Ύστερα από 9 χρόνια πορείας, ο ΣΥΡΙΖΑ κατευθύνεται προς το 1ο, ιδρυτικό του συνέδριο. Όσοι και όσες ήμασταν από την αρχή της διαδρομής αλλά και όσοι/ες μπήκαν στις γραμμές του στην πορεία των οι αυτών χρόνων μέχρι σήμερα γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν ξεκινάμε από το μηδέν, ότι οι ιδρυτικές αρχές του ΣΥΡΙΖΑ στις γενικές τους γραμμές έχουν καθοριστεί στα 9 χρόνια της κοινής μας διαδρομής: ενότητα στη δράση όλης της Αριστεράς, πολιτική ενότητα-συμφωνία πάνω σε συγκεκριμένο πολιτικό σχέδιο για μέλη, συνιστώσες και ρεύματα του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ, πολιτικό σχέδιο ρήξης και ανατροπής, προτεραιότητα στα κινήματα αντίστασης και στην παρέμβαση στην κοινωνία, διεθνιστική αλληλεγγύη με τα κινήματα και την Αριστερά της Ευρώπης και του κόσμου στον αγώνα ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό, τον πόλεμο και το ρατσισμό, για έναν «άλλο κόσμο που είναι εφικτός» ενάντια στην καπιταλιστική και ιμπεριαλιστική βαρβαρότητα.
Ο ιδρυτικός χαρακτήρας του συνεδρίου μας δεν σημαίνει λοιπόν ότι θα εγκαταλείψουμε αυτές τις ιδρυτικές μας αρχές για να υιοθετήσουμε κάποιες άλλες, αλλά ότι θα αποσαφηνίσουμε το πολιτικό μας σχέδιο και τον ιδεολογικό μας προσανατολισμό στις συνθήκες της πάλης για την κατάργηση των μνημονίων και την ανατροπή της λιτότητας και ότι θα ολοκληρώσουμε την οργανωτική μορφή και το καταστατικό μας πλαίσιο ως ενιαίος κομματικός φορέας της Ριζοσπαστικής Αριστεράς της ρήξης.
Οι δυνάμεις του Κόκκινου Δικτύου (ΑΠΟ, ΔΕΑ, ΚΟΚΚΙΝΟ, ανένταχτοι/ες σε συνιστώσες μέλη του ΣΥΡΙΖΑ), μέλη και συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ από την αρχή ή για μεγάλο μέρος της διαδρομής του, καταθέτουμε συνοπτικά τη δική μας συμβολή. Συμμετέχοντας στην Αριστερή Πλατφόρμα και με δεδομένες τις προγραμματικές και πολιτικές θέσεις που κατέθεσε στον προσυνεδριακό διάλογο (κείμενο συμβολής και 4 εναλλακτικές εκδοχές), τις οποίες προσυπογράφουμε, καταθέτουμε τη δική μας προσέγγιση μέσα από 9 ερωτήματα και απαντήσεις πάνω στα μεγάλα ζητήματα που μας απασχολούν.
1. Ακύρωση των μνημονίων και των δανειακών συμβάσεων ή καταστροφικές αυταπάτες για συναίνεση με την τρόικα και το σύστημα;
Τον Ιούνιο η μετωπική ρήξη με το σύστημα αποφεύχθηκε, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ δεν νίκησε στις εκλογές. Όμως, ο τρόμος των «από πάνω», στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, ήταν τόσο μεγάλος και οι επιθέσεις τους στον ΣΥΡΙΖΑ τόσο βίαιες, ώστε έγινε καθαρό πως η κατάργηση των μνημονίων θα αντιμετωπιστεί από τους εκπροσώπους και τα στηρίγματα του εγχώριου και διεθνούς καπιταλισμού σαν «casusbelli». Η πρόσφατη εμπειρία της Κύπρου δεν επιτρέπει πλέον καμία αυταπάτη: ο δρόμος έξω και ενάντια στα μνημόνια λιτότητας, δεν επιτρέπει καμία συναίνεση με τους δανειστές και αντίθετα οδηγεί σε μετωπική ρήξη μαζί τους.
Η προσδοκία μιας συναίνεσης με τους δανειστές στο πλαίσιο μιας νέας δανειακής σύμβασης, όπου η τρόικα θα χρηματοδοτήσει ένα πρόγραμμα ανατροπής της λιτότητας είναι μια αυτοκτονική αυταπάτη. «Ενδιάμεσος» δρόμος, με έναν «αξιοπρεπή συμβιβασμό» με την τρόικα, που θα επιτρέπει πολιτικές ανακούφισης της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων και σταδιακής αναστροφής της λιτότητας και των συνεπειών της, δεν υπάρχει. Η κρίση του καπιταλισμού είναι τόσο βαθιά, ώστε το δίλημμα είναι απόλυτο: είτε κατάργηση των μνημονίων, σαν ιδρυτική πράξη για την ανατροπή των πολιτικών λιτότητας, που ανοίγει μια διαδικασία μετωπικής ρήξης με το σύστημα, είτε υποχώρηση και τελικά υποταγή στις διαθέσεις των δανειστών, με «ανακαίνιση» των πολιτικών λιτότητας στο ασφυκτικό πλαίσιο που θέτει η καπιταλιστική κρίση.
2. Το πολιτικό μας σχέδιο: ρήξη και ανατροπή ή «Αλλαγή»;
Ύστερα από την ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε αξιωματική αντιπολίτευση στις εκλογές του Ιουνίου του 2012, ο στόχος της κυβέρνησης της Αριστεράς σήμερα αποτελεί εφικτό στόχο και συμπυκνώνει όλο το πολιτικό μας σχέδιο. Παραπέμπει σε μια πολιτική ανατροπή που θα είναι η αρχή μόνο μιας διαδικασίας συγκρούσεων και ανατροπών, πολιτικών και κοινωνικών, με μεγάλους πρωταγωνιστές την εργατική τάξη και τα κινήματα αντίστασης.
Είναι αυταπάτη που θα πληρωθεί πολύ ακριβά το να πιστέψουμε ότι η κυβέρνηση της Αριστεράς και η ακύρωση των μνημονίων θα έχουν τη μορφή μιας σύγχρονης «Αλλαγής», που θα προετοιμαστεί χτίζοντας «γέφυρες» με το εγχώριο και διεθνές σύστημα και κερδίζοντας τη συναίνεση ή την ανοχή σημαντικών κομματιών του, ότι θα επιτευχθεί με βασικό όπλο μια επικοινωνιακή-εκλογική καμπάνια διαρκείας μέσα από τα ΜΜΕ, ότι ευνοείται από τακτικές κατευνασμού των αντιπάλων μας, αποφυγής της ιδεολογικής μάχης και αποχής από «οριακούς» κοινωνικούς αγώνες, ότι θα πετύχει τους ανατρεπτικούς της στόχους χωρίς προετοιμασία, οργάνωση και «εκπαίδευση» στους κοινωνικούς αγώνες ώστε να γίνουμε ικανοί για τις αναμετρήσεις και τις ανατροπές της «επόμενης μέρας», ότι μπορεί να επιτευχθεί με εργαλείο ένα κόμμα-εκλογικό και επικοινωνιακό μηχανισμό χωρίς μαχητικότητα και ικανότητα γείωσης στην κοινωνία και πρωταγωνιστικής παρέμβασης στην εργατική τάξη και τα κινήματα αντίστασης.
Ο πολιτικός διπολισμός ανάμεσα στις μνημονιακές δυνάμεις και την Αριστερά δεν είναι μειονέκτημα και περιορισμός, αλλά εκφράζει τη βαθιά ταξική πόλωση στην κοινωνία και αποτελεί πλεονέκτημα για την Αριστερά, αφού της δίνει την ιστορική δυνατότητα να συνδεθεί και να εκφράσει πολιτικά την εργατική τάξη και τα φτωχά λαϊκά στρώματα. Αν αντί για μια τέτοια πολιτική, κοινωνικού και ταξικού «βάθους», ακολουθήσουμε μια πολιτική πολιτικής «διεύρυνσης» προς το «κέντρο», θα χάσουμε το αριστερό, ταξικό – κοινωνικό μας βάθος, θα χάνουμε από τα αριστερά χωρίς να κερδίζουμε από τα δεξιά και θα υποστούμε μια πολιτική «μετάλλαξη» που θα ακυρώσει τη φυσιογνωμία μας ως κόμματος της Ριζοσπαστικής Αριστεράς της ρήξης. Το 27% του Ιουνίου δεν εκφράζει την εξάντληση της δυναμικής του ριζοσπαστισμού και του στόχου της κυβέρνησης της Αριστεράς, αλλά την πρώτη μεγάλη επιτυχία σε αυτή τη διαδρομή! Πρέπει να εμβαθύνουμε σ’ αυτή την κατεύθυνση και όχι να αλλάξουμε προσανατολισμό προς το «κέντρο». Και η απόφαση σε αυτό το ζήτημα εξαρτάται απόλυτα από το αν επιμένουμε στην κατεύθυνση της ρήξης και της ανατροπής ή αλλάζουμε στρατηγικό προσανατολισμό.
3. Πρόγραμμα ρήξης χωρίς σοσιαλιστικού χαρακτήρα μέτρα και πάλη για τον κοινωνικό μετασχηματισμό;
Η ιδέα ότι μια κυβέρνηση της Αριστεράς θα κάνει αριστερή πολιτική αλλά χωρίς να πάρει σοσιαλιστικού χαρακτήρα μέτρα ή ότι οι συγκρούσεις της «επόμενης μέρας» δεν θα αφορούν την πάλη για τον κοινωνικό μετασχηματισμό, είναι δυστυχώς αρκετά διαδεδομένη στις γραμμές μας. Πρόκειται ωστόσο για μια επικίνδυνα λαθεμένη ιδέα.
Την «επόμενη μέρα» μιας κυβέρνησης της Αριστεράς, που δεν θα συμβιβαστεί και θα προχωρήσει αταλάντευτα στην υλοποίηση του προγράμματός της, οι μιντιάρχες θα την υπονομεύσουν συστηματικά, οι καπιταλιστές θα διώξουν τις καταθέσεις τους στο εξωτερικό, οι εργοδότες θα εκβιάσουν με μαζικές απολύσεις και λοκ-άουτ, το διεθνές σύστημα θα εκβιάσει με διακοπή της παροχής ρευστότητας κ.λπ. κ.λπ. Για να επιβιώσει και να μπορέσει να υλοποιήσει το πρόγραμμά της, θα χρειαστεί, σαν πράξη επιβίωσης, να πάρει μέτρα όπως έλεγχο στις ροές κεφαλαίου, φορολόγηση του πλούτου και των μεγάλων εισοδημάτων, κοινωνικοποίηση κρίσιμων τομέων της οικονομίας. Θα είναι μέτρα σε σοσιαλιστική κατεύθυνση, που θα ανοίγουν το δρόμο για τον κοινωνικό μετασχηματισμό.
Την «επόμενη μέρα» μιας κυβέρνησης της Αριστεράς, για να εξασφαλίσουμε διατροφική επάρκεια, επάρκεια σε φάρμακα, επάρκεια σε ενέργεια, φτηνές υπηρεσίες στον κόσμο, για να έχουμε άμεσες και αποτελεσματικές απαντήσεις σε εκβιασμούς του εγχώριου και διεθνούς συστήματος, θα χρειαστεί πρώτα απ’ όλα για λόγους επιβίωσης να θέσουμε υπό κοινωνική ιδιοκτησία και έλεγχο δημόσιες επιχειρήσεις και βασικούς τομείς της οικονομίας. Το πρόγραμμά μας για επανεθνικοποίηση υπό εργατικό και κοινωνικό έλεγχο των δημόσιων επιχειρήσεων που έχουν ιδιωτικοποιηθεί ή είναι υπό ιδιωτικοποίηση, είτε δεν θα υλοποιηθεί ποτέ είτε θα πάρει αναπόφευκτα τη μορφή αμφισβήτησης του «ιερού» δικαιώματος στην ατομική ιδιοκτησία που θεωρούν ότι αυτοδίκαια έχουν οι καπιταλιστές ιδιοκτήτες τους. Η εθνικοποίηση υπό κοινωνικό και εργατικό έλεγχο δημόσιων επιχειρήσεων, θεμελιωδών αγαθών και υποδομών θα ανοίξει μια διαδικασία κοινωνικού μετασχηματισμού με σοσιαλιστικό περιεχόμενο, αφού θα αποσκοπεί στο να αποσπάσει από την ιδιοκτησία και τον έλεγχο των ιδιωτών επιχειρηματιών και των πολιτικών κομμάτων του κεφαλαίου ένα μεγάλο τομέα της παραγωγής και της κατανάλωσης. Ένας τέτοιος μεγάλος μετασχηματισμός δεν μπορεί να μείνει στη μέση του δρόμου: ο στόχος δεν μπορεί να είναι να «παγώσει» σε μια «ισορροπία τρόμου» με τον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, γιατί το όραμά μας δεν είναι η «μικτή» καπιταλιστική οικονομία, αλλά να ολοκληρωθεί στην κατεύθυνση της κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής. Την «επόμενη μέρα» μιας κυβέρνησης της Αριστεράς δεν θα αρκεί να νομοθετηθεί η αποκατάσταση του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα και η αποκατάσταση των εργασιακών σχέσεων, καθώς οι εργοδότες θα δώσουν λυσσασμένη μάχη για να μην εφαρμόσουν αυτά τα μέτρα, θα εκβιάζουν την κυβέρνηση και τους εργαζόμενους με απολύσεις, «λουκέτα» και μετεγκατάσταση στο εξωτερικό κ.λπ. Η κυβέρνηση της Αριστεράς που δεν σκοπεύει να συμβιβαστεί, θα αναγκαστεί να πάρει μέτρα: να νομοθετήσει το πέρασμα στην εργατική αυτοδιαχείριση επιχειρήσεων που κλείνουν ή απολύουν μαζικά, να καταργήσει την παράνομη και καταχρηστική απεργία και την επιστράτευση απεργών, να βαθύνει τις αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις σε βάρος των εργοδοτών. Όλα αυτά θα πυροδοτήσουν μια νέα έκρηξη του εργατικού κινήματος, θα επεκτείνουν τα πειράματα εργατικής αυτοδιαχείρισης, θα βάλουν το ερώτημα «ποιος κυβερνάει την παραγωγή και ποιος αποφασίζει, οι εργαζόμενοι ή οι εργοδότες και οι μέτοχοι;», με λίγα λόγια θα ανοίξουν το δρόμο για μετασχηματισμούς σοσιαλιστικού χαρακτήρα.
Αν η κυβέρνηση της Αριστεράς (και ο ΣΥΡΙΖΑ) διστάσει να ακολουθήσει αυτό το δρόμο, θα οπισθοχωρήσει, θα συμβιβαστεί και τελικά θα ανατραπεί!
4. Κυβέρνηση της Αριστεράς χωρίς εργατικό και κοινωνικό έλεγχο;
Όλοι συμφωνούμε ότι η κυβερνητική εξουσία δεν είναι παρά ένα μετερίζι για τη συνέχιση του αγώνα από καλύτερες θέσεις, και ότι πρέπει να αξιοποιηθεί για να συνεχιστεί ο αγώνας με στόχο την εξουσία των εργαζομένων. Ο «δρόμος» για να το πετύχουμε αυτό είναι η επέκταση του εργατικού και κοινωνικού ελέγχου στην παραγωγή και το κράτος.
Την «επόμενη μέρα» μιας κυβέρνησης της Αριστεράς, ο κόσμος θα αναθαρρήσει -και εμείς οφείλουμε να τον ενθαρρύνουμε με κάθε τρόπο- και θα κινητοποιηθεί για να πάρει τη ζωή του στα χέρια του, στους εργασιακούς χώρους, στην εκπαίδευση, στα μίντια και τον πολιτισμό κ.λπ. Έχοντας να αντιμετωπίσει τους σκληρούς θυλάκους της εξουσίας των «από πάνω» (δυνάμεις καταστολής, εργοδοτικοί μηχανισμοί, μηχανισμοί των κομμάτων του μνημονίου και του κεφαλαίου, δικαστικοί μηχανισμοί), δεν θα έχει άλλο δρόμο παρά να δημιουργήσει τα δικά του όργανα πάλης και εξουσίας ώστε να επεκταθεί ο εργατικός και κοινωνικός έλεγχος σε όλη την έκταση της παραγωγής και του κράτους.
Η κυβέρνηση της Αριστεράς θα πρέπει με το νομοθετικό της έργο να διευκολύνει αυτή τη διαδικασία και ο ΣΥΡΙΖΑ να πρωταγωνιστήσει στους αγώνες και να υποστηρίξει ανεπιφύλακτα τη δημιουργία και επέκταση οργάνων και μορφών εργατικού και κοινωνικού ελέγχου. Αν δεν το κάνουν, θα αναγκαστούν να οπισθοχωρήσουν και να συμβιβαστούν με τους μηχανισμούς και το κράτος των εκμεταλλευτών, με τελική κατάληξη την ανατροπή της κυβέρνησης της Αριστεράς και την ήττα του κινήματος.
5. Ρήξη στην Ελλάδα χωρίς ρήξη με την Ευρωζώνη και το διεθνές σύστημα;
Η εμπειρία της Κύπρου μιας προσέφερε μια σκληρή αλλά πολύτιμη εμπειρία: έξοδος από το ζουρλομανδύα των μνημονίων και της λιτότητας χωρίς μετωπική ρήξη με την Ευρωζώνη του κεφαλαίου και του ακραίου νεοφιλελευθερισμού δεν είναι εφικτή. Όταν αναπόφευκτα αντιμετωπίσουμε το δίλημμα που αντιμετώπισε η κυπριακή Αριστερά και η κυπριακή εργατική τάξη «ή υποτάσσεστε στα μνημόνια ή σταματάμε την παροχή ρευστότητας ή τη χρηματοδότηση», θα πρέπει να είμαστε αποφασισμένοι αλλά και προετοιμασμένοι να πάμε την αντιπαράθεση μέχρι το τέλος – αλλιώς, θα υποστούμε έναν ταπεινωτικό συμβιβασμό και τη συντριπτική ήττα. Η αποφασιστικότητα να υλοποιήσουμε το πολιτικό μας σχέδιο και το πρόγραμμά μας μέχρι το τέλος, σημαίνει επίσης αποφασιστικότητα να σηκώσουμε το βάρος της αναπόφευκτης ρήξης με την Ευρωζώνη και το διεθνές σύστημα. Σημαίνει ότι πρέπει να εντάξουμε σαν αποφασιστική παράμετρο του προγράμματός μας το ενδεχόμενο εξόδου από το ευρώ. Όχι με στόχο να αποκαταστήσουμε την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού καπιταλισμού μέσα από το εθνικό νόμισμα και μια πολιτική υποτιμήσεων, αλλά με στόχο να υλοποιήσουμε αποφασιστικά το πρόγραμμά μας ενάντια σε κάθε πολιτική υποτίμησης της αξίας της εργατικής δύναμης και καταστροφής των εργατικών δικαιωμάτων και κατακτήσεων, είτε μέσα είτε έξω από το ευρώ. Γι’ αυτό και δεν χρειαζόμαστε ένα «ΡlanΒ», αλλά πολιτική βούληση και προετοιμασία για όλα τα ενδεχόμενα ώστε να εξασφαλίσουμε την υλοποίηση του ενός και μοναδικού, αδιαπραγμάτευτου «ΡΙanΑ»: κυβέρνηση της Αριστεράς για ακύρωση μνημονίων και ανατροπή της λιτότητας, σαν πρώτο βήμα στη διαδικασία του σοσιαλιστικού κοινωνικού μετασχηματισμού. Η αναπόφευκτη ρήξη με την Ευρωζώνη και το διεθνές σύστημα δεν θα είναι νικηφόρα αν δεν πυροδοτήσει μια ευρύτερη, μεσογειακή και ευρωπαϊκή «άνοιξη των λαών» και αν παράλληλα δεν γνωρίσει την αλληλεγγύη των κινημάτων αντίστασης και της Αριστεράς στην Ευρώπη και διεθνώς. Όλα αυτά δεν θα συμβούν αυτόματα, αλλά πρέπει να προετοιμαστούν από τώρα. Χρειαζόμαστε μια Αριστερά ταξική, διεθνιστική και αντιμπεριαλιστική, χρειαζόμαστε ένα ΣΥΡΙΖΑ με αυτά τα χαρακτηριστικά, που θα χτίσει «γέφυρες» με τα κινήματα αντίστασης και τις λαϊκές εξεγέρσεις, από την «Αραβική άνοιξη» μέχρι το OccupyWorldStreet, από την Τουρκία μέχρι τη Σουηδία, από την Αθήνα μέχρι τη Λισαβόνα, τη Ρώμη, τη Βαρκελώνη και το Παρίσι, από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία μέχρι τη Ρωσία, από τη Λατινική Αμερική μέχρι την Αφρική και την Άπω Ανατολή . Ένας τέτοιος διεθνισμός δεν μπορεί παρά να είναι ταξικός και να «αποδεικνύεται» πρώτα απ’ όλα στη δική μας χώρα: με την ανεπιφύλακτη υπεράσπιση των μεταναστών, με την αμφισβήτηση και πάλη ενάντια στο «δικό μας» εθνικισμό και σοβινισμό, ενάντια στο ρατσισμό και το φασισμό. Η διεθνιστική αλληλεγγύη χτίζεται και δεν ξεφυτρώνει αυτόματα, είναι ένα «δώρο» που «προσφέρεται» για να «επιστραφεί».
6. Πολιτική «ώριμου φρούτου» και μειωμένων προσδοκιών ή πολιτική ανατροπής της τρικομματικής κυβέρνησης;
Αν αυτή είναι η προοπτική μας, αν τέτοιες επιλογές και ρήξεις προϋποθέτει και συνεπάγεται η υλοποίηση του πολιτικού μας σχεδίου, αυτό καθορίζει τον τρόπο που κάνουμε πολιτική (από) σήμερα. Μια τέτοια προοπτική σημαίνει ότι δεν ακολουθούμε πολιτική ώριμου φρούτου και αναμονής των επόμενων εκλογών, αλλά καλούμε σε πολιτική ανυπακοή, αναλαμβάνουμε πολιτικές πρωτοβουλίες και οργανώνουμε-πρωταγωνιστούμε στους αγώνες για την ανατροπή της τρικομματικής κυβέρνησης.
Μια τέτοια προοπτική σημαίνει ότι όχι μόνο υποστηρίζουμε χωχωρίς επιφυλάξεις και νουθεσίες για «σοβαρότητα» τους «δύσκολους» κοινωνικούς αγώνες (μετρό, λιμενεργάτες, ΟΛΜΕ κ.λπ.), αλλά ότι οργανώνουμε κεντρικό κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο αλληλεγγύης, με στόχο τη νίκη αυτών των αγώνων και την ανατροπή της τρικομματικής κυβέρνησης. Μια τέτοια προοπτική σημαίνει ότι δεν καλλιεργούμε μειωμένες προσδοκίες στον κόσμο της Αριστεράς και του κινήματος, αλλά αντίθετα θεωρούμε τις ριζοσπαστικές προσδοκίες εντολή για ενίσχυση της δέσμευσής μας στην υλοποίηση του προγράμματός μας: κατάργηση του μνημονίου, ρήξη και ανατροπή. Μια τέτοια προοπτική σημαίνει ότι το κέντρο βάρους της δράσης του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι η κοινοβουλευτική δουλειά και η επικοινωνιακή τακτική, αλλά ότι ενισχύουμε τη μαχητική ικανότητα των οργανώσεων του ΣΥΡΙΖΑ, ώστε να γειώνονται και να παρεμβαίνουν αποφασιστικά στα κινήματα αντίστασης και τους κοινωνικούς χώρους, στην κατεύθυνση της ανατροπής της τρικομματικής κυβέρνησης «από τα αριστερά και από τα κάτω».
Μόνο με αυτό τον τρόπο θα προετοιμάσουμε και θα φέρουμε πιο κοντά την «επόμενη μέρα» της κυβέρνησης της Αριστεράς, μόνο με αυτόν τον τρόπο θα προετοιμαστούμε και «εκπαιδευτούμε» για τις σκληρές αναμετρήσεις που προϋποθέτει και συνεπάγεται η υλοποίηση του πολιτικού μας σχεδίου.
7. Ποιο κόμμα για ποιο σκοπό; Τι τύπου «ενιαίο» κόμμα;
Για να υποστηρίξουμε και να υλοποιήσουμε ένα τέτοιο πολιτικό σχέδιο, χρειαζόμαστε το «αντίστοιχο» κόμμα: Που θα πατάει γερά σε ζωντανές και μαχητικές οργανώσεις στις γειτονιές και στους τόπους δουλειάς, που θα ανεβάζει το επίπεδο των κοινωνικών και πολιτικών του παρεμβάσεων, που θα οργανώνει την ενότητα στη δράση, που θα εμβαθύνει σε ριζοσπαστική – αντισυστημική κατεύθυνση το πρόγραμμα και το πολιτικό του σχέδιο, που θα ενισχύσει τις δεσμεύσεις του προς τον κόσμο και με τον κόσμο. Έναν κομματικό φορέα «σφιχτό» στην έννοια του μέλους και στη συμμετοχή των μελών στις εσωτερικές διαδικασίες και τις εξωστρεφείς παρεμβάσεις, στην κοινωνική γείωση και παρέμβαση, στις πολιτικές παρεμβάσεις, στις κινηματικές επιδόσεις και στη μαχητικότητα, κι όχι δυσανεκτικό στις τάσεις και «απαγορευτικό» στις συνιστώσες! Διότι τόσο οι τάσεις όσο και οι συνιστώσες έχει αποδειχτεί ότι συνέβαλαν τα μέγιστα στην ενίσχυση αυτών ακριβώς των μαχητικών και ριζοσπαστικών χαρακτηριστικών του ΣΥΡΙΖΑ.
Όλα αυτά προφανώς ανοίγουν ξεκάθαρα τα μεγάλα ζητήματα τη στρατηγικής. Ταυτόχρονα όμως έχουμε όλοι συμφωνήσει ότι οι δυνάμεις που συγκροτούν τον ΣΥΡΙΖΑ μπορούν να έχουν στρατηγικό προσανατολισμό (το σοσιαλισμό) αλλά όχι κοινή στρατηγική. Διότι κοινή στρατηγική σημαίνει κοινή απάντηση στο ερώτημα πώς θα αλλάξουμε την κοινωνία, δηλαδή απάντηση στο στρατηγικό δίλημμα «μεταρρύθμιση ή επανάσταση» – η θέληση να αλλάξουμε την κοινωνία είναι κοινός «προσανατολισμός» και όχι κοινή στρατηγική! Αυτή η αντίφαση δεν θα λυθεί με εκβιαστικά οργανωτικά σχήματα και καταστατικές ρυθμίσεις, αλλά μόνο με τον εξής τρόπο: επιμονή στη συζήτηση για το πολιτικό σχέδιο και το πρόγραμμα ώστε να αποτελούν τη βάση της πολιτικής μας συμφωνίας, με ταυτόχρονο άνοιγμα της συζήτησης για τα στρατηγικά ζητήματα, αλλά με πλήρη συνείδηση ότι σε αυτό το επίπεδο δεν μπορεί να εκβιαστεί καμία συμφωνία!
Με αυτά τα δεδομένα, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να είναι κόμμα ιδεολογικής-στρατηγικής ενότητας αλλά κόμμα πολιτικής ενότητας με σοβαρές διαφωνίες για το πολιτικό σχέδιο και το πρόγραμμα. Την πραγματικότητα αυτή δεν μπορούμε να την υπερβούμε εκβιαστικά ούτε στο όνομα της «ανασύνθεσης» (που δεν μπορεί να επιβάλλεται με διατάγματα) ούτε στο όνομα του «κόμματος των μελών» (που ανάλογα με τον ιδεολογικο-πολιτικό του χαρακτήρα μπορεί να πάρει πολλές και διαφορετικές μορφές). Στον ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να επιβληθεί βίαια ένας τύπος ενιαίου κόμματος που δεν αντιστοιχεί καν σε κόμμα στρατηγικής ενότητας
(στην παράδοση της Αριστεράς, οι τάσεις ήταν κατοχυρωμένες και στα κόμματα στρατηγικής ενότητας – εξαιρουμένων μόνο των σταλινικών κομμάτων). Αν λοιπόν δεν μπορεί να εκβιαστεί η στρατηγική συμφωνία, τότε δεν μπορεί να εκβιαστεί η «αυτοδιάλυση» των συνιστωσών που συγκροτούνται πάνω σε στρατηγικές απαντήσεις! Και αν -λόγω των υπαρκτών και νόμιμων στρατηγικών διαφορών- θα αναπαράγονται αναπόφευκτα σοβαρές διαφωνίες στο πολιτικό σχέδιο και το πρόγραμμα, τότε δεν μπορεί να υπονομευτεί η συγκρότηση και λειτουργία των τάσεων μέσα στο κόμμα! Από εδώ προκύπτει η ανάγκη ενός τύπου «ενιαίου» φορέα πολυτασικού (με πλήρη δικαιώματα συγκρότησης, λειτουργίας και εκπροσώπησης στα συλλογικά όργανα των τάσεων) αλλά και με κατοχυρωμένο το δικαίωμα στη διπλή ένταξη για όσους θέλουν να κάνουν χρήση αυτού του δικαιώματος στο όνομα της συγκρότησης συνιστωσών πάνω σε στρατηγικές απαντήσεις (που, κατά κοινή παραδοχή, δεν μπορεί να είναι κοινές για τον «όλο ΣΥΡΙΖΑ»).
8. Ιδέες χωρίς «μηχανισμούς» και μηχανισμοί χωρίς ιδέες;
Η κατάργηση της λίστας αλλά και η «αυτοδιάλυση» των συνιστωσών υποστηρίζονται με επιχειρήματα προπαγανδιστικού χαρακτήρα: οι τάσεις και οι συνιστώσες είναι «κόμματα μέσα στο κόμμα», «μηχανισμοί», περιορίζουν την «ισοτιμία» των μελών, αντιστρατεύονται το «κόμμα των μελών». Σε όλα αυτά απαντάμε συγκεκριμένα:
• Για την Αριστερά δεν υπάρχουν ιδέες χωρίς «μηχανισμούς», δηλαδή χωρίς οργανωμένες συλλογικότητες, που τις υποστηρίζουν και μάχονται για να γίνουν υλική δύναμη. Οι εξατομικευμένοι φορείς ιδεών είναι αστικός και όχι αριστερός τρόπος σκέψης. Ιδέες και τάσεις χωρίς συλλογικό «μηχανισμό» να τις υπερασπίζονται και να τους δίνουν υλική δύναμη δεν υπάρχουν! Η προπαγάνδα ενάντια στους «μηχανισμούς» και η απαίτηση να εξατομικευτούν οι φορείς των ιδεών, πολιτικών σχεδίων κ.λπ. μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή η απαίτηση για ιδέες χωρίς «μηχανισμούς», στην πραγματικότητα θα οδηγήσει σε ένα καθεστώς «μηχανισμών χωρίς ιδέες», δηλαδή σε σκληρούς άτυπους μηχανισμούς, προσωπικούς ή συλλογικούς, που θα μάχονται χωρίς ιδέες για τη νομή και την κατανομή της εξουσίας μέσα στο κόμμα και για τον έλεγχο της πολιτικής του κατεύθυνσης. Για να αποφευχθεί αυτός ακριβώς ο κίνδυνος, οι δημοκρατικές παραδόσεις στην Αριστερά υιοθετούν τη θέσμιση των τάσεων με δημόσια δέσμευση για τις ιδέες που τις συγκροτούν και με καταστατική ρύθμιση των συλλογικών του λειτουργιών, δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Έχοντας απορρίψει την παράδοση τόσο του σταλινισμού όσο και της σοσιαλδημοκρατίας (και μάλιστα της εκφυλιστικής ύστερης περιόδου της), δεν μπορούμε να καταργήσουμε αυτές τις δημοκρατικές κατακτήσεις!
• Η ουσιαστική ισοτιμία των μελών στηρίζεται: στην ισοτιμία όσον αφορά το εκλέγειν και εκλέγεσθαι στα συλλογικά όργανα σε όλα τα επίπεδα, στην καταστατική αρχή «ένα μέλος – μία ψήφος», στην πραγματική συμμετοχή στη ζωή και τη δράση των οργανώσεων ώστε να εξασφαλίζεται στοιχειωδώς η ισοτιμία στην προσφορά, στη σαφή διάκριση ανάμεσα στα μέλη και τους «φίλους» ή ψηφοφόρους του κόμματος, στην ισορρόπηση δικαιωμάτων και υποχρεώσεων για τα μέλη, στην κατάργηση ή στον περιορισμό στο ελάχιστο των αριστίνδην εκπροσωπήσεων και όλων των «προνομίων» σε οποιαδήποτε πλευρά, στην κατάργηση των βέτο και των ειδικών πλειοψηφιών ώσςτε να μην επιτρέπεται σε κανέναν να μπλοκάρει τις αποφάσεις, στη λειτουργία των συλλογικών οργάνων με τρόπο που δεν θα επιτρέπουν αυθαίρετη παραποίηση ή άρνηση εφαρμογής των συλλογικών αποφάσεων, στην εφαρμογή κανόνων και τη θέσπιση μέτρων που θα αποδυναμώνουν τη συγκρότηση άτυπων γραφειοκρατιών ή προσωπικών μηχανισμών ανάδειξης και ισχύος, στην εφαρμογή κανόνων και τη θέσπιση μέτρων που δεν θα επιτρέπουν την ανάδειξη στελεχών μέσα από τα αστικά μίντια κ.λπ. Κατοχυρώνοντας όλα αυτά στο επερχόμενο συνέδριό μας, υπηρετούμε πραγματικά και όχι προπαγανδιστικά το «κόμμα των μελών». Αν όμως, αντί να συζητήσουμε όλα αυτά τα ουσιαστικά, όλη η συζήτηση εστιάσει με το ζόρι στην κατάργηση των λιστών εκλογής και στη βίαιη «αυτοδιάλυση» των συνιστωσών, τότε δεν θα υπηρετήσουμε το «κόμμα των μελών», αλλά το κόμμα των άτυπων – προσωπικών μηχανισμών με κρυφές ατζέντες ιδεών…
9. Ποιος είναι ο κίνδυνος;
Σε κάθε περίπτωση, δεν πρέπει να πιστέψουμε τον Σαμαρά και τα παπαγαλάκια του συστήματος που ισχυρίζονται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «δεν μπορεί να κυβερνήσει» επειδή τάχα έχει πολλές συνιστώσες και τάσεις. Ξέρουμε τι εννοούν: ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να κυβερνήσει όπως κυβερνούν τα κόμματα της αστικής διαχείρισης – πράγματι, αυτού του τύπου η «διακυβέρνηση» απαιτεί αρχηγικά κόμματα, που διασπώνται και διαγράφουν, που δεν έχουν εσωτερική ζωή γιατί δεν (θέλουν να) έχουν σχέσεις με τα κινήματα και την κοινωνία, που είναι φτιαγμένα για να μεταφέρουν τις πιέσεις του συστήματος πάνω στην κοινωνία και τα κινήματα και να «αποστειρώνουν» τις πιέσεις της κοινωνίας και των κινημάτων προς την εξουσία. Είναι βέβαιο ότι κανένα μέλος του ΣΥΡΙΖΑ, από την κορυφή ως τη βάση, δεν θέλει ένα τέτοιο «ενιαίο» κόμμα. Αντίθετα, θέλουμε να διαψεύσουμε τις επιθυμίες του συστήματος να γίνουμε ένα τέτοιο κόμμα. Στο ιδρυτικό μας συνέδριο πρέπει να πάρουμε αποφάσεις (πολιτικές, καταστατικές και οργανωτικές) που θα μας θωρακίζουν από αυτόν τον (μόνο πραγματικό) κίνδυνο, δηλαδή τον κίνδυνο σοσιαλδημοκρατικοποίησης του ΣΥΡΙΖΑ. Η υποχώρηση της ζωντάνιας, μαχητικότητας και κινηματικής παρέμβασης των οργανώσεών μας, τα δείγματα αυτονόμησης της ηγεσίας από τις συλλογικές αποφάσεις, το «στρογγύλεμα» του προγράμματος, οι προσωπικές πολιτικές και η ανάδειξη στελεχών μέσω προσωπικών σχέσεων με τα μίντια, το διευρυνόμενο χάσμα ανάμεσα στην πολιτική γραμμή των αποφάσεων των συλλογικών οργάνων και στην πολιτική γραμμή που εκφωνείται από τον πρόεδρο και κεντρικά στελέχη του κόμματος – να ποιοι είναι οι πραγματικοί κίνδυνοι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε! Για ένα τέτοιο πολυτασικό και πλουραλιστικό κόμμα των μελών, της Ριζοσπαστικής Αριστεράς της ρήξης και της ανατροπής, θα δώσουμε όλες μας τις δυνάμεις μέχρι το συνέδριο, στο συνέδριο και μετά απ’ αυτό!
