Διαβάστε μια ανάλυση για τη φύση και τις προοπτικές του κινήματος στο Χονγκ – Κονγκ που τις τελευταίες εβδομάδες συνταράζει την Κίνα.
Το μαζικό κίνημα στο Χονγκ Κόνγκ, γνωστό ως η «επανάσταση της ομπρέλας» λόγω της χρήσης ομπρελών από τους διαδηλωτές για την άμυνα απέναντι στα δακρυγόνα, έχει συγκλονίσει την ολιγαρχική κλίκα του Πεκίνου. Το φάντασμα της εξέγερσης των φοιτητών στην Πλατεία Τιενανμέν επανέρχεται στο προσκήνιο, καθώς βλέπουμε να διεξάγονται οι μαζικότερες διαδηλώσεις στην Κίνα από το 1989.
Το κίνημα ξεκίνησε από τη μαθητική και τη φοιτητική νεολαία ως αντίδραση στα σχέδια του καθεστώτος να διορίζει τους υποψηφίους στις υποτιθέμενες εκλογές που θα διεξαχθούν το 2017 στο Χονγκ Κονγκ. Το κεντρικό αίτημα του κινήματος είναι το καθολικό δικαίωμα συμμετοχής στις εκλογές, η δυνατότητα να θέσει ο καθένας υποψηφιότητα, καθώς και η άμεση παραίτηση του μισητού, διορισμένου από το καθεστώς, διοικητή του Χονγκ Κονγκ Λιούνγκ Τσουν – Γινγκ.
Στις 22/9 13.000 φοιτητές προχώρησαν σε αποχή από τα μαθήματα τους και άρχισαν να συζητούν τις μορφές δράσης. Στις 26/9 χιλιάδες φοιτητές κατέλαβαν την κεντρική πλατεία Πολιτών. Την ίδια μέρα, περίπου 1500 μαθητές απέχουν από τα μαθήματα τους και ενώνονται με τους φοιτητές.
Το καθεστώς απάντησε με σκληρή καταστολή. Η αστυνομία επιτέθηκε με γκλοπς, δακρυγόνα, σπρέι πιπεριού και προχώρησε σε δεκάδες συλλήψεις. Η σκληρή καταστολή της νεολαίας όμως αντί να φοβίσει το κίνημα, είχε το αντίθετο αποτέλεσμα. Χιλιάδες εξοργισμένοι διαδηλωτές κατέβηκαν στις πλατείες και πλέον, δεν ήταν μόνο μαθητές και φοιτητές. Ο λαός του Χονγκ Κονγκ κατέβηκε μαζικά στους δρόμους. Στη συγκέντρωση που έγινε στο Αντιμιράλντι στις 28/9 οι διαδηλωτές έφτασαν τις 120.000. Οι καταλήψεις επεκτάθηκαν γρήγορα από την κεντρική Πλατεία Πολιτών στη συνοικία Μονγκ Κοκ και Κοζγουει Μπέι. Παρά τις βάρβαρες επιθέσεις της αστυνομίας, τις καταλήψεις συνεχίζουν να τις υπερασπίζονται με αυτοθυσία χιλιάδες διαδηλωτές.
Τα αίτια του κινήματος
Η κυνική απόφαση του καθεστώτος να διορίσει τους υποψηφίους στις επερχόμενες εκλογές ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για το λαό του Χονγκ Κονγκ. Οι χιλιάδες απλοί εργαζόμενοι και νεολαίοι που σήμερα διαδηλώνουν, προσέβλεπαν στις εκλογές του 2017 σαν ένα μέσο με το οποίο θα μπορούσαν να εκλέξουν τις ηγεσίες τους και να αλλάξουν προς το καλύτερο τη ζωή τους. Τώρα όμως διαπιστώνουν ότι η ολιγαρχία του Πεκίνου δεν έχει καμία πρόθεση να τους παραχωρήσει καμία ουσιαστική ελευθερία.
Το κίνημα δεν οφείλεται σε κάποια ιδιαίτερα προβλήματα του Χονγκ Κονγκ αλλά αφορά τις κοινωνικές αντιθέσεις που συσσωρεύονται σε ολόκληρη την κινέζικη κοινωνία και που αναπόφευκτα το επόμενο διάστημα θα οδηγήσουν σε γιγαντιαίες «κοινωνικές εκρήξεις».
Η κινεζική οικονομία επιβραδύνεται διαρκώς, καθώς οι διεθνείς αγορές συρρικνώνονται και τα κινέζικα προϊόντα μένουν απούλητα. Κλεισίματα εργοστασίων και η αύξηση της ανεργίας δημιουργούν ένα εκρηκτικό μίγμα στην κινέζικη κοινωνία.
Υπάρχει μια υποβόσκουσα δυσαρέσκεια που οξύνεται διαρκώς. Η αγανάκτηση απέναντι στη δικτατορία του Πεκίνου και τους νεόπλουτους Κινέζους είναι έτοιμη να εκραγεί. Η Κίνα είναι ίσως η χώρα με την πιο ακραία ανισότητα. Στο ένα άκρο έχουμε τους μεγιστάνες εκατομμυριούχους που είναι μόλις το 0,1% του κινέζικου πληθυσμού. Στο άλλο άκρο έχουμε τα εκατομμύρια φτωχών και εργαζομένων πάνω στις πλάτες των οποίων χτίστηκε το «κινέζικο θαύμα».
Τα πράγματα όμως έχουν αλλάξει τις τελευταίες δεκαετίες. Η προηγούμενη γενιά εργατών που ήρθε από την φτωχή επαρχία στις πόλεις για ένα καλύτερο μέλλον, ήταν διατεθειμένη να υπομείνει πρωτοφανείς στερήσεις και κακουχίες στον αγώνα για μια καλύτερη ζωή. Η νέα γενιά όμως εργαζομένων και νεολαίων που μεγάλωσαν στις πόλεις, πολλοί από αυτούς με ανώτερη μόρφωση, δεν θα ανεχθούν αυτήν την κατάσταση.
Το κίνημα του Χονγκ Κονγκ είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της γενιάς. Όμως δεν είναι το μόνο. Σε ολόκληρη την Κίνα είδαμε το προηγούμενο διάστημα κινητοποιήσεις όπως οι μεγάλες απεργίες των εργατών στα εργοστάσια της Adidas και της Nike τον προηγούμενο Απρίλη. Σε αυτές πρέπει να προσθέσουμε όσες δεν κατάφεραν ποτέ να δουν το φως της δημοσιότητας λόγω της λογοκρισίας. Σε κάθε περίπτωση, οι κινητοποιήσεις στην Κίνα αυξάνονται τα τελευταία χρόνια με γρήγορο ρυθμό κάτι που έχει οδηγήσει το καθεστώς του Πεκίνου στο να σταματήσει να δημοσιοποιεί σχετικά στοιχεία. Σ’ ένα δικτατορικό καθεστώς δεν υπάρχουν πολλές ενδείξεις για τις αλλαγές στη συνείδηση των μαζών. Οι αλλαγές αυτές εμφανίζονται στο προσκήνιο με εκρήξεις.
Είναι ενδεικτικό της όξυνσης της ταξικής πάλης στη Κίνα το γεγονός ότι το κινέζικο καθεστώς δαπανά πλέον περισσότερα χρήματα για την εσωτερική ασφάλεια παρά για την εθνική άμυνα. Έχει επίσης ένα τεράστιο δίκτυο λογοκρισίας τόσο στα ΜΜΕ, όσο και στο διαδίκτυο. Στην Κίνα δεν μπορείς να κάνεις αναζήτηση στο ιντερνέτ χρησιμοποιώντας τις λέξεις «κατάληψη», «επανάσταση», καθώς και λέξεις που παραπέμπουν σε κινήματα και επαναστατικές εξελίξεις στο εξωτερικό, όπως «Αίγυπτος». Είναι επίσης ενδεικτικό για τον τρόμο που έχει προκαλέσει στο Πεκίνο το κίνημα στο Χονγκ Κονγκ, το γεγονός ότι τις τελευταίες μέρες το καθεστώς έχει μπλοκάρει την πρόσβαση σε όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, facebook, tweeter, instagram, καθώς και το youtube.
Οι προοπτικές του κινήματος
Η νεολαία λειτουργεί σαν ένα ευαίσθητο κοινωνικό βαρόμετρο. Οι Κινέζοι φοιτητές και μαθητές δείχνουν τη ριζοσπαστικοποίηση που αναπτύσσεται μέσα στην κινέζικη κοινωνία. Τα μέσα πάλης που χρησιμοποιούν (καταλήψεις πλατειών) είναι ξεκάθαρα επηρεασμένα από την Αραβική επανάσταση και τα κινήματα των Αγανακτισμένων σε Ευρώπη και Αμερική. Η ίδια εμπειρία από αυτά τα κινήματα όμως, δείχνει ότι οι μέθοδες αυτές είναι ανεπαρκείς. Οι αυθόρμητες κινητοποιήσεις δεν είναι αρκετές, χρειάζεται οργάνωση του αγώνα, αλλά κύρια, χρειάζεται η αποφασιστική είσοδος της εργατικής τάξης στον αγώνα. Μόνο έτσι μπορέσει να έχει ο αγώνας νικηφόρο αποτέλεσμα.
Αυτό το αποφασιστικό βήμα το βλέπουμε να πραγματοποιείται στο Χονγκ Κόνγκ. Στις 29/9 η Γενική Συνομοσπονδία του Χονγκ Κονγκ αποφάσισε γενική απεργία. Στην απεργία συμμετείχαν πάνω από 10.000 απεργοί.
Η είσοδος της εργατικής τάξης στο προσκήνιο είναι μία εξέλιξη που έχει τρομοκρατήσει την άρχουσα κλίκα του Πεκίνου, που πανικόβλητη διέταξε την όξυνση της καταστολής. Τις τελευταίες μέρες βλέπουμε ένα όργιο καταστολής σε μία προσπάθεια να εκδιωχθούν οι διαδηλωτές από τις κατειλημμένες πλατείες. Πλάι στις αστυνομικές δυνάμεις έδρασαν παραστρατιωτικές ομάδες και χούλιγκαν του καθεστώτος, μεταμφιεσμένοι σε «αγανακτισμένους πολίτες», οι οποίοι τραυμάτισαν δεκάδες διαδηλωτές. Παρά την καταστολή όμως οι διαδηλωτές παραμένουν στις θέσεις τους διεξάγοντας έναν ηρωικό αγώνα.
Έλλειμμα ηγεσίας
Ποια είναι η διέξοδος για την «επανάσταση της ομπρέλας»; Είναι ξεκάθαρο ότι αν το κίνημα περιοριστεί στις καταλήψεις πλατειών δεν θα καταφέρει να νικήσει. Η είσοδος των εργαζομένων στον αγώνα είναι ένα αποφασιστικό σημείο καμπής στον αγώνα λόγω του τεράστιου ειδικού βάρους της εργατικής τάξης. Όμως το καθεστώς δεν πρόκειται να υποχωρήσει εύκολα. Το κίνημα στο Χονγκ Κονγκ έχει γίνει σημείο αναφοράς για τις λαϊκές μάζες σε ολόκληρη την Κίνα. Μία υποχώρηση στα αιτήματα των διαδηλωτών θα ισοδυναμούσε με το σύνθημα για το ξέσπασμα μαζικών διαδηλώσεων σε ολόκληρη την Κίνα.
Ο μόνος τρόπος για να εξασφαλίσουν οι εργάτες και οι νεολαίοι του Χονγκ τη νίκη είναι να απευθυνθούν στα ταξικά τους αδέρφια στην υπόλοιπη Κίνα για να ακολουθήσουν το παράδειγμα τους. Το κίνημα πρέπει να οργανωθεί για να είναι αποτελεσματικό. Καταρχάς ένα κίνημα που παλεύει για δημοκρατία πρέπει να λειτουργεί δημοκρατικά. Η ηγεσία του κινήματος πρέπει να εκλεγεί από τη βάση, οι εργοστασιακές επιτροπές και οι συνελεύσεις των φοιτητών και των μαθητών πρέπει να εκλέξουν αντιπροσώπους σε μία συντονιστική επιτροπή που θα διευθύνει τον αγώνα.
Δυστυχώς όμως απουσιάζει ένα επαναστατικό κόμμα που θα μπορούσε να δείξει το δρόμο στους εργαζόμενους και τη νεολαία.Η ηγεσία που έχει αναδειχθεί, βρίσκεται πολύ πίσω από το ύψος των ιστορικών καθηκόντων αυτού του κινήματος. Η ηγεσία αποτελείται από μικροαστικά στοιχεία, διανοούμενους φοιτητές και καθηγητές. Οι κύριες ηγετικές φιγούρες είναι ο Μπέτι Τάι, καθηγητής νομικής στο πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ, ο Ο Τσαν Κιν Μαν καθηγητής κοινωνιολογίας, ο Τσου Γιου Μινγκ, βαπτιστής ιερέας και ο ηγέτης των φοιτητών Λέστερ Σούμ.
Η μετριοπαθής ηγεσία του κινήματος τρομοκρατήθηκε από την έκταση του κινήματος και πλέον προσπαθεί με νύχια και με δόντια να συγκρατήσει το κίνημα. Οι ηγέτες αυτοί καλούν σε διαπραγματεύσεις και σε διάλογο την ολιγαρχία του Πεκίνου και προσπαθούν να συγκρατήσουν τους διαδηλωτές προβάλλοντας την ανάγκη για «ρεαλιστικές» λύσεις που αφορούν μόνο τα δημοκρατικά αιτήματα, στα στενά πλαίσια του Χονγκ Κόνγκ.
Η ηγεσία αυτή, προσπαθεί επίσης να αποφύγει την υιοθέτηση άλλων αιτημάτων πέραν των δημοκρατικών. Ο ίδιος ο αγώνας όμως φέρνει στην επιφάνεια τα καυτά ζητήματα της φτώχειας, των χαμηλών μισθών και της ανεργίας. Ο ηγέτης των φοιτητών Σούμ σε συνέντευξη του σε ραδιοφωνικό σταθμό δήλωσε ότι έστειλε επιστολή στον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ στην οποία εξηγούσε ότι το κίνημα «είναι ειρηνικό και δημοκρατικό και όχι επαναστατικό». Και μόνο η ανάγκη για τέτοιες εξηγήσεις όμως δείχνει τον πραγματικό χαρακτήρα του κινήματος.
Ο ζημιογόνος ρόλος αυτής της ηγεσίας φαίνεται στη δήλωση του διοικητή του Χονγκ Κονγκ στην οποία ανέφερε ότι: «Οι ιδρυτές του κινήματος αυτού είπαν επανειλημμένα ότι αν η κινητοποίηση γινόταν ανεξέλεγκτη, θα ζητούσαν τον τερματισμό της. Τώρα τους ζητώ να τηρήσουν τη δέσμευσή τους και να τερματίσουν αμέσως την εκστρατεία τους».
Το κίνημα βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Είτε θα επεκταθεί στην υπόλοιπη Κίνα είτε θα τσακιστεί από τη δικτατορία του Πεκίνου. Η τραγωδία της Τιενανμέν είναι μια ιστορική προειδοποίηση. Η ιδέα της μικροαστικής ηγεσίας του κινήματος, ότι το Χονγκ Κονγκ θα μπορούσε να γίνει μία δημοκρατική νησίδα στην αυταρχική θάλασσα της Κίνας είναι μια τραγική αυταπάτη που γρήγορα θα διαψευστεί.
Το πιο βασικό και επιτακτικό καθήκον είναι να κληθούν οι Κινέζοι εργάτες και νεολαίοι στην υπόλοιπη Κίνα να συμπαραταχθούν στον κοινό αγώνα ενάντια στο καθεστώς. Οι δημοκρατικές διεκδικήσεις πρέπει να επεκταθούν σε ολόκληρη την Κίνα. Από μόνες τους όμως δεν είναι αρκετές. Δεν μπορεί να υπάρξει πραγματική δημοκρατία αν ο πλούτος που έχει κλέψει η Κινέζικη ολιγαρχία δεν επιστραφεί στο λαό.
– Αλληλεγγύη στον αγωνιζόμενο λαό του Χονγκ Κονγκ.
– Πλήρη δημοκρατικά δικαιώματα για όλους τους Κινέζους, ελευθερία στον τύπο, ελευθερία στην δράση των συνδικάτων, δικαίωμα στην απεργία.
– Για την ενότητα των εργαζομένων και των νεολαίων του Χονγκ Κονγκ με την ηπειρωτική Κίνα.
– Για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, δραστικές αυξήσεις μισθών, δραστική μείωση των ωρών εργασίας, δουλειά για όλους.
– Κάτω η μισητή δικτατορία του Πεκίνου και οι μαριονέτες τους στο Χονγκ Κονγκ.
– Για μια γνήσια εργατική δημοκρατία! Για το σοσιαλισμό!
Πηγή ενημέρωσης: www.marxist.com
{fcomment}
