Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία (ΕΛΤΑ) έχουν περιέλθει σε μια κατάσταση οριστικής διάλυσης. Στις 3 Νοεμβρίου έκλεισαν 46 καταστήματα των ΕΛΤΑ, ενώ αρχικά το πλάνο προέβλεπε το κλείσιμο 204 καταστημάτων. Αυτή η αλλαγή στον σχεδιασμό της κυβέρνησης δεν επήλθε λόγω της ευαισθησίας της προς τον Φορέα Παροχής Καθολικής Ταχυδρομικής Υπηρεσίας (ΦΠΚΤΥ) ή τις ανάγκες του λαού, αλλά επειδή η αποκάλυψη αυτού του σχεδιασμού προκάλεσε αγανάκτηση σε εκατομμύρια ανθρώπους.
Όμως το κλείσιμο των υπόλοιπων καταστημάτων δεν ματαιώθηκε, αλλά θα ολοκληρωθεί τους επόμενους τρεις μήνες αφήνοντας εκατομμύρια ανθρώπους χωρίς τη δυνατότητα να στείλουν και να λάβουν φθηνά επιστολές και δέματα, να λάβουν τις συντάξεις τους και να εξοφλήσουν τους λογαριασμούς τους. Ιδιαίτερα αυτή η κατάσταση θα πλήξει μικρές επαρχιακές πόλεις και χωριά, καθώς θα δυσκολέψει κυρίως ηλικιωμένους από το να εκτελούν τις προαναφερόμενες πράξεις.
Θύμα της σκληρής λιτότητας
Η δεινή κατάσταση των ΕΛΤΑ δεν είναι ένα προσωρινό σύμπτωμα που εμφανίστηκε το τελευταίο διάστημα. Εδώ και σχεδόν μια δεκαετία η υποχρηματοδότηση των ΕΛΤΑ που κορυφώθηκε με την εισαγωγή τους στο μνημονιακό Υπερταμείο της τρόικας, έχει οδηγήσει σε ραγδαία μείωση του προσωπικού και κλείσιμο εκατοντάδων καταστημάτων. Αυτή η κατάσταση έφερε την πτώση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών των ΕΛΤΑ, με αποτέλεσμα την απαξίωσή τους και τη συνεπακόλουθη αύξηση της κερδοφορίας των ιδιωτικών εταιρειών κούριερ.
Ενδεικτικά αξίζει να αναφέρουμε τα εξής στοιχεία. Ο στόχος που είχε θέσει η κυβέρνηση Σαμαρά για την επίδοση αλληλογραφίας το 2014 ήταν ότι το 87% της αλληλογραφίας εσωτερικού Α’ προτεραιότητας θα έπρεπε να φτάνει μια ημέρα μετά από την ημερομηνία παράδοσης της επιστολής/δέματος. Για τη Β’ προτεραιότητα (3 ημέρες μετά την ημερομηνία παράδοσης) το ποσοστό έπρεπε να είναι 98%. Το 2016 η Α’ προτεραιότητα έπεσε για πρώτη φορά λίγο κάτω από το 87%, ενώ από το 2017 και μετά σημειώνεται σταθερά μεγάλη πτώση του ποσοστού για την Α’ προτεραιότητα που το 2020 έφτασε στο 59,8%, ενώ η Β’ προτεραιότητα κυμάνθηκε στο 91% .
Αυτή η κατρακύλα των παρεχόμενων υπηρεσιών των ΕΛΤΑ εξηγείται από τη σημαντική μείωση του προσωπικού της εταιρείας. Το 2016 το προσωπικό έφτανε τους 8.039 εργαζομένους και ύστερα από σταδιακές μειώσεις το 2023 έπεσε στους 3.074! Παράλληλα, από το 2018 έχουμε μειώσεις και στους μισθούς των εργαζόμενων. Αυτά τα στοιχεία, μαζί με το μαζικό κλείσιμο καταστημάτων (πάνω από 300 την τελευταία δεκαετία, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται αυτά που έκλεισαν τις τελευταίες εβδομάδες) εξηγούν την παρούσα κατάσταση απαξίωσης των ΕΛΤΑ.
Διαφθορά και κακοδιαχείριση
Όμως παρά τη δυσχερή κατάσταση που έχουν περιέλθει τα ΕΛΤΑ εξαιτίας της σκληρής λιτότητας και της υποχρηματοδότησής τους από όλες τις κυβερνήσεις της τελευταίας δεκαετίας, τα μεγαλοστελέχη της εταιρείας κάνουν πάρτι, με αυξήσεις στους μισθούς τους και υπέρογκες δαπάνες για τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας. Το 2024, ενώ οι μισθοί των απλών εργαζόμενων πετσοκόβονταν και η ποιότητα των υπηρεσιών έφθινε, δόθηκαν 481.000 ευρώ για μισθούς στελεχών έναντι 366.000 ευρώ το 2023!
Ενδεικτικά, ο παραιτηθείς διευθύνων σύμβουλος των ΕΛΤΑ, Γρηγόρης Σκλήκας, είχε υπογράψει μισθωτήριο νέων κεντρικών γραφείων της εταιρείας ύψους 148.000 ευρώ (!) τον μήνα, ενώ η εταιρεία σημείωνε ζημίιές 7,948 εκατομμύρια ευρώ προ φόρων για το έτος 2024. Επιπρόσθετα, το 2024 τα ΕΛΤΑ σύναψαν μια πανάκριβη συμφωνία ύψους 8,06 εκατομμυρίων ευρώ με την εταιρία PwC για κάποια «παροχή υπηρεσιών διαχείρισης οικονομικών λειτουργιών» των ΕΛΤΑ!
Οι παραπάνω αδιαφανείς σπατάλες και καταχρήσεις οδήγησαν τελικά σε παραίτηση τον Σκλήκα όταν ήρθε στην επιφάνεια το σχέδιό του για το «λουκέτο» των 204 καταστημάτων των ΕΛΤΑ και οι υπέρογκες δαπάνες για τους μισθούς του ίδιου και των άλλων διευθυντικών στελεχών. Η κυβέρνηση βρέθηκε υπό μεγάλη πίεση και δέχθηκε την κριτική ακόμα και κυβερνητικών βουλευτών, κυρίως από την περιφέρεια, λόγω των πιέσεων που δέχονται από τους εκλογείς τους σε αυτές τις περιοχές. Αυτό οδήγησε στο προσωρινό «πάγωμα» στην υλοποίηση του σχεδίου Σκλήκα και κυβέρνησης. Βεβαίως, αυτό δεν είναι καθόλου αρκετό για να υπάρξει πραγματική λύση για τα ΕΛΤΑ και ανάπτυξή τους προς όφελος του λαού.
Τιμωρία των υπευθύνων για την απαξίωση και κοινωνικοποίηση των ΕΛΤΑ η μόνη πραγματική λύση
Απέναντι στην άθλια κατάσταση που βρίσκονται τα ΕΛΤΑ υπό τη διεύθυνση του Υπερταμείου της τρόικας και των στελεχών της διοίκησης, τα οποία είναι διορισμένα από την κυβέρνηση, θα πρέπει να αγωνιστούμε για μια τελείως διαφορετική, αληθινά δημόσια εταιρεία ταχυμεταφορών επιστολών και δεμάτων.
Καταρχάς για τη διάλυση των ΕΛΤΑ θα πρέπει να τιμωρηθούν οι διοικήσεις και οι κυβερνητικοί τους προϊστάμενοι, με άμεση δήμευση περιουσιών και καταθέσεων των άμεσα εμπλεκομένων σε αυτό το πολυετές σκάνδαλο. Όλο το Υπερταμείο θα πρέπει να καταργηθεί και όλη η κρατική περιουσία που είναι ενταγμένη σε αυτό να κοινωνικοποιηθεί υπό εργατικό-κοινωνικό έλεγχο και διαχείριση. Η πορεία διάλυσης των ΕΛΤΑ, όπως και άλλων κρατικών εταιρειών δημόσιας ωφέλειας (ΟΣΕ, ΔΕΗ κ.λπ.) θα πρέπει να τερματιστεί άμεσα.
Οι κρατικές δαπάνες για τα ΕΛΤΑ θα πρέπει να αυξηθούν ώστε να πραγματοποιηθούν χιλιάδες νέες προσλήψεις προσωπικού. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να επαναλειτουργήσουν καταστήματα των ΕΛΤΑ που έχουν κλείσει, με προτεραιότητα αυτά που βρίσκονταν στην επαρχία.
Οι υπέρογκοι μισθοί των μεγαλοστελεχών θα πρέπει να μειωθούν και να διαμορφωθούν στον μέσο μισθό ενός ειδικευμένου εργαζόμενου. Οι εργαζόμενοι της εταιρείας και οι μαζικές οργανώσεις του εργαζόμενου λαού και των συνταξιούχων θα πρέπει να εκλέγουν και να ελέγχουν διαρκώς, με το δικαίωμα της ανάκλησης, τη διοίκηση των ταχυδρομείων. Μόνο έτσι η λειτουργία του κρατικού ταχυδρομείου θα υπηρετεί τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας.
Βεβαίως, κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό να γίνει από την παρούσα κυβέρνηση που υπηρετεί τα συμφέροντα των ιδιωτικών εταιρειών ταχυμεταφορών, αλλά μόνο από μια εργατική-αντικαπιταλιστική κυβέρνηση. Γι’ αυτή την προοπτική θα πρέπει να αγωνιστούμε από σήμερα με όλες μας τις δυνάμεις.
Κωνσταντίνος Αυγέρος