Η ήττα της επίθεσης που εξαπέλυσε η διοίκηση της e-food στους εργαζομένους της είναι απόλυτα ενδεικτική για την αγωνιστική διάθεση που αναπτύσσεται στην εργατική τάξη κάτω από τις διαρκείς επιθέσεις των αφεντικών και της κυβέρνησής τους το τελευταίο διάστημα. Την ίδια στιγμή η περίπτωση e-food είναι χαρακτηριστική για να συνειδητοποιηθεί ο αληθινός αντικειμενικός συσχετισμός δύναμης μεταξύ εργατικής τάξης και το κεφαλαίου στην κοινωνία, καθώς η εταιρεία μετά από ένα κύμα συμβολικής αλληλεγγύης στους εργαζόμενους της από δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους αναγκάστηκε μέσα σε λίγες ώρες να αποσύρει τις απειλές της για απόλυση εργαζομένων, πριν καν ακόμη γίνει κάποια δια ζώσης κινητοποίηση.
Πιο συγκεκριμένα, η διοίκηση της εταιρείας e-food, όπως είναι γνωστό, έστειλε επιστολή σε διανομείς των οποίων έληγε η τρίμηνη σύμβαση και τους ζητούσε, υπό την απειλή της απόλυσης, να αλλάξουν τη σχέση εργασίας και να μετατραπούν σε freelancer. Αυτός είναι ένας άλλος όρος για εργαζόμενους με «μπλοκάκι», οι οποίοι θα έχουν εξάμηνη σύμβαση, η οποία θα απαλλάσσει την εταιρεία από ασφαλιστικές εισφορές (τις οποίες θα πληρώνουν ο εργαζόμενοι), από δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα, όπου οι εργαζόμενοι θα πληρώνονται με το κομμάτι και θα συντηρούν οι ίδιοι το μηχανάκι τους. Η επιστολή της εταιρείας προς τους εργαζόμενους συγκεκριμένα αναφέρει ότι «εκτιμούμε ότι θα ήταν καλύτερο να συνεχίσεις να εργάζεσαι ως freelancer… Σε διαφορετική περίπτωση, θα θέλαμε να σε ενημερώσουμε ότι δεν υπάρχει δυνατότητα ανανέωσης της υπάρχουσας σύμβασης».
Η διοίκηση της e-food δεν προφασίστηκε την κρίση – όπως συνηθίζουν πολλές εταιρείες – για να επιβάλει αυτό το καθεστώς γιατί απλούστατα σημείωσε μία εκρηκτική ανάπτυξη των κερδών της τα τελευταία χρόνια. Τα καθαρά κέρδη της το 2020 αυξήθηκαν κατά 26,7% φθάνοντας στα 21,3 εκατ. ευρώ, από 16,8 εκατ. ευρώ το 2019. Το μόνο της κίνητρο ήταν η παραπέρα αύξηση των κερδών της αξιοποιώντας στο έπακρο τους αντεργατικούς νόμους που έχει περάσει η κυβέρνηση της ΝΔ.
Η επιστολή αυτή ήταν ένα σοκ για τους εργαζομένους της e-food, στους οποίους η διοίκηση της εταιρείας είχε υποσχεθεί προφορικά πως όταν θα ολοκλήρωναν ένα χρόνο εργασίας θα προσλαμβάνονταν με σύμβαση αορίστου χρόνου. Γρήγορα το σοκ μετατράπηκε σε οργή και το νέο διαδόθηκε ταχύτατα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Χωρίς καν να γίνει λοιπόν ή να ανακοινωθεί, κάποια κινητοποίηση, η διοίκηση της εταιρείας προχώρησε σε άτακτη υποχώρηση. Σε ανακοίνωσή της μίλησε για «λανθασμένη επικοινωνία», λέγοντας τάχα, πως δεν ήθελε να απειλήσει τους εργαζόμενους αλλά να τους προσφέρει μία εναλλακτική σχέση εργασίας. Αυτό είναι όμως ένα προφανές ψέμα. Στόχος της φάνηκε ξεκάθαρα ότι είναι η απόλυση του συνόλου των εργαζόμενων και η μετατροπή όλων των διανομέων σε freelancer . Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του το σωματείο διανομέων ΣΒΕΟΔ «ως σωματείο γνωρίζουμε πως η εταιρεία έχει πάψει να προσλαμβάνει εργαζόμενους με συμβάσεις αορίστου και ορισμένου χρόνου. Πλέον στην e-food μπορείς να εργαστείς μόνο ως freelancer».
Εκτός φυσικά από τον φόβο των κινητοποιήσεων των εργαζομένων, ο πιο αποφασιστικός λόγος που έκανε την διοίκηση της e–food να υποχωρήσει ήταν το μαζικό και αυθόρμητο μαζικό κύμα οργής και αλληλεγγύης που εκδηλώθηκε στις σελίδες της εταιρείας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Χαρακτηριστικά, κάτω από τις δημοσιεύσεις της σελίδας υπάρχουν χιλιάδες οργισμένα σχόλια, ενώ μέσα σε λίγες ώρες χιλιάδες άτομα διέγραψαν τους λογαριασμούς τους ή έσπευσαν να κάνουν αρνητικές κριτικές στην πλατφόρμα παραγγελιών της e-food, η οποία πλέον έχει ένα αστέρι (με άριστα τα πέντε). Επίσης, σύμφωνα με ορισμένα ρεπορτάζ, ο όγκος των παραγγελιών μέσα στο Σαββατοκύριακο μειώθηκε κατά 20%. Η μαζική αυτή οργισμένη αντίδραση στο διαδίκτυο μοιάζει πολύ με τα μαζικά αρνητικά σχόλια στο προφίλ του πρωθυπουργού την περίοδο του κινήματος της νεολαίας ενάντια στην αστυνομική βία πριν από μερικούς μήνες. Όπως και σε εκείνη την περίπτωση, οι συγκεκριμένες αντιδράσεις στις σελίδες της e-food δεν είναι μόνο μεμονωμένες πράξεις ένδειξης αλληλεγγύης, αλλά υποδηλώνουν πως υπάρχει μπόλικο «εύφλεκτο υλικό» που περιμένει μία αφορμή για να πάρει φωτιά. Δείχνει ότι οι εργαζόμενοι και η νεολαία είναι έτοιμοι να αγωνιστούν ενάντια στη γενικευμένη επίθεση του κεφαλαίου και της κυβέρνησής του.
Σε αρκετά σχόλια στο διαδίκτυο, μαζί με την οργή, επικρατεί και η σύγχυση για το ποια πρέπει να είναι η απάντηση σε αυτή την προκλητική επίθεση. Αρκετοί μιλούν για μποϊκοτάζ στην εταιρεία. Αυτό όμως δεν αποτελεί λύση. Το συγκεκριμένο περιστατικό υποδηλώνει απλά τη χρεοκοπία του καπιταλιστικού συστήματος, ενός συστήματος που λειτουργεί με μόνο σκοπό τη μεγιστοποίηση των κερδών. Οι ανταγωνίστριες εταιρείες της e-food δε θα διστάσουν να αξιοποιήσουν και αυτές τις δυνατότητες που τους δίνουν οι αντεργατικοί νόμοι της ΝΔ για να αυξήσουν την κερδοφορία τους. Μόνο ο αγώνας των ίδιων των εργαζομένων σε αυτές τις επιχειρήσεις, αλλά και συνολικά ο αγώνας της εργατικής τάξης ενάντια στην κυβέρνηση και σ’ αυτό το σύστημα μπορεί να βάλει ένα οριστικό τέλος στις διαρκείς επιθέσεις στο βιοτικό επίπεδο των εργατών.
Οι εργαζόμενοι στην e-food πολύ σωστά δεν εφησυχάζουν μπροστά στην αναδίπλωση της διοίκησης και οργάνωσαν στάση εργασίας και μοτοπορεία σε Αθήνα και άλλες πόλεις την Τετάρτη 22 Σεπτεμβρίου και κλιμακώνουν τις κινητοποιήσεις τους με 24ωρη απεργία την Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου απαιτώντας μόνιμη και σταθερή εργασία και να μην υπάρξει καμία απόλυση. Η μοτοπορεία της Τετάρτης στην Αθήνα, στην οποία έλαβαν μέρος πολλές εκατοντάδες διανομείς της efood, ήταν μαχητική και αντανακλούσε την αγωνιστική διάθεση των εργαζομένων. Στη συγκέντρωση καλούσαν: το Συνδικάτο Επισιτισμού, Τουρισμού Ξενοδοχείων & Συναφών Επαγγελμάτων Νομού Αττικής και η Συνέλευση Βάσης Εργαζομένων Οδηγών Δίκυκλου για Ταχυμεταφορείς (courier), Ταχυδιανομείς (delivery) και Υπαλλήλους Εξωτερικών Εργασιών με Δίκυκλο (Σ.Β.Ε.Ο.Δ).
Το συγκεκριμένο περιστατικό στην e-food είναι χαρακτηριστικό της επίθεσης που έχουν εξαπολύσει οι καπιταλιστές σε μία προσπάθεια να αυξήσουν την κερδοφορία τους, αξιοποιώντας πλήρως τους αντεργατικούς νόμους που έχει περάσει η κυβέρνηση. Την ίδια στιγμή, τα γεγονότα στην e-food μας δείχνουν σε μικρογραφία το συσχετισμό δύναμης ανάμεσα στην εργατική τάξη και το κεφάλαιο. Μονάχα οι φραστικές αντιδράσεις και η πιθανότητα κινητοποιήσεων ήταν αρκετές για να αποτρέψουν, τουλάχιστον προσωρινά, αυτή την επίθεση στους εργαζόμενους. Ένα ενιαίο μέτωπο αγώνα της εργατικής τάξης θα μπορούσε, επίσης, να προκαλέσει αντίστοιχο τρόμο στο σύνολο της αστικής τάξης και την κυβέρνησή της, να ανακόψει την επίθεση του κεφαλαίου και να θέσει τα θεμέλια για την άνοδο στην εξουσία μιας εργατικής κυβέρνησης με σοσιαλιστικό πρόγραμμα. Προς το παρόν αυτός ο δρόμος έχει μπλοκαριστεί από τις συνδικαλιστικές και πολιτικές γραφειοκρατικές ηγεσίες της εργατικής τάξης, αλλά αναπόφευκτα θα έρθει στο προσκήνιο καθώς όλο και πλατύτερα στρώματα της εργατικής τάξης θα μπαίνουν στον αγώνα.
Πλέον ο καθένας καταλαβαίνει ότι δεν πρόκειται για «λανθασμένη διατύπωση» ή «επικοινωνία» της εταιρείας, όπως ισχυρίζεται η e-food στην ανακοίνωσή της, ούτε ότι κρύβεται από πίσω κάποια ειλικρινής πρόθεση «διόρθωσης» του «λάθους», αλλά ο (δικαιολογημένος) πανικός της για την απώλεια των κερδών της. Σε διάφορα σχόλια που κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, βλέπουμε μια (τίμια, αλλά συγχυσμένη) διάθεση να προτιμηθούν άλλες ανταγωνιστικές στο e-food επιχειρήσεις. Πρέπει να κατανοηθεί ότι η λύση δεν είναι η προτίμηση της «ηθικής» από την «ανήθικη» εκμετάλλευση, αλλά το ξερίζωμα του ίδιου του απάνθρωπου, εκμεταλλευτικού καθεστώτος της μισθωτής σκλαβιάς. Σε τελική ανάλυση, η e-food δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία εταιρεία που προσπαθεί να υιοθετήσει τέτοιες πρακτικές. Αντιθέτως, υπάρχουν (στην Ελλάδα και διεθνώς) πολλές, λιγότερο ή περισσότερο γνωστές, αντίστοιχες περιπτώσεις. Και όσο δεν καταργείται αυτό το καθεστώς, η τάση θα είναι αυτές οι εταιρείες να πολλαπλασιάζονται και να ισχυροποιούνται.
Αυτή η κινητοποίηση των εργαζομένων της e-food αποδεικνύει την πραγματική κατάσταση και τις διαθέσεις που επικρατούν στην κοινωνία. Κάτω από την επιφάνεια συντελούνται σημαντικές κοινωνικές διεργασίες. Η εργατική τάξη, που αποτελεί τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία, έχει συσσωρεύσει τεράστια οργή απέναντι στην άρχουσα τάξη και τους πολιτικούς εκπροσώπους της. Όταν αυτή η πανίσχυρη τάξη συνειδητοποιήσει την ισχύ της, δηλαδή ότι αυτή είναι που παράγει όλο τον πλούτο στην κοινωνία, ότι αυτή έχει τη δυνατότητα να φέρει «τούμπα όλο τον κόσμο», και κινητοποιηθεί, τότε δεν υπάρχει καμιά δύναμη πάνω στη γη που να μπορεί να τη σταματήσει, παρά τις ακατάλληλες ρεφορμιστικές ηγεσίες της, που λειτουργούν σαν φρένο στην κίνησή της.
Υστερόγραφο: Λίγες ώρες μετά τη δημοσίευση αυτού του άρθρου και λίγες ώρες πριν από την έναρξη της 24ωρης απεργίας των διανομέων, γνωστοποιήθηκε η είδηση της απόφασης της εταιρείας να μετατρέψει όλες τις συμβάσεις των 2.016 εργαζόμενων σε αορίστου χρόνου! Πρόκειται για μια συγκλονιστική νίκη, με τεράστια σημασία, όχι μόνο για τους εργαζόμενους του χώρου αλλά και για ολόκληρο το εργατικό κίνημα. Είναι ένα ζωντανό παράδειγμα του τι μπορεί να επιτύχει το μαχητικό πνεύμα των εργαζόμενων σ’ έναν κλάδο, και πάνω από όλα, η πηγαία αλληλεγγύη μεταξύ του συνόλου των εργαζόμενων.
Ζήτω η νικηφόρα μάχη των διανομέων στην e-food! Ζήτω η εργατική αλληλεγγύη! Μαζική οργάνωση στα συνδικάτα και ενωτική αγωνιστική δράση για να καταχτήσουμε μια ανθρώπινη και αξιοπρεπή ζωή για όλη την εργατική τάξη!
Ηλίας Κυρούσης
