Η αλληλεγγύη και η κοινωνική υπευθυνότητα της εργατικής τάξης
Η θανατηφόρα πανδημία, εκτός από την ανικανότητα της άρχουσας τάξης να διαχειρίζεται τις τύχες της κοινωνίας, αναδεικνύει στο προσκήνιο και ορισμένα χαρακτηριστικά δείγματα από τα αποθέματα δημιουργικής ικανότητας και πνεύματος κοινωνικής αλληλεγγύης που διαθέτει η εργατική τάξη, με τα οποία η ίδια μπορεί να οικοδομήσει έναν κόσμο «που ποτέ πια δεν θα είναι ο ίδιος» (βλέπε κατακλείδα του 2ου μέρους της παρούσας ανάλυσης).
Στη Βρετανία είχαμε την εντυπωσιακή εμφάνιση χιλιάδων ομάδων αλληλεγγύης, οι οποίες αποδείχθηκαν πιο αποτελεσματικές στη στήριξη των ευπαθών ομάδων από τη δυσκίνητη και οργανικά εχθρική στο λαό, γραφειοκρατική κρατική μηχανή. Στην Ισπανία οι εργαζόμενοι, οι ερευνητές και οι μηχανικοί της νοσοκομειακής κλινικής της Βαρκελώνης, της αυτοκινητοβιομηχανίας SEAT και του τεχνολογικού ινστιτούτου συνεργάστηκαν και βρήκαν έναν πρωτότυπο τρόπο για να παράγουν μέχρι και 300 νέους αναπνευστήρες την ημέρα!
Σε διάφορες χώρες (ΗΠΑ, Ιταλία, Γαλλία, Βέλγιο κ.α) οι εργάτες μιας σειράς βιομηχανικών κλάδων παραγωγής προϊόντων μη άμεσης κοινωνικής ανάγκης, κινητοποιούνται για να σταματήσει η εργασία στους χώρους δουλειά τους, ώστε αυτοί να μη μετατραπούν σε εστίες διασποράς του ιού στην κοινωνία, παρότι γνωρίζουν ότι οι εργοδότες θα απαντήσουν με περικοπές μισθών ή και απολύσεις. Και σε όλες τις χώρες, σε τελική ανάλυση, η αιτία για τη γενική τήρηση των αναγκαίων μέτρων «κοινωνικής αποστασιοποίησης» είναι η υπευθυνότητα των «απλών» ανθρώπων του μόχθου, την ώρα που η άρχουσα τάξη ανυπομονεί να θέσει ξανά σε λειτουργία όσες περισσότερες επιχειρήσεις γίνεται, με σκοπό να σώσει τα κέρδη της, αδιαφορώντας για την υγεία των εργατών και συνολικά για τη δημόσια υγεία.
Το ζωτικά αναγκαίο σύστημα κρατικής και οικονομικής οργάνωσης που πρέπει να αντικαταστήσει την εξουσία της ανίκανης και διεφθαρμένης σημερινής άρχουσα τάξης για να υπηρετήσει πραγματικά τις ανάγκες της κοινωνίας, αχνοφαίνεται από σήμερα στη στάση αυξημένης κοινωνικής υπευθυνότητας που επιδεικνύει η εργατική τάξη. Τα επόμενα χρόνια, ο νικηφόρος επαναστατικός αγώνας των εργαζόμενων στη μια χώρα μετά την άλλη, μπορεί και πρέπει να αναδείξει μια νέα εξουσία, η οποία, με εκτελεστικό όργανο μια εκλεγμένη εργατική κυβέρνηση και με στήριγμα μια κεντρικά σχεδιασμένη οικονομία όπου τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής και διανομής, η μεγάλη ιδιοκτησία γης, οι μεταφορές και το χρηματοπιστωτικό σύστημα θα αποτελούν ιδιοκτησία της κοινωνίας, θα ήταν σε θέση να πολεμήσει αποτελεσματικά την θανατηφόρα απειλή της νόσου COVID-19, σε πλήρη αντίθεση με ό,τι κάνουν τώρα οι άρχουσες τάξεις και ο καπιταλισμός σε όλο τον κόσμο.
Τι θα έκανε η εργατική-σοσιαλιστική εξουσία
Πιο συγκεκριμένα, η εργατική – σοσιαλιστική εξουσία, καταρχάς, θα είχε ήδη λάβει τα αναγκαία μέτρα θωράκισης και ενίσχυσης του Δημόσιου συστήματος Υγείας για να προλάβει την τραγωδία. Δεν θα είχε κανένα ταξικό συμφέρον να αγνοήσει τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις των επιστημόνων και θα μπορούσε να έχει διαθέσει έγκαιρα το αναγκαίο μέρος από τα υπαρκτά αποθέματα του κοινωνικού πλούτου στη Δημόσια Υγεία, ώστε να μην υπάρχει η παρούσα σκανδαλώδης έλλειψη μέσων, προσωπικού και ιατρικού εξοπλισμού.
Αντιθέτως, οι καπιταλιστές σήμερα σφιχταγκαλιάζουν τα τεράστια αποθέματα πλούτου που έχουν αποσπάσει από τον ιδρώτα και τις θυσίες του εργαζόμενου λαού και κοροϊδεύουν την κοινωνία, μιλώντας κολακευτικά για τους εργαζόμενους στη Δημόσια Υγεία και δηλώνοντας ψευδώς ότι οι αναγκαίοι πόροι για την προστασία της δημόσιας υγείας δεν υπάρχουν. Η εργατική-σοσιαλιστική εξουσία δεν θα είχε κανέναν λόγο να περιοριστεί σ’ ένα υποκριτικό χειροκρότημα στους εργαζόμενους στην Υγεία. Έχοντας θεμελιώσει ένα πλήρως κοινωνικοποιημένο και δωρεάν σύστημα Υγείας και έχοντας παράσχει σε αυτό όλους τους αναγκαίους πόρους θα προμήθευε στους υγειονομικούς όλα τα αναγκαία εφόδια για να προλάβουν την εξάπλωση του θανατηφόρου ιού και να παλέψουν αποτελεσματικά εναντίον του.
Η εργατική-σοσιαλιστική εξουσία δεν θα επέτρεπε οι εργαζόμενοι να συνεχίσουν να δουλεύουν σε μη αναγκαίες για την επιβίωση της κοινωνίας ιδιωτικές επιχειρήσεις με κίνδυνο να μολυνθούν από τον ιό. Επίσης, δεν θα είχε κανέναν λόγο να ανεχθεί, ούτε στο ελάχιστο, τη μετατροπή της πανδημίας σε άλλοθι για να επιβληθούν μειώσεις μισθών και απολύσεις σε αυτές τις επιχειρήσεις. Θα επέβαλε το σταμάτημα της λειτουργίας τους μέχρι να περάσει ολοκληρωτικά ο κίνδυνος και θα υποχρέωνε τους ιδιοκτήτες τους να καταβάλουν κανονικά τους μισθούς στους εργαζόμενους, συμβάλλοντας με κρατικές επιχορηγήσεις μόνο σε περίπτωση αποδεδειγμένης ανάγκης, μετά από ενδελεχή εργατικό έλεγχο στα ταμειακά διαθέσιμα των επιχειρήσεων και στις αποταμιεύσεις των ιδιοκτητών τους.
Η εργατική κυβέρνηση μέσα από την κοινωνικοποίηση ολόκληρης της φαρμακοβιομηχανίας θα δημιουργούσε ένα ευρύτατο και αρμονικά συνεργαζόμενο επιστημονικό ερευνητικό επιτελείο, το οποίο, τροφοδοτημένο με τους αναγκαίους πόρους θα επιτάχυνε στο μέγιστο δυνατό βαθμό τη διαδικασία ανακάλυψης του εμβολίου και του θεραπευτικού φαρμάκου για την COVID-19. Επίσης, η κοινωνικοποίηση της βιομηχανίας ιατρικού υλικού θα έκανε δυνατή, όχι μόνο την αποφυγή κάθε κερδοσκοπίας γύρω από τα είδη ατομικής απολύμανσης και προστασίας (μάσκες, αντισηπτικά κ.λπ.), αλλά και τη μαζική δωρεάν διανομή τους στους πολίτες. Τέλος, για τον ίδιο λόγο θα γινόταν δυνατή η διενέργεια μαζικών διαγνωστικών τεστ για να εντοπιστούν με σχετική ακρίβεια πόσοι είναι φορείς του ιού και έτσι, να γίνει εφικτός ένας προγραμματισμός για την επιστροφή σε μια ομαλή κοινωνική ζωή.
Η εργατική-σοσιαλιστική εξουσία, χωρίς το παρασιτικό εμπόδιο των καπιταλιστικών αφεντικών, θα μπορούσε να αναπροσανατολίσει ταχύτατα τη βιομηχανία από την παραγωγή μη άμεσα αναγκαίων για την επιβίωση προϊόντων προς την έκτακτη παραγωγή χρήσιμου ιατρικού υλικού και εξοπλισμού. Επιπλέον, θα μπορούσε να προσανατολίσει τον κατασκευαστικό κλάδο στην οικοδόμηση νέων κτιρίων ή την αλλαγή χρήσης επιλεγμένων υπαρχόντων για να δημιουργηθούν νέα νοσοκομεία και νέες Μονάδες Εντατικής Θεραπείας.
Απελευθερώνοντας μέσω της κοινωνικής ιδιοκτησίας την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, ύδρευσης και τηλεφωνικών επικοινωνιών από το ζυγό της καπιταλιστικής κερδοσκοπίας, η εργατική κυβέρνηση θα ήταν σε θέση να διαθέσει δωρεάν ρεύμα, νερό και σταθερό τηλέφωνο σε όλους τους εργαζόμενους, τους άνεργους, τους συνταξιούχους και τους αυτοαπασχολούμενους χαμηλών εισοδημάτων για όσο διάστημα θα έπρεπε να παραμείνουν στο σπίτι. Το σύστημα της κοινωνικοποιημένης βιομηχανίας και διανομής θα μπορούσε να φροντίσει για την κατ’ οίκον διανομή των βασικών αγαθών, στις χαμηλότερες δυνατές τιμές, σε όλες τις ευπαθείς ομάδες, χωρίς να απαιτείται να σχηματίζονται πλέον ουρές στα σούπερ μάρκετ και τα φαρμακεία.
Η ιστορική πείρα από την ΕΣΣΔ και το «θαύμα» της Κούβας
Μήπως όμως, όλα αυτά είναι «ουτοπίες» και «ιδεολογήματα»; Η ίδια η σύγχρονη Ιστορία έχει απαντήσει. Κατά το μεγαλύτερο μέρος του προηγούμενο αιώνα, η κρατικοποιημένη, σχεδιασμένη οικονομία στη Σοβιετική Ένωση, παρά τις στρεβλώσεις που δημιούργησε η ύπαρξη μιας προνομιούχας γραφειοκρατίας, έδειξε την τεράστια ανωτερότητά της σε σύγκριση με τον καπιταλισμό στον τομέα της Δημόσιας Υγείας. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα στην Κούβα.
H κρατικοποιημένη-σχεδιασμένη οικονομία της ΕΣΣΔ, το 1989 «άφησε» 14 νοσοκομειακά κρεβάτια ανά 100 κατοίκους, όταν ο παγκόσμιος μέσος όρος τότε ήταν μόλις 5. Οι δύο μεταδοτικές ασθένειες που αποτελούσαν μάστιγα για την προεπαναστατική Ρωσία, η φυματίωση και η σύφιλη, είχαν πλέον, σχεδόν εξαλειφθεί. Όμως, 10 μόλις χρόνια μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης τα κρούσματα φυματίωσης υπερδιπλασιάστηκαν, ενώ εκείνα της σύφιλης αυξήθηκαν κατά 50 φορές.
Στη σημερινή Κούβα της κρατικοποιημένης σχεδιασμένης οικονομίας που θεμελίωσε η επανάσταση του 1959, υπάρχουν 9 γιατροί ανά 1.000 κατοίκους, ενώ ο μέσος όρος για τις χώρες του ΟΟΣΑ είναι μόλις 2,5. Συνολικά, στην Κούβα υπάρχουν σήμερα 100.000 γιατροί όταν πριν την Κουβανέζικη επανάσταση υπήρχαν μόλις 3.000. Το κουβανέζικο Σύστημα Υγείας διαθέτει 485.000 εργαζόμενους σε μια χώρα που έχει με πληθυσμό όσο και η καπιταλιστική Ελλάδα, την ώρα που σε αυτήν την τελευταία, τόσοι σχεδόν είναι όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι.
Η σχεδιασμένη οικονομία έχει επίσης επιτρέψει στην Κούβα να κάνει σημαντικές ανακαλύψεις στην παραγωγή φαρμάκου για το νέο κορονοϊό, με βάση την ουσία ιντερφερόνη Α2b, με πάνω από 45 χώρες, μάλιστα, να ζητούν σήμερα να το προμηθευτούν. Επιπλέον, η Κούβα έχει κάνει σημαντικές ανακαλύψεις σχετικά με την αντιμετώπιση άλλων μολυσματικών ασθενειών όπως ο HIV, αλλά και διάφορων τύπων καρκίνου και της νόσου Αλτσχάιμερ. Τις τελευταίες εβδομάδες η Κούβα, παρότι και η ίδια έχει χτυπηθεί από τη νέα νόσο, στέλνει γιατρούς στην Ιταλία, όταν τα ευρωπαϊκά αστικά κράτη, οι «εταίροι» της Ιταλίας στην καπιταλιστική ΕΕ, της έχουν γυρίσει την πλάτη. Καμία καπιταλιστική χώρα με το μέγεθος του πληθυσμού και του ΑΕΠ της Κούβας δεν θα μπορούσε να επιδείξει αυτά τα ανθρωπιστικά επιτεύγματα.
Συνεχίζεται
Σταμάτης Καραγιαννόπουλος
| Μέρος 2ο | Μέρος 4ο |
