Το Σαββατοκύριακο 2-3 Φεβρουαρίου, συνεδρίασε η Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ, αφενός μέσα σε ένα εξαιρετικά κρίσιμο πολιτικά χρόνο, αφετέρου μετά από ένα διάστημα σημαντικών εξελίξεων στην εσωτερική πολιτική κατάσταση του κόμματος. Κατά τη γνώμη μας, μεσολάβησε ένα χρονικό διάστημα αμέσως μετά τη συνδιάσκεψη, κατά το οποίο η ηγετική ομάδα γύρω από τον σ. Τσίπρα και το επιτελείο του, αυτονομήθηκε σε σημαντικό βαθμό όχι μόνο από τις αποφάσεις της πρόσφατης συνδιάσκεψης, αλλά ακόμα και από τις πολιτικές θέσεις του πλειοψηφικού μπλοκ που τη στήριξε, διολισθαίνοντας σε αρκετά δεξιότερες θέσεις και εκπέμποντας ανησυχητικά μηνύματα, τα οποία έχουμε σχολιάσει αναλυτικά σε προηγούμενη αρθρογραφία.
Είναι φανερό πως στη συνεδρίαση αποκρυσταλλώθηκαν με μεγαλύτερη σαφήνεια από ότι στην πρόσφατη συνδιάσκεψη, δύο αντιπαρατιθέμενες πολιτικές αντιλήψεις για το πως πρέπει να προχωρήσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Από τη μία, μία αντίληψη που ιεραρχεί σαν βασικό στόχο, την προσέγγιση των ψηφοφόρων του «μεσαίου χώρου» μέσα από ένα στρογγύλεμα των θέσεων και μια μετατόπιση σε ένα πιο μετριοπαθές πολιτικό προφίλ και από την άλλη μια αντίληψη που επιμένει στη διαφύλαξη των ριζοσπαστικών χαρακτηριστικών του ΣΥΡΙΖΑ και την εμβάθυνση αυτών, με ένα «δεύτερο κύμα ριζοσπαστικοποίησης».
Η ομιλία του σ. Τσίπρα
Ο σ. Τσίπρας, με την εναρκτήρια ομιλία του, υπερασπίστηκε τις πολιτικές επιλογές της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ και εξαπέλυσε δριμεία επίθεση στην τρικομματική κυβέρνηση για την αντιλαϊκή πολιτική που εφαρμόζει, για την υποτακτική στάση της απέναντι στους δανειστές και για την διολίσθηση της σε αντιδραστικές κατασταλτικές μεθόδους, απέναντι στο εργατικό και λαϊκό κίνημα και την εμφυλιοπολεμική γλώσσα της απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ και την Αριστερά.
Οι βασικές εμφάσεις της ομιλίας, ήταν η επιμονή του ΣΥΡΙΖΑ σε μια αποφασιστική διαπραγμάτευση με τους δανειστές, με σταθερότητα απέναντι στις δεσμεύσεις του στο λαό και μια «πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική», η υπεράσπιση των δημοκρατικών ελευθεριών και η ανακούφιση των λαϊκών στρωμάτων, μέσα από μια δίκαιη φορολογική πολιτική, με ελαφρύνσεις για τα κατώτερα εισοδηματικά στρώματα και μεγαλύτερα βάρη για το κεφάλαιο και τις μεγάλες περιουσίες. Επίσης ιδιαίτερο βάρος δόθηκε στις παραγωγικές επενδύσεις, σε αντιδιαστολή με τις ιδιωτικοποιήσεις που προωθεί η κυβέρνηση. Στα θετικά συγκαταλέγεται η ξεκάθαρη θέση για (μονομερή) ακύρωση του μνημονίου.
Κινούμενη λοιπόν σε αυτά τα πλαίσια, η ομιλία του προέδρου, επιβεβαίωσε ότι η πολιτική προοπτική του ΣΥΡΙΖΑ, περιορίζεται για την ηγετική ομάδα στην διεκδίκηση ενός «πιο ανθρώπινου» καπιταλισμού με δημοκρατικό πρόσωπο και φιλολαϊκές μεταρρυθμίσεις. Ούτε μια φορά σε όλη την ομιλία δεν αναφέρθηκε ο σοσιαλισμός έστω σαν μακρινή προοπτική, κάτι που τουλάχιστον προέκυπτε από το κείμενο της διακήρυξης που ενέκρινε η Συνδιάσκεψη. Ούτε μια αναφορά επίσης δεν έγινε σε ριζοσπαστικά μέτρα όπως η κρατικοποίηση των τραπεζών (ούτε καν ο δημόσιος έλεγχος τους δεν αναφέρθηκε) και των πρώην ΔΕΚΟ, που αποτελούν επίσημες θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ.
Πολύ περισσότερο, δεν έγινε καμία αναφορά στα συγκεκριμένα καθήκοντα που προκύπτουν για τον ΣΥΡΙΖΑ, όχι αφότου ανέβει στην κυβέρνηση, αλλά στο κρίσιμο μεσοδιάστημα, που το εργατικό κίνημα δέχεται μια χωρίς προηγούμενο, από πλευράς αγριότητας, επίθεση και η οργανωμένη αντεπίθεση του είναι απαραίτητη, για να μπορέσει να ανοίξει ο δρόμος για την ανατροπή αυτής της κυβέρνησης και το άνοιγμα του δρόμου για μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Με άλλα λόγια, το πρόσφατο σύνθημα της «Δημοκρατικής Ανατροπής» απουσίαζε όπως και κάθε συγκεκριμένο καθήκον του ΣΥΡΙΖΑ σε σχέση με την ανάληψη πρωτοβουλιών στο κίνημα και την οργάνωση της αντεπίθεσης.
Το Κείμενο της Πολιτικής Απόφασης
Το κείμενο της Πολιτικής Απόφασης ξεκινώντας από μια περιγραφή της αντιδραστικής πολιτικής της κυβέρνησης, της οξυνόμενης ύφεσης και της αυξανόμενης εξαθλίωσης της ελληνικής εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων, καταλήγει στα καθήκοντα του ΣΥΡΙΖΑ για το επόμενο διάστημα. Απουσιάζει παντελώς μια ουσιαστική αποτίμηση της έως τώρα δράσης του κόμματος στους κοινωνικούς αγώνες που έκαναν την εμφάνιση τους το τελευταίο διάστημα και των συγκεκριμένων βημάτων που έγιναν στην κατεύθυνση της «δημοκρατικής ανατροπής» που αποτελεί διακηρυγμένο στόχο του ΣΥΡΙΖΑ. Επαναλαμβάνονται συνοπτικά οι προγραμματικοί στόχοι που διακηρύχθηκαν στη συνδιάσκεψη και τίθενται τα εξής άμεσα καθήκοντα με ορίζοντα την κυβέρνηση της Αριστεράς:
«α) Η δημιουργία ενός μεγάλου πολιτικού ρεύματος ανατροπής και ριζικής αλλαγής, που θα δημιουργεί μια μεγάλη δυναμική από τα κάτω.
β) Η ύπαρξη ενός σαφούς προγράμματος μεγάλων στόχων και προτεραιοτήτων που θα αποτελεί το πλαίσιο πάλης όσο γίνεται περισσότερων κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων.
γ) Η αγωνιστική αναγέννηση του κοινωνικού κινήματος με αντιμνημονιακούς στόχους αλλά και με αιτήματα που θα επαναφέρουν την διαπραγματευτική ισχύ και παρέμβαση των συνδικάτων και κινημάτων (…)
ε) Η ισχυροποίηση του πολιτικού μας υποκειμένου το οποίο πρέπει να κατακτά την δυνατότητα πολιτικής συσπείρωσης και κινητοποίησης μεγάλου τμήματος των εργαζομένων και του λαού(…)
ζ) Η ικανότητά μας να διαμορφώνουμε συμμαχίες με τις άλλες δυνάμεις της Αριστεράς, (…)
Το πρόβλημα έγκειται, στο ότι αυτά τα σωστά κατά βάση καθήκοντα, παραμένουν σε επίπεδο αφηρημένης εξαγγελίας, χωρίς να προτείνεται η λήψη συγκεκριμένων πρακτικών μέτρων για την υλοποίηση τους. Με αυτή την έννοια, το κείμενο της πολιτικής απόφασης χάνει την έννοια του σαν οδηγός δράσης και οργάνωσης για τα μέλη και τους υποστηρικτές του κόμματος και μετατρέπεται σε απλή εξαγγελία προθέσεων με περιορισμένο αντίκρισμα.Το ίδιο μπορούμε να παρατηρήσουμε και για ένα επόμενο σημείο, σε σχέση με τη δουλειά στο εργατικό κίνημα, όπου τίθεται ο στόχος «Η πορεία προς το συνέδριο της ΓΣΕΕ να σημαδευτεί από μία ολοκληρωτική στροφή προς την πολιτική και συνδικαλιστική δράση στους χώρους δουλειάς…. . Αυτό σημαίνει ότι οι οργανώσεις του ΣΥΡΙΖΑ βάζουν σε ύψιστη προτεραιότητα τη στήριξη των εργατικών αγώνων, τη συμμετοχή των μελών στα συνδικάτα, τη δημιουργία κοινωνικών συμμαχιών με το αγωνιζόμενος συνδικαλιστικό κίνημα.»
Παρότι ο γενικός στόχος είναι σωστός δεν τίθεται κανένα συγκεκριμένο καθήκον, ούτε δίνεται οδηγία στις οργανώσεις για το πως θα τον υλοποιήσουν. Πολύ περισσότερο, δεν συνδέεται ο στόχος αυτός με συγκεκριμένα πολιτικά συνθήματα, τα οποία πρέπει να αποτελέσουν τους άξονες πάνω στους οποίους θα οργανωθεί η δράση στο εργατικό κίνημα. Κατά τη γνώμη μας, θα έπρεπε να τεθεί το ζήτημα της κλιμάκωσης των αγωνιστικών κινητοποιήσεων στην κατεύθυνση της γενικής πολιτικής απεργίας διαρκείας, στη βάση γενικών συνελεύσεων σε κάθε σωματείο και χώρο δουλειάς, εκλογής απεργιακών επιτροπών για να διοικούν τον αγώνα, συντονισμό των σωματείων που κινούνται σε αγωνιστική κατεύθυνση και διοργάνωση ενός κοινού συνεδρίου για την ενοποίηση όλων των συνδικάτων στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, σε μια ενιαία τριτοβάθμια συνομοσπονδία.
Το γενικό συμπέρασμα, είναι ότι το κείμενο της πολιτικής απόφασης, είναι πολύ κατώτερο των αναγκών που αντικειμενικά ανακύπτουν και δεν μπορεί να αποτελέσει έναν πραγματικό οδηγό δράσης και οργάνωσης της δουλειάς των οργανώσεων και των μελών.
Η «Αριστερή Πλατφόρμα» και η κριτική από τ’ αριστερά
Στη συνεδρίαση της Κ.Ε. όμως, ήταν έντονη και η διάθεση κριτικής από τα Αριστερά στη δεξιά μετατόπιση της ηγετικής ομάδας, που εκφράστηκε από πολλά μέλη του οργάνου. Χαρακτηριστική ήταν η τοποθέτηση της σ. Σοφίας Σακοράφα, που εξέθεσε έναν υγιή προβληματισμό για την μονόπλευρη έμφαση στην κοινοβουλευτική δουλειά, την απουσία αξιόλογης οργανωμένης παρέμβασης από τις κινητοποιήσεις των εργαζόμενων στις συγκοινωνίες και την γενικότερη πορεία του κόμματος.
Η πιο συγκροτημένη απόπειρα αριστερής αντιπολίτευσης, προήλθε από τους συντρόφους που έχουν εκλεγεί στο όργανο από την Αριστερή Πλατφόρμα (προέρχονται από Αριστερό Ρεύμα, ΔΕΑ, Κόκκινο, ΑΠΟ). Οι σύντροφοι έθεσαν υπόψη του σώματος ένα πλαίσιο 8 σημείων με τους εξής βασικούς άξονες : Κυβέρνηση της Αριστεράς με ξεκάθαρη απόρριψη συνεργασιών με κεντροαριστερά και «λαϊκή δεξιά», ζητήματα συλλογικής και δημοκρατικής λειτουργίας, αποφασιστική απόρριψη των ιδιωτικοποιήσεων και δέσμευση για εθνικοποίηση τραπεζών και στρατηγικών μεγάλων επιχειρήσεων, απόρριψη της όποιας θετικής διάκρισης μεταξύ ΔΝΤ και ΕΕ, κριτική για τα ταξίδια του προέδρου, ακύρωση των μνημονίων και καταγγελία των επαχθών όρων της δανειακής σύμβασης, καμία θυσία για το ευρώ, ανάγκη για «δεύτερο κύμα ριζοσπαστικοποίησης» του ΣΥΡΙΖΑ.
Κατά τη γνώμη μας, ωστόσο, οι τροπολογίες που κατέθεσαν οι σ. της Αριστερής Πλατφόρμας, ακόμα και αν πλειοψηφούσαν, θα βελτίωναν μεν σημαντικά το κείμενο, ωστόσο, για τους λόγους που προαναφέρθηκαν σε σχέση με τις σημαντικότατες ελλείψεις του, δεν θα το καθιστούσαν επαρκές για τις ανάγκες με τις οποίες έχει να αναμετρηθεί. Διότι από τη μεν σκοπιά των προγραμματικών στόχων που εμπεριέχουν, θέτουν το πλαίσιο για ένα πιο προωθημένο και ριζοσπαστικό προγραμματικό πλαίσιο, το οποίο όμως παραμένει ωστόσο στα πλαίσια του καπιταλισμού και δεν καταλήγει στην ανάδειξη μιας ξεκάθαρης γέφυρας για το σοσιαλισμό που κατά την εκφρασμένη γνώμη αυτών των σ. είναι αναγκαίος και επίκαιρος. Από τη δε σκοπιά των πρακτικών καθηκόντων του κόμματος για τη δουλειά στο εργατικό κίνημα και την οργάνωση της «Δημοκρατικής Ανατροπής», δεν προσθέτουν καμία σημαντική αλλαγή στις ελλιπέστατες θέσεις της Πολιτικής Απόφασης.
Από αυτά τα 8 σημεία οι σ. επέλεξαν να θέσουν σε ψηφοφορία τα 4 πρώτα, με τη μορφή τροπολογιών. Αυτές οι τροπολογίες μειοψήφησαν και απορρίφθηκαν, απέσπασαν ωστόσο μια αρκετά διευρυμένη στήριξη, μάλιστα σε κάποιες ψηφοφορίες μειοψήφησαν οριακά. Χαρακτηριστικό είναι ότι, η τροπολογία ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις και για δέσμευση για εθνικοποίηση των τραπεζών και των πρώην ΔΕΚΟ, έγινε αποδεκτή ομόφωνα από το σώμα, αφού οι σ. της ηγετικής πλειοψηφίας, απέσυραν την διαφωνία τους, βλέποντας προφανώς πιθανό το ενδεχόμενο να χρεωθούν μια ήττα!
Είναι προφανές από το αποτέλεσμα των ψηφοφοριών, ότι οι τροπολογίες απέσπασαν σημαντικά περισσότερες ψήφους σε σχέση με τον αριθμό των σ. που έχουν εκλεγεί στο όργανο με τη λίστα της Α.Π., γεγονός που δείχνει, την έντονη δυσαρέσκεια που έχει οδηγήσει σε ρωγμές και διαφοροποιήσεις στην ίδια την ηγετική πλειοψηφία. Αυτό με τη σειρά του, δείχνει ότι αναπτύσσεται μια έντονα κριτική διάθεση ενάντια στη δεξιά στροφή του ηγετικού επιτελείου ανάμεσα στους αγωνιστές της βάσης, που οδηγεί σε ρήξεις μέσα στην ηγετική πλειοψηφία. Μάλιστα, σύμφωνα με μαρτυρίες, πολλοί σ. που πρόσκεινται σε τάσεις που συναπαρτίζουν την ηγετική πλειοψηφία, απείχαν από την ψηφοφορία σε ένδειξη διαμαρτυρίας απέναντι στην κεντρική γραμμή, χωρίς να θέλουν να ταυτιστούν με την Αριστερή Πλατφόρμα.
Όλα αυτά τα σημάδια, δείχνουν ότι η μάχη για τον προσανατολισμό του ΣΥΡΙΖΑ, δεν έχει χαθεί, αρκεί να δοθεί με συνέπεια και σωστές ιδέες από την πλευρά της Αριστεράς του Κόμματος. Για τους σ. που συσπειρώνονται γύρω από τα έντυπα «Επανάσταση» και «Μαρξιστική Φωνή» οι απαραίτητες αυτές ιδέες, δεν είναι άλλες από τις ιδέες του επαναστατικού μαρξισμού, όπως επιχειρήσαμε να τις εκφράσουμε στην πρόσφατη συνδιάσκεψη και θα κάνουμε και στο επερχόμενο συνέδριο, με το προτεινόμενο επαναστατικό – σοσιαλιστικό πρόγραμμα για το ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό το σχέδιο προγράμματος καλούμε κάθε αγωνιστή του κόμματος και κάθε τάση που θέλει να συμβάλει στον επαναστατικό προσανατολισμό του, να υποστηρίξει και να διαδώσει.
