμό αυτό εξαφανίζεται ο ταξικός επαναστατικός αγώνας του εργάτη ενάντια στο κεφάλαιο, εξαφανίζεται η εκτίμηση του πολέμου στο σύνολό του, από την άποψη της παγκόσμιας αστικής τάξης και του παγκόσμιου προλεταριάτου, δηλαδή εξαφανίζεται ο διεθνισμός και δεν μένει παρά ένας κακομοιριασμένος, αρτηριοσκληρωμένος εθνικισμός.
Αδικούν τη χώρα μου, τα άλλα δεν με ενδιαφέρουν, να που καταλήγει ένας τέτοιος συλλογισμός. Να που βρίσκεται η μικροαστική εθνικιστική του στενότητα. Είναι το ίδιο σα να συλλογιζόταν κανείς προκειμένου για μια ατομική περίπτωση άσκησης βίας πάνω σ’ ένα άτομο: ο σοσιαλισμός είναι ενάντια στη βία, για αυτό προτιμώ να κάνω προδοσία παρά να καθίσω φυλακή. Ο γάλλος, ο γερμανός ή ο ιταλός που λέει : ο σοσιαλισμός είναι ενάντια στην άσκηση βίας πάνω στα έθνη, για αυτό αμύνομαι, όταν ο εχθρός εισβάλει στη χώρα μου, αυτός προδίνει το σοσιαλισμό και το διεθνισμό.
Γιατί ένας τέτοιος άνθρωπος βλέπει μονάχα τη “χώρα του”, βάζει πάνω από όλα τη «δική του» αστική τάξη, χωρίς να σκέφτεται τους διεθνείς δεσμούς, που κάνουν τον πόλεμο ιμπεριαλιστικό, που κάνουν τη δική του αστική τάξη έναν κρίκο της ιμπεριαλιστικής ληστείας. Όλοι οι μικροαστοί και όλοι οι στενοκέφαλοι και αμόρφωτοι μουζίκοι, κρίνουν κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο που κρίνουν οι αποστάτες καουτσκικοί, λονγκετιστές,οι Τουράτι και σία, συγκεκριμένα: ο εχθρός βρίσκεται στη χώρα μου, τίποτά άλλο δεν με ενδιαφέρει.
Ο σοσιαλιστής, ο επαναστάτης προλετάριος, ο διεθνιστής σκέφτεται διαφορετικά: Ο χαρακτήρας ενός πολέμου (αν είναι αντιδραστικός ή επαναστατικός) δεν εξαρτάται από το ποιός επιτέθηκε και σε τίνος χώρα βρίσκεται ο “εχθρός”, αλλά από το ποια τάξη διεξάγει τον πόλεμο, ποιας πολιτικής συνέχεια αποτελεί ο πόλεμος αυτός. Αν ο πόλεμος αυτός είναι αντιδραστικός, ιμπεριαλιστικός πόλεμος, αν δηλαδή διεξάγεται ανάμέσα σε δύο παγκόσμιες ομάδες της ιμπεριαλιστικής καταπιεστικής, ληστρικής, αντιδραστικής αστικής τάξης, τότε κάθε αστική τάξη (ακόμα και μιας μικρής χώρας), μετατρέπεται σε μέτοχο της ληστείας, και το καθήκον μου, καθήκον εκπροσώπου του επαναστατικού προλεταριάτου, είναι να ετοιμάσω την παγκόσμια προλεταριακή επανάσταση, μοναδική σωτηρία από τις φρικαλεότητες του παγκόσμιου μακελειού.
Δεν πρέπει να κρίνω από την άποψη της “δικής μου” χώρας (γιατί έτσι κρίνει ένας άθλιος κουφιοκεφαλάκιας μικροαστός εθνικιστής που δεν καταλαβαίνει ότι είναι παιχνιδάκι στα χέρια της ιμπεριαλιστικής αστικής τάξης), αλλά από την άποψη της συμμετοχής μου στην προετοιμασία, στην προπαγάνδιση, στην επιτάχυνση της παγκόσμιας προλεταριακής επανάστασης.
(Απόσπασμα από τη μπροσούρα του Λένιν «Η προλεταριακή επανάσταση και ο αποστάτης Κάουτσκι» που εκδόθηκε το 1918, στην ελλ.έκδοση “Σύγχρονη Εποχή”, 1986, σελ. 58,59, 60 )
