Η κυβέρνηση της ΝΔ αποφάσισε να επιταχύνει τη διαδικασία για την ιδιωτικοποίηση της μεταλλευτικής εταιρείας ΛΑΡΚΟ. Η ΛΑΡΚΟ είναι η μοναδική εταιρεία στην ΕΕ που παράγει σιδηρονικέλιο μέσα από επεξεργασία δικών της μεταλλευμάτων και μεταξύ των πέντε πρώτων παγκοσμίως που παράγει κοβαλτιούχο σιδηρονικέλιο, μετάλλευμα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στις μπαταρίες των ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων, των κινητών τηλεφώνων και των υπολογιστών, ενώ τα κοιτάσματα που εκμεταλλεύεται περιέχουν το 90% του νικελίου σε ολόκληρη την ΕΕ.
Οι εγκαταστάσεις της ΛΑΡΚΟ περιλαμβάνουν πέντε μεταλλεία επιφανειακής εκμετάλλευσης στην Εύβοια, μεταλλεία στον Άγιο Ιωάννη Βοιωτίας, τα μεταλλεία επιφανειακής εκμετάλλευσης στην Καστοριά, το ορυχείο λιγνίτη στα Σέρβια Κοζάνης και το εργοστάσιο πυρομεταλλουργικής επεξεργασίας σιδηρονικελιούχων μεταλλευμάτων (λατεριτών) που παράγει σιδηρονικέλιο στη Λάρυμνα Φθιώτιδας.
Αυτή την επιχείρηση που ήταν κερδοφόρα για πολλά χρόνια στο παρελθόν, η κυβέρνηση θέλει να την πουλήσει σε ιδιώτες καπιταλιστές. Κατά την περίοδο της καπιταλιστικής κρίσης, με ευθύνη των αστικών κυβερνήσεων, οι εγκαταστάσεις της ΛΑΡΚΟ δεν εκσυγχρονίστηκαν και οι υποδομές της αφέθηκαν στο μαρασμό. Έτσι σιγά-σιγά ξεκίνησε η συζήτηση για ιδιωτικοποίηση ή κλείσιμο της ΛΑΡΚΟ. Το 2013 η ΛΑΡΚΟ εισήχθη στο ΤΑΙΠΕΔ. Έχουν προκηρυχθεί δύο διαγωνισμοί για την πώληση της εταιρείας, ένας που «τρέχει» από το ΤΑΙΠΕΔ και αφορά το εργοστάσιο της Λάρυμνας και ένας δεύτερος από τον «ειδικό διαχειριστή» που όρισε η κυβέρνηση και αφορά τα μεταλλεία και το ορυχείο λιγνίτη. Τρεις εταιρείες έχουν μπει στον διαγωνισμό: η Mytilineos, η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ σε κοινοπραξία με την AD Holdings και η Commodity& Mining Insight UK.
Ταυτόχρονα η κυβέρνηση βιάζεται να πουλήσει ή να κλείσει τη ΛΑΡΚΟ μέχρι τον Ιούλιο, με σκοπό να αποφύγει την πληρωμή των προστίμων που επιβάλει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο της ΕΕ για τη μη ανάκτηση κρατικών ενισχύσεων ύψους 160 εκατ. ευρώ. Αυτό το Δικαστήριο επιβάλλει στο ελληνικό κράτος 4 εκατ. ευρώ ανά εξάμηνο καθυστέρησης ανάκτησης των κρατικών ενισχύσεων από το 2017 μέχρι σήμερα.
Οι λεγόμενοι «επενδυτές» έχουν ζητήσει από την κυβέρνηση οι 300 εργαζόμενοι με τις οικογένειές τους που διαμένουν στους οικισμούς της ΛΑΡΚΟ στη Λάρυμνα και τον Άγιο Ιωάννη να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Στο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε στις 9 Φεβρουαρίου προβλέπεται η απόλυση των 1.300 εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ, επαναπρόσληψη με συμβάσεις ορισμένου χρόνου κάποιων εξ αυτών από τις καπιταλιστικές εταιρείες που θα αναλάβουν τη ΛΑΡΚΟ, και η απασχόληση όσων είναι 55 ετών και άνω σε προγράμματα κοινωφελούς εργασίας μέχρι τα 62 έτη όταν και θα συνταξιοδοτηθούν. Συνεπώς ένα σημαντικό τμήμα των εργατών θα πεταχτεί σαν στυμμένη λεμονόκουπα στην ανεργία, ένα άλλο θα απασχοληθεί στα προγράμματα κοινωφελούς απασχόλησης με μισθό-«ψίχουλα» και ένα άλλο θα προσληφθεί από τις ιδιωτικές εταιρείες με χαμηλότερους μισθούς και κουτσουρεμένα δικαιώματα.
Οι εργαζόμενοι έχουν ξεκινήσει κινητοποιήσεις και απεργίες και έχουν προβάλει τα αιτήματά τους. Τα εργατικά σωματεία της ΛΑΡΚΟ αντιτίθενται στα σχέδια ιδιωτικοποίησης της κυβέρνησης Μητσοτάκη και το πέταγμα των εργαζομένων στην ανεργία και την επισφαλή εργασία, καθώς και την έξωση από τις οικίες τους. Επίσης υποστηρίζουν πως η ΛΑΡΚΟ μπορεί να συνεχίσει ως κρατική επιχείρηση με ενιαία λειτουργία. Φυσικά αυτό προϋποθέτει την κρατική χρηματοδότηση για συντήρηση των μηχανημάτων και τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεών της.
Το επιχείρημα που χρησιμοποιείται από την κυβέρνηση και διάφορους αστούς καθηγητές και «αναλυτές» απολογητές της πολιτικής της είναι ότι εξαιτίας της πτώσης της τιμής του νικελίου (το 2007 ήταν 53.000 δολάρια ανά τόνο, το 2013 ήταν 14.000 δολάρια ανά τόνο και το 2016 περίπου 7.500 δολάρια ανά τόνο) και της εξαιρετικά κοστοβόρας λειτουργίας του πυρομεταλλουργικού εργοστασίου της Λάρυμνας (250 ευρώ ανά μεγαβατώρα σήμερα εξαιτίας της ακρίβειας, ενώ το 2013 ήταν 73 ευρώ ανά μεγαβατώρα), η ΛΑΡΚΟ είναι ζημιογόνα επιχείρηση και θα πρέπει να πωληθεί. Φυσικά στο σημερινό καπιταλιστικό σύστημα, με την ατομική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής και την αναρχία της παραγωγής, η κρατική ΛΑΡΚΟ δεν μπορεί να ανταγωνιστεί τις μονοπωλιακές καπιταλιστικές επιχειρήσεις χωρίς τις κατάλληλες επενδύσεις στις υποδομές της και να ανταπεξέλθει στις υψηλές τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος που κάνουν τη λειτουργία του εργοστασίου της Λάρυμνας εξαιρετικά κοστοβόρα. Την τριετία 2015-2018 η ΛΑΡΚΟ είχε σημειώσει ζημιές ύψους 148 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο υπάρχουν οι κατάλληλες σύγχρονες μέθοδοι για να ξεπεραστεί η κοστοβόρα λειτουργία του πυρομεταλλουργικού εργοστασίου. Αυτή η μέθοδος είναι η υδρομεταλλουργική μέθοδος εκχύλισης σε σωρούς που εφευρέθηκε και αναπτύχθηκε από τη Σχολή Μεταλλουργίας του ΕΜΠ. Αυτή η μέθοδος έχει πολύ χαμηλές απαιτήσεις σε ενέργεια, απαιτεί μόνο 8.000 δολάρια σε επενδύσεις ανά τόνο νικελίου κάθε έτος έναντι 9.000-45.000 των άλλων μεθόδων και είναι πολύ λιγότερο ρυπογόνα σε σχέση με την πυρομεταλλουργική μέθοδο. Επίσης η υδρομεταλλουργική μέθοδος ενδείκνυται για μεταλλεύματα χαμηλής περιεκτικότητας νικελίου, όπως είναι τα ελληνικά.
Η ΛΑΡΚΟ μπορεί να παραμείνει κρατική επιχείρηση μόνο αν κοινωνικοποιηθεί, δηλαδή περάσει στον έλεγχο και τη διοίκηση των ίδιων της των εργαζομένων. Οι διοικήσεις της ΛΑΡΚΟ που διορίζονται από την εκάστοτε αστική κυβέρνηση είναι κακοδιαχειρίζονται την επιχείρηση και είναι βουτηγμένες στη διαφθορά όπως συμβαίνει και σε άλλα τμήματα του αστικού κράτους. Μόνο οι ίδιοι οι εργαζόμενοι μπορούν να αποκαλύψουν την σπατάλη και τη διαφθορά των διοικήσεων μέσα από τον εργατικό έλεγχο και διαχείριση. Για να μπορέσει να επιβιώσει οικονομικά, όμως, θα πρέπει η κοινωνικοποιημένη ΛΑΡΚΟ να λειτουργεί στα πλαίσια μιας κεντρικά σχεδιασμένης οικονομίας. Έτσι θα μπορεί να προμηθεύεται φθηνή ενέργεια από την κοινωνικοποιημένη ΔΕΗ (η οποία πρόσφατα ιδιωτικοποιήθηκε) και φθηνές πρώτες ύλες και αντίστοιχα να προμηθεύει φθηνά με σιδηρονικέλιο και κοβάλτιο τη βαριά βιομηχανία της χώρας. Όλα αυτά μπορούν να γίνουν στα πλαίσια ενός εργατικού κράτους και της κεντρικά σχεδιασμένης οικονομίας με τις κοινωνικοποιημένες μεγάλες επιχειρήσεις στρατηγικής σημασίας. Επιπλέον για να μπορέσει η σχεδιασμένη οικονομία σε μια χώρα να ανταπεξέλθει στην άνοδο των τιμών των εμπορευμάτων εξαιτίας του διεθνούς πληθωρισμού, αλλά και στις πιέσεις των καπιταλιστικών κρατών, θα πρέπει η σοσιαλιστική επανάσταση να εξαπλωθεί και να νικήσει σε παγκόσμια κλίμακα.
Οπότε οι μαρξιστές στηρίζουμε όλες τις διεκδικήσεις των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ ενάντια στην ιδιωτικοποίηση ή το κλείσιμο της επιχείρησης, την υπεράσπιση του ενιαίου χαρακτήρα της, την προάσπιση των θέσεων εργασίας των εργατών, την κατάργηση των νομοσχεδίων ιδιωτικοποίησής της που έχουν ψηφιστεί, κ.λπ. Παράλληλα εξηγούμε πως για να μπορέσει ο αγώνας των εργαζομένων της ΛΑΡΚΟ να νικήσει θα πρέπει το σύνολο του εργατικού κινήματος να παλέψει με το όπλο της γενικής απεργίας προβάλλοντας τα αιτήματα των εργατών της συγκεκριμένης βιομηχανίας και συμπληρώνοντάς τα με τα αιτήματα του εργατικού ελέγχου και διαχείρισης, την κοινωνικοποίηση των μεγάλων επιχειρήσεων και την ανάδειξη μιας εργατικής κυβέρνησης που θα εφαρμόσει ένα σοσιαλιστικό πρόγραμμα.
- Κάτω τα χέρια από τη ΛΑΡΚΟ και τους εργαζόμενους!-
- Όχι στην ιδιωτικοποίηση της ΛΑΡΚΟ και τις απολύσεις των εργαζομένων!
- Οι εργαζόμενοι να παραμείνουν στις οικίες τους στη Λάρυμνα και τον Άγιο Ιωάννη!
- Να καταργηθούν οι νόμοι της κυβέρνησης που ιδιωτικοποιούν τη ΛΑΡΚΟ!
- Κοινωνικοποίηση της ΛΑΡΚΟ: κρατικοποίηση με εργατικό-κοινωνικό έλεγχο και διαχείριση.
Κωνσταντίνος Αυγέρος
