Έχει περάσει πάνω από ένας μήνας από το ξέσπασμα της εξέγερσης των νέων στο Ιράν μετά τη δολοφονία της νεαρής Κούρδης Μάχσα Αμίνι από το καθεστώς. Με σχεδόν καθημερινές συγκρούσεις των νέων με την αστυνομία σε κάθε μεγάλη πόλη, με κλεισίματα καταστημάτων και απεργίες, η κατάσταση θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα μαζικό επαναστατικό κίνημα. Από την περασμένη βδομάδα ακούγεται το σύνθημα για μία γενική απεργία και τη συγκρότηση επιτροπών επαναστατικής αντίστασης.
Στο εξωτερικό υπήρξε ένα κύμα αλληλεγγύης από εργάτες και νέους σε όλο τον κόσμο, ειδικά από την ιρανική διασπορά. Από την άλλη πλευρά, σε πολλές δυτικές χώρες, αστοί πολιτικοί, συμμετείχαν σε διαδηλώσεις αλληλεγγύης, έκοψαν τα μαλλιά τους προσποιούμενοι πως στήριζαν τις Ιρανές γυναίκες και έβγαλαν υποκριτικούς λόγους για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η εξόριστη δυναστεία των Παχλαβί, που ανατράπηκε από την επανάσταση του 1979, αξιοποίησε τα γεγονότα για να παρουσιαστεί ως εκπρόσωπος του ιρανικού λαού.
Από την αρχή, έχουμε δει μια σωρεία συνεντεύξεων και άρθρων για τους Παχλαβί σε διάφορα ειδησεογραφικά πρακτορεία. Ο Ρεζά Παχλαβί, ο πρώην διάδοχος, πλασάρεται ως φιλελεύθερος δημοκράτης και παρουσιάζει την αιματηρή διακυβέρνηση του πατέρα του ως ένα σύγχρονο φιλελεύθερο καθεστώς με «σταθερότητα, ασφάλεια και πρόοδο ύψιστου βαθμού» και δηλώνει πρόθυμος να αναλάβει τον ρόλο της διαχείρισης μιας ομαλής μετάβασης μακριά από την Ισλαμική Δημοκρατία.
Τα ίδια ψέματα επαναλαμβάνονται από τα δυτικά αστικά μέσα ενημέρωσης: ο μύθος ενός φιλελεύθερου καθεστώτος Παχλαβί, που παρουσιάζει τον Ρεζά Παχλαβί ως το μέλλον και υποβαθμίζει τον επαναστατικό χαρακτήρα του κινήματος. Αυτή η προπαγάνδα συνοδεύτηκε από ένα σόου, με δυτικούς πολιτικούς στο ισραηλινό κοινοβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και αλλού να κόβουν τα μαλλιά τους σε ένδειξη «αλληλεγγύης» στον ιρανικό λαό.
Ο Ρεζά Παχλαβί στηρίζει καιροσκοπικά τις απεργίες και τις διαδηλώσεις. Φτάνει μάλιστα στο σημείο να δίνει και συμβουλές στους απεργούς εργάτες λέγοντας ότι «το μυστικό της νίκης είναι η ενότητα, η αλληλεγγύη και η συνέχεια». Λες και οι απατεώνες Παχλαβί που διέφυγαν από το Ιράν με δισεκατομμύρια δολάρια έχουν κάτι κοινό με τις ιρανικές μάζες ή τους επαναστάτες.
Οι ιμπεριαλιστές και οι Παχλαβί διαμαρτυρήθηκαν υποκριτικά για την καταστολή μιας εξέγερσης το βράδυ της Κυριακής στη διαβόητη φυλακή Εβίν, με τον Ρεζά Παχλαβί να δημοσιεύει ένα tweet όπου έγραφε: «Οι ευθύνες για οποιαδήποτε απώλεια ζωής σε αυτή τη φωτιά στο Εβίν βαρύνουν τον Χαμενεΐ και το διαβολικό του καθεστώς». Ξεχνά βολικά ότι ήταν ο πατέρας του, ο Σάχης Μοχαμάντ Ρεζά Παχλαβί, μαζί με τους ιμπεριαλιστές, που έχτισαν αυτή τη φυλακή, στην οποία βασάνισαν και σκότωσαν χιλιάδες πολιτικούς κρατούμενους. Η Ισλαμική Δημοκρατία συνέχισε απλώς στον ίδιο δρόμο του τρόμου των Παχλαβί, προσθέτοντας μερικά δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Αυτοί οι εγκληματίες, οι Παχλαβί, έχουν ζητήσει περαιτέρω διεθνείς κυρώσεις και κάλεσαν τις δυτικές χώρες και τους Ιρανούς να ενωθούν ενάντια στην Ισλαμική Δημοκρατία. Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Ρεζά Παχλαβί «φλέρταρε» με τους πιο αντιδραστικούς πολιτικούς στη Βόρεια Αμερική και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ήδη ο Καναδάς, η ΕΕ και οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει νέες κυρώσεις.
Θα είναι η εργατική τάξη που θα υποφέρει περισσότερο από τις κυρώσεις. Ήδη, μέσω των κυρώσεων, τόσο οι δυτικοί ιμπεριαλιστές όσο και το καθεστώς έχουν δημιουργήσει μια εφιαλτική κοινωνική κρίση στο Ιράν, με μαζική ανεργία, πληθωρισμό και τη συντριπτική πλειοψηφία των Ιρανών να ζουν στη φτώχεια. Η άποψη του Παχλαβί για τις κυρώσεις ήταν μόνο ότι δεν είναι αρκετά σκληρές. Οι Παχλαβί και οι ιμπεριαλιστές δεν νοιάζονται για τον λαό του Ιράν, η υποστήριξή τους σε αυτό το κίνημα βρωμάει υποκρισία και προσωπικό συμφέρον.
Διαβολικό δίδυμο: ο δυτικός ιμπεριαλισμός και η Ισλαμική Δημοκρατία
Τα κροκοδείλια δάκρυα των ιμπεριαλιστών για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οι νέες κυρώσεις προμήθευσαν με πυρομαχικά το ιρανικό καθεστώς για να προσπαθήσει να συκοφαντήσει ολόκληρο το κίνημα ως «υποκινούμενο» από το εξωτερικό. Υπάρχει ένα συνεχές μπαράζ προπαγάνδας από το καθεστώς. Καθώς το κίνημα στερείται οποιασδήποτε ηγεσίας ή προγράμματος, αυτό έχει προκαλέσει σύγχυση στις μάζες, δημιουργώντας δισταγμό σε πολλούς που διαφορετικά θα υποστήριζαν το κίνημα.
Το ιρανικό καθεστώς παίζει με αυτή την αδυναμία του κινήματος. Επαναλαμβάνει διαρκώς το επιχείρημα ότι οι διαδηλωτές παίζουν το παιχνίδι της μοναρχίας και των ιμπεριαλιστών. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει καμία ένδειξη σε αυτό το σημείο ότι αυτές οι δυνάμεις έχουν σημαντική επιρροή στο κίνημα μέσα στο ίδιο το Ιράν.
Είναι γεγονός ότι οι δυτικοί ιμπεριαλιστές ποτέ δεν ήταν, ούτε και θα γίνουν ποτέ, υπερασπιστές της δημοκρατίας ή της εργατικής τάξης, στο Ιράν, στις δικές τους χώρες ή οπουδήποτε αλλού. Αρκεί να δούμε τα σάπια και διεφθαρμένα καθεστώτα που εγκατέστησαν οι ΗΠΑ μετά τις εισβολές τους στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, ή τους στενότερους συμμάχους τους όπως η Σαουδική Αραβία, μια αντιδραστική θρησκευτική δικτατορία, ή το Ισραήλ, ένα άλλο αντιδραστικό καθεστώς. Δεν είναι περίεργο που οι ιρανικές μάζες δεν βλέπουν τον δυτικό ιμπεριαλισμό ως τον σωτήρα τους.
Στο ίδιο το Ιράν, οι ιμπεριαλιστές έχουν μια πολύ σκοτεινή ιστορία υποστήριξης του αιματοβαμμένου καθεστώτος του Σάχη με την εκπαίδευση της τότε μυστικής αστυνομίας ΣΑΒΑΚ. Οι συνεχείς προσπάθειες των ιμπεριαλιστών να κυριαρχήσουν στο Ιράν υπονομεύοντας το σημερινό καθεστώς που προέκυψε από την επανάσταση του 1979, με τη χρηματοδότηση του Χουσεΐν κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράκ-Ιράν έως τις συνεχιζόμενες κυρώσεις που έχουν καταστρέψει τη χώρα, έχουν δημιουργήσει στον ιρανικό λαό ένα δικαιολογημένο μίσος για τον ιμπεριαλισμό.
Η Ισλαμική Δημοκρατία και οι δυτικοί ιμπεριαλιστές είναι οι δύο πλευρές του ίδιου σάπιου καπιταλιστικού συστήματος, που δεν έχει τίποτα να προσφέρει στις ιρανικές μάζες. Η Ισλαμική Δημοκρατία έχει χρησιμοποιήσει τις επιθέσεις των ιμπεριαλιστών για να δικαιολογήσει την αυξημένη εκμετάλλευση της εργατικής τάξης. Η ιρανική άρχουσα τάξη και οι φίλοι της, όχι μόνο έχουν ανακτήσει τις χασούρες τους από τις κυρώσεις, αλλά στην πραγματικότητα το Ιράν έχει τώρα τον 14ο μεγαλύτερο αριθμό εκατομμυριούχων σε δολάρια στον κόσμο, οι οποίοι από την πανδημία έχουν αυξήσει τον πλούτο τους κατά 24%.
Οι κυρώσεις και οι απειλές από τους ιμπεριαλιστές βοήθησαν μόνο το καθεστώς, όπως φάνηκε στην εξέγερση Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2019, η οποία σταμάτησε μετά τη δολοφονία του Κασέμ Σουλεϊμανί και τις απειλές της κυβέρνησης Τραμπ.
Κρίση ηγεσίας και ο ρόλος των ιμπεριαλιστών
Το παρόν κίνημα έχει απορρίψει τους ιμπεριαλιστές και τους Παχλαβί τους με το λαϊκό σύνθημα: «Θάνατος στους καταπιεστές – είτε είναι Σάχης είτε [Ανώτατος] Ηγέτης». Κατά τη διάρκεια προηγούμενων εξεγέρσεων, ακούγονταν περιστασιακά συνθήματα υπέρ του Σάχη από κάποια στοιχεία της μεσαίας τάξης, αλλά τώρα είναι σχεδόν εντελώς απόντα. Αντίθετα ακούγεται το παραπάνω σύνθημα που καταδικάζει και τον Σάχη. Διάφορες φοιτητικές ομάδες έχουν κάνει δηλώσεις καταγγέλλοντας τους Παχλαβί και τα δυτικά ΜΜΕ, ανάμεσά τους και φοιτητές του Πανεπιστημίου Επιστήμης και Πολιτισμού στην Τεχεράνη, που εξέφρασαν την αποστροφή τους προς τα δυτικά αστικά μέσα ενημέρωσης δηλώνοντας:
«Τις τελευταίες εβδομάδες και κατά τη διάρκεια των ημερών της εξέγερσης, ένας συνασπισμός καταπιεστών του κυβερνώντος καθεστώτος και υποστηρικτών του Ρεζά Παχλαβί και άλλων βασιλικών τραμπούκων, με τη συνεργασία των αμειβομένων από τη Σαουδική Αραβία δημοσιογράφων της Iran International και του Μανότο και των “ουδέτερων” του περσικού BBC, προσπάθησαν να αποσιωπήσουν αυτό το σύνθημα… Θα επαναλάβουμε τα συνθήματά μας, ώστε αυτοί [μοναρχικοί] να ακούσουν την αλήθεια στα ασφαλή τους σπίτια στο Λος Άντζελες και στο Λονδίνο».
Αυτό το συναίσθημα συμμερίζονται οι διάφορες εργατικές οργανώσεις που έχουν ταχθεί υπέρ του συνεχιζόμενου κινήματος με παρόμοιες δηλώσεις. Οι εργάτες του Χαφτ Ταπέχ το έθεσαν πολύ καλά:
«Ο Ειδικός Αντιπρόσωπος της Αμερικής για το Ιράν είπε ότι δεν αναζητούν αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν. Θέλαμε να πούμε: Είναι αυτό το άτομο οπισθοδρομικό ή κάτι τέτοιο; Ή προσποιείται τον ηλίθιο; Δεν αναζητούσαμε καθόλου την υποστήριξή σας! Ποιος ζήτησε από εσάς τους εγκληματίες υποστήριξη;
Παρεμπιπτόντως, γνωρίζουμε καλύτερα από ποτέ ότι ούτε η Αμερική, η Γαλλία, η Αγγλία, η Κίνα, η Ρωσία ούτε οποιαδήποτε άλλη βρώμικη κυβέρνηση υποστηρίζει τους εργάτες. Αλλά τα άσχημα νέα για την Αμερική είναι ότι οι αγαπημένοι της ηγέτες στο Ιράν (οι ηγέτες του ισλαμικού καθεστώτος) βρίσκονται στα πρόθυρα της φυγής στην αγκαλιά των πατεράδων τους, δηλαδή της Αμερικής, της Αγγλίας, της Ρωσίας και της Κίνας.
Είστε ο ταξικός μας εχθρός και βρισκόμαστε σε πόλεμο μαζί σας. Πάντα ξέραμε ότι είναι προς το συμφέρον σας να έχετε μια κυβέρνηση (όπως το ισλαμικό καθεστώς στο Ιράν) που εφαρμόζει τις πιο αυστηρές αντεργατικές πολιτικές. Ποια μορφή διακυβέρνησης είναι καλύτερη για τα συμφέροντά σας εκτός από την Ισλαμική Δημοκρατία;».
Ενώ υπάρχει τεράστια υποστήριξη για το επαναστατικό κίνημα στους εργάτες, ακόμη και έξω από τα μαχητικά ανεξάρτητα συνδικάτα, αυτή έχει παραμείνει σε μεγάλο βαθμό παθητική. Ελλείψει επαναστατικής ηγεσίας και προγράμματος, η μόνη ορατή εναλλακτική λύση είναι οι μισητοί Παχλαβί. Οι μάζες κατανοούν ότι τα συμφέροντα των υποστηριζόμενων από τους ιμπεριαλιστές Παχλαβί και τα δικά τους είναι εκ διαμέτρου αντίθετα.
Οι εκκλήσεις του Ρεζά Παχλαβί για ενότητα μεταξύ Ιρανών «διαφορετικών πολιτικών απόψεων για το Ιράν του αύριο» απειλούν μόνο να ωθήσουν ένα τμήμα των μαζών στην αγκαλιά του καθεστώτος. Ο Ρεζά Παχλαβί και η πρώην βασίλισσα Φαράχ Παχλαβί έκαναν επίσης συνεχείς εκκλήσεις προς τις δυνάμεις ασφαλείας να στασιάσουν και να ενταχθούν στο κίνημα. Ωστόσο, αυτό δεν απευθύνεται αποκλειστικά στους βαθμοφόρους, αλλά και στους εγκληματίες αξιωματικούς και στρατηγούς του καθεστώτος.
Οποιαδήποτε μορφή ενότητας με αυτούς τους αντιδραστικούς σημαίνει ουσιαστικά υποταγή του κινήματος σε ένα τμήμα της άρχουσας τάξης. Για να μετατραπεί αυτό το κίνημα σε επανάσταση, είναι απαραίτητο να κάνουμε εκστρατεία για μια γενική απεργία, να χτίσουμε επαναστατικά συμβούλια αντίστασης σε κάθε χώρο εργασίας, πανεπιστήμιο και γειτονιά και να καλέσουμε όλη την εργατική τάξη και τους φτωχούς να συμμετάσχουν στον αγώνα. Αυτό θα απαιτούσε την ανάπτυξη ενός επαναστατικού προγράμματος, που θα ενσωματώνει τις απαιτήσεις των εργατών και των φτωχών. Ελλείψει επαναστατικού προγράμματος και ηγεσίας, αυτός ο αγώνας θα είναι πολύ πιο παρατεταμένος, γεγονός που με τη σειρά του αυξάνει τους κινδύνους να χάσει το κίνημα τη δυναμική του.
Κάτω η Ισλαμική Δημοκρατία! Κάτω ο ιμπεριαλισμός!
Η επαναστατική νεολαία, η οποία βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του αγώνα, έχει ξεκινήσει αυτό το γιγαντιαίο έργο. Σε όλο το Ιράν, ομάδες νέων προπαγανδίζουν το σύνθημα για μια γενική απεργία και ζητούν τη συγκρότηση συμβουλίων αντίστασης. Τελικά, επειδή ο ιρανικός καπιταλισμός βρίσκεται σε αδιέξοδο και δεν μπορεί να υλοποιήσει τις οικονομικές και δημοκρατικές διεκδικήσεις των μαζών, ο μόνος δρόμος προς τα εμπρός είναι να καταλάβουν οι εργάτες την εξουσία.
Το καθήκον των επαναστατών εκτός Ιράν δεν είναι να παπαγαλίζουν την ιμπεριαλιστική προπαγάνδα, αλλά να αποκαλύψουν την υποκρισία και τις κυνικές επιδιώξεις των ιμπεριαλιστών για το Ιράν. Είναι απαραίτητο να αποκαλυφθούν τα ψέματα των Παχλαβί και των ιμπεριαλιστών και να τονιστεί η πραγματική πορεία της επανάστασης. Σε αυτόν τον αγώνα, ο μόνος γνήσιος σύμμαχος των μαζών του Ιράν είναι η διεθνής εργατική τάξη, ενωμένη στον κοινό της αγώνα ενάντια στον καπιταλισμό και τον ιμπεριαλισμό, που δεν έχει τίποτα να προσφέρει στις μάζες πουθενά στον κόσμο.
Γράφτηκε στις 19 Οκτωβρίου 2022
Mετάφραση: Ηλίας Κυρούσης
