Δημοσιεύουμε σήμερα ένα άρθρο του συντρόφου Νάσου Θεοδωρίδη για το ζήτημα της υποχρεωτικής θητείας. Το άρθρο δεν απηχεί τις απόψεις της συντακτικής επιτροπής, όχι γιατί η Κομμουνιστική Τάση υπεράσπιζε ποτέ ή υπερασπίζει στο ελάχιστο την υπάρχουσα υποχρεωτική στρατιωτική θητεία, αλλά γιατί η τελευταία, δίνει αντικειμενικά τη δυνατότητα στους εκμεταλλευόμενους για επαφή με τα όπλα, γεγονός που σε μια εποχή επαναστατικού αναβρασμού στην κοινωνία και αντεπαναστατικών συνωμοσιών στο στρατό, μπορεί να δώσει τη δυνατότητα για έναν άμεσο αφοπλισμό της αστικής αντεπανάστασης από την επαναστατημένη εργατική τάξη. Παρόλα αυτά, η προσέγγιση του σ. Νάσου πάνω στο ζήτημα έχει ενδιαφέρον και πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα, γιατί δεν είναι βγαλμένη από τη συνήθη φιλελεύθερη – μικροαστική σκοπιά, αλλά από μια αντι-καπιταλιστική, ταξική σκοπιά.
Με τη συμβολή μου αυτήν θα ήθελα να θέσω σε διάλογο το ζήτημα της υποχρεωτικής θητείας, που συμπεριλαμβάνεται στο κατά τα άλλα άψογο κείμενο της Κομμουνιστικής Πλατφόρμας, επιχειρώντας να προωθήσω μια σύνθεση ανάμεσα στην αντίληψη του κειμένου, που τάσσεται υπέρ της διατήρησης της υποχρεωτικής θητείας, και στη δική μου επιχειρηματολογία που τάσσεται ενάντια στον εν λόγω θεσμό. Η συντριπτική υπεροχή του ΣΥΡΙΖΑ στους κόλπους της ελληνικής νεολαίας τον επιφορτίζει με νέα καθήκοντα προκειμένου να ανταποκριθεί στις πολυποίκιλες προσδοκίες της. Για να το πετύχει αυτό οφείλει να ριζοσπαστικοποιήσει το πρόγραμμά του σε τομείς που αγγίζουν την καθημερινότητα των νέων ανθρώπων. Έναν τέτοιον τομέα συνιστά και η υποχρεωτική στρατιωτική θητεία, ένας θεσμός απαρχαιωμένος, ανελεύθερος και άχρηστος, και η κατάργησή του στις 22 από τις 27 χώρες της Ευρώπης χαιρετίστηκε με πάθος από όλα τα νεολαιίστικα κινήματα, τις αντιμιλιταριστικές αριστερές οργανώσεις και μαζικούς φορείς προώθησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υποστηρίζω ότι ένα σύνθημα για κατάργηση της θητείας θα συσπείρωνε ακόμη ευρύτερα κοινωνικά στρώματα νέων, αλλά και γονέων τους, γύρω από το ΣΥΡΙΖΑ. Μια ματιά στο διεθνή περίγυρο αποκαλύπτει ότι τα αριστερά και προοδευτικά κόμματα τάσσονται αναφανδόν υπέρ της κατάργησης της θητείας, ενώ λυπηρή εξαίρεση αποτελούν η Ελλάδα και η Κύπρος, που γενικά ως χώρες ακολουθούν μια πολιτική που θυσιάζει τις ατομικές ελευθερίες στο βωμό της ασαφούς, απροσδιόριστης και εν πολλοίς κίβδηλης έννοιας περί εθνικού συμφέροντος, αρνούμενες έτσι να ακολουθήσουν εναλλακτικες στρατηγικές προώθησης και επίλυσης διμερών προβλημάτων (π.χ διπλωματία των πολιτών, απευθείας διακρατικές διαπραγματεύσεις με αμοιβαίες υποχωρήσεις, κλπ) .
Ένας βασικός λόγος για τον οποίον η αντικαπιταλιστική Αριστερά οφείλει να καταπολεμήσει την υποχρεωτική θητεία είναι ότι η τελευταία λειτουργεί ως ιδεολογικός μηχανισμός επιβολής πειθαρχίας και υπακοής και συνεπώς εθίζει τους νέους ανθρώπους στην υποταγή και στη συμμόρφωση προς τις διαταγές ανωτέρων, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τη μετέπειτα ζωή τους, όταν π.χ. θα έχουν τεθεί υπό την εξουσία ενός εργοδότη ως μισθωτοί εργαζόμενοι. Με άλλα λόγια, η θητεία επιβάλλει τις πιο ανούσιες ιεραρχίες και εκπαιδεύει στην υποτέλεια και την αξία του βύσματος. Ουσιαστικά αποτελεί μια μορφή δουλείας όπου οι νέοι Έλληνες προσφέρουν αμισθί την εργασία τους διεκπεραιώνοντας εργασίες που αλλιώς θα τις έκαναν οι μόνιμοι στρατιωτικοί, δηλαδή το πιο αντιπαραγωγικό και αντιδραστικό κομμάτι της κοινωνίας (τουλάχιστον για όλους όσοι πιστεύουμε ότι η ειρήνη και η ανθρώπινη ζωή είναι υπέρτερα αγαθά από την προάσπιση άψυχων εδαφών).
Επιπλέον, η θητεία είναι αντίθετη στις έννοιες της δημοκρατίας, της ισότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Διότι είναι αναφαίρετο θεμελιώδες δικαίωμα (και όχι υποχρέωση) η απόφαση του καθενός από εμάς για το αν θα εκχωρεί προς το κοινωνικό σύνολο πάσης φύσεως σωματικές εργασίες ή όχι. Κομμουνισμός είναι η άνθηση της ατομικότητας διαμέσου της αλληλεγγύης και όχι η επιβολή καταναγκασμών. Εξάλλου, όλοι γνωρίζουν ότι η θητεία έχει αποτύχει να εγγυηθεί την ασφάλεια και την αξιοπρέπεια των στρατευμένων. Αντίθετα, το ασφυκτικό θεσμικό πλαίσιο του Στρατιωτικού Κώδικα διαιωνίζει τις αγγαρείες, το φακέλωμα και τον χαφιεδισμό. Όλα αυτά είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με την ίδια τη φύση ενός θεσμού που εξορισμού εξαναγκάζει τους πολίτες να υπαχθούν σε ένα καθεστώς αυστηρά πειθαρχημένης διαβίωσης (επιβολή ωραρίων, δραστηριοτήτων, εγκλεισμός, περιορισμοί, κλπ). Ας μην ξεχνάμε ότι η ελευθεριακότητα, κληροδοτημένη από το Μάη του 69, είναι εγγεγραμμένη στο DNA της ριζοσπαστικής αντικαπιταλιστικής – αντισυστημικής Αριστεράς. Εξάλλου, ο μιλιταρισμός και το στρατοκρατικό πνεύμα που καλλιεργήθηκε στα χρόνια του «πολεμικού κομμουνισμού», κατά τον εμφύλιο στην ΕΣΣΔ, ακόμη κι αν θεωρηθεί ως αναπόφευκτος (πράγμα συζητήσιμο), ευθύνεται αντικειμενικά σε μεγάλο βαθμό για την προετοιμασία του εδάφους πάνω στο οποίο άνθησε ο σταλινισμός. Η κοινωνία είχε εθιστεί στην αλόγιστη βία, τα ήθη είχαν εξαχρειωθεί, κι έτσι άρχισε σιγά σιγά να καλλιεργείται μια νοοτροπία στρατιωτικοποίησης και αυταρχικής διακυβέρνησης.
Όσο για τα φληναφήματα του ΚΚΕ περί “λαϊκότητας του στρατού” ως δήθεν ασφαλιστικής δικλείδας που θα αποτρέψει πιθανές εκτροπές , ανωμαλίες, κλπ, αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι στην Ελλάδα επιβλήθηκαν 3 στρατιωτικές δικτατορίες υπό καθεστώς υποχρεωτικής θητείας δίχως να λειτουργήσει η φαντασιακή αυτή δικλείδα της “λαϊκότητας”. Το ίδιο συνέβη κατά κόρον στη Λατινική Αμερική (Πινοσέτ, κλπ), όπου μάλιστα το επιχείρημα αντιστρέφεται, καθώς πχ οι εθελοντές επαγγελματίες αλεξιπωτιστές , και όχι οι φαντάροι, ήταν αυτοί που προάσπισαν τον αριστερό Τσάβες κατά τη γνωστή απόπειρα δεξιού πραξικοπήματος. Αυτό σημαίνει ότι αν υπάρχει πολιτικοποίηση και σφυρηλατημένη ταξική συνείδηση, τίποτε δεν εμποδίζει ακόμη και έμμισθους φαντάρους να προσχωρήσουν σε εγχειρήματα κοινωνικής χειραφέτησης, εξέγερσης κι επανάστασης.
Συνεπώς, είναι προφανές ότι ακόμη και το προωθημένο αίτημα της επαναστατικής Αριστεράς για λαϊκές πολιτοφυλακές δεν έρχεται σε αντίθεση με το ριζοσπαστικό και ελευθεριακό αίτημα για κατάργηση του αυταρχικού θεσμού της υποχρεωτικής θητείας. Αρκεί να θυμηθεί κανείς ότι η εποποιία κάθε είδους Αντίστασης, ιστορικά, δεν έγινε μέσω Φύλλων Κατάταξης αλλά σε καθαρά εθελοντική βάση.
{fcomment}