Ένα μαζικό επαναστατικό κίνημα έχει ξεσπάσει στην Αλγερία. Σε μια χώρα, όπου οι διαδηλώσεις είναι απαγορευμένες εδώ και πολλές δεκαετίες, μια λαοθάλασσα εκατομμυρίων ανθρώπων έχει πλημμυρίσει τους δρόμους, απαιτώντας το τέλος του αυταρχικού καθεστώτος. Η αφορμή για τις διαδηλώσεις ήταν η ανακοίνωση του σχεδόν μισοπεθαμένου πλέον προέδρου, Αμπντελαζίζ Μπουτεφλίκα, να δηλώσει υποψηφιότητα για τις ερχόμενες προεδρικές εκλογές τον Απρίλη του 2019.
Παρά το δημοκρατικό προσωπείο, η Αλγερία είναι ουσιαστικά μια στρατιωτική δικτατορία. Οι εργαζόμενες μάζες τις Αλγερίας δεν έχουν καμία πραγματική δυνατότητα ανεξάρτητης πολιτικής δράσης. Από την άλλη πλευρά, η διαφθορά, η απληστία και ο πλουτισμός της αλγερινής άρχουσας τάξης προκαλούν την αγανάκτηση στις μάζες των λαϊκών στρωμάτων. Όπως συμβαίνει σ’ όλο τον αραβικό κόσμο, οι αλγερινές μάζες αντιμετωπίζουν τη φτώχεια, την ανισότητα και την υψηλή ανεργία. Η οικονομική κρίση επιδεινώθηκε από την κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου τα τελευταία χρόνια. Απέχοντας παρασάγγας από το να να αντιμετωπίσει τα πιεστικά προβλήματα των μαζών, το κράτος ήταν απλώς ένα εργαλείο για τον πλουτισμό μιας μικρής ελίτ, που συνδεόταν με το κυβερνόν κόμμα FLN (σ.τ.ε: Εθνικοαπελευθερωτικό Μέτωπο).
Το καθεστώς κατάφερνε να αποφύγει το ξέσπασμα ενός κινήματος των μαζών, εν μέρει μέσω της βίας και εν μέρει μέσω του εκφοβισμού. Ο καταστροφικός εμφύλιος πόλεμος της περιόδου 1991-2002 είχε ως αποτέλεσμα εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους και τη μετατροπή του μεγαλύτερου μέρους της χώρας σε ερείπια. Ο εμφύλιος πόλεμος προκλήθηκε από την ακύρωση προγραμματισμένων εκλογών από το στρατό και από την απόπειρα της ισλαμιστικής αντιπολίτευσης να ανατρέψει το κυβερνόν κόμμα FLN. Αυτό το πραξικόπημα οδήγησε σε μια ισλαμική εξέγερση, η οποία αγωνίστηκε μάταια να καταλάβει την εξουσία, πριν καταρρεύσει μπροστά στη βίαιη στρατιωτική καταστολή. Ο Μπουτεφλίκα, τότε ανώτερος μέλος της στρατιωτικής χούντας, προωθήθηκε ως υποψήφιος του στρατού για την Προεδρία, την οποία κέρδισε το 1999, διαδεχόμενος τον Λισίν Ζερουάλ.
Μετά την άνοδο του Μπουτεφλίκα στην εξουσία, οι υψηλές τιμές του πετρελαίου του έδωσαν τη δυνατότητα να σταθεροποιήσει την κατάσταση στη χώρα και επίσης να προάγει την ανάπτυξη μιας ευημερούσας αλγερινής αστικής τάξης.
Κατά τη διάρκεια της Αραβικής Επανάστασης, γνωστής και ως «Αραβικής Άνοιξης», η Αλγερία έμεινε σιωπηλή. Οι μάζες, στοιχειωμένες από την ανάμνηση των φοβερών σφαγών του εμφυλίου πολέμου, επέλεξαν να μείνουν μακριά από τους δρόμους. Ωστόσο, το τίμημα για την «ειρήνη» ήταν η καταστολή κάθε ουσιαστικής δημοκρατικής ελευθερίας. Οι εκλογές είναι διακοσμητικές. Το FLN κερδίζει εύκολα κάθε «αντιπολίτευση». Η κλίκα των αστών και των στρατηγών στο FLN συνεχίζει να πλουτίζει εις βάρος του πληθυσμού.
Το ξέσπασμα του επαναστατικού κινήματος
Οι αυξανόμενες εντάσεις και οι αντιφάσεις στην αλγερινή κοινωνία έφτασαν πλέον σε οριακό σημείο. Μια νέα γενιά νεαρών Αλγερινών, αηδιασμένων από την απροκάλυπτη διαφθορά του καθεστώτος, που δεν κουβαλάνε τα βάρη της μνήμης του βίαιου εμφυλίου πολέμου και αισθάνονται ότι δεν έχουν κανένα σημείο επαφής με το κυρίαρχο κυβερνόν κόμμα και το κράτος, βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των διαδηλώσεων. Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν στις 22 Φεβρουαρίου, όταν ο Μπουτεφλίκα ανακοίνωσε αρχικά τα σχέδιά του να διεκδικήσει για πέμπτη φορά την προεδρία.
Όπως σε κάθε μεγάλο επαναστατικό κίνημα, έτσι και σ’ αυτή την περίπτωση, βλέπουμε την αποφασιστική είσοδο των μαζών στο προσκήνιο της ιστορίας. Εκατομμύρια άνθρωποι κατεβαίνουν στους δρόμους, έχοντας χάσει πλέον το φόβο τους απέναντι στο καθεστώς.
Στο Αλγέρι, μια ανθρώπινη στήλη μήκους 2 χιλιομέτρων πέρασε από τους κύριους δρόμους της πρωτεύουσας, για να ανασυνταχθεί στο μεγάλο ταχυδρομείο, στο κέντρο της πόλης. Τα νοικοκυριά της πόλης έφτιαχναν φαγητό για τους διαδηλωτές, έφερναν νερό και άλλα μέσα για να στηρίξουν τους ανθρώπους στους δρόμους. Παρόμοιες σκηνές εκτυλίσσονται σ’ όλη τη χώρα, σ’ όλες τις μεγάλες και μικρές πόλεις. Σύμφωνα με επίσημες αστυνομικές εκθέσεις, οι οποίες τείνουν να υποβαθμίσουν τα γεγονότα, έγιναν διαδηλώσεις στις 40 από τις 48 περιφέρειες της χώρας.
Η εργατική τάξη μπαίνει στον αγώνα
Το κίνημα περιλαμβάνει μαθητές, φοιτητές, ανέργους νέους, δασκάλους, δημόσιους υπαλλήλους και βιομηχανικούς εργάτες και νοικοκυρές. Ωστόσο, για άλλη μια φορά, το αποφασιστικό σημείο καμπής για το κίνημα ήταν η είσοδος της εργατικής τάξης στον αγώνα. Μία σειρά απεργιακών κινητοποιήσεων δημιούργησε τις πρώτες ρωγμές στο καθεστώς. Μετά τις πρώτες απεργίες, ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων, Άχμεντ Γκάιντ Σάλα, ζήτησε την απομάκρυνση του προέδρου από το αξίωμα.
Αυτό όμως δεν καθησύχασε τις μάζες, συνέβη το ακριβώς αντίθετο. Οι διαδηλώσεις που ακολούθησαν ήταν ακόμη πιο μαζικές και τα αιτήματα πλέον δεν καλούσαν μόνο σε απομάκρυνση του Μπουτεφλίκα αλλά και ολόκληρου του σάπιου καθεστώτος.
Οι απεργιακές κινητοποιήσεις συνεχίστηκαν. Οι εργαζόμενοι του δημόσιου τομέα έκλεισαν κυβερνητικά γραφεία, σχολεία, λιμάνια, βενζινάδικα κ.λπ. και σε πολλά μέρη κατέβηκαν στους δρόμους μαζί με εργαζομένους του ιδιωτικού τομέα. Φυσικά, σε μια χώρα, όπως η Αλγερία, όπου το κράτος ελέγχει ένα μεγάλο μέρος της οικονομίας, μια τέτοια απεργία έχει μεγάλη βαρύτητα.
Στην επαρχία Τίσι Ούζου, πρακτικά, είχαμε μία γενική απεργία, με όλα τα κυβερνητικά κτήρια κλειστά, όπως το Δημαρχείο και τις εφορίες καθώς και τράπεζες, σχολεία, βενζινάδικα. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχει ακουστεί το σύνθημα για μια γενική απεργία και αυτό έχει τρομοκρατήσει το καθεστώς.
Οι μανούβρες του καθεστώτος και οι προοπτικές του κινήματος
Είναι ξεκάθαρο ότι η άρχουσα κλίκα είναι διατεθειμένη να θυσιάσει τον γερασμένο πρόεδρο, για να σώσει το καθεστώς και το σύστημα. Πολλά στελέχη της μάλιστα έχουν αρχίσει να μιλάνε «φιλικά» για το «λαό» και να προσπαθούν να ρίξουν το φταίξιμο για όλα τα δεινά της χώρας στον Μπουτεφλίκα.
Η τακτική αυτή δε διαφέρει πολύ απ’ αυτή που ακολούθησαν οι στρατηγοί στην Αίγυπτο, για να πάρουν τον έλεγχο μετά την ανατροπή της κυβέρνησης Μόρσι από το μαζικό επαναστατικό κίνημα.
Η εργατική τάξη στην Αλγερία σήμερα, όπως και στην Αίγυπτο, έχει επιφέρει βαριά πλήγματα στην αστική τάξη και στο καθεστώς της. Ωστόσο, δε γνωρίζει πώς ακριβώς να σαρώσει το παλιό καθεστώς και να φέρει κάτι στη θέση του, που θα λύσει τα πιεστικά προβλήματα των μαζών. Οι εργαζόμενοι δεν έχουν ακόμη την απαραίτητη οργάνωση και το πρόγραμμα για να πάρουν την εξουσία και να λάβουν υπό τον έλεγχό τους μοχλούς της οικονομίας. Την ίδια στιγμή, οι αστοί έχουν χάσει τον έλεγχο και δεν είναι πλέον σε θέση να κυβερνήσουν με τον παλιό τρόπο, με τα ίδια παλιά πρόσωπα και θεσμούς.
Αυτή τη στιγμή, έχει προκύψει ένα είδος προσωρινού «κενού εξουσίας», το οποίο αργά ή γρήγορα πρέπει να καλυφθεί. Καθώς το στρατιωτικό κατεστημένο, προς το παρόν, είναι η μόνη οργανωμένη και οπλισμένη ομάδα, θα μπορούσε κάλλιστα να προσπαθήσει να γεμίσει αυτό το κενό. Θα το έκανε αυτό προς το συμφέρον της αστικής τάξης στο σύνολό της, αλλά, για να το πράξει, θα μπορούσε να επιδιώξει να πάρει την πολιτική εξουσία απ’ τους αστούς, ακόμη και να θυσιάσει μερικά από τα σύμβολα αυτής της τάξης (Μουμπάρακ, Μόρσι κ.λπ. στην Αίγυπτο, Μπουτεφλίκα στην Αλγερία κ.λπ.). Ο στρατός μπορεί ακόμη και να χρησιμοποιήσει βία εναντίον ορισμένων τμημάτων της ίδιας της αστικής τάξης, όπως είδαμε να συμβαίνει με την καταστολή της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Αίγυπτο από το στρατό.
Υπάρχουν επίσης οι συγχυσμένοι μικροαστοί, οι ρεφορμιστές, οι φιλελεύθεροι και οι μετανοημένοι «καθεστωτικοί», που μιλούν για την ανάγκη μιας «πραγματικής» αστικής δημοκρατίας στην Αλγερία.
Δεν υπάρχει απολύτως καμία δυνατότητα οικοδόμησης μιας αστικής δημοκρατίας στην Αλγερία, όπως αυτές που είδαμε στις προηγμένες καπιταλιστικές χώρες μετά την επιτυχία των αστικών επαναστάσεων. Η αλγερινή αστική τάξη, όπως και οι ομόσταβλοί της στις πρώην αποικιακές χώρες, είναι αδύναμη, παρασιτική και έχει εισέλθει γερασμένη στο προσκήνιο της ιστορίας. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί ποτέ να παίξει τον ίδιο ρόλο με την αστική τάξη στην Αγγλία ή τη Γαλλία του παρελθόντος. Η αστική τάξη στην Αλγερία και οι πολιτικοί της εκπρόσωποι, οι φιλελεύθεροι, οι ρεφορμιστές, οι ισλαμιστές κ.λπ, είναι εντελώς ανίκανοι να υλοποιήσουν τα καθήκοντα της αστικοδημοκρατικής επανάστασης. Την ίδια στιγμή, η κρίση του παγκόσμιου καπιταλισμού σήμερα δε δίνει κανένα περιθώριο στην αστική τάξη να κάνει τις απαραίτητες οικονομικές παραχωρήσεις, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για μια αστική δημοκρατία, όπως τη γνωρίζουμε στις προηγμένες χώρες. Στην πραγματικότητα, για τον ίδιο λόγο, η αστική δημοκρατία σ’ αυτές τις χώρες διέρχεται επίσης μία σοβαρή κρίση.
Αυτό το έργο, στην εποχή μας, πέφτει στους ώμους της εργατικής τάξης της Αλγερίας. Η εργατική τάξη σήμερα αντιπροσωπεύει την πλειονότητα του πληθυσμού και είναι μια νέα, ισχυρή και με αυτοπεποίθηση τάξη. Είναι ο πραγματικός παραγωγός του πλούτου σε εργοστάσια, πετρελαιοπηγές, ορυχεία, λιμάνια, σιδηρόδρομους, αεροδρόμια κ.λπ. και η μόνη δύναμη ικανή να ηγηθεί της υπόλοιπης κοινωνίας – των καταπιεσμένων, φτωχών χωρικών, μικροαστικών και καταπιεσμένων στρωμάτων – να πάρει την εξουσία, να υλοποιήσει τα δημοκρατικά αιτήματα του κινήματος, αλλά και να να προχωρήσει στην απαλλοτρίωση των μεγάλων επιχειρήσεων, των τραπεζών και των μεγαλογαιοκτημόνων και να οργανώσει την οικονομία με γνώμονα τις ανάγκες του λαού. Αν η εργατική τάξη δεν πάρει την εξουσία και η επανάσταση μείνει στα μισά του δρόμου, όλα τα τέρατα του παλιού καθεστώτος θα επιστρέψουν σύντομα.
Ηλίας Κυρούσης
Πηγή ενημέρωσης: www.marxist.com
